Vrouwen Van bekende Nederlanders
Wêft
mm
alïne
Lester's
R om a n
- f--'i
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Mevrouw de Jonge geboren Baronesse Van Wassenaar
geïnterviewd. J t" y "T p
Als op een schitterenden najaarsdag de
groote bus van Zutfen naar Voorst ons
aizet, slaan wij voor een prachtige benken-
laan in goudgele najaarstooi. Het is al goudJ
en geel en rood en groen waar de zonnê-'
stralen door spelen. -
ln de strakblauwe lucht zeilen .witte wol
kengevaarten boven uitgestrekt©-bosschen
en velden, omzoomd door laag hakhout.
Ter weerszijden biedt do laan uitzicht op
bouw- en .weiland. Hier en daar wat gra
zend vee, en op'den achtergrond, het fjn©
silhouet'van een grifs kerkje. Diat is Ne
derland, dat is Nederland op zijn mooist.
Een kar hoog opgetast met bout komt
ons tegemoet. -> Prachtige kleuren ln het
landschap, de blauwe kielen der mannen.
Genietend, langzaam, loopen wij de
schier eindelooze oprijlaan door tot aan
een booge massieve met .klimop begroei
de poort, die toegang geeft tot den bloemen
tuin, die het grhote witte huis omringt.
Wij zijn aangekomen, bij de Beele, het
buiten waar onze vorige Gouverneur-Gene
raal en mevrouw De Jonge na hun terug
keer in het vaderland wonen.
Veel hebben wij reeds gelezen over en
geboord van bet sociale werk verricht
door mevrouw De Jonge tijdens bare ln
diseho jaren,- maar iemand zelf hooren
vertellen overdatgene, waar het hart vol
van is, datgene dat kleur en inhoud'* aan
het dagclijksche leven geeft, omdat dit het
leven zelf is, zie dat is toch heel iets
anders!
Mot de grootste bereidwilligheid stond
mevrouw De Jonge ons eon interview toe
en het is een heel prettig interview ge
worden. Men behoeft mevrouw De .longe
bijna niets te vragen, zoo vol is zij nog
van het ontzaglijke werk, dat zij op zich
genomen heeft, dat zij er spontaan van
vertelt, enthousiast; bezield, uitvoerig, met
een veelheid van gegevens geput uit een
schat van herinneringen en persoonlijke
ervaringen.
M'vrouw De Jonge geboren Baronesse
Wassenaer is wat men huiselijk pleegt
te noemen: een vrouw uit één stuk, wars
van alle pose, een vrouw met een groot
'hopvoelend hart, dat warm klopt voor
.,1 wat lijdt, een vrouw van uiterst !ie
minnelijke verrassende eenvoud en groote
bescheidenhheid,
liet is deze innemende ongekunstelde
bescheidenheid, die maakt dat onze gnt-
vioinv haastig, achteloos bijna, "luehlig Jiet
eigen lovensgebeuren beroert" om rmur
spoedig te komen" tot' wat voor hair de
kern moet zijn van het artikel over hier
het liefdewerk waaraan zij1 haar hart heeft
verpand.
Wij luisteren en wij bedenken, dat één
zoo'n trekje iemand beter teekent dan
een lang relaas vol lofuitingen.
„Toen wij in Indië kwamen", zegt me
vrouw De Jonge, en weer va't het ons op,
dat het lijkt alsof voor deze vrouw het
echte leven pas begonnen 13 met haar
komst in Indie.
Ja, maar vóór dien tijd...? vorschen wij.
Meviouw Do Jonge maakt een veelzeg
gend gebaar: het gewone leven van eon
Haagsch jongmeisje uit de hofkringen.
En voordat u naar Indië ging...?
O, toen waren wij in Engeland, We heb
ben negen jaar in Engeland gewoond en
we waren juist eau jaar terug toen do
benoeming tot G-G. kwam.
Vond U bet niet geweldig?
Indië is heerlijk
Om IJ de waarheid te zeggen, mevrouw
De Jonge lacht, ik had altijl gezegd. Ik
boop, dat ik nooit naar Indie zal behoe
ven te gaan. 1
'm*ïïw.
ïmu;*
DER
ZATERDAG- December 1937. No. 21729.
Niet boos opzet, maar volslagen onwe
tendheid van den meester is de oorzaak
van zoo heel veel dierenleed.
Verlichting voor het diep, zijn behoeften
en zijn rechten op ©en draaglijke behande
ling, belangstelling en medelijden met het
dier en bovenal begrip voor het eigen-
ból an g .van goed verzorgde trek- en last
dieren/ dat is waarnaar de gewezen lands-
vrouwe.met hart en ziel heeft gestreefd in
de jaren, dat zij krachtens door hooge
positie in staat was zich ia Indië op so
ciaal gebied te bewegen
Wij halen hier aan wat ritmeester G. A.
de Stoppelaar, d© voorzitter van het hoofd
bestuur der N.-I. Ver. tot bescherming van
Dieren bij het heengaan van mevrouw De
Jonge schreef:
Het is aan de nimmer verslappende
activiteit van de thans van Indië schei
dende Beschermvrouwe der .'dieren te dan
ken, dat verschillende - voorschriften ver
beterd werden, dat vele dieren-asyls, hoef-
Uit het Engelsch door W. A. C.
12)
Celestino haalde haar schouders op; 'I'
was een alleszeggende beweging. Viou
wen waren -onredelijk zij willen een
schaap met vijf poolen hebben zij
w'nden de mannen onbeschaamd, wan
neer ze waren, zooals zij hel wilden
en altedaagsch, als ze niet onbeschaamd
waren. Voor zoo iets kon je alleen maar
je schouders "ophalen.
„Jawel dat weet ik," zei Laline.
„Wat is mademoiselle van plan te
doen?"
Lalmo leunde achterover met haar
hoofd op -Nannie's boezem en zei lang-
-zaain, terwijl tranen in haar oogen kwa
men
„Ik -heb hem lief. Dat is alles."
„Kom, kom," protesteerde Celestine,
„Liefde gaat wel over."
„Maar ik wil hem hebben."
at een ramp."
"WW*
.'ft s'avin ^«ter een slavin. Made-
monelle. heeft misschien niet gelet op
Een duo-kijkje op het binnenplein van het Prinsenhof te Delft, dat in bouw-
valligcn toestand verkeert en waarvan restauratie dringend noodzakelijk is.
Comitc's van actie.
Toen heb ik een oproep gericht tot het
lieele volk van Indte om le helpen, alle-
maal moesten ze helpen, ieder, die nog
smederijen en drinkbakken werden opgo-iie's zc hebben zoo prachtig ge
Mevr. de Jonge, geb. Baronesse
Van Wassenaar.
En toen U er eenmaal was?
Toen vond ik het heerlijk, klinkt hei
volmondig.
Maar... in Jiet begin, toen ik er niets 1ö
doen had en maar in dat Paleis zat, vielen
de dagen mij wei©ons heel Jang. Ik had
een 'gevoel of ik in een vergulde kooi zat
opgesloten.
Gezien de levendigheid en de activiteit
die van mevrouw Die Jonge uitstralen, ge-
looven wij, dat die, periode van werkloos
heid wel niet zoo heel lang geduurd zal
hebben.
Diereuimsliatulelin
Wat lieeft U er eigenlijk het eerst toe
gebracht ©enigszins daadwerkelijk deel te
nemen aan bet sociale leven? vragen wij
Toen ik pas in Indie was, vertelt
mevrouw De Jonge, wist ik gewoon niet
wat ik zag, toen ik gewaar werd hoe de
paarden daar mishandeld werden. Het is
gewoon ongelooflijk! Geen ©nkeie consi
deratie heeft men er voor kreupele, mank©
of blinde paarden. Drachtige merries moe
ten zware Jasten trekken. Ik was veront
waardigd. Van memseben uit mijn directe
omgeving vroeg ik: „Wordt daar "nu niets
tegen - gedaan en het antwoord luirld©:
„Och','dat"is altijd z"oolvgeivèeStJ1-zo',iwie!ieii
mét beter ©n de mentaliteit van den in
lander kan je toch niet veranderen". Hoe
vaak gebeurt het niet, dat vrouwen, die
een hooge positie innemen, geroerd wor
den door leed en ellende en een aan
vechting krijgen om in te grijpen en te
helpen.
Maar hoe vaak gebeurt het ook niet,
dat zij na één of twee goedbedoelde po
gingen stuitend op onwetenheid, vei zet
en tegenwerking, op domheid en onwil
zich maar berustend neerleggen bij de be
staande wantoestand met de verzuchting
„Wij kunnen er toch niets aan verande
ren".
De voortvarendheid van mevrouw De
Jonge liet zich echter niet afschrikken,
noch door indolentie, noch door onver
schilligheid of onwetendheid.
Hoe goed lieeft zij aangevoeld, dat d©
richt, dat niettegenstaande den nood der Zoo spontaan ep zoo omnidclel-
i a™ r\- i hjk- Overal kwamen comités van actie
tijden meerdere .afdeelmgen der Dierenbe-En nu moet u niet denken; dat hel
scherming tot stand kwamen en dat aan gemakkelijk was Als je dat zoo vortelt,
het ormoodig lijden van tiencjuïzendefai 1
dieren <qga\ einde ^gemaakt".
Niet alleen het dier...
Niet alleen naar het* OJadelooz© dier, ook
klinkt het heel gewoon. Er kwamen co-
niilê's, maar voor dat alles functioneer
de, heeft het heel wat voeten in Ue
aarde gehad
0 moet begrijpen, dat ieder comité weer
naar do iijdende.yerdnikta menschh'eid ging anders moest werken,want men Kon bij
het warme medevoeleu3van mevrouw Do e?11 200 groote en uifeenloopende bevol-
Jonge uit. i fliei een en dezelfde werkwijze voor-
i schreven Er werd dus te werk gegaan
Do groot© verdiienste--va.il deze enorgieke na3r gelang de plaatselijke omslandiglio-
vrouw is, dat zij opmerkzaam gemaakt op den dat wenschelijk maakten: in sommige
de on!zettende armoede van de dessa-be- plaatsen was liet beter het eten klaar-
volkmg, niet vis afgegaan op looze be- gemaakt uit te deelen en in andere dis-
richten en couranten-artike.en, doch dat (neten verdiende het aanbeveling alleen
zij niet geschroomd'.heeft zelf op onder- grondstoffen te verstrekken. 'Zoo wa-
zoek uit te gaart en zich met eigen oogen ron er rondrijdende celwagens, die liet
te overtuigen van de-- waarheid van het- aan de bevolking brachten en er
geen men haar verteld©- walen lokalen, waar de bevolking liet
Lil toon fcij conmaai wist, toen bleef hot ttjjgos! Komen hciloii.
met bij ij del beklag en een geldelijke Maar met alleen uildeeling van eten en
gave, doch toen begon voor deze Juzomtere ct
i, t - *„.„„1 kleeran heeft op ruime sriiaal plaats ge-
vrouw het eigenlijke werk, toen werd liet
initiatief genomen tot een daad, een daad ea ,no° dagelijks plaats, het
van schoone opofferende measchenliefdo: heeft ook armen-kolonies met
de stichting van liet: A.SI.B (Algem werkvei schafinjg gesticht, waar heel veel
Steunfonds voor Inheemsche Behoefhgen). vau de arme zwei vers weei een bestaan
Lalen wij mevrouw De Jonge zelf aan hebben gevonden
het woord: 4
liet echte pauperisme heeft men vroeger
Meer hulp.
Met giooto dankbaarheid maakt me-
in Indie eigenlijk nooit zoozeer gekend, vrouw Do Jonge gewag van de kiacilitige
want de armlastige familieleden, d.e mets slolul) dl0 bij dit nobele werk van de
meer hadden, werden,vunze,!sprekend op- gans(.iive, jjevolking heeft mogen ondej'vin-
ziüoo/.en werden als'not' ware "opgeslorpt dat. het A - S. I. ri m .Hollaiul ,oolc
doow den familiekring en daarom merkte - populair was
men er zoo weinig van, ook al omdat. Maakt 11 een beetje propaganda op
hun, behoeften zoo gering zijn. 1 'groote schaal, geven wiji in overweging/
Maar toen de crisis begon door 'e wer- Ik zal u eens wat vertellen, mevrouw
ken naar beneden toe, weid liet voor De Jonge bladert in een slapcl papieren
de kleine ontslagen ambtenaartjes,_ voor Wacht hier heb ik heten dan hooren
de werklooze koelies e._d onmogelijk nog yjij poe het plan voor een A. S. k B-bnzai
langer hun arme familieleden te eten te no„ n;ej ]ang gelecl-cui aam mevrouw De
geien Zij hadden zelf mets meer. j vroolgcslckl sdlipbieuk ,ecdj omdat
D-o tnenschen haddea goen geld om rnst a/ -i i i 4
te koopep. Et werd hSnger geleden en xoo,a,s éón do1 ^omite-dames schreef: liet
lieele groepen begonnen le zwerven. mscl' zo':> uoodig was, nu or zoo n op-
Do ontslagen contract-koelies, d \vö>. zij leving m Indie was.
die elders gewerkt hadden en naar hun Zot u het toch alsjeblieft m de krant,
de«sa terug keerden, vonden veelal de d'iingt mevrouw De Jonge aan, probeert u
hechte familiebanden totaal geslaakt. De fa- Dot duidelrjlk te maken, dat de ontieschrij-
rnilic was er niet meer: hot veilig tehuis f0hjlke ellende, zooals "ik die gezien heb,
be=lond niet meci. En ook deze ongeluk- fgmot één sla^ is verdwenen omdat bo- 120000, waarvan f 17 500 naar het hoofd-
de vrees-olijke ziekten zooals lepra, t.b.ct,
framhoesia, enz., vormt heusdh geen denk
beeldig gevaar voor de volgende generatie.
Dat moet het Nederiandsche volk inzien
en als het dat eenmaal inziet, dan zal het
zich zijn groote verantwoordelijkheid be
wust worden en dan zal een beroep niet
tevergeefs gedaan woiden, daar ben ik
zeker van.
Tot zoover mevrouw Do Jeuïge. S j j
Gaarne waren Wij nog wat blijven toeven
om tc luisteren naar deze interessante
viouw, die zich in de Vijf jaren, dat haar
echtgenoot aan het bewind' was zoo be-
mind lieeft weten te maken, dat de Inland,
sclie vrouwen haar den eeretitel „ouzo
Moeder" gaven bij haar vertrek. Een schoo
ner en welsprekender lof is nauwelijks
denkbaar.
Yerstci iging lussclien Oost en
"West.
Viouwen als mevrouw D© Jonge zijn
van onschatbare waarde voor liet ver
stevigen van de goede betrekking tusschon
lndio en Holland en voor het scheppen
van de sfeer, die onontbeerlijk is voor
een vruchtbare samenwerking tusselven moe
derland en koloniën. Aan haar initiatief
is het te danken, dat de echtgenooten van
de inheemsche bestuursambtenaren thans
daadweikelijk deel nemen aan het sociale
leven, een feit, dat niet genoeg toege
juicht kan worden, daar hot hij tactvolle
tenuitvoerlegging een hecht© brug zal ver
mogen te slaan tusschen Oost en West.
Mevrouw De Jonge vermag van uit de
welverdiende rust van een on-officieel leven
mot dankbaarheid Lerag tezien op ©an
volbrachten taak.
Maai rust ligt niet ia don aard van
dezo werkzame vrouw, die haar leven ge
steld heeft in dienst van de lijdende moiisch-
licid Reeds zijn tal van plannen in voor
bereiding 0111 opnieuw een krachtige pro-
paganda-aanval le ondernemen op het Ne
deriandsche volk,
ln hot begin van 1937 heeft hot A.S.I.B.
in Nederland met don krachtigen steun
van de ladiovoreeuigingen en do pers een
radioluisterwedstrijd met do oplossing
Blank voor Bruin gehouden en tal van
circulaires verzonden. Het verblijdende (re-
sullaat was een opbreaigst van pl.tn.
lagen gingen zwerven. venaan wat ruimte «n wat opleving komt.
\a| men m Holland kentschoolvoeding, 0rileving met d© daaraan verbonden
Inlander zijn paard of karbouw met motjtef tev-int nmt in rndte Men na !liei c'oorgew»eikt tot do onderste lagen,
opzet mishandelt uit wreedheid, doch dat gf hnnïï nog^ nooü de noodmk Ei is hulp noocbg en voor alles geld om
bijna steeds het elemaitaire begrip vanjVfin go-voeid hulp te kunnen hrongen. Als het publiek
dierenverzorging ©n dierenbescherming iels
- M rar nu ik spreek van '33 was het maar ccns w,sl l!0e d'nngend die hulp noo-
is, waar hij nog nooit van gehoord hoeft u<;, noodig door de allerarmsten werd dig is
ontzettend geleden en dat 'eed droegen De verminderde weerstand van constant
zij met Qostersche gelatenheid. ondervoede mensahen en kinderen tegen
en,dat hem als zoodanig vreemd en on-
noodig en lastig voorkomt.
den mond van den majoor...?"
„Jawel dat heb ik wel gedaan."
Niet- geschikt om te kussen..."
„^iel geschikt om te kussen," en
La!me zuchtte. Plotseling gevoelde zooven.
een hevige emotie- Niet geschikt om te
kussen - terwijl hij /nog geen drie kwar
tier geleden haar den goddelijks ten kus,
dien men zich in het paradijs kan droo-
men. hacl gegeven.
Hat ïs, juist het afschuwelijkste van de
zaak, Cel li hij kan juist de heerlijkste
kuisen van de wereld .geven."
Celestine's oogen zefden heel duidelijk:
„Heefi mademoiselle dan oen van die
overtuigende handelingen ondervonden'
maar ze was te goed gemanierd om
zoo'n vraag onder woorden le brengen.
Laline bedekte haar gezicht met° baar
handen Toen sprong ze op, voltooide vlug
haar toilet en ging in de hut van haar
tante
..Ik heb aan de Whffcmores laten vragen
om, op dezen laatston avond bij ons te
komen zitten" zei deze „en ze
hebben - aangenomen, hoewel ze zelf van
plan waren majoor Lamont te inviteeran
we moeten trom ook vragen."
„Geen sprake van," riep "Laline uit.
„Laat die buffel zijn eigen gang gaan.
Hij zou waarschijnlijk toch weigeren, hoe
dan ook."
„Ik dacht, dat je hem zoo mocht,
Lalme." -
„Nu verveelt hij me. Na de thee wan
delde ik op het sloependek met hem..."
„Daarom kon Jack je dus niet vin
den. Hij was zoo over stuur arme
jongen."
„0, het is heel goed voor mannen als
jc- ze kwetst." Laline was razend, toen ze
dit antwoordde, terwijl ze naar- haar eigen
hul - liep.
Hel was „een geluk, dat de Whilmores
kwamen. Ze zou nu eens zoo hard als
ze.kon mot den ouden rechter flirten.
Inmiddels zat David Lamont 111 zijn
hul te genieten van een van cle weinige
sigaren, die hij rookte.
Hei uur in het bizonder het einde
er van was volmaakt heerlijk ge
weest Wat oen kleine lieveling was dat
meisje. Wat een zacht vellelje wal
een oogen en wat een lippen.
En ook iang niet koel 111 het minst
niet.
Wat jammer, dat zo op zoo'n lm hl-
hartige manier was grootgebracht. Indien
een lieve, hoogstaande vrouw als zijn
©igen, dierbare moeder met haar loïd.ng
was belast geweest, haar kennis had bij
gebracht en haar Europeesche toestanden
had loeren kennen, zooals zij hem in zijn
jeugd .had geleid en geleerd, dan had er
uit haar reen echte vrouw kunnen groeien
mei begrip van verantwoordelijkheid en
geschiktheid voor het leven.
„Maar bet is die verduiveldegoe-desge-1
steldheid van die moderne, jonge meisjes,!
die me zoo ergert," besloot hij in zich
zelf „Ze verbeelden zich de meerdere van.
alle mangen te zijn en denken dat wij
maar aan elke grit van haar moeten ge
hoorzamen. Die arme Jack is een waar
schuwend ^voorbeeld Voor ons allemaal 1
Hij gevoelde niet hef geringste berouw
over hetgeen hij had gedaan Hij wist,
aal Laline niet bedeesd was, geen lanJo-
I lijk bloempje, vol vertrouwen, dat hij
angstvallig moest - vermijden niet op een
comité van het A.S.I.B. in Batavia werd
gestuurd, terwijl met het overgebleven ge
deelte een nieuwe campagne wordt voor
bereid
Mogen wij besluiten met don wensch,
dat hot mevrouw De Jonge moge gel ukken
ten bate van het A S'T.B, de harten (en de
beurzon) van talloozon te openen I
AMY GROSKAMP TEN HAVE.
dwaalspoor te lijden. Hij achtte haar m
hel spel een even goed toegerust tegen-
slandsler als hij zelf was.
Maai nu moest hij wachten tel zijn
zending volbracht was en hij mevrouw
Greening en haar nicht in Engeland mis
schien kon bezoeken. IIij moeM zijn g.m-
schen geest wijden aan de zaak, die hem
voor den boeg stond
Hij had een heel moeilijke code, die hem
te Washington was meegegeven, end *r <k
knie gekregen, maar er bleven nog oen
paai dingen, betrekking hebbende op het
land, wnaimee hij tc doen z.ou hebben,
die raadzaam zouden zijn dieper le wor
den bestudeerd.
Uitgestrekt op zijn sofa, las hij gedu
rende een half uur, maar hij kon er niets
aan doen, dat telkens, wanneer do her
innering aan Laline's zachte lippen zi;h
tusschen de bladzijden naar voren drong,
zijn polsen hevig klopten.
,ib moet mijzelf in bedwang houden,"
zei hij.
Mevrouw Greening, Laline, Lnm'ey en
de Whilmores zaten aan hun tafel, toen
hij ©en oogenbhlc later het restmuant
binnenslenleide.
Indien hij zijn hoofd verkoos te wen
den', was Laline's plaats tegenover hem;
700 niet, dan kon zij steeds zijn profiel 1
zien en geen lijn of uitdrukking ervan
was haar, na er vijf dagen naar te tieb-
len gekeken, onbekend En vanavond had
z© dat vervelende, warme gevoel van
spelden ©n naalden 1 in de loppen van
haar vingers, toen zij zijn binnenkomen,
opmerkte en telkens keek ze naar
hem.
Er lag zoo'n ongedwongen gralie in al
zijn bewegingen; zijn olijfkleurig/, huid
was 700 proper en gaaf Ze was zelfs
gami houden van die blauwachtige tint
op d© plaats, waar hij zijn zwarten baard
schoor Maar wat een onbeschaamde on
verschilligheid legde hij vanavond weer
aan den dag. Hij had een boek bij zich.
Ze werd hoe langer hoe zenuwachtiger
en voelde zich hoe langer hoe meer tot
hem aangetrokken,
Mevrouw Greening merkte zelden op,
wat ©r om haar hoon gebeurde, maar was
nooit ongeïnteresseerd in haar spijzen.
Daarom had voor haar het diner het ge
wone verloop.
Jack Lmniey, fijn opmerker als hij was,
besefte ©P pijnlijke wijze, dat zijn geliefd
meisje 'hopeloos afgetrokken was. Dal ze
gedurende ©en uur roe! zijn vriend David
ergens «alleen was geweest, moest daar
mee zeker verband houden.
Wai 'hadden ze gezegd of gedaan?
David was waaisehijnlijk afscliuwe ijk on-
vcischillig en knoirig geweest en had
op de een of andere manier haar 'ge
voelens gekwetst. Daarom was het ooni-
ge, wat hij kon doen, extra toewijding
toonen ©n zoo teeder 'mogelijk -te zijn.1
Liefde beteekendc voor Jack altijd toe
wijding.
David was mot zijn diner gereed voor
dat Laline's elubjo zoo ver was en Irok
zich 'mot zijn boek dadelijk terug in eea
gomakkelijken stool in de groote kajuit
en daar konden zij hem zien, verborgen
achter en geheel in b"s'ag genomen door
zijn 1 bóelc,toen zij d.nr heel laat kwa
men uit de veranda vanliet restaurant,,
waar zij-de koffie hadden gebruikt.
y/ivié,
v'-r
- 3t>
WMm
I r
mesxoommtfvu
0/ ut
