n
Stakingenund kein Ende in Amerika
I
14
1
Henry Ford. Het arbeidsvraagstuk in de nieuwe
wereld in dezen tijd.
mat ^elselanen «Heust
Luchtvaart
Radioprogramma's
De tocht van, Doret
■m
New York, Mei 1937.
(Van onzen correspondent.)
I in de kranten, over de radio, in do
dageiijksclie gesprekken is bet eenigo tel
kens terugkecrendc nieuwtje, dat or woor
hier of daar een grooto of kleine staking
is uilgebroken of dreigt. Alleen al in de
afgeloopen week kwam bet grooto schoen
makersbedrijf in New England, de Amo-
nkaansche Langstraat, stil te liggen on
Lad voor het eerst sinds het ontslaan
van die fantastische kolonie oen staking
in Hollywood plaats. Do bootwerkers in
de New Yorksche haven hielden een paar
dagen een sympathiestaking in denzelf
den tijd, dat het beetje overgeschoten
trampersoneel de trams hebben gelei
delijk aan voor bussen plaats moeten ma
ken met nieuwe eischen aankwam.
Bovenop dat alles kwam het bericht, dat
Let spoorwegpeisoneeiin dit deel van
Let land ton getale van *25.000 man de
noodïge grieven had en van plan was den
.volgenden dag om twaalf uur 's middags
er bet bijltje bij neer te leggen. Groolo
schrik onder de 900.000 forensen, die ei
ken dag naar de stad trekken en waar-
ouder schrijver dezes zich. schaart. Ge
lukkig was er door de regeonng lang ge
leden in voorzien om m een dergelijk
geval van arbitrage te dienen en dus
.werd deze staking automatisch twee maan
den opgeschort, toen. president Roosevelt
een commissie van drie Iedon aanstelde,
overeenkomstig de wet, om beide zijden
nader te hooren.
Maar intusschen begonnen de noc ge
extra-knieën te bibberen en beleveu wij
een kleine afschaduwing van de paniek
stemming in het jaar 193*2. Waren die sta
kingen toen gekomen, dan zou waarschijn
lijk een revolutie niet uitgebleven zijn.
In die dagen klampte iedereen zich ech
ter vast aan het werk en het inkomen,
dat hij had en was er tevreden meo als
zijnde beter dan niets. D'o Now Deal met
de vérgaande maatregelen ter verbetering
van economische misstanden lokte juist
automatisch stakingen uit door den weg
naar verbetering te wijzen middels do
NRA, die een minimum aan loon en een
maximum aan arbeidsuren bepaalde, veel
gunstiger dan algemeen de regel was.
Weliswaar verklaarde de Federale Ilooge
Baad do NRA in strijd met do grondwet
en werd de wet dus afgeschaft, maar de
inhoud nochde* korte tijd, - waarin - zij
werkzaam was,- werden -zoo -gauw door
de groote massa vergeten. Toen loonen
en arbeidsuren in vrij wel de moeste ge
vallen weer op de standaard van vóór
de NRA werden teruggebracht, ontstond
er vanzelfsprekend grooto ontevredenheid,
gevolgd door stakingen.
De eischen.
Onwillekeurig denkt men bij het booten
van stakingen alleen maar aan eisclicn
en meestal zeer onredelijke eischen
van veel te hooge loonen dn veel to
weinig werken. En nu is het een typisch
verschijnsel van de stakingen in Ameri
ka gedurende do laatste maanden, dat do
loons- of aibeidsduurkwesüe niet eons ter
sprake komt. Toen meer dan 100.000 ar
beiders brj General Motors het werk neer
legden klonk dat niet alleen zoor onheil
spellend in do oóren van hen, die van
plan waren een nieuwe wagon aan te
schaffen en vreesdon moor to moeten gaan
Betalen, maar bovendien kwam er de noo-
»ïïge sensatie bi? door de „sït down" me
thode - en de noodige bloedige vechtpar
tijen. tusscheir stakers en politie, als hier
steeds pleegt te gebeuren. Krantenfoto's
en films hebbendaar het publiek om
do gelreele wereld van op do hoogte ge
bracht. In we'kelijkheid was het veel
eenvoudiger. Die duizenden staakten om
het recht van „collective bargaining".
M.a.w. liet vormen van of het zich aan
sluiten bij een bond of vakveroemiging,
waarvan do op wettige wijze verkozen
vertegenwoordigers als onderhandelaars
met do fabrieksdirecteuren kunnen optre
den, wanneer het personeel grieven heeft.
liet overgroote deel der Amerrkaanscho
fabrikanten of directies van groote in-
dustrieele maatschappijen heeft zich daar
altijd tegen verzet err doet dat nog. Voor
een onpartijdig beoordeelaar vait or voocr
het sl.mdjaunt van berde partijen het noo
dige te zeggen. Terwijl het aan don oenen
kant onbillijk is, wanneer het personeel
zich niet mag uitspreken of een arbeider
zonder vorm van proces ontslagen wordt,
is het oven weinig aanvaardbaar voor den
fabrikant om een werkman niet to mogen
ontslaan, onrdat do bond het zoo verlangt.
Ik begrijp biermede den lezor niets nieuws
lo vertellen, maar ik voeg or dadelijk bij,
dat de toestand in Amerika geheel an
jers is, omdat hier bij alles de politiek
zulk een machligo rol speelt. Manman als
Lewis van de C.I.O. en Groen van do
A.F.D., de beide groote, elkaar heftig bo-
concurreerende i arbeidercfederatios, zijn
machten in den lande, die gevaarlijk kun
nen worden, wanneer zij van* hun positie
misbruik gaan maken. Op ban bevel zou
den stakingen kunnen, plaats hebben, dio
het gelreele maatschappelijk leven zouden
ontwrichten.
Goede werkgevers.
Een man als Henry Ford heeft zich
openlijk een doodsvijand van de vak-
vereeniging verklaard en dat hij nooit
de N. R. A. ouderteekend heeft en tot
den huidgen dag geen georganiseerd per
soneel toeslaat, werd hem alleen geper
mitteerd, omdat hij jaren geleden ai vrij
willig begonnen is do loonen en ar
beidsvoorwaarden van zijn werklui voel en
ved hooger te maken dan in eenïge ando
re industrie, een paar goede uilzonderin
gen hier en daar voorbehouden, zooals
Procter ear Gamble bijvoorbeeld. Jaren ge
leden stelde Ford zijn minimum van 5 dol
lar 'per dag, den vrijen Zaterdag en dergelijke
verbeteringen in, die brj niet uit pure fi
lantropie instelde, maar omdat hij een
sluwe zakenman was, die erkende dat
Amerikaanscho massaproductie met steeds
lagere prijzen alleen een succes kon wor
den, wanneet de gemiddelde arbeider goed
verdiende en tijd overhield om van zijn
loon te genieten, bijv. door een Ford te
kunnen koop-en, En vandaar dat ccir Ford
je de fiets van Amerika geworden is
Ik had het zooeven over do firma
Procter en Gamble, fabrikanten van
Ivory Soap. Dvze heeft sinds 1886 geen
staking gekend en tijdens de malaise-
jaren geen enkelen werkman on! sla
gen, ook al werd er een verlies van 9
miltioen dollar geleden. Wijten Colonel
Cooper garandeerde aan het eind van
de vorige week een werkjaar van 48
weken, liet elk lid van het personeel
deelen in de winst door tantièmes en
dividend, zorgde voor pensioen, inva
liditeit en uitkeeringem bij overlijden,
terwijl de week uit 40 arbeidsuren be
stond. De meeste van dio bepalingen
worden nu onder ved tegjensparteleu
door de wetten des lands of van Staten
afzonderlijk veieisdit. De firma is dezsr
dagen precies een eeuw oud en
staat aan den top van „big business"
Onlangs w*ex*d een week vacantia met
HISTORISCHE AVONTURENROMAN
door G. P. BAKKER
.16) -• /te yn
.1 „Stcphan, boef," hoorde hij. „Wil jij
'den man vermoorden, die mijn-leven; heeft
gered. Dat is iets voor jou, lafaard, ge-
Bneeue lafaard. Jij, dio zegt, dat je van
ane houdt,-dat je zonder mij niet kunt
leven. Je "speelt op je viool zachte, smel
tende* mdodieen. Je zingt zwoele versjes
op mijn mooie oogen, mijn rooden' mond,
onijn slanke gestalte, ja op wat niet al
Bak, ik walg van je zoet gekir. Weel
je, wat je bent, een-oud wijf. Je volgde
mij toen ik naar de stad ging, overal
sloop je mij na, maar locn de drie
schooiers me aanvielen, was je verdwc:
nen. De minnaar koos het hazenpad,"
vervolgde ze met smadelijkea lach. „Én
wil jij laaghartig, den man "vermoorden,
die mij gered hóeft, den man, die mij
er. voor bewaard heeft, dat mijn leven
nog slechts een brok verdriet en ellende
zou zijn, lafhartige moordenaar
De - luitenant was met cén'sprong uit
de kar en luisleule vol belangstelling
naar de woorden, Hij was nu volkomen
wakker en wacldlo de gebeurtenissen
nu
salaris veilcend aan arbeiders, dis twee
jaai in dienst zijn. Er is nog meer, dat
mij tc ver zou voeren, maar wat is het
gevolg van dit alles? Dat het gelieeJe
personeel van P. en G. niets Ie maken
wil hebben met vakvercmïgingen en het
niet duldt, dat een buitenstaandei zijn
neus in de fabriek steekt.
1 Onderkruipers.
Ook in het buitenland is veel gewag
gemaakt van een staking in New York
van de Woolworth winkels. Het is een
publiek geheim, dat --het personeel van
die winkels al zeer poover betaald wordt
en de v-de, duizenden meisjes van New
York tot Califomie hebben ook voor
korten tijd verbetering beleefd in loon en
werkuren door de NRA, die hen nu weer
afgenomen is. Derhalve begon do slaking
in een paar New Yorksche "winkels met
de sensationeelo „sit down". Die „plak-
stakingen" waren .alweer het gevolg
van de groote moeilijkheid om ordelijk
te posten, en de zekerheid, dat direct
ander personeel aangenomen zou worden,
indien do stakers zich niet op deze
manier van hun positie verzekerd hielden.
Alweer dien ik er met nadruk op te
wijzen, dat de toestand in Amerika zoo
veel van ekleis verschilt door bijvoorbeeld
meo te deelen, dat het leveren van onder
kruipers, in elke gewonschie hoeveelheid
en zoogenaamd voor elk dankbaar vak,
altijd een winstgevend bedrijf in de U.S. ge
weest is. 'Maar aJ zouden die er zoo gauw
niet zijn en een New Yorksche firma
verscheept hen desnoods .per vliegtuig
dan loopen er genoeg werkloozen rond,
die voorloopïg met een hongerloon tevreden
zijn.
In de leverantie van onderkruipers
hier bekend onder «ten naam „scab" is
eon beetje de klad gekomen, doordat
zeer onwelriekende schandalen in ver
band hiermede aan het daglicht zijn
gekomen. Ik denk hierbij nog eveu aan
de staking van liftjongens het vorige
jaar in New York, waarbij do millionnairs
van Park Avenue zulke boeventronies in
hun liften zagen en zelfs door de eigenaars
daarvan van-hun jnweelen oatdaan werden
dat zij er de voorkeur aan gaven do tien
tallen verdiepingen op en neer te klimmen
en de huiseigenaren verzochten de onder
kruipers af te danken. Om deze en al
dergelijke redenen worden stakingen hoe
langer boe meer gerespecteerd door werk
gevers en publiek, mits do eischen billijk
zijn eu hebben wij zeker liet ergste achter
den rug, wanneer zulke lichame» als de
staalindustrie, de auto-industrie e d. het
voordeel van een gewijzigde houding heb
ben ingezien.
VRIJDAG, 28 Mei 1937.
Hilversum I, 1875 AL
Algemeen programma, verzorgd door
den KRO.
8.009.15 en 10.00 Gramofoon. 11.30
Bijbelsche causerie. 12.00 Berichten.
12.15 De KRO Melodisten, solist en gra
mofoon. 2.00 Orgel. 3.00 KRO orkest en
gramofoon, 4.20 Opening van het Ne-
derlandsche Paviljoen op de Parijscho
Wereldtentoonstelling. 5.00 KRO orkest.
5.30 Gramofoon. 5.40 Tenor en piano.
5 50 Gramofoon, 600 Land- en tuin-
bouwhalfuur. 6 20 Gramofoon. 6 30 Ver
volg zang en piano 6 40 Gramofoon.
7.00 Berichten. 7.1a Causerie. 7 35 lto-
portago uit Axlis. 8.00 Berichten. 8.15
öratoriumconcert. 9.45 Causerie. 1000
KRG Melodisten en solist. 10.30 Berich
ten. 10.40 KRO-Boys en gramofoon.
11.30—12.00 Gramofoon.
Hilversum II, 301 AL
8.00 VARA 10.00 VPRO. 10 20 VARA.
12.00 AVRO. 4.00 VARA 700 VPRO.
9.00 VARA. 10.40 VPRO. 11.00 VARA.
8.00 Gramofoon. 10.00 Morgenwijding.
10.20 Declamatie. 10.40 „Fantasia". 1110
Declamatie. 1130 Concert. 12 00 Kovacs
Lajos. 2.00 Disco causerie. 300 AVRO-
Dansorkest en orgel. 4.00 Gramofoon.
'5.00 Voor de kinderen. 5.30 VARA-or-
kest. 6.30 Politiek radiojournaal. 6.50
Orgel. 7.00 Boekbespreking. 7.20 Gra-
foon. 7.30 Berichten. 7.35 Lezen in de
Brjbel. 8.00 Hollaudsch Trio. 8 30 Li
teraire causerie. 9.00 „Kwakzalverij", re
portage. 9.45 De Ramblers. 10.20 Gramo
foon. 10 30 Berichten. 10.10 Avoadwïj-
ding. 1100 Jazzmuziek. 11.30 -12 00 Or
gel.
Droilwich, 1500 AL
110511.20 Causerie over babyverzor
ging. 12.10 Oigel. 12.50 BBC-Dansortest.
1.35—2.20 Alt en viool. 4.20 Revue
programma 5 20 Crieketreportagx 5.35
Octet. 6.20 Berichten. 6.45 Voor tuin-
Bcfliebbers. 7.05 Peter Yorke eri rijn
Band. 7.50 Muzikale causerie. 8 20 Re
vue programma. 9,20 Berichten. 9.40
Causerie 9.55 Vocaal trio. 10 05 Ko
mische dialoog. 10.20 BBC-Harmonie-or-
kest. 11.20 Lew Stone en zijn Band. 1150
12.20 Dansmuziek.
Radio Paris, 1648 AI.
7.10 en 8 20 Gramofoon. 12 35 Pasde-
loup-orkest en solist. 4.20 Saxofoon
kwartet en soliste. 5.20 Orkest 6 50 Zang
7.05 Cello. 8.03 Zang. 8 35 Piano. 8.50
- Zang. 9.20 Vroolijk programma. 10 30
Gramofoon. 11.20—1.03 Orkest en so
listen.
Keulen, 456 AL
6.50 Gramofoon. S 50 Schramsnel en-
somblo. 9.50 Gramofoon. 12.20 Klein-or-
kest. 2.35 Gevarieerd concert. 4 20 Or
kest 5.35 Cello en piano. 6.20 Orkest.
7.30 Hoorbcricht, 10.50 Gevarieerd con
ceit. 11.30—12.20 Orkest.
Brussel, 322 en 484 AI.
322 AI. (Vlaamsch) 12.20 Gramofoon.
12.50 Orkest. 1.30 Salomarkest. 1.50
2.20 Gramofoon. 5.20 Kamermuziek G 20
en 7.20 Giamofoon. 8.15 Zie KRO pro
gramma. 9.45 Orgel en de Ramblers.
10.30 Gramofoon. 10.35 Radiotooneel.
11.05—11.20 Gramofoon.
484 M. (Fransch). 12.20 Gramofoon.
12 50 Salonorkest. 130 Orkest 1.50
2.20 Gramofoon. 5.50 Piano. 6.35 Gra
mofoon. 7 03 Klarinet. 7.35 Accordeon.
8.20 Voor oud-strijders. 9.25 Gramofoon,
en radiotooneel.
Deutsehlandscudcr, 1371 AI.
8 30 Orkest cn solist. 10.20 Berichten.
10.40 Politiek overzicht. 1105 Weer
bericht. 11.20—12.20 Orkest en piano
duo.
SCHIEDAMSCHE RADIO CENTRALE
Vrijdag, 28 Mei.
Programma 3.
Keulen 8 00, Droilwicli 11.20, Parijs Ra
dio 12.05, Brussel (Vlaamsch) 120, Keu
len 1.35, Dieutschlandsender 3.20, Parijs
Radio 4.20, Keulen 6 20, Londen Re
gional 7 50, Brussel (Fransch) 10 30,
Parijs Radio 11.20.
Programma 4.
Brussel (Vlaamsch) 8.00, Pauze 9.20,
Landen Regional 10.35, Droitwicli 4 20,
Diversen G 20. Brussel (Vlaamsch) 0.40,
Droitwicli 7 05, Diversen 9.40, Dro'twich
10.20. 1
Programma 5.
Keulen 12.20. Brussel 1.20, Diversen
2.20, Keulen 4.20, Brussel (Vlaamsch)
5.20, Diversen 6.40, Parijs Radio G 50,
Brussel (Vlaamsch) 7.20, Brussel
(Fransch) 8.20, Diversen 11.20.
Over de laatste uren van den vliegtocht
van Doret en Micheletti zijn nog eenigo
bizonderheden bekend geworden.
Hot radiostation van Koema Aloto
(eiland Kyocsjoe) lieeft medegedeeld, dat
het tot kwart over vijf in verbinding was
gebleven met Doret. <-
Deze had op twintig meter hoogte in
den dikken mist boven het eiland Focta-
gosjiina gevlogen. Hij volgdo daaibij zijn
kaart.
Het radiostation van Kagosjima bad
eveneens gistermiddag om half vier een
bericht opgevangen, waarbij de vliegers
verzochten do richting op>te geien. Dit
station bezit evenwel nog geen zender en
hot moest er zich derhalve toe bepalen
schepen te verzoeken den vliegeis den
weg aan te geven.
,0m kwart over zes deelde Doret mede,
dat kif den koers was kwijt gemakt en
dat hij in een dikken mist vloog.
Verschillende andere stations hebben ook
medegedeeld, dat Doret de eilanden Sjichi-
kalm af.
„Als je een kerel bent, pak hem dan
aan, maar dat durf je niet, haas."
Edzke trad nu naar voren. Zijn pistool
in de hand,
„Vriend," sprak hij rustig tegen den
zigeuner. „Je hebt blijkbaar iets tegen
mij," en zijn stem klonk tergend lang
zaam „Ik kan het mij cenigszms begrij
pen Ik ben je maat, met of zonder wa
pens," Hij stak zijn pistool weer in den
zak „Weg met dien dolk," maar de zigeu
ner viel onverwachts, den dolk in de vuist,
op hem aan.
„Niet, ook goed," en met de linkeihand
den arm van den zigeuner afwerend, ga!
hij hem met den buitenkant van de rech
ter bliksemsnel zoo'n harden slag tegen de
kaak, dat de man achterover sloeg ten
de tanden hem uit den mond vlogen. Hij
gilde als een bezetene.
Een honderdtal zigeuners, mannen, rou
wen en kinderen, kwamen aansnellen Het
meisje duwde Edzke achteruit. Ze stond
voor hern_ bij den gevallen 'zigeuner en
zei: „Mooi, je4verdiende loon." 4
Do toeschouwers schreeuwden luid in
een taal, waar Edzke geen woord van
verstond cn het meisje sprak heftig tegen
do menigte.
Een oude zigeuner, fraai uitgedost in
zwart fluweelen kniebroek,;,'loshangend
rood wambuis met gouden borduursel,'trad
naar voren.
„Mariska, mijn dochter," sprak hij op
kalmen loon. ,;Wat is hier gebeurd? Ste-
phan; je neef, ligt op den grond' fe schreeu
wen als een mager vaiken. Drie tanden
liggen naast hem Ik weet, dat je hot hef
tige bloed \an jo moeder gceifd hebt.
Mij heeft ze ook wel eens een flinken
kaakslag gegeven, maar zoo erg heeft ze
het toch nooit gemaakt en. je bent niet
eens met hem getrouwd."
„En wie is die vreemdeling daar?" "ver
volgde hij, terwijl hij naar Edzke wees,
die onverschillig, de handen in do broek
zakken, het schilderachtig tooneol aan
schouwde, terwijl de steeds groeiende me
nigte met dq grootste belangstelling luis
terde.
„Wie is die vreemdeling, die je m het
kamp hebt gelokt? Hij ziet er niet uit,
alsof je honderd gouden dukaten bij hem
zou aantreffen lutegendeel, hij schijnt ge
komen met leege mars.",
Een paar malen had "do dochter getracht
haar; vader in de rede toevallen, maar de
zigeuner liet' zich niet storen. Eindelijk
schreeuwde ze': „Stil looh. Laat mij eerst
alles uitleggen. Ik kan hegrijpen, dat moe
der je soms onderbanden nam. Je doet
mets liever dan lange redevoeringen hou
den, terwijl je onderdanen vol bewonde
ring naar do woorden van hun raja luiste
ren."
„Mariska," ^antwoordde de zigeuner waar
dig.* „Denk eraan, dat je tegen jc vader
spreekt en tegen" 'Lier sloeg hij zich
fier op de borat .'.„den koning."
De omstanders knikten of gaven op an
dere wijze liïïjkert wan hun instemming.
„Ja, goed vader,zei "ze. „Jrj bont de
koning en „ik' de prinses/* maar hoor 'nu
eerst eens even naar wat er, eigenlijk ge
beurd is*^
Ik was 'gisteravond in de stad om naar
do muziek te luisteren. Er was een zan
ger, die anulige liedjes zong. Er werd
gedanst en ofschoon ik telkens gevraagd
na en Tsoenima, ten Zuid-Oosten van Ko
rea, was gepasseerd.
De beide vliegers hebben niet laten we
ten, dat zij de door de schepen uitgezon
den radiografische mededoelingen hebben
opgevangen.
De kwetsuren der beide Franschen.
Doret werd in het gezicht en aan een
aim en een been gewond.
Micheletti Leeft schaaf- en snijvi ouden
opgeloopen.
Om acht uur gisteravond (pl.tijd) zijn
zij uit Uobara naar Kolsji overgebracht.
Cvcr een tiental dagen zullen do vlie
gers hersteld zijn.
De daling geschiedde op een bij de kust
gelegen duin. liet vliegtuig is ernstig be
schadigd.
De ramp van de „Hindenburg"
Geen St. Elmusvuur?
Professor Whitehead heeft in do com
missie van onderzoek naar do oorzaken
van de ramp van de „Hindenburg", als
zijtn meoning uilgesproken, dat de theorie,
dat een St. Elmusvuur, een bolbhksemi of
korte golven het ongeluk zouden Itebben
veroorzaakt, niet steekhoudend „is.
Dr. Taylor, radio-ingenieur van het' ma-,
rinelaboralorium te Lakehuret, heeft ver
klaard dat men heeft vastgesteld dat zich irf
de in de gashouder aangebrachte eleotrisöbe
gasmeters een kleine vonkvorming voor
doet. Of deze evenwel voldoende is om
waleisloftot ontbranding ie brengen. Kon
spreker niet mededeel en. I I
Het wrak vrijgegeven.
De woordvoerders van hot departement
van handel deelt mede, dat het wrak van
do „Hindenburg" gisteren door de marine-
autoriteiten vrijgegeven on ter beschikking
van de verzekeringsmaatschappijen ge
steld is.
Leden der bemanning gehoord.
De commissie van onderzoek naar het
vergaan van de Hindenburg heeft gisteren
voor het eerst leden der bemanning, die
gewond in het Asburypark-ziekenhuis lig
gen, gehoord. De r eerste eleotrotechnicus
verklaarde, dat .hel schakelbord geen kort
sluiting aanwees. De assistent van den
radio-officier verklaarde, dat hij bi] de
landingsmanoeuvres geen ongewone radio-
scinen had opgevangen.
Ecbencr over de hcliumbehocfle.
Foor de militaire commissie van den
Senaat heeft dr. Eckener gisteren een uit
voerige verklaring afgelegd, waarin hij een
pleidooi leverde voor het verschaffen van
lieliumgas aan de Duitsche luchtscheep
vaart, opdat hot volgende voorjaar weer
met het luchtverkeer kan worden aange
vangen
Dr. Eckener zeide niet in staat tc z.ijn
de verantwoording verder te dragen voor
het gebruik van waterstofgas.
werd voor een dans, deed ik hot niet,
ofschoon Stepban, die achter me aansloop,
me niet eens vroeg met hem te dansen
Blijkbaar durfde" hrj zich niet te vertoo-
nen om de een of andere reden. Toen
ik naar het kamp terag ging, werd ik aan
gevallen door drie kerels. Ze sleepten me
mee naar een onbewoond huis. Ze nonden
me, stopten me een prop m don mond,
loofden mijn geld, rukten mij de ringen uit
de ooren en wilden beginnen mij te mar
telen om te weten te komen waar jij,
vader, het geld verborgen had, dat je
voor de paarden gekregen hebt. Toen kwam
deze jonge man, doodde'twee der'boe
ven en joeg den derde op de vlucht,_
Hij redde mijn leven en uw gold. Mis
schien had ik door de vreeseljfke marte
lingen toch alles gezegd wat ik wist, en
het waren broeders van Mérode."
Grooto beweging ontstond er onder de
zigeuners, Zc kenden de broeders en Mus-
ten dat ze soms in grooto benden ontra
den Dikwijls zelfs voelden ze strijd met
soldeniers om ze van alles te bcrooven,
nadat ze gedood waren. 4
Mariska vervolgde: „Ik nam dozen dap
peren man mee naar hot kamp, het was
nacht en Het hem slapen in mijn wagen.
Toen we wakker werden, wilde Steplian, de
lafaard, die wegliep toen de 'kerels mij
aanpakten, mijn vriend, want dat is bij
van mij en ook van u, doodsteken. De
vreemdeling gaf. hom een slag als dank
voor den dolkstoot en daar ligt hij nu te
janken. Zoo is dezaak,' vader." Zij trok
Edzke naar voren. „Bedank hem en bied
hem zigeuneisvrijheid aan."
De koning stapte op Edzke toe, be
dankte li°m m mooie woorlen en heclto
hem namens den geheelen stam hartelijk
welkom. Hij sprak zoo goed, dat de me
nigte geroerd luisterde onder de diepste
stilte.
Tenslotte omarmde de koning den jon
gen luitenant, terwijl handgeklap, hoera
geroep, tromgeroffel, stooten en streken
op verscheidene instrumenten daveiden in
de morgenlucht, Slephan was inmiddels
weggeslopen.
Eindelijk hief de koning don arm op om
stilte te gebieden.
Het was blijkbaar van plan opnieuw te
beginnen, maar z,ijn dochter zei oneer
biedig: „Vader, ik heb een honger als een
magere wolf. .Laten we eerst gaan eten."
Maar do koning antwoordde:*„Dadelijk.
Eerst heb ik nog een kleine plechtigheid
lo vervullen." Ilij haalde uit z.ijn /nk oen
beurs, gevuld met goud's'.ukkca. te voor
schijn en sprak: „Vreemdeling, uien zal
niet zeggen, dat koning* Kovas de zo-,tiende,
de rcchtstieekbcLie afstammeling na dien
koning Kovas, die in den jaie On/e. Hoeren
1417 tot lieitog verheven is door keizer
Sigismund, esn ondankbaar man u Neen,
men zal zeggen: Kovas de zedjeid^ was
oen goed man.
Hier, mijn zoon, ontvang dwe no urn als
bewjjs mijner oneindige dankbaat lurid cn
groote erkentelijkheid
De luitenant aarzelde, of hij dit gioote
geschenk zou aanvaarden. Toen z.ag L\j
eensklaps tot zijn groote verbazing, dat
het zijn eigen beurs was.
(Wordt vervol jd.)
"i'Zl
-
lil
iff-
ill
•ftf
\ïl
$1
'2TO Ml/**,'
t, fZ ff J) - "TfT
-■y,«Wj> VjSS^fiK,» -1
_KJB
JiV^f A-t,j
*ki
<-&• %1^v
/S?ir t - *H, <j n^t jpw
4
fmmftrsErvvn^xv^wsitm
J -
Den vliegers honj geeii koers aan
gegeven worden.
Op 'n drogen weg moet uw auto
bij 40 km per uur binnen 16
meter kunnen stoppen. Haar bij
80 km per uur is die remweg
niet 32, maar 64 meter!
fM
1
BJSjpi
ill
sV
V*1
4 'tJï^
t t it* 'V
