EERSTE BLAD.
ZEELAND AFGETREDEN
VAN
Dinsdag 26 October 1937
BUITENLAND
De Belgische regeering is ten val gebracht door
politieke kuiperijen en financiëelen laster.
Van Zeeland motiveert
zijn aftreden
De, niet-inmenging
De strijd' in China
De strijd in Spanje.
m i
Int. Samenwerking
v conferentie
België
Staiië
Vereeeiigsle Staten
Gemengd Niéuws
90ste Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 14t (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
Gistermiddag is de rtgooxing .van-
België onder Van, Zeeland afgetreden.
De- minister van onderwijs,' Hoste,
telioeft' de, pers-de' volgende mededée-
ling overhandigd:-
„Het kabinet is gistermiddag te'vier
uur bijeengekomen onder véorzitiier-
schap van Van Zeeland. De minister-
president deed mededeeling van zijn'
besluit tot aftreden. Dé óverige mi-'
misters meenden, dat 't hun plicht w as
zich bij hem aante sluiten "en..liet
5 collectieve .ontslagder regóermg^iaan
•to bieden.
Van Zeeland begaf zich daarna naar
het Koninklijk paleis. 'Na zijn vertrek
stelden de aftredende ministers den
tekst op van Óen brief aan' Van Zee
land, waarin zij uiting geven aan hun.
gevoelens van trouw en aanhankelijk-
beid".
Van Zeeland bereidt processen
j voor.
Van Zeeland heeft zijn advocaten
opdracht gegeven alle legen hem gc-
schrcven persartikelen to verzamelen.
Hij heeft besloten een reeks processen
aanhangig te maken: men spreekt van
een twintigtal;
Kamer cn Senaat bijeen.
Kamer en Senakt zullen vandaag
bijeenkomen om de vpqrlezing.-ï.yan .te.'
-denbrief, -..waarin - de,.regeéring -dinar
ontslag aanbiedt, a ante: h oorenDaar-'-!
na zullen do bijeenkomsten ópgeliéraï'-
wordeii.
I Gouverneur der nationale bank
drie maanden inct verlof.
De minister van'financiën, heeft den
gouvemeur der nationale bank, Franck
op zijn verzoek drie maanden verlof
verleend, met ingang van gisteren.
Gisteravond heeft de' afgetreden mi nis tér-
president Van Zeeland zich in een radio
rede lot het Belgische volk gericht om
het mede te deelen, dat het gehcele ka
binet zijn ontslag bij, den koning had in
gediend.
Spreker herinnerde er aan, dat zijn beide
regeeringen waren gevormd onder liet toe
ken .van de meest bréede nationale' ver-
eenjging. Alleen op deze wijze kon liet
werk van het economisch herstel en na
tionale: herleving, welke het welzijn van
hét land eischto, worden betracht.:
In do laatste maanden werd deze
atmosfeer vanbegrijpen vertroebeld.
Een ontevredenheid/welke moeilijk' te
omschrijven vult,/ maakte.- zich mees
tér van de geesten, waarop spr. re-
--leende en zonder welke hém 'de' n'a-
'tionale unie niét. mógelijk schceiV-
Hand over hand kwam een toestand
van politieke onrust lot stand, welke
'steeds meer drukte op het. werk van
de regecrlng. Tegelijk met dit werk
van verstrooiing ontwikkelde zich in
het land een campagne van hatelijke
laster.
Aangezien, het kabinet .niet in zijn werk,
ïn zijn werkelijke, politiek,kon worden
aiingetast,. maakte de oppositie gebruik
van ..'methoden, wélke, 'een land, (lat /zich
üelf 'eerbiedigt, onwaardig zijn., Zij 'deed
aanvallen 'op persoonlijk terreinen .trachtte
vooral den leider van de regeering te
treffen. -iv/-v.--;te W- te~/ te.
Gedurende maanden -en maandenbob ik
laster op laster mooten weerleggen,- lot
eindelijk de zaak in het parlement word
besproken. Doch in een dergelijke atmos
feer was hét niet meer mogelijk mét
vrucht te werken. 'Reeds' enkele weken
achtte'ik het oogenblik gekomen, om mij
uit .hot openbare leven terug te trekken,
Ik- heb niet goéd gevonden' en zal nooit
goedkeuren 'dat 'politieke actie 'wordt ge
voerd .op- het plan van politieleen partij
strijd.- 1
liet eenige wat ons kon weèrboüden
was, dat wij' met een grootnationaal
werk bezig waren, Op het oogenblik dat
bleek, dathét ónmogelijk was:'dit voort
te zetten, was onze rol geëindigd'.
Op dit oogenblik gfif ik toeaan drin
gende aansporingen van., hen, die vrees
den de dreigende .'moeilijkheden .te ver
haasten 'en 'besloot ik mijn//aftréden-' uit
te stellen en verdér te werken'aan' liet uit
voerenvan'hetprogrammal .van(ié re
geering. Helaas, gedube'ndé dé korte af
wezigheid, welke noodzakelijk was door
mijn gezondheidstoestand, werden de za
ken erger in plaats van béter. Er was open
lijk sprake van een crisis van de parle
mentaire meerderheid. De persoonlijke aan
vallen namen, toe. i. te
Eindelijkrezen' nog de laatste inci-
denten met betrekkingtot de Natio-
nalp Bank. 'Ik ben van meening, dat
deze incidenten mij niet direct of per
soonlijk aangingen, doch ik kon mij
niet afzijdig houden, want zij had
den betrekking op een groole instel
ling, waaraan ik de oer heb gehad in
veschillende functies gedurende onge-
voer vijftien jaar mede 1e werken.
Zij moeten snel uit den weg geruimd-
wórden en spoedig moet klaarheid worden
geschapen. Dit moet zoowel voor de Bank
als voor mijzelf. Door mijn vrijheid te
hernemen zal ik zeker hiertoo bijdragen.
In liet kort, in dergelijke omstan
digheden, in zulk een verwarden po
lilieken toestand, in dezen geest van.
hartstochtelijke, onrechtvaardige aan
vallen kan is niet langer do verant
woordelijkheid dragen dp polilick van
lietland to leiden, want hetis niet
|/-;laiiger mogelijk,- .'dat de ;,regperiug - goed
'werkley;^ zeer-.
/teste. Ons.werk.,is;inog .niet', gelióel,,be
ëindigd, hetgeen-nog op 'ons -program
ma staat is zeker de moeite, wellco
wij ons wilden getroosten om het te
verwezenlijken, waard.
Van Zeeland herinnerde aan den cco-
nomiscli-en én financieelen toestand van.
België, welke geheel gezond is, de schat
kist is goed gevuld.: Spreker richtte nog
icon laatste aansporing lot zijn hoorders.
Er is weinig tijd aioodig om te vernielen,
wat in. jaren is opgebouwd. Van Zeeland
acht de nationale eenheid llians meer dan
ooit noodig, de nationale veremiging moet
zoo breed mogelijk zijn. Voor zichzelf wacht
hij niet vertrouwen het oordeel af van
liet land,- emerzijdsover liet werk van.
de regeering van nationale hernieuwing,
anderzijds over de slinks'cho.. aanvallen,
welke een eind maakten aau - dit werk.
„Van uwe zijde",- zoo' vo-egde-van Zee
land hier aan toe, „helpt door uw kalmte
en.uw begrijpen aan een snel oplossen,
van de crisis".
Tenslotte dankte Van Zeeland allen, die
hem-hebben geholpen in" zijn zware, taak
en nogmaals spoorde hij zijn hoorders aan
inner dan ooit. aaiïéefngéslóten té blijven
om-van hun Belgisch vaderland een groot
land te maken.
Van Zeeland afgetreden als
Kamerlid.
Van Zeeland .heeft den president van
de Kamer mededeeling gedaan, dat hij
aftreedt als Kamerlid 'voor Brussel. (Van
Zeeland werd op 11 April j.l. gekozéin
toen Degrello zijn. tegenstander .was.. Het
is niet waarschijnlijk, dat een lusschen-
tijdschë verkiezing zal worden - gehouden
om van Van Zeeland te vervangen.
i t De houding van Sovjet-Itusland.
Gislcravond1. was in de Brits'cho kringen
nog niets vernomen omtrent do geruchten
dat-Maisky.van. zijin regeering opdracht zon
hebben ontvangen - de -niet-inmengiiigs.qom-
missie módp to doen, dat de Siovjet-Unio
niet langer .bij- wil .dragen in liet fonds vain
do Commissie. - .Vv r. --
V Reuter vemcoml, dat' de mogelijkheid, dat
de Sovjet Unie een dergelijke stap zou
nemen niet tér kennis", .van het Foreign
Office is gekomen en zelfs- indien de Sov
jet-Unie hiertoo zou besluiten, dan zou dat
nog niet nockl'zak'élijk'erwijze meebrengen,
daf de Sovjet-Unie zich uit de niet.inmeu-
gings-éommissie zou lerugtrek'k'én.
De gevechten bij SjanghaL
Do woordvoerder van het Ohinccsche
hoofdkwartier heeft -de 'pers medegedeeld,
dat de Japanneezen in den/ sector Tatsang
zeer heftig blijven aanvallen. Zij irach
ten dón weg Tatsang—Naiilsjang te bezet
ten en worden gesteund door een bon-
dèrdtal vliegtuigen, :die do stellingen der
Chinéezen bombardecren, do loopgraven
vernielen en d.e Glxineezen op verscliei-
denc punten tol den terj/gtockt dwingen.
Dc- .Tapanneczen staan thans op drie kilo
meter van Nantsiang. Tatsang is nog in
handen der Ohineez-cn. In de streek van
Miatsjang, ten Noordwesten van Niangoo,
moesten de Ghiiieezen ia do afgeloopen
dagen wat loruglrekken.
De
en
strijd tussclieu
Poehaii.
Tientsin
Ghineesche troepen, - dieaan het Noor
delijk fronttegenaanvallen ondernomen
langs den- sppprweg'Tieiilsin— Poekau, heb
ben verséhöidéné''plaatsen heroverd, welke
op./ 10 k.mi. ten Oosten van den spoor
weg,- aan de grens tusschen Hopei en Sjan-
toeng zijn. gelegen. De /Chin-eozen bedrei
gen de linie over een lengte van 80 Ic.m.
Chineescho miliLaireé autoriteiten „spre
ken tegen, dat de Japanneezen Sinkau
(Sjansij -op 90 k.rri. ten -Noorden.van Tai
Yoean zouden hebboii- bezet;
Frahsché: jager gebombardeerd.
Een watervliegtuig' van onbekende na,
tionaüteit dat gistermorgen boven de haven
van Fornells aan do .-Noordkust van Mi
norca vloog, heeft bomrhen geworpen op
den jager 91, dio door het ministerie van
marine tcr beschikking van dé Air France
was gesteld'. Het s'eliip werd door een
bom getr-offear, zo.odat er brand ontstond.
Volgens de eerste, bex-ichten zijn or geen
slaclitoffers.
Br zijn. inaalrcgelen genomen.
ITet; Fransclie ministerie van huitenlaind-
sche zaken dtoaldc. gisteren mede: Als ge
volg vari. de aanvallen door vliegtuigen,
waarvan, twee Fransck'e sclic-pen liet mik
punt zijn geworden, heeft de regeering met
spoed' do mc-dige maatregelen genomen
om deidentiteit der 'aanvallers vast te
?A<?yeaV ppdiat maalrogc-lén genomen kunnen
worden,- welked-ergelijire- aanslagen -rxag«n.'
Reed's thans .is oen oorlogsbodem, 'uiige-
varen.;;■/-
Voorts neemt de regeering maatregelen
om de loescjierming- te verzekeren van de
luchtlijn Marseille—Algiers, welke door de
Air Fiance wordt geëxploiteerd.-
Luclilgcvccht hoven -Barcelona.
Uit officjceie bron wordt vernomen, dat
verscheidene vliegtuigen der opstandelin
gen, afkomstig van Palma de Majorca, gis
termorgen Premia dé Mar Mataro Perello
hebben gebombardeerd. Op het bericht, dat
d'e vliegtuigen naar Bazcielona onderweg
waren, stegen onmiddellijk vliegtuigen der
regeering op, die or in slaagden, twee Sa-
voya's neer te halen. Het éeuo stoitte in
zee, liet andere sloeg nabij Mondada te
pletter. Do inzittenden van het laatste toe
stel waren; Italianen.
Uit Gijon arriveerde een groot aantal gevluchte Spaanschc regeeringssolilatcn met
hun wapens por schip ie Pauillac, Het werd hun echter voorloopig niet itoego-
staan te debarkceren. Het schip (met dc manschappen aan do kade. l
De negen-mogendheden
Opening wellicht oenige dagen
uitgesteld.
Hot is mógelijk, dat de iopening dor
neg-eumogcndheden-oonferenlie in ver-
"band 'met de; -omstandigheden/eenige
dagen wordt uitgesteld en, dat d'e con
ferentie bijv. 'in: plaats van/Zaterdag
a.s., den 'daarop volgenden/ Woensdag
geopend word 1. Er is echter nog geen
enkel besluit genomen.
Japan zal vandaag mcdedcc-
Ien, <lal het niet naar Brussel
gaat.
De Japanscho regeering zal vandaag haar
antwoord, kenbaar maken op dé uitnóodi-
gi-ng lot deelneming aan de conferentie
der onder(eekenaai's van het verdrag dér
négen mogendheden. Zij zate'tegelijkertijd
een verklaring - publicecren over - h'aa r po-
iitiék ton opzichte van China/-
Hel agentschap-Domei verneemt; dat het
antwoord van Japan een weigering zal .in
houden.
Staking in-de-binncnselieepvaarti.i
Er -is to Antwerpen een-.- staking uitge
broken onder liet.personeel van don sleep
dienst voor dc binnenvaart. Do staking is
bijna algemeen. Men vreest, dat zij zich
zal uitbreiden lot do binnenvaart.
Do stakers, oen 850-tal, eisclvan loons-
verhooging en verkorting van bon werk
tijd. 'D.o patroons- verklaren, dat do sta
kers do. hangendo besprekingen hebben af
gebroken.
De stakers c-isclicn een loonsverliooging
van 200 franken por maand. De paritaire
commissieis gistermiddag bijeengekomen.
Hongarije
Nieuwe natiouaal-socialislischc partij
opgericht.
Tijdens een gisteren gehouden bijeen
komst is d'e fusie tot stand gekomen van
zeven partijen der uiterste rechterzijde, do
leiders 'ezor partijen hebben ontslag go-
nomen v. zrullen ontslag nemen. Zij heb
ben er in toegestemd' den nieuwen leider
Ie erkennen.
Deze verschillende partijen vormen voort
aan een nieuwe Hongaarsclie natipnaal-
socialistisclio partij. De leider dezer bewe
ging is majoor Szalassy.
Socialistische ballingen ontsnapt.
De correspondent van „Ce Soir" te Tu
nis meldt, dat de vroegere Ilaliaansche
socialistischo afgevaardigde Costa met vier
melgezellen ontsnapt is van liet eiland
Lampodusa, waar zij sedert lang wegens
een politiek delict waren geïntenieerd. Zij
zijn met een vaartuigje te Tunis aangeko
men.
Dc strijd insschen de vakycrecnigingcn.
Gisteren is 'te Washington de 'cónferoi-
tio begomi'e-n, welke beeogt do geschiilon
tusschen de AmerikaanscJio yakvereoni-
giugsfederafio (American Federation of
Labour) en de commissie voor hidustrieele
organisalie (de aanhangers van Lewis) te
overbruggen.
De leiders der heide groepen liebb-eu
zich pessimistisch uitgelaten over liet te
verwachten resultaat.
Vonnis in dc Scottsboro za:ik.
Het h oeggerechlshef liccft het vonnis,
waarbij dc neger Haywood Patterson werd
veroordeeld tot vijf en zeventig jaar gevan
genisstraf bevestigd;
Aangezien hij vroeger lid1 is geweest van
de Ku K/lux Klan, nain rechter Hugo Blaidb
niet deel aan de stemming van het liof.
Haywood' Patterson is betrokken hijde
bekende Scottsboro-zaak. Zooals men zich
zal herinneren, werden dc Scoltsboro-negers
ervan heschuld'igdin 1931 oom blanke
vrouw te hebben aangerand'.
@INN£N9.AND
Prinses ITcrmsne op Huize Doorn terug.
Gisteravond is prinses Hennine de ccht-
genoote van don cx-kcizer, die in midden
Augustus naar Duitschland vertrok en daar
een lilindedarinoporatio lieeft ondergaan,
op Iiuizo Doorn terggekeord.
Prinses Hcrmine hoeft na haair vertrok
uit' het ziekenhuis voor volledig herstel
ccu maand in Noord-Halte doorgebracht.
Verschillende bloemstukken, waaronder
velo van particulieren uit Doorn en om
streken, zorgden met de aangebrachte ver
siering voor een feestelijke sfeer op Huizo
Doorn -%
Dc crisishulpvèrlec-ning aan niiildenslamlcrs
in Den Haag.
De gemeenteraad beeft gistermiddag na
langdurige beraadslagingen besloten niet
over'le gaan 'lot de instelling Hun een
borgstellingsfonds, doch dc eredietverlee-
ning aan kleine zelfstandigen on loontrek-
kendon, voor zoover ,he,t consumptief cre-
iliel, betreft, te 'laten loopen övoy Maat
schappelijk HuJpbetéon én do Bank van
Lcening, en voorzoover het- productief'cre-
diet -betreft, over liet Haagsche Crisis-
Confiló. Een.' tweetal moties van 'den beer
Spiosz (s.d.) waarin op instellen van een
borgstcllingsfands in samenwerking met
dc Kamer van. Koophandel word- aange
drongen, is met 25—17 stemmen verwor
pen. /;v;d
Dagelijkschc indexcijfers.
Medegedeeld door liet Centraal Burea.u
voor de Slatistielc. i
's-G ravenhage 25" October. j
Aandeelcnkoersen 90,5.
Goederen groolhandelsprijzen 81,9.
Noodweer boven Zuid-Sumatra
Drie en twintig dooden tenge
volge van zware bandjir. Greo»
tc schade aangericht. I 1
In den nacht van Zaterdag op Zon-
dag heeft, volgens Anela boriohtea uit
Palembang en Ben'koelen aau de IL
Cri. een verschrikkelijk nood'weer gé.
lieersclit nabij Looboeklinggau, in dé
PalembangscJie Bovenlanden. Een he
vige wolkbreuk barstte los. Door liet
noodweer zijn negen mönsdben om het
leven gekomen. De scliad'c is enorm, n
Tengevolge van oen bandjir in de
brug tusschen Looboeklinggau cn Moe-
araroepit vernield'. Van hier worden 14,
dooden gemeld.
Grouto ijzeren brug wegge
slagen.
In de rivier Aer Klingi deed zicli oen
bandjiv voor, de./.zwaarste sedert .vijftig
jaar, véroioéddijk"'voiroér^auJct door den"
zwaren regenval, gepaard' gaande met aard
verschuivingen. i 1
De groole ijzeren brug in den weg
van Looboeklinggau maar Soenoolain.
gocn, welke vijftig meter lang is, is to
taal weggeslagen: Ook de nieuwe brug
over de rivier Aer KUugi is zwaar be
schadigd. Enkele steunpunten van de
brug zijn als lucifeislioutjes afgelon,apt
Daar de bandjir juist plaats greep in'
den lijd, dat de ladangs "werden be
werkt, voerde do rivier yéd hout mee.
De resident is reeds ter plaatse gcaiTi-
veerd1, terwijl een ingenieur naar L'oebocli
linggau 'is vertrokken.
Zondagochlend is bij liet ópmiimngs'wcrkl
een iiihoemsclr workman verdronken.
'-. Het verkeer minstens een weelc
gestremd.
De afschuiving van dén weg tusschen''
Tjoei'oep en Looboeklinggau is zoodanig
dat deze grooto poslw-og voor tenminste
acht ilagén zal zijn gestremd. i j'
Voor het instandhouden van de verbin
ding moeten de rivieren met een vlot wor
den overgestoken.
Tininierma-n van zeven meter hoogte 1
- gevallen.
Do 2-i-jarigo timmerman D. A. Verduin,
uil Gorincliem, werkzaam bij.liet bouwen',
van een loods aan dc glasfabriek te Leer
dam, slortlc, met oen plank in do hand,.-
van zéven meter hoogte naar beneden.
In bcwusleloozen toestand werd li-et
slachtoffer naar het ziekenhuis te Leer
dam vervoerd. Vermoedelijk heeft d'e man
enkele ribben gebroken.
Houivcstcrswoning met zeven personen, i
weggespoeld. 1
In Bosnië zijn door dan overvlocdigen
regenval de rivieren sterk gezwollen. Na
bij Bocgojne is eeti, houtvesters woning niet
zeven personen "weggespoeld.
Van de meiischcn heeft men niets meer.
teruggevonden. j
Koffer van een missiebisschop gestolen.
Uit hot voorportaal van "een klooster to
Antwerpen is dé-koffer van mgr. Guyelier
apostolischvicaris van Matado in'
do Belgisdié Congo, gestolcnte ife kofter
bevatte do misgewaden van dén, bisscliopr
ter waardo van 5000 francs e.n zijn bis
schopsring tor waarde van 2000 frames.' i
Hevige aardschok waargenomen.
Uit Varezze (Italië) wordt geméld, dat
zich daar in den afgeloopen nacht eon
lievige aardschok liee't voorgedaan, wcUte
gepaard ging met onderaardsch garo.nmei,:
De. bewoners geraakten in paniek.' ijödi'
er zijn geen slachtoffers le betreuren én er
er wordt evenmin gemeld of er sclnido ig
aangericht, te- :,-y :;;v';//te:.:-te
Fez® carsrant verscbynt dagelijks, met uit*
londoring van Zon» en Feostdagea.
rrys per kwartaal f 2.—franco per post
£2.50. Prys por wtek: 15 cta. Afzon
derlijke nummers 4 ots. Abonnementen
wordon dagclyke aangenomen.
Advortontiün voor het eerstvolgend num
mer mooten vóór elf nar aan liet Bureau
beïorgd ayn, 's Zaterdags vóór 9 uur.
Een bepaalde plaats van advertentiën
wordt niet gewearborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Wa - OlfiQ^Ü Prijs der Advcrtcntlëo: ran 1i> regels f 1.53j
llu» £m I üvd iedere regel meer f0.30; In het Zaterdagnummei
1,1 l5 regels f 1.80, iedere regel ineer £0.35.
Reclames f0.75 per regel. Incassokostend cta.j
postkwltantios 15 ets. Tarieven van advertentiën
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar»
JDagolijks worden tegen vooruitbetaling Kleins
Advertentiën'opgenomen k f050 t/ro. 15 woor-
den, f 0.75 t)m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 80 woordeq,
's "Woensdags; KI ei do Advertentiën tot 25 woor
den i 0.25, mits vóór Dinsdagavond O uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën rhOi^indlea
-oletvóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
