i
i
mm i S
vmMê
EERSTE BLAD.
Incidenten te Nanking
Maandag 13 December 1937
De nieuwe ©ranjebrug in wording
iÊ/P --#
onderhandelingen
Italië uit den Volkenbond getreden
België
Duitschiand
.Palestina
V Sovjet Rusland
De jtocf/aii f/sivef/eri.
90ste Jaargang.
No. 21736
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE'HAVEN). TEL. 693QO (3 lijnen).
Postrekening No. 53li.
BUITENLAND
Japansche vliegtuigen beschieten Engelsche schepen
en boren een Amerikaansche kanonneerboot in
den grond.
Die Japanncezen hebben gisteren lot
vier malon too. in de Ghinóesche wa
teren Britsche schepen aangevallen. De
eerste aanval geschiedde: gistermorgen
hij Welioo, op de Jangtsc .ton Zuiden
Van-Nanking, toon Japansche ballerijen
on mitrailleurs vuur gaven op de
Pritsche kanonneerboot „Lady Bird".
Een schepelingwerd-gedood en-een.
'•/officier, zoomede marinier, gewoed.';.
'Aan:, boord jvaivde „Lady. Bird" be-
vónden zich .een liritsehe consul éri do
wBi'itsché militaire .attaché,
Japansche batterijen 'hébben-eveneens
rruuT gegeven pp do Britsché kanónncerboot
„IÉoó"y'welkebodem even wel niet getroffen
werd. Voorts .wpril de 13 ritsche sleepboot
„Tsinglah" beschoten.
Des middags hébben- do Japanncezen
drie luchtaanvallen ondernomen op een
groep Brilschc schepen, die zich beneden-
strooms van Nanking bevondeh.
Tot deze schepen behoorden de kanon
neerbooten Scarb en Cricket, .die het vuur
uit machinegeweren en tiichlwcergeschut
beantwoordden
Aan Britsclic zjjc]e ;a „oen enkele, slacht
offer te betreuren.
Do admiraliteit, het ministerie van bui-
te, 'andsche 'zaken en de'Britschic admi
raat Little zijn in kennis gesteld van deze
Japansche aanvallen.
Admiraal Little is thansvan Nanking
op 'weg naar Hongkong.f f ij maakt de
•reis aan boord- van de „Falmoulh".
Bij de Japansche inilitaiie autoriteiten
zijn stappen gedaan.
Ecu j,,vergissing"'. -
Een Japansch hoofdofficier ie \Voehoe,
heeft de Britsche autoriteiten er van m
kennis gesteld-, dat.hij order nad ont-,
'vangóri opatlo;. ."zicii «!op de:"Janglse.- iie-,
- vindende schepen te 'vuren, 'hoewel hij
moest toegeven, dat liet vuren öp de Brit-
sclie kononnéerbooteii een „vergissing"
De beschieting van verscheidene Orit
scbe oorlogsschepen door Japansche batte
rijen te Woehoe .heeft in Oritsclie diplo
matieke kringen -een zeer pijnlijken indruk
gemaakt.
- De regocring heeft slechts een kort ver
slag ontvangen van dc Bvitsche plaatse
lijke autoriteiten, dat do telegrammen der
persagentschappen bevestigt.
- Do Britsche regeering heeft te Tokio
tegen een herhaling van. dergelijke inci
denten geprotesteerd.
Nog ernstiger was echter hel feit, dat
gisteren de Ainenkaanscjie regesrings-
'kanonneerboot „Pivnny" tot zinken-is j
gebracht door Japansche vliegtuigen.'
Naar vernomen wordt zijn 55 overleven
den van do „Painay".'er in geslaagd de
kóst te bereiken.; Lenigen vari hen zijn
zwaargewond.
Volgens de tot nog toe- ingekomen be
richten bevonden zich aan boord van het
schip olm. twee secretarissen van de-Ame
rikaansche ambassade te Nanking. Tol de
overlevenden behoort, oo'lc de bevelhebber
van de „Panay" Hughes, die evenwel een
der boenen lieeft-gebr.oken.
Vroeg in den ochtend/ was do„Pauay"-
reeds'-"door- -een vuurlijn .van^Japansche
schepen; gevaren, tenvijtj, hot. schip vlucl'ilé-
-lingen liit Nanking opnam.
Ilot Britsche- oorlogsschip ,,ike" en twee
Amerikaansche schepen spoedden zioh'jiianr
de plaats van hel- ongeluk. v' -
De -regeering der Vereenigde Staten zal
onmiddellijk - een nauwkeurig onderzoek
'doen instellen. - -
Drie tankbooten van dé Standard Oil
Company." zijn eveneens tot zinken ge
bracht.
President Roosevelt hoeft'aan de de-'
parlementen van marine on vain bin-
I- nenlandscho zaken/ verzocht hem op
do hoogte te houden van. alle gebeurte
nissen niét" betrekking tot'-, het doen
zinken van de „Panay". - -
Het schip lag voor anker op ongeveer'
28 mijl boven Nanking., De ;,Panay"-
was opgesloomd teneinde eventueel; V
vallende granaten te kiuinóh ontwijken'/.
Japansclie lezing van hel
incident. .'ml
In een communiqué' van. de, Japainsché
marine-leiding wordt gemeld, dat - maatre
gelen -wórden genomen .- yiee-admirnai jla-
DE OMSINGELING VAN NANKING.
i. JAN'GTS JAU©tj
^WOEHO^w
pér sloiomsoliip. De mai-inc-liie.htm;acht k-'ieeg
toen Opdracht deze schepen tc achtervolgen
en te ironibardeeren. De drie tankschepen
van de Standard Oil werden bij vergissing
voor Cüinéesche schepen aangezien on ge:
Lombardeord. 'Tijdens deze operatie is ool<
de Panay, die naast deze schepen lag, ge
troffen, zoodat het schip is gezonken.
l)c Japansche troepen stuiten
op gróolcn tegenstand.
Dr den nacht van Zaterdag óp Zondag
om eeii mir', ko-n'worden 'geconstateerd dat
de v.erovei'ing van. Nanking heelwat, meer
moeilijkheden kost dan verwacht werd.. Of-
sclioon- de Japnnneezen erin geslaagd zijn
liun houvast in Meiue .dixden-.dei-. stad te
versterken,- hebben hun troepen weinig of
geen vorderingen gemankt.' Versterkingen
'werden naar Nanking gezonden uit liet
Oosten, teneinde den aanvat krachtiger te
kunnen inzetten. Om half twaalf meldden
berichten uit buiionlandsche bron te Nan
king, dat in den toestand geen wijziging
was - gekomen. Volgens ceti Japanscli be
richt zijn de Japansche troepen erin ge
slaagd de Jangtso over te steken op een
pimt liusschen Nanking en Woehoe. Zij
trachtten Poékan te bereiken:
De Japansclie troc-pen, die gistermiddag
poogden de Zuiderpoort van Nanking te
veroveren, zijn er tegen don avond in ge
slaagd het geboete'Zuidelijk deel van do
vestingwerken in hun macht te krijgen.'
- De Japansche luchtmacht hoeft de ster-
re wacht op den Purperen borg vernield.
- Verder wordt gemeld, dat - een '- flolillo'
Japansche riviervaartuigen de versperrin
gen, welke de Chineczen in de rivier, had
den gelegd, hebben doorbroken en de. Ohi-
neesche batterijen,welkede stad aan de
rivierzijde verdedigotn, onder viiur liclibOn
genomen.
De Japansche voorhoede, wélko naar
den Noordelijken oever van do Janglse is
overgestoken, is inclou avorid te .Poelcau,
akn .de overzijde van Nanking aangekomem.
Deze troepen willen den Chinoezénden
terugtocht, afsnijden.
'.',v j Rcgceringsgeboiiwcu bezel.
De Japansche troepen hebben, hedenoch
tend do ChiirecècheVregeeriiigsgoboiiwen (b
Nanking: bezet. Eenige 'uren eerder" waren
de officieele woningvan maarschalk Tsjang
Kai Sjck en de militaire academie bczét.
;\Vij hebben stalen waperië to. land en
ter zee, maar vooral hobbenjwij heroischcn
geest van onze revolution.' Ondanks ons
besluit,-, zullen wij de fundarnenteelo lijnen,
ónzer politiek, die gaan in cle richting van
samenwerking eo\ vrede,niét laten varen.
De geruchten, die men-leest:in de'buiton-
landscho pers, laten ons. -volkomen onver
schillig".ndl
Na de rede, welke ti-on .minuien duurde,
volgde een défilé van de Itah'angsche strij
ders in Spanje.
De wereld was reeds Voorbereid- op het
besluit, en zoo kon het ïnoeilijlc-, anders o£
de redo van Mussolini bevatte geen nieuws.
Zoo; heeft liet- besluit, te London geen over
matige" bezorgdheid,, gewekt.-'; j;
Mm beschouwt liet als weinig 'moer dan
een erkenn ing dè j ure .va neen d$. facto
bestaanden toesliin'd,daaPlïtalië, infeite
sedert Mei 1936. geen deel .meer heeft ge
nomen aan de'Vergaderingeny.van don Vol-
kiaibond.
Tot Londén;-cheeEt,;,Miinnifl[r de -neiging
liestaan, Italië'sr -besluiiV.ont; den Volken
bond téy'verlaten de boscÉó'awon als - liet
gevolg van druk, uitgèoefemj; van do zijde
vak' 'DuilsclJandof Japan, aangezien ér
geen aanwijsbaro reden is,waaróm deze
iiwi'den ér zicli fe •Vzpüdm.J^nllM'j'm
Integendeel, de meohing die iyén luer is
toegedaan, is dat de Italiaansclie regce^
ring uit overwegingen van zuiver binuon-
landschen aard tot haar. besluit is' ge
bracht, teneinde de aandacht vgn interne
moeilijkheden af te leiden,,en daarom be
staat er geen neiging, aan den getlanen
stap overmatige bete-ekenis toe te kermen.
De strijd in Spa'njé
Madrid ouder vuur.
'Om half acht gisteravond heetl do recht-
Kclw artillerie het bombardement op de
lioofdslad hervat. Een tiental' projectielen
is terecht gekomen in'de binnenstad, voor
namelijk óp de Gran Via. j-Da vcrlegon-
woordigers van Hav'as werdén tegen den
grond geslagen, toen op 20„- M. afstand
van-de plaats, waar." zij zich bevonden,
een bom ontplofte.
Ruwe :IIuidy- j
Ruwe Handen
Ruwe Lippen
int. Samenwerking
Geheime diplomatieke
Heelt Eden aan Diiitsrhland en
Itulié' concessies aaugebodcu?:
De diploinalieioe redacteur van lie', link-
sclie blad ,,'flio People" to Londen, be
weert, dat op het oogenblik in het geheim
langs diplomatieken weg pogingen in het
werk worden gesteld om voor de komen
de veertig jaren den vrede in Europa te
verzekeren. Eden zou aan Duilschland en
Italië.de volgende concessies hebben aan
geboden
1. Erkenning van de overwinning van
Abessinië.
2. Toewijzing van koloniën aan Duilsch
land na een conferentie dor mogendheden,
die koloniale gebieden bezitten.''
3. Afschaffing van de sanclieclausulo in
het Volkonbondspact.
4. Scheiding tusschcn liet Volkenbonds
pact en liet;verdrag van Versailles.
In-ruil hiervóór zouden Italië ou Duitsch-
laud zich tevreden verklaren met hun ko
loniale bezittingen, de volledige -onafhan
kelijkheid van Spanje v-m-kercn, de eer
biediging van de legen- oordigo Europec-
sche grenzen gnrandeeren, en tenslotte een
ïiiöt-aanvalspact niet Frankrijk en Enge
land onderteekpnen.
Defbos te Belgrado
Enthousiaste ontvangst, welke
ontaardde iu wanordelijkheden.
De Fransclie minister van buitcnland-
sciie zaken, Delhos, is gisteren te Belgrado
aangekomen. Bij aankomst van -dén trein-
werd hij o.a. verwelkomd door den Zuid-
Sla vischc-n premier Stojadinowitsj.
Een grootc menigte voor het station
juichto den Franschen. minister enthou
siast toe en ook gedurende de rit door
d'e stad betoonde liét publiek zich zeer
geestdriftig.
Voor het departement van buiionland
sche zaken kwam liet tot een opgewon
den politieke betooging ten gunste van
Frankrijk. Eenigo duizenden studenten vér-
braken dc afzetting, doch werden door
bereden politie met de blanke sabel uit
eengedreven. - j
Eenigo honderden beloogers trokken
daarop naar dé Tsjecbo-Slowaaksche ie-,
galie, waar twee schoten werden gelost.
Ook op andere punten der3lad duurden de:
beloogingen .voort, o.a. voor het studen
tenhuis. I
Volgens'geruchten, die te Belgrado üe
ronde doen, zouden bij d-e hetoogiageh
in totaal een persoon gedood en ver
scheidene gewond zijn. Den geheelen mor
gen liëerschté in de stad een opgewonden
stemming. Ilërhaaldeiijk kwam het, vóór-,
namelijk van do zijde wan studenten, on
der den kreet: „Leve Frankrijk", tot be-
loouingen', waarop de politie, ingreep én
nieuwe vechtpartijen ontstonden, zoo o.a.
voor liet huis van afgevaardigden. i
STADSNIEUWS
Een vaargeul van 8.50 M. Het werk in den bouw
put. Omvangrijke werken, die straks onder water
zuilen verdwijnen. Met het werk in den nieuwen
bouwput aan de zuidzijde wordt in April-Mei
begonnen.
sagawa 'do volledige voraiiUvoorctëlijklicid
voor het incident'van doTanay. op zicli
te doen nemen. ,'v:
Ilot inoidont wordt „buitengewoon ongc-
jukkig en (en zeerste (o hótreiiren" ge-
■'boemd. L; -
,v-Verder: -wórdl in hel. óominuniqiié ;ver-
Jaard',dat de Japausöhe iegerleiding be-
rioliton had- cmtvmigen' ."over "hél' vhicliitén
yam do Ohineesdio troej>en uit Nanking
Dc'verklaring yan Mussolini be
vat gcén nieuws.'
Zaterdagavond, terwijl de groot-e fascis
tische imad in vergadering bijeen was,
verzameiiide zich eeir geweldige menigte
voor het'paleis' van' Mussolini.' '-.
1 ,Eeh 'slaag ééervallénde' régën gaf één
triestkarakter aan 'dézé1 bijeënkonist, doch
'fët eiUhousiasnie scheen er niét onder fo
(Jijden.- -
Nadat de- vergadering beëindigd .was,
trad Mussolini, op liet '.balcon. .én legde dó
yenyachto vérklaring 'af ".bétreftéjide ïta-
1 ië'suiirecléii uit'denVolkp'nbond-. C'fé'.j
De Duce zéidé 'ih 'zijn' ré'dö o.a. dat Ge
neve iiiet tot déri "vredej 'maar 'tot'den oor
log.- voorbereidt; Ilij noemde dén Volken
bond- -eenwa n kelend èii -.tQmpel.0
'Ilot: uiltréilc-n>van'jllaliëéiseeu gebeur
tenis; van groólo/iiisiorisché strekking.
;'',,Ons temperament van" strijders,v aldus
Mussolini, is niet in overeenstemming met
Gcnèye, zijt gij het daarmede eens?" luide
kroten: „Ja" gaven liét antwoord op deze
vraag. - .- -
„Niets kan gedaan worden tegen een
volk'," als liét llaliaanschéj'"dat in -staat
is tot alle soorten opofferingen.
Ilritscli consortium liécl'i lecning verstrekt.
De „Peuple" meldt, dat de Belgische
minister van financiën, l>e Man, te Lon
den met een Britsch ba n k i ersc on s or I in m
een lecning van -5 millio-ea pond- heofl
gesloten tegen oen rente van 4 procent,
een koers van uitgifte van 97 procent
en een looptijd van 20 jaren.
üezë leening zou dienen voor de terug
betaling der Mcndelssohn-leeinng. De over
eenkomst word- Zaterdag geparafeerd en
zo! morgen door De Man- le Londen wor
den geleekend.
Verordening van - Kerrl in zake licatuur
der Duitsdie Evangelische, kerk..
Dc rijksminister voor kerkelijke aange-
logenhedcn, Kerrl, heeft een verordening
uiigovaardigd waarmede de'rechtspositie
'van liet bestuur der Duitsche Evangeli
sche kerk definitief is vastgesteld. De.be
voegdheden dei- leiding berusten dus-. uit
sluitend- bij dc wettelijke kerkelijke auto
iiloilen én niethij. de onwettig- gevormde
lichamen, zooats b.v. de zg. broederschap
pen. Bijden leider der Duitsche.. Evan
gelische: kanselarij, president Weriicr, :be
rusten', alle volrnachlen,welke, 'aan de
kerkelijke overheid;' .krachtens de grónd-
we1. van Juli 1934, toekomen, met uit
zondering; van'- dc geestelijke leiding en
van bepaalde bevoegdheden welke aan an
dere lichainen zijn overgedragen.
Sovjet gezant keert niet (crug.
Do Sovjet Russische zaakgelastigde le
Berlijn beeft gisteren bezoek gebraclht: aari
hel département van buitenlandse]^ zaken
en 'meegedeeld, dal dc S-ovjet-Russisclic ge
zant, Joeronef, niet meer op zijn post in
Berlijn zal leuigkcercn
Dc terreur.
Zaterdag licblj-eii terroristen' Sjeik Mo
hammed Halib vermoord, ou verscheidene
personengc-wond.
Voorts hebben wederom overvallen op
automobielen plaats gevond-ön.
Eén .jonge Jood te Jeruzalem, dio op
zijn'fiets reed; werd gisteravond uit een
hinderlaag beschoten. De aanvallers had
den zich in een greppel verhorgen.
De verkiezingen.'
in do Sovjet'Unie zijn gisterciv véikiézl'n-
gen gehoudenop grond van den onlangs
ingevoerde grondwet. Om 6 uur gisteravond
werd per radi0 modogeilccld, dat in hot
kiesdistrict' Moskou 93 procent 'der st-emge-
redlitiyd'enhun stem hadden.,uitgehraóht.
Reeds om zes: uur gislerociitend meldden
zich personén'aan dé stériiburëalü,x,:"die'op
dal vroege uur reeds werden geopend; aan.'
Achter scJnillingou grorit de nioinve Oranje-
brug 'langzaam maar gestadig. Aan de eigen
lijke brug is mén echter nog niet toe; wat
nu gebouwd wordt verdwijnt slraks voor
het overgroote deel onder water. Voor een
overbrugging van S'/o M. water is een enor
me voorbereidende arbeid noodig.
Onder leiding van ir, IJ. B. J. Aikema,
onder wiens toezicht de bouw geschiedt,
hebben w-e liedënmorgcu liet wct'k bezidli-
ligd.
De nieuwe brug wordt we meldden
-het -reeds eerder zoo ver mogelijk naar
do zijde van do Oranjcbrug „opgeschoven."
ten einde do beschikking te krijgen - over
een zoo. groot mogelijk verkeersplein voor
do St. Liduinakei'k; Do afstand l.ussdliea
do k'erlc en het-begin van do brug wordt
52 M.do doorvaart wijdte van do brug
zelf slechts 8.50 II., want grooiere schepen
kunnen, toch aiiel dé Varkenssluis lusscbea
Nieuwe Ilaven on Buitenhaven passocren.
De brug zélf wordt 23 M. breed, waarvan
12 M. gereserveerd- is voor rijweg; aan
weerszijden daarvan een rijwielpad van U/2
M. en daarnaast langs de beide leuningen
een (roltoir van.4 Af. 1
Vooruit zien.
Dc Koemarkt brug, die de vorige maand
juist 10 jaar in gebruik was, is slccibts 16
M. breed. Als men nu daar nog oen brug
moest bouwen, zou deze ongetwijfeld van
veel grooiere afmetingen ontworpen wor
den. Dczio brug voldoet thans - nog wel
aan de eisohen van liet verkeer, maar
zal dat in de toekomst oölc nog bet geval
zijn? Als het verkeer de volgende 10 jaar
met dezelfde sprongen zóu' toenemen,zal
men liet praediciaiit „voldoende" 'waar
schijnlijk niet meer. kan dé Koemaikthnig
kunnen govon. En dan 'te 'bedenken, dat
het moeite aan Gemechtcwoikeii lioéft g,e.
kost om te Iroreiken, dat de Koemailcthrug
niet 12, z.ooals oe-rst do bedoeling was,
maar 16 M. breed- werd. k
Bij het ontwerpeai van do iiienwo Orainjo-
brug heeft me-n rekening gehouden met da
liO-ekomst; wat wel blijkt uit dé afnioliungen,
die we hic'rjmvon reeds meocleohlen.
^ss2^
Een gedeelte van den bouwput-voor da liicuwo Oraujobriig -Werkliecien ziju bezig-
met hot optrekken van oon betonnen rnuur, die ran de brug .maar de nieuwo kado*'
muur van do Nieuwo Haven zal ioopen. Op do "plaats, waar dé mannorv staan, zal
dus in'de naaste toekomst liet zuidelijk land hoofd (aan.do; zijde- van'de R.f5,
kerkV liggen. Het water, op dón. voorgrond- z'al dus ook verdwijnen. De vaargeul'
komt dicht langs de Oraojestraat, dus op do-foto rechts,.
Dczs courant verscliijnt Ongelijks, méluit-
lonrtoring van Zon- en Feestdagen.
i Prijs per kwartaal f 2.—; franco pér post
i 2.50. Prijs por weck: 15 cis. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnomenten
worden dagolyks aangenomen.
Adrertontiën voor lint corstvolgcnd num
mer mooton vóór elf uur aan bot Bureau
be.torgd r.ija, 'a Zatordags vóór 1» uur.
Een bopaaldo plaats van advertentiën
wordt niet. gewaarborgd.
Prijs der Advertentiën: van 15 regels f 1.55;
Iedere regel meer f 0.30; in Uct Znterdngnuramer
1regels f t.80, Iedere" regel tncer f0.35 -
Reclames fu.75 iipr regel.lncassokostenócts.;
pos tkvvi tan ties 15 cts^rarieveu van. ad verten tlër»
V bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.-
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën ópgonomen i 0.5O t/m. 15 woorr
.den, f 0.75 t/m. 20 woorden. - Kik woord, meel'
5 feut., tot .een maximum van 30 voorden.
Woensdags: Kleine Advertentiëntót 25 woo/*
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond O uur aan bet
Bureau bezorgd.
'h Zaterdags: Kleine Advertentiën J 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 0 uur bezorgd..
5J0CTSJ4I
k-i KOEATSJAN
1AHO H A U.
PoeKftü".
TfaPiNG -
V£MPtRf)M0
KAHrÜm, 5INFEN6
r'|KO£JOENö«3)
lo£^cSot*HOESjOE|/."h"1&
Hj;;
.fj-o
VTAipmtrii»
Sjikiq
KmTLH.'
LlSJOt?;13
'sgj
rrA 'o
I0IH6
IIJAN&
KAOWOLU
KWAHOTHE^s
O —li" I 2pKM_ V
.A-V