H
Als hei tovertapïjt
uit lOOi-naeht!
m
Museum opde Vel uwe vordert snel
\\V"
DERDE BLAD
SCfjlEDAMSCHE COURANT
Bijna glas- en waterdicht. De kunstschatten zijn
reeds allen van Wassenaar overgebracht naar de
gebouwen van het Nationale.Park.
Werkverschaffingsobject
(Van -onzen A redacteur.)
Op het prachtige. landschap :1e Hoog©]
•.Vciuwe, verrijst in snel tempo hot inu-|
'seurn, -waarin de kunstschatten van;
de Kröller-Müllerslichling over ©enige] -r
maanden hun plaats zullen' vinden.
Het .is niet het museum gelijkeerst';
de oprichters en de ontwerper, de Bel-,
gisclie kunstenaar prof. Van de Velde
zich gedroomd hadden, maa.'r het
kanbeschouwd worden als een over-,
gangsmuseum, waaraan het echter in;
het minst niet doet gelijken gezien
de imposante aanblik die het gebouw
nu reeds geeft.
De oorspronkelijke opzet wasdat in
de ongerepte .schoonheid van. hot Natio
nale. Park/een museum -zou Verrijzen dat
een brandpunt van .cultuur beteekende, dat
bestemd was een centrum van intellec
tueel leven te worden. Hierin zou men
©en beeld geven van de geestesrichting
van - onzen lijd, zoowel wat -betreft de,
kunstenaar, op zichzelf' als s do 'elkander
tepvolgeride aestbetisclïegroepen-,en w-aad
in de van Gogh-collectie, die; in liet bezit
is van de familie Krötler-Müllor -en .-.die.
als 'dé: 'grodtste Jaltliansésils .'een der
gToolsteii van de wereld beschouwd
1 wordt.1 1'
Het. oorspronkelijke plan dateert] uit 192d
en' tot op- zekere hoogte is het plan ook
daadwerkelijk uitgevoerd maar kon niet
gehéél verwezenlijkt worden door den nood
der tijden. De ontwerper had op Maul-
broimerzandsteen als bouwmaleriaat zijn
oog laten vallen. Een steensoort die in
Duilschland in speciale mijne s aangetrof
fen wordt en waaraan groeVc- en merk
waardige eisclien gesteld werdén.
De steenen werden dusdanig gehikt
dat zij een nauwsluitend geheel vor
men. Men behoefde ze slechts naar
Nederland te vervoeren, genummerd
en wel, om hier liet gebouw op te--
zetten. Een groot© blokkendoos .zou
rhén vergelijkenderwijs kunnen zeggen.
Een apart, spoorlijntje werd op:'.; dé]
Veluwe' aangelegd om de steen©n,é'";di©
van een respectabelen omvang waren, haar
de plaats 'van opböinv 'te 'transporlééren.
En waar iper dag slechts een klein aantal
stee non - in verhouding jenminste, tot
hét rcusaclitigédojaahaaiital clat-iir do tiau:
dlüzehdéir liep' a'angeyoerd kon 'wordénj
kan men begrijpen'dat het niet alleen'een
lijdroovend maar ook een kostbaar werk
was, aan woiks uitvoering men bezig was.
De tijden werden slechter en men besloot
het plan uit te stellen en zich tevreden'
te stellen met een museum, dat misschien
©en overgang vormt naar liet eerste ont
werp, wat dus niet geheel van de baan
is. Nog steeds liggen groote massa's Maul-
bronnerstcenen op het landgoed en ©ten
groot deel bevindt zich nog in Duilsch
land waar liet wacht op het transport,
dat in de verre toekomst misschien nog
zal plaats vinden..'.
liet nieuwe museum.
De uitvoerend architect, de lieer G. \V.
Baas uit Hoek van Holland, was zeer te-
vroden 'over den gang van zaken. -
„Op 18 Mei van dit jaar zijn wij be
gonnen en over een paar dagen is het
gebouw al glas- ea waterdicht. Dat be-
tookont dus dat. al liet glas dat aanget-
bracht moet worden aangebracht is en
dat do dakvlaklen ■gemastiekt zijn. Vrij
dus- van vocht en kou. 'Met den bouw
diobben wij ook 'geen moeilijkheden on
dervonden wat de grond betreft. Goede
bouwgrond waar weinig aan behoefde' te
.gebeuren voor datde fundamenten ge
legd konden worden.
5 p-eneigenaardig verschijnsel was
alleen toen wij liij'liet- uitgraven stuit
ten óp .een oudeiheilaag, .die zich op
©éir diepte 'van ongeveer twéé: nieter
bevond; Hierï'isj'hët 'dus /zuiver .stuif-!
..grónd jyaa'r-.men:opj loopt.
'.•Het'.-.gchécle werk wórdt jn; verkvéw
schalfingl uitgevoerd en 70 ménschen vin
den hierdoor :eeii lïestaan. Ilety zijn- allen
vakmehschen en komenuit Arnhem van
waar.; zij desmorgens gehaald - worden - met
autobussen cm in den avond op dezelfde
wijze Weer worden teruggebracht, ik bcsii
zeer tevreden over de verstandhouding
waarin hiér gewerkt wordt en dat komt
de snelle uitvoering natuurlijk ten goede.
Wat wij maar cenigszins zelf kunnen ma
ken, wórdt hier gemaakt tot het maken
van de ijzeren ramen van de verwarmings
platen toe.
In het museum krijgen wij een zoöge-;
naainde plafond verwarming. Dé warm te
komt van bovenwaardoor een; .warmte-'
stijging -die bij andere soorten verwar
ming wel optreedt vermeden wordt
hetgeen - het voordeel heeft van minder
stofopwaaien. Het wérkt bovendien min
der storend, op de omgeving,, .omdat mem
d©; verwarming zélf. niet kan zien. Voor
een deel werkt -'do f veiWarmingsmstal-
latio, reeds' oii 'kan dus/daar/,ter plaatse
het afgebouwde •-—• althans -."vrijwel afg'e-'
bouwde. muséumgèeleelte drogen, Waar-
ha'de étücadoor zjju arbeid ka'ri aanvangen.'
-Bij 'den' bouiv'liebben wij van achter
naar voren gewérkt." Was achter het grond
werk af, dan werd daar begonnen met
metselwerk voor de fund eer in gen en een
eind verder werd met hel grondwerk weer
begonnen. Een rouleersysteem van werk
zaamheden alzoo." /-' -
De vcrlichlingsproblemen gelooven wij
ook opgelost te hebben. De-verlichting iin
museumruimten waar schilderijen worden
opgesteld geeft uit den aard der zaak
vele zorgen. Dit schilderij eischt veel liclrt,
bij dat is minder licht gewonscht.
In de eorsto plaats hebben wij do ver
schillende zalen van boven grootend-cols
afgesloten door glas. Twee opslaande rui
len'-waardoor 'het water afgevoerd kan
wordenen „een ruit die de basis van "de
twééde andere vormt. Daartusschenin ban-,
gen twee lampen,,dié. voor-een groot deel
van do verlichting zorg dragen.
Maar bovendien maken wij gebruik
- do'r.zoïdêring 'zijnaangébïacht;Hél
eigenaardige hierbij- is -'dat', 'mén wel
liet. Jicht, z,iet maar niet do lampen.
Deze lampen nu die men naar wil
lekeur uit en aan kan doen dragen
er zorg voor dat een schilderij in ster
ker of meer getemperd licht koiiit to
hangen.
liet museum zelf wordt, heel eenvoudig
Do vloerbedekking; zal naar alle waar
schijnlijkheid bestaan uit linoleum. Do
wanden worden; bewerkt mot heel fijn
schuiirwerk en vervolgens gewatcrverfd.
Do verschillende expositieruimte, i wor
den niet afgesloten door gordijnen maar
blijven open, terwijl' do hoeken van de
ingangen lot dc zalen afgerond worden
om bet geheel geen hoekigen indruk te
geven.-#.
Om. hier het. olectrische licht te. krijgen
hebben wij oen eigen transformatorhuisjo
moeten bouwen! Eén kabel aanleggen van
Ottei'loonit'kon niet omdat dan door ver
lies aan stroom in do kabel, wij niet zou
den beschikken oyer stroom van: 220 volt,
Nu krijgen wij inhet huisje stroom
van de P.E.GJE.M van 10.000 volt]'die
dan-getransformeerd wordt.
Zooals u weel, de kunstschatten
zijn reeds gearriveerd. Eén paar
malen heeft met auto's liet vervoer
plaats gevondenuit Wassenaar on
der de veilige hoede van oen paar
i - veldwachters. Dat was wél noodig
fe-
wËÊm.
Dat is de Radio-Bode! De
Radio-Bode zegt U, wat het
AVRO-programma., iedere
dag aan verscheidenheid
geeftGij kunt luisteren
naar Mengelberg in het
Concertgebouw. U kunt op
bezoek gaan in Milaan,,
waar naar de beste Opera-
kunst in hét-Scala geluisterd
kan worden. vU kunt naar
Berlijn .overwippen, waar
,,'n vrolijke avond" gehou
den wordt] óf naar Londen,
waar nieuwe variété sterren
optreden.
De Radio-Bode wijst U de weg in de aether! In
de aether van de-gehele wereld! Abonneert U
direct. Stort F. 3.— voor een halfjaar-abonnement
óp giro 128.000, AVRO, Amsterdam, aan de
cassa s van Hoofdkantoor of Bijkantoren,, onder
vermelding: „Radio-Bode". Ook kunt U betalen
aan één onzer propagandisten. Zij, die dit jaar
nog niet op ons blad geabonneerd waren
ontvangen 'extra:
le. Alle Decembernummers.
2e. Het zeldzaam mooie AVRO-Kerstnummer,
3e. en bovendien: de mooie AVRO-kalender,
waaraan ditmaal 12 meesters hebben mede
gewerkt, in 12 verschillende uitdrukkings-
technieken.
Na ontvangst van het bedrag ad F. 3- volgt
toezending Radio-Bode en kalender. Aparte
schriftelijke aanmelding is niet nodia.
gelet op (.le kostbaarheid van de di
verse stukken!"
Het museum groeit!
Duidelijk is reeds Je indeeling te zien.
Opmerkelijk is de groote, in sobere lijnen
gehouden binnenplaats die open zal blij
ven en waarin buitenboel-Jen opgesteld zul
len worden. Een prachtig uitzicht zal men
liiorop'hebben omdat groote glasramen de
aanblik open hebben gehouden. Een groo
te glaspui, sierlijk gelogen van lijn, noodt
bij den ingang tol binnentreden. Gelijk
vloers is - alles gehouden ón sleclds een
paar lage, langgeslrekte 'treden hebben den
vloer iets boren den grond doen verrij
zen.
Een laag, sober gehouden gebouw dat
harmonieert met de. majestueuse maar
rustige schoonheid vair het land in
welks .".hart het zich over©enige maan
den: voltooid zal bevinden.
iï r^irafiengd Nieuws
Zeer i.. *e waterstand van den Rijn
in Diiilschlaud.
De pei.schaal in den Rijn bij Keulen
'geeft do laatste dagen den zeer lagen wa
terstand,-aan.van 86 centimeter... Dit lietoe-
kent dat. in de vaargeul sleclds drie meter
■water-staat. Sedert tientallen jaren is een
dorgelijko' stand niet voo'rgékomcn. Daar
de groote Rijnaken hierdoor "de beschik-
baro, vrachtruimte niét geheel vol kunnen
laden, is de vraag naar scheepsruimle, op
den Rijn bizoinder groot;
Harlcnse do Bcaiiharnais.
Ongeveer .honderd, jaar geleden is Hor-
teinse de Ueauharnais, echtgenoot© vaii
Lodewijk Napol.eon err dus koningin, vast
Holland, in het kasteel Arenenborg in
Thugau (nabij Conslanz) overleden. Aange
zien deze vrouw eenmaal koningin van
Holland, was,- dient onze interesse iovén]
;naar:deze ongelukkige "vórstin uitte gaan,;
doorhotlot 'tot ispróokjesaélitige hoogte
.verheven, tocli' geheel haar .leven diépan-
géiuk'k-ig^is .-geweest,- "niet in '-liet - minst':4ij-
dons haar Hollandsclto jaren.
Horten so de Deauliarnais was do doch
ter van generaal de Beauharnais en van
Josephine de la Pagerio, die later do eer
ste gemalin van Napoleon I word. Als
kind werd zij, lijdons de 'gevangenschap
van haar ouders (1793—'9-1) opgevoed hij
een naaister. Toen haar moeder met Bona-
paTla'-'lnnvdo "(1796). -kwam- zij" oud er lej-
ii llten^xVa^'^r.x Beirnh.lrd1v'M,"d<; sisaren in <1© groole zaal van den Dicrenluin
kcu Haag don derden Wegvcrkeersdag van dc K.N.A.C. bij.
ZATERDAG 27: November 1937, No. 21723
ding van mevrouw Campan. In 1801 deed
zij haar intrede in de wereld aan liet con
sulair hof op de Tuilorieün en reeds in
Januari 1802 werd zij met 'dynasti. '-e be
doelingen uitgehuwelijkt aan üonnparles
jongsten broer Lodewijk Napoleon, die in
1806 koning van Holland werd.
Dit huwelijk was niet gelukkig, llorlen-
S'0 was een levendige en genotzuchtige
vrouw, terwijl Lodewijk een lyranreken
aard had. Voor de drie zoons, uit dit hu
welijk ontsproten, had Horlense veel over.
Haar jongste kind Napoleon Karei ontviel
haar in 1807. Na dozen slag wilde zij
niet meer naar Holland terugkecren en
vestigde zich metier ,0011 te Parijs.
liet gemeld, als zou haar derdo zoon,
do latere Keizer Napoleon 111, liet kind
zijn geweest van admiraal Verhuoll, is
meermalen tegengesproken. Wel is waar
heeft Horlense cio Beauharnais in 1810
een liefdesverhouding geleend mot generaal
FJahaull de la Billardórie, waaruit in' 1811
do latere iaertog de Mpruy is ge-boren.
Indeze periode lieeft Hoi'tcnse ©en,
overigens middelmatig, lied gecomponeerd,
genaamd „Pariant pour la Syrio", dat tij
dens hel tweede keizerrijk" oen soort van
nationale hymne werd
:In 1814 is Horlonso in Parijsgebleven,
omdat zij beschermd-werd. door Alexan
der I van Rusland. tijdens do beruchte'
Honderd Dagen sloot Horlense zich. op
nieuw bij den keizer aan. Op 28 Juni
1815 heeft zij Napoleon I voor de laalsW
maal gezien. Als afschcidüigsgoscbcnk
kreeg zij van hem den trouwring van
liaar moeder.
Horlense vluchtte naar Beieren, waar
zij, beschermd door dc aangelrouwde fa
milie'van haar brooder, liugéne de Beau
harnais, oenigen tijd te Augsburg woonde
en daarna naai; Zwitserland, waar zij liet
kasteel Arene.11 berg kocht.
Toen Hortenso's zoons in 1S30 in den
llaliaanschen opstand van dal jaar betrok
ken waren, liielp zij hen ontvluchten. Na
poleon Lodewijk stierf tengevolge van de
vermoeienissen te Toili (1831), doch Karei
Lodewijk Napoleon ontsnapte naar Frank
rijk en later naar Amerika. Horlense smaak
te do voldoening hem nog op haar sterf
bed te zien.
Van de liahd van Horlense do Beauhar
nais werd uilgegcveu „La Reine Iiortens©
én. Italië, en France, 011Anglclcrro pendant
1'aniiéo 1831" en „Mémoires''; verzorgd
en uitgegeven door Jean Ilanotcau. -
Ilorlenso dc Ocauliarnais' gedrag was
niet allijd; éven onberispelijk, doch do \rer-
halen, welke kórt na haar dood iii: Frank
rijk dc rondo deden, waren zeer overdr'c-
ven en ten slotte, wel beschouwd de om-
standigheden, noopt deze: vrouw: ons lot
innig medelijden,, want weinigen zijn mis
vrouw, echlgenoolc' en moeder, ongelukki-
ger geweest dan dezo'koningin van Hol
land.
De aankomst van Ramsay Macilonald's stoffelijk overschot in - Engeland. Delijk
kist wordt te Dcvonport van llr. Ms. Apollo" aan wal gebracht.
RADIO EODE
Neêrlands nationaal radioblad.
DER
