Donderdag 22 October 1938.
EERSTE BLAD.
DE BURGEROORLOG IN SPANJE
valïn°Sntóingan.liebhöa wmcons aaa"
"u"rt
opZïhf Ct°r Van Tardlollto bobb«" de
onder»nai\ g*probciGrd 0011 a™val te
De niBt-inmenglng.
Duitschland
Haak 3os dIé' kou
ÖAflPO- daar lucht je- van op.
dMmk& stuÉm,
FiimgSiiisters
binnenland;
89ste Jaargang.
No. 21387
Tel. No. 68103, 68817 en 68923.
BUREAU LANGE HAVEN <41 (HOEK KORTE HAVEN). TELl 68103, «8617 68923
BUITENLAND
Wordt de regeering binnenkort nasr Barcelona
overgebracht?
Algemeen offensief rondom Madrid.
G is leren is hot beval gegeven voor con
'algemeen offensief .dier rochtsehe troepen
Ban. alio fronton om Madrid.
Om 1 uur gistermiddag rukten infan
terie en cavallorie van liet zuiden, het
zuid-westen, hot westen dn liet moordL
wesfcon op, nadat do stellingen dor regee-
iringstroepen hevig gebombardeerd waren.
Een groot aantal vliegtuigen bestookte die
linksche troepen en maakte iedere actie
van die luchtmacht der regeering onmoge
lijk. Ix> aanval is in hoofdzaak geconcen
treerd op Navalearnoro,
Radio Tcneriffa meldde gisteravond,
da! Navalcarnero in den loop van den
•■namiddag door do rechtscho troepen
was bezet.
Bij een poging om aan het front bij
IChapineria San Martin Val die Inglo-
sias do troepen van overste 'Castojon van
dte opstandelingen te omsingelen, werden
do rogeermgstroepön, door afdeelingen Re-
gulares en leden van het VTeomdelimgem-
1-egioen zelf omsingeld, zij verloren 327
doöden, terwijl do opstandelingen veel wa
pens en oorlogsmaterieel in liandion vielen,
Ook aan bet front bij lilescas werden
die regeer ïngslroepen verslagen. Zij ver
oren hier 160 dooden GO gevangenen
JJo opstandelingen maakten een -aantal mi
trailleurs mot munitie buit.
Riesidcnt Azana te Barcelona.
President Azana heeft zich gistermorgen
mei zijn gevolg naai- het parlementspaleis
to Barcelona begeven, waarin thans zijn
oilicioei bureau is ondergebracht.
Gisteravond om zevèn uur heeft radio-
Tclooan o.a. gemeld, dat* volgehs' miode-
clieeling van bet hoofdkwartier te Vallade-
lid do troepen, die Siguenza bezet liad-
ucn, den opmarsch hebben voortgezet en
zich thans te Jad'raque op den weg naar
Guadalajara ten Noord-oosten van Madrid
bevinden.
Be regeering te Madrid treft toebereid
selen voor verplaatsmg naar Catalenie.
Krïjgsbcrichtcii der opstandelingen.
Itadio-Jerez hoeft medegedeefd, dat re
geringstroepen, die eea tegenaanval op
JJlescas deden, met zware verliezen zijn
afgeslagen. Bij Oviedo zetten de recht-
TW !c°?p7 ilUv zaivenngsaelie voort.
W! ls. ]o.böd;^ing. dat daarna in ge
worden en rast hers,cJd'
Communiqué der rcgccrin"-.
oarL ^!1Jadioi;l!U?unding van Madrid wordt
biii- !q thans oen critiek oogen-
fronf ddn-n? -Aan hct duidelijk
lront, mdus t communiqué, beeft de viiand
oen groot offensief ingezet en oefent een
enormen druik uit, doch onze troepen sliii-
Met. betrekking tot do* goveoh-
uiuJi M°ra.eja meldt Madrid, dat de
Vdiksfionttroopen een tegenaanval onder
namen en een colonne opstandelingen m
de pan gebakt hebben, 'waarbij zij tal
van knjgsgevangonon maakten en hun 'een
i»
In een officieel communiqué deelt de
regeering medio, dat de opstandelingen Las
Ravas hebben aangevallen, doch warden
teruggeslagen.
Do regeringstroepen hebban moedig ge
streden om een krachtige aanval dei op
standelingen ui den sector van Siguenza
to mot to doen. b
va leu ondernomen m de zöne van ïerre
fr?man71 ra Bumo' doch do regearings-
ÏK O0Y01'T0ed<m teS«naanvaI,
I zij ei in slaagden eenige gevange
nen to maken een hoeveelheid!oorW
tnalcTiaal buit te maken.
Uit van bet front in Aragon ontvangen
üSitZ T bhjkW' ddL d'° «gearings-
bcn nm,glf Z TOU hovig 0Uensief heb-
nooydm van Iluosca zijn do regee-
cEkP°7 ?P!f"kt in <te richting van
a. Zij hebben Alorre bezet
oPstanSZ'ailVf*. werf ^agen. De
ten noorden van W 211 l0t 12 K"M'
trekken. C'aiagossa moeten tarug-
^(crvplnr'llWOOr(I aau <lc non-
-De Diiifsrim nt,,c-con"'iissie.
middel van haaf ^''7 !l0ofl-. gisteren dooi
den, den voorzitter' 'v?„ itigdo. to r,on"
8'ngs-comauissie ior,i ,5" do niet-mmen-
doon toekomen! waarin yiJ?-olltV een nota
b0scb"Migingen van 1 ^gZing te
Madiid, en van de Sovjet-regeering, dat
Du.ilsclila.nd het wapen-embargo zon heb
ben overtreden.
In do Duitsehe nota worden deze be
schuldigingen onhoudbaar genoemd en met
beslistheid verworpen.
Terzelfder tijd doelt de Duitsehe regec
ring, aan do hand van het omvangrijke
materiaal, dat haar ten dienste staat, aan
de commissie een gTOot aantal gevallen
mede, waarin het wapenembargo van
Sovjet-Russische zijde op flagrante wijze
is geschonden.
Engeland
Onlusten te Bombay.
Alle voorzorgsmaatregelen van de po
litie hebben niet kunnen verhinderen dat
nog in drie gevallen werd1 getracht brand
to stichten.
De politie is uitgerust met geweren en
do streken, welke nog door ongeregoldhe
den worden geteisterd', zijn omsingeld Bij
huiszoeking zijn talrijke wapenen^ in be
slag genomen en reeds zijn 200 personen
tot stokslagen veroordeeld
Het bezoek van Ciano.
'Als een van de gevolgen van liet be
zoek van den Italiaan sollen minister van
buiten! andsche zaken, Ciano, kan be
schouwd worden de uitwisseling van leer
lingen der jeugdleiders-instituten.
Duitsehe adspirant-jcugdküders zullen
een tijdlang in Rome veiblijven, ierwij!
daartegenover Italianen naar Duilschlaml
gaan.
Frankrijk
Bclbos - spreekt voor de Kamercommïssv
van buitcnlandschê zaken.
Do minister van builenlamdsche zaken,
DeJhos,_ liceft voor do Kamercommissie
van bui Ionian dsche zaken oen uiteenzetting
gegeven van do werkzaamheden van de
commissie van non-interventie in Spanje
Do minister verklaarde, dat de te Lom
den zotelende commissie gevaarlijke com
plicaties beeft voorkomen door een ware
inmeng in gs-wedl o op te veihinderen
De ^eerstvolgende zittingen moeten bet
mogelijk maiken cen accoord tot stand to
brengen, waaibij do niot-inmonging prac-
tisch veizekerd wordt Voorts zeide Del-
bos, dat do regeering geenszins voorne
mens was bet standpunt, dat zij ton aan
zien van de gebeurtenissen in Spanje in
genomen heeft, te wijzigen.
Op een vraag van een der commissie
leden, of liet Fransoli-Russisolio paöfc in
werking zou moeten treden indien Rusland
zijn neutrale houding mocht laten varen
en openlijk ten gunste der regeering te
Madrid of Barcelona zou interveniceren
en hieruit dan een conflict zou voort
vloeien, tusschen Rusland en een con
tinentale mogendheid', antwoordde üelbos
dat het pact uitdrukkelijk bepaalt, dat bet
slechts m werking zal treden indien zich
op het eigen grondgebied van een der
beide partijen ecu geval van agressie zou
voordoen^ een mogelijkheid, die, naar bet
den minister scheen, niet onder ooren
behoefde te worden gezien
^rekking tot de Belgische kwestie
steude Delbos vast, dat in de verbintenis
sen van BeJgie op het oogenbhk niets
gewijzigd is, daar dit land trouw blijft
aan den. Volkenbond en zich nog steeds
gebonden acht door het verdïag van Lo
carno en de onlangs te Londen gesloten
accoorden, totdat een nieuw Locarno pact
tot stand zal zijn gekomen.
Belgse
Kamer cn Senaat in buitengewone zitting
bijeengeroepen.
De „Monitor" publiceert een Kom. be
sluit waarbij Kamer en Senaat in buiten
gewone zitting - tegen 27 October wordon
bijeengeroepen,
Belonging der Rexistcn verboden.
Do regeering heeft-besloten, de bijeen
komst der Itcxisten tc Brussel,die vooir
as. Zondag was georganiseerd, te verbie
den.
In een communiqué, dat na afloop van
den kabinetsraad van gisteravond is ge-
publiccerd', wordt oai. met betrekking tot
hol verbod van de RexisÜsche betooging
medegedeeld, dat do regeering van meaning
is, dat in de tegenwoordige periode van
economisch herstel iedere belonging van
dezen aaul bezwaren en risico's mot zich
medebrengt, waarvoor het land gespaard
moet worden.
De kabinetsraad' hoeft in deze zitting
voorts zijn goedkeuring gehecht aan bel
antwoord van België op het Rritsche me
morandum aan de Locarno staten van 17
September, i
Polen
De niaarschalkstaf van Rydz-Smigly.
De maarschalkstaf, welke op 10 Novem
ber zal worden overhandigd aan generaal
Rydz-Smigly, is reeds bij een goudsmid
te Krakau besteld. De staf /al een re
productie zijn van de staven van de liet
mannen van het oude Boen
Men verwacht een boodschap van den
president ter gelegenheid van *de verhef
fing van Rydz-Smigly tot maarschalk
11 November, liet feest van de onaf
hankelijkheid, zal een groote parade van
het leger wor'm gehouden, de, hoepen
zullen voor F1/ z-Smigly, gekleed inmaai-
schaiksimiform, defileeren.
Divisie-geneiaal Casirmr Sosnkowski zal
benoemd woiden lot generaal met liet
commando over "een legercorps
Doe wat Dampo in beide neusgaten
Doos 30, Pot 50 ct Bij Apoth. en Drogisten
j Italië
Dertigduizend werklieden naar Oost-Afrika.
In November zullen 30.000 werklieden,
volledig uitgerust en onderverdeeld in ar
beiders-detachementen van'de militie, naar
'O'ost-Afrika vertrekken. Zij zullen lewcik
worden gesteld aan het groote ,veg^ net,
dat door den Duce is ontworpen,
Begin November zullen de eeisle 3450
arbeiders te Napels scheopgaan,
China
Nog geen overeenstemming tusschen Japan
cn China.
Do Japanscho ambassadeur te Nanking
heeft gisteren wederom een onderhoud ge
had met den Chineesohen minister van
buitenlandsclie zaken, doch een overeen
stemming kon niet worden bereikt. Over
eengekomen werd', dat' de besprekingen
zouden worden voortgezet.
Er is eenige onrust gewekt door het ge
rucht, dat de Japanêche officieren in. j
NotmbChina aandringen op' afbreken van!
de onderhandelingen, 'aange/ion naar hun
meening geen resultaat to verwachten is.
Postrekening No. 53IL
meters met 58,1 o/0 on de tolaal vei koop
in tonkilometers met 32,4 ";0. De bezet
tingsgraad der vliegtuigen steeg tot het/.eer
hoogo gemiddelde van 86,3 "/o, waarmede
practisch de grens is bereikt en met het
boden gebruikte materieel geen stijging van
vervoer van eenig belang moer kan wor
den verwacht Immers liet belalcnd ver
voer, dat geweigerd moet worden uit ge
brek aan laadvermogen bedraagt 60
van hetgeen ten vervoer kan warden aan
genomen.
De uitwijzingskwestie.
Een onderhoud mei den heer
P. E. Peters.
NcUii aanleiding van het bericht inzake
het besluit van de Duitsdie regeenng de
uitwijzing dei vier Nederlanders ongedaan
te maken, heeft een redacteur van het
L. N. P. een ondeihoud gehad met een
dor betrokkenen, den kunstlinn lolaar P E.
Peters, dien hij aantrof in zijn nieuw Ie
openen zaak aan hel Rokm to Amsteularn,
aan welker inrichting schilders en andeie
v, erkheden druk bezig waren de laatste
hand te leggen.
Do heer Pelers was even te voren door
zijn echtgenoote, die, na zijn vertrek uit
Berlijn, de zaak op haar naam voortdrijft,
opgebeld en in_ kennis gesteld van de heug
lijke mededeeling.
en &an oo-oA ^cAmien
De daad.
22 Oclobcr. De dichter Nijhoff de
Mu/o hebber zijn zjel liceft dezer da.
gen ten Gidse veizekerd dat de philo-
soplusche g"moedslioudmg heden ton dage
lafheid is cn dat de daad alleen ge-
oisclit mag worden (ik vermoeddesnoods
vergezeld van de wijsgeerigbeid).
Ik beschouw dit ais een verwijt tot mij
Officieel liad de lieer Pelers' ovenwei Bel'sooub-|'v g°rieht, want ik ben aan de
uaau met toe en zal er. vermoedelijk met
toe komen, óók, nademaal voor het ver
richten van daden (met oenigo kans op
succes althans en wat hebben wmeld en
op dat moment nog niels omtrent de in
trekking vain den mtwijzingsmaatregel ver
nomen, doch kort daarna kwam de beves
tiging van de zijue der NcJeriandsthe
r menschheid aan resullaatlooze en dus
SST8' MC8"U,° j helaslielijke - <l,<lc»,) cnigo m^smen-
Vanzelfsprekend rvaz heer Peters'"0„f'"kClljk T C,"W i5
uitermate verheugd over dezen gang van!Hnr-n„ eBn 7'1 massa
zaken. O.j uitte zijn „.note dankbaarheid! Bar'n^
jegens de Nederlandscho regeering, die itLpspMimi'! a ltUi'f eeuwig rei met
,a meer erlangen dunkt mii.
do algcloopen per.ode alles in hel werk r,
i „e. i r\ t i iius. voor de daau ziia or tecienwoordiK
lioe±t gestold om kxh Dudsclie regeering l ,J. b
i li i i^Gerdaneen noodig Bnaldien. or
op haar genomen beslissing te doen terug-'i ,b ,J,
1 n i i i t> i ir i i i iem!md moot zijn om do daad oe te jui-
komen. Ook de heer- Peters zelf had sinds, J
o c- T chen (want welke tegenstander juicht nu
3 September den datum van zijn uit-'., D J
- 1 J r nx deze 20ste eeuw een daad toe, welke
wijzing met Stil gezeten en persoonli k „„„.„„.i -,
i ,i tegenstander noemt eon daad anders dan!
een r.isdaad?) En dan is er altijd nog een
tweede heer noodig om met alleen mee
Het nationaal ,;JHuwelijksgeschenk
Prinses-, Juliana zal gaarne
een jacht»,aanvaarden.
Naar het U.D. van welingelichte zijde
verneemt, heeft II.K II Prinses Juliana er
in toegestemd' als algemeen huwelijksge
schenk van liet' geheel o Ned'orlandscho
volk een jacht, bestemd' voor de vaart
in do West Europeescho wateren, te aan
vaarden.
De zaak-Ries.
Geschriften te verwachten.
Naar het IldbJ. tor ooro komt, zullen
omstreeks liet einde dezer week publica
ties omtrent die zaak-Ries vorscliijnön. Een
van deze publicaties zal komen van do
zijd'e van mr. II. J. Bouman, oen der
rechtskundige raadslieden van nrr. Rues,
Dit geschrift zal niet in den handel to
verkrijgen zijn, maar wol aan die pers wor
den verstrekt.
Do tweede publicatie, die als brochure
zal worden uitgegeven, heeft het Kamer
lid' ds. Van der Heide tot auteur.
De halfvekclijkscho dienst der K.L.M. op
Indic,
Daar de halfwekelijkscho dienst op 12
Juni van hot vorige jaar is ingegaan, is
het thans voor d'o eerste maal mogelijk,
dooï het derde kwartaal van 1935 to ver
gelijken met dat van 1936, om na te
gaan, welke ontwikkeling de half.vokeïijk-
sclio dienst vertoont. Deze vergelijking
valt zeer gunstig uit. Het aantal passa
giers—kilometers is gestegen mei 39 to o/0)
do briefpost in tonkilomolers steeg mol
17,7 «/o, liet goederenvervoer in tonkilo
lahijke pogingen bij de Duitsc-ue ïegee-,
nngsinstanties ondernomen om zijn we- j
der toelating te verkrijgen. e üche - vcrnamelijk
Hij had echter met kunnen hopen, oaÜ^ 5la;;n de ichtcn yan de Jü.
alles zoo snel m zijn werk zou gaan en. b
ia t - - - a acliie opponentes.
had genacht, dat eerst over een jaar dej r„ -
lm hoe krijgt men twee trouwe ca-
intrekking zou volgen Nog dezer dagenJb
had de lieer Peters aan do Duitsehe re- n'
Door hen to overtuigen.
geering een reisveigunnmg goauaagu, om
in do gelegenheid te worden gesteld cenige
loopendc rechtzaken betreffende oo rooien,
zelf te behartigen. Natuuihjlc is don heer
Peters aan een terugkeer naar Dudsthla.nd
alles gelegen, maar lnj zal in de naaste toe
komst zijn arbeidsveld over Berlijn en Am-
En hoe overtuigt men vandaag don'dag?
Door welsprekend te zijn?
En ziet- ik ben niet welsprekend lk!
zou verlegen worden op een podium des
noods voor een zaal van twee mensehen,
ik zou er met van kunnen slapen en niet
meer eten en afgezien van het feit dat
sterdam moeten verdoe Ion, aangezien liii
zich thans aain het Rokin^Veeff geinstab2 d I gebie'C.aan to^
lecid en voor do naaste toekomst aan het ^v°t P^stigcj en lnj
huurcon'racL vastzit. Op 2 November asf,Jmislagen en derhalve-o ver
zou de nieuwe zaak onder de firmanaam!1 red 1 ».8 3 dcb l' gGdoomd 20,1 711
„Pepetore" worden geopend en deze ope
ning gaat ,nu ook door. In dit verband deel
de de heer Peters mede, dat hot in zijn
bedoeling ligt, particuliere verzamelaars in
de gelegenheid te stellen to exposoeren,
zulks mede omdat hij slechts over een
gering deel van zijn Berlijinsche collecties
kan beschikken.
De hoer Pelers zcide, dal nu nog tal van
problemen rijzen, in verband met de om
standigheid, dat hij zicih nu in ons land'
heeft gevestigd, doch hij vertrouwde, dat
ook deze spoedig zullen worden over
wonnen.
Binnenkort zal do heer Poters naar Bel
lijn vorlrckken, om daar de regeling zijner
zaken weer zelf Ier hand te nemen
Aantal luisteraars in Nederland.
0'p 1 October 19CJ bedroeg liet aantal
aangegeven radio-ontvangtoestellen in Ne
derland 613.200, terwijl het aamlal aange
slotenen aam rad loGistrilmUe oenLr alen
337.620 bedroeg.
In totaal bedraagt het aantal luisteraars
derhalve 112 per 1000 inwoners.
H. M. de Koningin legt bloemen aan den voet van het Koningin Emma-moiin-
nrent tc Soest, dat gisteren in Haar tegenwoordigheid is onthuld.
reeds in den aanvang te verschrompel en
tot Don QuicholLcne, zou zij niet tot
stand kunnen komen wegens een vroeg
tijdig heengaan liaars adspiranlbedrijvcrs
(aan zenuwinzinking en algemeene zwas-
te).
Tenzij dus de dichter Nijhoff hef niet-
in-hot-openbaar kunnen, spreken, hetgeen in
eerste instantie beduidt: niet in hol open
baar durven spreken, als lafheid wil
beschouwen wil mij die andere, die
phiiosophischo wereldbeschouwing voor
komen er eene le zijn vain gobooite, aan-
leg, praedestinalie, en geenszins eene van
lafheid.
En om uit de school te,klappen: ik be
vind' mij luerhij niet onwel. Want ik ge
loof dal de meeste heden ton dage
gepleegde en van welsprekendheid, toe
juichingen en Knokpartijen vergezelde da
den op den duur niet anders zullen blij
ken to zijn dan lanssioolen tegen wind
molens Ik geloof dat do meeste jnicliers
en knokkers slecht ge/.clsehap zijn voor
allen wien do waarheid lief is, daar zij
dezer naaktheid niet gaarne prijs geven
aan de blikken der horden.
Ik geloof dat alleen hol werkelijke geniet
recht heeft te pretendeeren een daad fe
1 verrichten, dio van eenige heleekenis, dat
is. van eonigermato lange duur in haar
gevolgen is
Eu ik geloof, dat do moeste menschonl
met phiiosophischo belangstelling niet on-;
wijze en dus bescheiden menschon zijn.
Waaruit ik tenslotte concludeer dat do
phiiosophischo levenshouding niet laf doch
bescheiden is.
En toegegeven dat wijze bescheidenheid
her en der, nu en dan? door d'e Initio daadf
in oen hoekje gedrongen wordt, desnoods
voor oen reeks van jaren en gepaard!
gaande met een,regen van bloed en tra
nen, toch geloof ik dat zij voor hot ge
luk der menschon en do wijdheid1 der be
schaving op den duur (en wat is „do
duur" anders dan een minuut in do ge
schiedenis der nicnsclicn?) meer waard is
dan do daad' van den onbescheiden mid
delmatige.
Waarom ik, o dichter Nijhoff, die ia
De Gids zoo vaardig speelt met woo.d en
daad-op-papier, bij mijne wijsbegeerte
blijf!
J)mo courant vorochijnt dagclyks, mat ttiU
soidoring fan Zon- en Feoatdagm.
Pry's per kwartaal f 2.franco per post
f8 50, Prys per week: 16 eta. Afron-
JcrSyke nummers 4 eta. Abonnementen
borden dagelijks aangenomen.
Adverlonticn voor kot eerstvolgend nnm-
psor mootoii vóór elf uur aan het Bureau
beiorgd r.y n, 'a Zaterdags vóór uur.
Ben bepaalde plaats van advertcntidn
irordt niet gewaarborgd.
Pr-Jsder Advertent!?»: van 15regel» ft55;
Iedere regel meer fOAO; ln het Zat»rdafnummer
1—5 regels ft 80, leder» regel meer To.35.
Reclames f 0.75 per regel. Incassokosten 5 ctsc
postknitantieitS cis. larieven van advcrtonlién
bij abonne'nentzijq juin het liureau verkrijgbaar.
Dage!ijLs worden tegen vooruitbetaling Ivleine
Advorteutidn opgenomen f050 l/m 15 woor»
den, f075 l/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum \nu 30 woorden.
e Woensdags: Kleino Ad^ertentiCntot25woor
den 10 25, mits óór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezprgd.
's Zaterdags. Klelno Advertentiën fT.00,indien
Biet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.