Aanbieding van een nationaal
huwelijksgeschenk aan H. K. H.
Prinses Juliana enZ. D. H. Prins
Bernhard van Li
Donderdag 29; October 1936.
EERSTE BLAD.
Goering over het vier jaren-plan-
DASV3PO daar tucht }e van op.
Va^ffcf11 SJX
STADSNIEUWS
Tc!. No. 68103, 68817 en 68923.
89ste jaargang.
No. 21393
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103, 68617 en 68923.
Postrekening No. 53IL
BUITENLAND
„Over vier jaar zult gij uw, oordeel moeten
herzien".
„Kanonnen maken een
volk sterk".
Ia hot Berlijnsche Sportpaleis heeft
Gocring gisteravond ©an rode over h*et "to
[Neurenberg aangekondigde vierjaarplan ge
houden.
Hijf zeide, dat dit plan kan worden samen
gevat in één fund aman toeten zin: de be
veiliging van do Duitsche ©er en hot Duit-
scho loven. Die beveiliging moet in dio eer
ste plaats worden gezocht in de verster
king van dlo economische kracht. Het treu
rigste hoofdstuk uit- do Duitsche geschie
denis is afgesloten en het nieuw© hoofd
stuk is begonnen onder het devies: vrij
heid en eer zijn het fundament van het
derde rijk.
Het gaat er thans om Duitschland on
afhankelijk te maken, opdat niet meer een
hand van buiten het aan de keel kan
grijpen.
Men zal tot ons zeggen, ald'us Goering:
„Betaalt grondstoffen met goud." Wij zou
den daartoe bereid geweest zijn, indien
men ons niet al ons geld1 door d© herstel
betalingen had ontnomen. Wij willen thans
eerlijk en vreedzaam bewerken, dat Duitsch
land de grondstoffen krijgt, die het buiten
land ons onthoudt.
Ten aanzien van hot buitonland zeide
Goering, d'at do hoeren, dio thans van
meaning zijn, dat Duitschland aan hot
eind' van zijn krachten is, over vier jaar
liun oordeel nogmaals zullen moeten her
zien,
In Duitschland wonen nu eenmaal 130
mens eken op ©en vierkanten kilometer, in
Engeland 137." Engeland bezit een derde
dor wereld als koloniën en wij hebben
niets. Als wij een klein deel dor kolotmien
zouden hebben, zouden wij er niet over
behoeven te spreken, dat er gebrek aan
grondstoffen is. Wij zullen ons tot het
uiterste inspannen om ook hot laatste uit
den Duits chan bodem te halen. Wij zullen
nieuwen grond voor den landbouw ont
ginnen, do veeteelt bevorderen. Ook de
productie van vetten zullen wij doen toe
nemen, wij zullen zorgen, dat ook het
laatste afval niet verloren gaat. Het be
langrijkste is, dat de minder hem idd el den
en vooral de bevolking, die zwaren ar
beid1 verricht, onder alle omstandigheden
zullen krijgen, wat voor hun arbeid noo-
dig is.
Niemand zal honger lijdein. Wij mooten
allereerst nagaan, welke grondstoffen wij
zelf kunnen produceeren. Het spreekt van
zelf, d'at nieuwe fabrieken zullen ont
staan, waarin wij zelf rubber maken, waar
in wij onze eigen kleoding uit vezelstoffen
maken, zoodat rvij geen behoefte meer
zullen hebben aan do katoen, die ons
thans miilioenaa aan deviezen kost. Wij
zullen uit de Duitsche steenkolen benzine
en olie trekken. Het woord' van den
Fuhrer: Binnen 18 maanden is do Duit
sche benzine gereed, zai ik vervullen. Wij
zullen ©r niet langer tevreden mode zijn,
dat slechts een tiende van den bodem ge
ëxploreerd is.
Steenkolen, hout en ertsen zullen dlo
basis zijn, waarop Duitsche fabrieken van
eigen productie zullen ontstaan.
Tenslotte deed Goering mededeeling van
het Leffen van eenige maatregelen tegen
prijsvorhooging.
In zijn redevoering zeide Goering nog
degenen die hamsteren en degenen die op
onrechtvaardige wijae de prijzen verhoo-
gen, er voor te waarschuwen dat hij met
de uiterste gestrengheid tegen hen zou
optreden, om niet to zeggen met bar-
v baarsche middelen.
Goering wees er op, dat do nat. socia
listische leiders zich met dezelfde disci
pline onderwerpen. „Ik voor mij heb geen
boter meer gegeten. Ik ben 20 pond afgo
vallen. Weet ook, dat de Fiihrer boter noch
wleesch eet. Kanonnen maken do natie
sterk, vet maakt den buik dik. Gij kunt u
een beetje ontzeggen, indien dat noo-
dig is".
Hij bezette hierbij het dorp Torrejon de Ja
Caizada.
De luchtmacht der opstandelingen bom
bardeert krachtig d© toegangswegen tot
Madrid, teneinde den toevoer van levens
middelen te verhinderen. Ook werden de
kazernes van Madrid gebombardeerd.
Verdei wordt medegedeeld, dat d'e gou
verneur van Valencia een decreet heeft
gepubliceerd1 volgens hetwelk verscheidene
peisonen, d'i© zich hebben schuldig ge
maakt aan plunder ing, zullen worden ge
fusilleerd'. Die™ maatregel is genomen om
een voorbeeld'1 te stellen. De anarchie,
welke-in de stad' heersclit, moet onmid
dellijk een einde nemen.
De opmarscli naar het Escurial
wordt voortgezet.
Een officieel communiqué van hel
hoofdkwartier der opstandelingen doelt
mede, dat aan het Noordelijk front bij
Alcusierre de vijand' een sterken druk uit
oefend©; hij werd evenwel afgeslagen.
De zevend© divisie zet den opmarsch
naar het Escurial voort, verscheidene hoog
ten van strategisch belang werden bovet,
waarbij de vijand' zware verliezen leed.
In het Zuiden bezetten do rechtsohen Ba-
tres en Alamo.
Aan het front van Guad'alajara rukten de
opstandelingen verder, eenige concentra
ties van regeeringstroepen werden veijiagd,
een honderdtal van hen sneuvelde ©n 70
geweren met een groote hoeveelheid' mu
nitie werd©n buitgemaakt.
Door opstandelingen-vliegtuigen werd
Cartagena gebombardeerd.
Regeeringsvliegtuigon wierpen bommen
op Sovilla en Granada.
De non-interventiecommissie
Communiqué van de bijeen
komst van gisteren.
liet - door de niet-i n mengingscom m i3.5ie
uitgegeven communiqué van de werkzaam
heden van gisteren, vermeldt oa, dat met
uitzondering van den vertegenwoordiger der
Sovjet-regeering, de commissie de tegen
Italië en Portugal ingebrachte beschuldi
gingen van overtreding der overeenkomst
niet bewezen acht.
Lord' Plymouth zegt, dat de (kitsch©
regoering er slechts naar streeft te ver
hinderen dat het Spaansche conflict een
internationalen omvang krijgt.
De Portugeesche regeering heeft gewei
gerd het Sovjet Russisch voorstel inzake
controle op de Portugeesche havens to aan
vaarden.
Grandi heeft zich er over beklaagd, dat
do twees1 achtiglieid der Sovjet Russische
verklaring nog steedis bestaat en verklaar
de, dat door de houding van Sovjet Rus
land in de pers opwinding werd teweeg
gebracht, welke een der partijen in het
conflict aanmoedigde vlcn oorlog te i er-
klaren.
Misky zeide, dat zijn regeering voorne
mens was het voorstel inzake controle op
Portugal en het latere voorstel van Ply
mouth inzake controle op de Spaansche
havens en grenzen te oombineeren
Bij of krachtens wetten' of verordeningen
voorgeschreven en andere^'offieisele af- en
aankondigingen en kennisgevingen "van het
Gemeentebestuur.
Ontheffing winkélsluftingswet.
Door Burgemeester cm'! Wethouders van
Schiedam, is ontheffing:.verleend van het
verbod, - vervat in art. 2r sub b, der Win
kelsluitingswet, ten aanzien,, vasi de op
Vrijdag 30 October 1936,\le houden veiling
van Perzische tapijten un- het gebouw Musis
Sacrum, aan de Lange Haven, in dien zin,
dat aldaar ook tusschen 8 en 10 uur des
avonds mag worden verkocht
3579 27
Hoofd- en Neusvërkouden
Doe wat Dampo ia beide neusgaten.
Doos 30, Pot 50 et Bij Apóth, en Drogisten.
De burgeroorlog m Spanje.
Luchtmacht der opstandelin
gen bombardeert de toe
gangswegen tot Madrid.
I ?°r°L^&1 vaf den 'adiozendor van
tie- "dnr J® T}?SedcoM, dat de opera
nes d«r opstandelingen gunsti» ziin W
van 'h J' ïo'T 0vei 0611 nL '-die
- van 8 k.m. 12 k.m. vooruit is gerukt.
Duitschland
De wederinvoering van de monarchie.
Een officieel© woordvoerder hoeft het
to Parijs gepubliceerdo bericht, als zou
Hitler prins Ernst Georg van Brunswijk
Lur.eburg op don troon willen plaatsen,
als ,giooten onzin" gekenmerkt.
Frankrijk
Aanklacht van den bond van belasting
betalers niet ontvankelijk verklaard.
Do aanklacht van den voorzitter van
den -bond van belastingbetalers tegen mi
nister-pesrident Leon Blum en minister
van financiën Vincent Auriol van bedrog
is door het gerecht onontvankelijk ver
klaard.
In do motiveering wordt gezegd, dat de
feiten, welko door den aanklager woTden
genoemd, onafscheidelijk zijn van het mi
nisterschap van de aangeklaagden. Boven
dien zijn deze dad'en door Kamer en Se
naat goedgekeurd.
Belgie
Is Degrcllc naar Duitschland geweest?
Het Antwerpsehe blad „Matin" ©n het
Brusselsche orgaan „Midi-Journal", publi-
ceeren telegrammen van hun Berlijnsche
correspondenten, waarin bevestigd wordt,
datiDegrelle 27 September j.l, t© Berlijn
is geweest. Volgens deze correspondenten
was het doel van zijn reis: zich bij de
anti-komintern to dooumenteeren en al
lerlei aanmoedigingen te halen. De Rexis-
tischo leider zou bij deze gelegenheid ont
vangen zijn door vier persoonlijkheden,
onder wie Goebbels.
Hun gedadüenwisseling zou onthuld zijn
door in vertrouwen genomen personen,
die ontevreden zouden .zijn geweest over
het feit, dat de Berlijnsche reis van De-
grelie door den Belgischen afgevaardigde
Bodaxt aan het licht -was gebracht. Op
deze wijze zou de correspondent van de
„Matin" vernomen hebben, dat Goebbels
Degrelle raadgevingen - zou hebben ver
strekt over de beste methodes om langs
parlementairen weg de macht in handen
te nemen, nl. de massa te fascmeeren en
schrik in te boezemen, en Int bolsjewisme
in het donkerste licht a,f te schilderen.
Tenslotte zou Goebbels 'Degrelle enve-
loppes ter hand hebten- gesteld, waarvan
de inhoud niet bekend is.
Volgens „De Matin" zpu Degrelle, zeker
zijnde van den steuin van Duitschland, te
verstaan hebben gegeven," dat ©on der
eerste daden, van zi|nregeering zo(U zijn
„het onrecht to herstellen, dat Duitscljland
is aangedaan in d© kwestie van E,upen
en Malmedy".
Tenslotte woidt nog vernomen, dat de
politieke politie te Berjifn eön onderzoek
heeft ingesfêld naar Je, personen,-.dse zich
aan dezo indiscreties" tóbben" schukb'g ge
maakt.
De buiten! iuidsclie politiële
In de Belgische Kamer is gisteren do bui-
tenlandsche politiek ter sprake gekomen.
Daarbij heeft minister Spaak een rede uit
gesproken, waarin hij o.a zeide, dat de Bel
gische politiek, die geen neutraliteit be-
teekent, volledig onafhankelijk is en zal
blijven, wanneer liet fer om gaat, een Wes
telijk pact tot stand te brengen. Belgie
heeft een buitengewone rol te vervullen.
Deze rol is noch die van Duitschland,
nodli dio van Frankrijk. Onze rol is aan
elk onzer buren de verzekering to geven,
dat in geen onkel geval ons grondgebied
als dooigang of bezettingsbasis zal dienen
voor oen aanval op een naburig land. De
redo van den koning, de militaire en bui-
tenlandsch© politiek vormen een samen
hangend geheel. Belgie doet een belangrijke
en noodzakelijke mililaire poging. Wijwen-
schen den vrede te handliaven, dodh zoo
De aard van het jeschenk.
Oproep aan het Nederlandsche volk.
Het algemeen comité richt zich hierbij tot het Nederlandsche volk voor
het verkrijgen van de medewerking van allen aan het nationaal geschenk,
dat zal worden aangeboden ter gelegenheid van het huwelijk van Have Konink
lijke Hoogheid Juliana, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau,
Hertogin van Mecklenburg, en Zijne Doorluchtige Hoogheid Benaard, Prins
van LippeBiesterfeld.
In al zijn geledingen heeft het Nederlandsche volk een overweldigende
en ontroerende vreugde getoond bij het vernemen van de heuglijke tijding.
De liefde en trouw jegens het Huis van Oranje traden opnieuw in een helder
licht, Van tal van zijden klonk reeds aanstonds, spontaan en hartelijk, de wensch
om deze gevoelens van vreugde, liefde en trouw in een huwelijksgeschenk tot
uitdrukking te brengen. Dezen wensch te verwezenlijken, is het doel van het
comité.
Het Prinselijk paar heeft zich uitgesproken voor één nationaal geschenk.
Aan deze uitspraak zij hier herinnerd.
Onder goedkeuring van Prinses en Prins bestaat het voornemen een jacht
voor het bevaren van de binnenwateren aan te bieden. Daarenboven ligt het
in de bedoeling, het noodige te verrichten voor moderniseering en inrichting
van het Paleis, dat het Prinselijk paar zal gaan bewonen, dan wel voor bouw
en inrichting van een passend landhuis. Een beslissing omtrent dit tweede ge
schenk kon niet aanstonds worden genomen.
De gelegenheid tot het storten van bijdragen is door de gewaardeerde
medewerking van de vereeniging „De Nederlandsche Dagbladpers1'1, opengesteld
bij het meerendeel der dagbladen; ook bij de Schiedamsche Courant, Lange
Haven 141, postrekening 5311.
Daarnaast bestaat die gelegenheid bij de penningmeesters van de comité's,
die zijn of zullen worden opgericht.
"WERK-COMITÉ.
In het Wcrk-Comité hebben zitting:
Mr. A, J A. A. baron van Heemstra, Voorz.
Mr. W. U, Hazelhoff Roelfzema, Secretaris.
Mr. E. de Visser, Secretaris.
Mr. D. Crena de Iongh, Algemeen Permingm.
Ph. Mees, Lid.
Mr. II. Waller, Lid.
Het secretariaat is gevestigd te Arnhem, Velperbinnensingel 5, Telef. 21300.
een oorlog zou uitbreken is de voornaam
ste 'voorwaarde, dat het land één zij.
Tsjech© Slowakije
Koning Carol te Praag.
Koning Carol van Roemenie is vergezeld
van zijn zoon Michael in Praag aange
komen.
Presiuent Bencsj heeft ter oere van zijn
gasten oeu groot diner aangeboden, tijdens
hetwelk hij ook een rede uitsprak.
Wereldspaardag,
Bevordering van den spaarzin.
Binnen enkele dagen zal door de Spaar
banken, aangesloten bij den Nederlandsehen
Spaarhankbond1 te Amersfoort 180 in
getal, met een totaal inleggerstegoed van
ruim 400 millioo.i gulden en in totaal ruim
1 millioen inleggers wederom de aan
dacht worden gevestigd op den Wereld
spaardag, welke telktea jare op 31 October
wordt gehouden.
Het is de bedoeling dat op dozon dag
allo krachten worden geconcentreerd op
de bevordering van den spaarzin. Do ge
dachte hiervoor werd een tiental jaren
geleden geopperd door d'e Internationale
Vereeniging van het Spaarwezen. Ziij vond
aanstonds grooto instemming en thans
wordt zij in 32 landen van de wereld ieder
jaaT met stijgend' succes door de ruim
5600 bij do International© Vereeniging aan
gesloten spaarbanken over d© woreld uit
gedragen,
De bros van vo'kskracht.
Het is al zoo dikwijls gezegd maar
liet is goed' het steeds voor oogen te hou
den dat liet voor een staat een levens-
voorwaard© is, dat haar bevolking spaart.
Dit wil niet zeggen, dat gold terzijde moet
worden gelegd ©n in oen oude kous moet
worden opgeborgen, maar dat de inkom
sten weloverwogen warden gebruikt, dat
zij economisch woerden beheerd en dat
datgene, wat niet voorn onmuldellijko be
steding noodig is, wordt aangewend ter
versterking van hot economisch bestel van
dén staat. Alleen op die wijze kan oen
staat zich handhaven en kan zij haar
positie versterken. Het huis, waarin wij
wonen, de verkeersmiddelen die wij ge
bruiken; elk voorwerp van dagelijksche
behoefte, dat wij als vanzelfsprekend aan
vaarden; dat alles is cr alleen, omdat er
menschen waren, die een deel van hun in
komen direct of indirect ter beschikking
stelden om deze zaken voort te brengen.
Ook alleen op deze wijze kunnen, nuttige
instellingen in liet leven geroepen worden
en kan het beschavingspeil van een volk
worden verhoogd. Daardoor is sparen de
bron van volkskracht.
De bij den Bond aangesloten spaarban
ken propageeren het sparen, daarmee hand
havend een traditie van ruim een eeuw,
in liet bewustzijn, daarmee een dienst te
bewijzen aan het Nederlandsche volk. De
velen, dio deel uitmaken van de besturen
der spaarbankon, verrichten hun werkzaam
heden geheel belangeloos, om bet resul
taat voor do spaarders 7.00 gunstig moge
lijk te doen zijn. Alle inkomsten, voor zoo
ver niet noodig ter vergoeding van rente,
worden toegevoegd aan de reserves der
spaarbanken, om de innerlijke kracht dezer
instellingen te vergrooten en om don roep
van groote betrouwbaarheid', die zij reeds
gedurende meer dan oen eeuw genieten,
ook in de toekomst waardig te zijn,
Do taak der bestuurders is in deze don
kere tijden verre van gemakkelijk, maar zij
blijven op hun post, omdat zij weton, dat
de aanhouder wint ©n dat er na moeilijke
tijdon ook weer een gunstiger periode zal
aanbreken.
Men moet willen sparen.
„Maar er kan niet meer gespaard wor
den", zal men wellicht tegenwerpen, de
inkomsten zijn gedaald tot een bestaans
minimum'Wij weten dat velen het moei
lijk hebben; soms zelfs heel moeilijk, maar
het afgcloopen jaar heeft geleerd, dat er
tot de Bondsspaarbanken ruim 32000 in
leggers meer toetraden, dau er om ver
schillende redenen afvielen. Zou er dan
niet meer gespaard kunnen worden...?
Door zeer velen kan zeker nog wel ge
spaard worden, maar men moet hot wil
len en men zal zich misschien iets moe
ten ontzeggen, maar het doel is dit vol
komen waard, want men behoudt of ver
krijgt er zijn onafhankelijkheid door en
men verbetert ermee do levensvoorwaarden
van degenen, die na ons komen en aldus
bouwt men aan de toekomst van het volks
bestaan.
In een boodschap, eenige jaren geleden
uitgezonden door de Internationale Ver
eeniging, kwamen do volgende regels voor:
„Wij zien in den spaarzin, evenals in den
arbeid, den algemeenen en zekcrslen waar
borg voor het welzijn, den vooruitgang en
het gevoel van eigenwaarde van den
mensch. De beoefening van de spaarzaam
heid beteugelt den wil; de eenvoud' van
levens1 jzo, die zij oplegt, brengt de bur
gers tot elkaar en opent do mogelijkheid
om hun arbeid productief te maken op
een wijze, welke voor allen het nuttigste»
is".
Of in enkele woorden gezegd
„Sparen is do bron van volkskracht".
Moge ook op dezen Wereldspaardag, 31
October, het Nederlandsche volle dezo
spreuk indachtig zijn!
Wiener SSngerknaben,
Het programma van de buitengewone
voorstelling van de Wiener Sangerknabea
op Woensdag 4 November a.s. in do groo
to zaal van den R. IC. Volksbond, zal een
geheel nieuw Weonsch karakter dragen.
Gezongen zullen worden geestelijk© lie
doren, ©n een groote reeks liederen van
Weonsch© componisten, o.a. Sclmbert.
Voorts za! worden opgevoerd een zangspel
van W, A. Mozart, „Dio betrogen© Nncli-
barin". Het programma zal gctncl verschil
lend zijn aan hefgcen op Zaterdag j.l. to
Rotteidain is uitgevoerd.
Do opera zal wederom gespeeld worden
in ouJ-Woemsch costuum van dicin tijd.
Do leiding berust in handen van kapel
meester Viktor Gomboz.
Dow coivaul vamliijnt dadelijks, mot sjt-
«onslering vr.u Zon- on I-'eostdngcn.
l'nio P«t kwartaal £2.—; franco por pool
f gn l'rija por week: 15 ets. Afzon-
4erl«io nummora i ets. Abonnomenton
wordou dogolijka aangenomen.
AdwUntiou toor het ooratyolgcnd nnm-
mer mooten vóór elf uur aan bot Bare»
bezorgd ijn 'a Zaterdag» vóór 1» uur.
:!ob tispnaldc plaats van adyartentiS»
■wordt niet gewaarborgd.
Prijs <J«r AtlverumUCn: van 15regoi# ƒ155;
Iedere regel meer ƒ0.30; in bet Zntcrdagnuramer
4—6 regels 11.80, iedere regel roeer f 0.35.
Keclamea f075 per regel. - incassokosten 5 cUl;
poBtkwitantie* 15 ets. i arieron an advoriontien
by abonnement rijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbotahng Kleine
Advertentidn opgenomen f0.50 t/ra. 15 v?oor-
den, f075 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
'a Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25 woor
den f025, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
'a Zaterdags: Kleine Advertontiën f 1.00,ludleii
Biet vóór Vrydagavond 6 uur bezorgd.
