m
LUDENDORFF
i
I.
i
TWEEDE BLAD
SCIMEDAMSCHE COURANT
Het gijzeiingsgevai geëindigd
Wijziging crisis-invoerwet
Wieklapte uitde schooi
Deutsche G ötferkenntnis
Gemengd Nieuws
in de hoofdstad
m
m
4
"3
If
ÏJc-nderd&g 30 December 3937. No. 21750.
BINNENLAND
De jciirnaJisl Hansen uil liet
Imis van bewaring ontslagen.
Gistermiddaglioefi ,do Ilcuagsch© recht.
ibanjkl een speciale zitting gehouden tor
behandeling Tan do zaak van dan journalist
Hansen, die sinds ©enigen tijd in gijzeling
is geweest 'wegens weigering verklaringen
af te Joggen in verband mot'een publicatie
Kxver liet behandelde in 'oen'geheime Ver.
gad-ering van den ïaad van ,'s-Gravcnliage.'
De -officier van justitie heeft de vrijlating
van don heer Hansen gevraagd. Hierop lieeft
d'o rechtbank besloten, do gijzeling op te
heffen ,op grond- dat de getuigenis Van'dein
heer Hansen voor d-e'nislruötie in deze zaak
niet meer strikt noodzakelijk was. De heer
Hansen is hierop gistermiddag tegen 5 uur
in vrijheid1 gestold. 1
In aansluiting aan dit bericht kunnen wij
nog het volgende mededeeletn.
Gisterochtend1 werd tien heer Hansen me
degedeeld, dat des miUdegs half vier do
strafkamer van de rechtbank een zitting
zou houden in verband met de aanhangige
kwestie.
Deze zitting werd te kwait voor vier
geopend' door den president mr. Sdholton,
die mededeelde, dat hij een vordering,van
den. officier van justitie had, waarna deze
tot opheffing van 'do gijzeling oo-ndu-
deerde.
Op de vraag aan deur hoer Hansen en
aan diens raadsman of zij iels naar aan
leiding biervan in hot midden hadden te
brengen antwoordden beiden ontkennend,
Hot bevel .tot de in-vrijheid.slelling volg
de daarna spoedig.' Daarin staat, dat dé
vordering van den officier van justitie blijkt,
dat de gijzeling van den getuige Hansen in
hot belang van het onderzoek tégen don
verdachte N. N. niet meer dringend noodza
kelijk moet worden geacht.
De bagage van den heer Hansen weid
daaro-p ingepakt het /was in. vergelijking
met hetgeen waarmede bij er op 7 Decem
ber j i. was' binnen gekomen, een heele
collectie -en vervolgens brachten eenige
collega's hem per anto- naai het bureau van
„Het Vaderland",, waai de heer Hansen
door zijn hoofdiedacteur, den lieer G. M
Schilt, hartelijk werd' verwelkomd.
Daarna werd' linea recta naar huis ge
reden, waar mevr. flansen de verblijdende
boodschap telefonisch van haar man had
ontvangen, dat zij en de;huisgeVio oteii ver
heugd- waren, heni"wedèr in dehriamiliel
kring te mogen begroeien, behoeft aauwehjk
vermelding.
Di versje bloemstukken, taarten en tele
grammen werden in den loop van den
avond te zijnen huize bezorgd en, or was
een kleinte kring van vrienden, in wier
midden de lieer Hanson zijn ervaringen
vertelde.
Het bestuur van don Ned. Journalisten,
k-ruig had den heer Hansen hartelijk geluk-
gewenscht met het goed resultaat van moe
dig volhouden. Geniet zoo luidde hel
telegram verder van een vrijheid die u
des te meer zult waardeeren, nu gij deze
zoio lang hebt moeten ontberen.
Vragen van tien heer Van
Embdeu.
Hei Eerste Kamerlid, do lieer "Van Emb
den, beeft aan den minister van econo
mische zaken de volgende vragen ge
steld
j. Heeft de minister thans zijn eind
oordeel gevormd t.av. de nieuwe bevoegd
heden, voorwelke hij ingevo ge de wij
ziging der qns.smvoei'wet de beschikt.ng
heef
Met name \yat belieft liet middel om,
tijdig voordat oudeihandelingen over han-
delsvoordeelen geopend worden, gevoelige
conlingenteeimgeu toe te passen met het
uitsluitende doel, druk uit te oefenen op
een buiten'andsclie ïegcering en haar lot
concessies te bewegen.
a. Houdt de minister vast aan zijn «me
ning, uitgesproken in de Tweede Kamer,
dat zulke benad-eoling bij-voorbaat voor
hem een onmisbaar middel is, hetwelk hij
stellig denkt toe te passen?
Dan wel
b. Blijft Zijne Excellentie bij zijn mee-
ning, uitgesproken in de memor.c van
antwoord aan de Eerste Kamer, dat hij
de groote nadoelen, door eenige leden
tegen dit strijdmiddel aangevoerd, teil volle
2. Indien met de geachte methoden de
gehoopte concessies niet verkregen wur
den, d.w.z. indien hetzij de reeds uitge
oefende pressie, hetzij die bedreiging met
conlingenteeiLng vruchto.oos is gekeven,
zoodat nu ook de bedreiging nood zake'ij
korwijze ten uitvoer moet worden gelegd,
op welke wijze kan dan worden afge
rend, dat onze eigen verbruikers en pro
ducenten bezwaard blij ren of worden met
het voor ons land begeerde, zeer schade
lijke con tingen teeringen?
3. Is de minister, lettend op de groote
en verheugende stijging, naar gewacht en
waarde, van onzen uitvoer in de eerste
li maanden van 1937 wat de waarde
bctieft, gccozr.góerd naar de indexcijfers,
ei 45 pet. tegenover de eerst 11 maan
den v*an 1936, met 52 pet. tegenover
die in 1935 niet van meenmg, dat de
bedoelde stiijdmidde'en, onderscheiden van
de ruilobjecten, welke de regeering tot
duvror reeds bezat, vooralsnog geheel en
al huiten .toepassing belmoren te blijven?
liet Noord-Hollaiidsilie ge-
**-<■' meentéraadslid "c heeft Zich
bekend (gemaakt.
Naar „wij vernemen, heeft het raads-l
lid, dat de voorwaarden van hét P.E.N.
voor "do overname van', hetgemeenschap-,
peljjk Eléctxicilei fsbedrijf der Hangend ijker
gemeenten en Sint 'Pancras aan" een cor
respondent bekendi maakte, hiervan' medoj
deeling gedaan aan den burgemeester der
gemeente Züidschaxwoude. i-
Dit raadslid is, de heer D. Bakker, te'
Zuirtschaafwoud-e. - -
i-Dat hij dit niet eerder,hoeft gedaan,
ligt hieraan, dat" hij 'eenige urenna de
Donderdag j.l. gehouden raadsvergadering
met Kerstvacantie is gegaan en eerst Dina
dag is teruggekomen. -
Volgons den heer Bakker heeft hij de
bedoelde stukken heelemaal niet beschouwd
a's gelièim te zijn'en "ook„niet-als ver
trouwelijk, aangezien in - den begeleiden
den brief aan de raadsleden hiervan niets
wordt geschreven en ooik niet op hot cou
vert een aanduiding van „Vertrouwelijk"
stond aangegeven. Do heer B. heeft nu
deze stukkon, welke hij beschouwde als te
behooren bij de agenda voor de gemeente
raadsvergadering, geheel te 'goeder trouw
aan don "betrokken correspondent laten
zien. -Hetwoord „Vertrouwelijk" dat bo
ven het adres aan B. en W. van.; de ge
meente ZuidscJiarwoude was gecyclosty-
lecrd op^het aan" do raadsleden verzonden
afschrift van de voorstellen van het P.E.N.
beschouwde 'hij als te zijn bestemd voor de
li.'en W.'s/ zoolang de onderhandelingen
duurden. 1
Toen de .burgemeester in de laatstgehou
den gemeenteraadsvergadering nu vroeg
wie «e betreffende .inlichtingen had gege
ven, hoeft de heer B., die de "gepubli
ceerde gegevens niet, had'gelezen, neen
gezegd, veronderstellende,dat "Hét liicr
ging om publicaties welke van andere
zijde waren gedaan.
Niemand er meer over gesproken heb
bende, is de lieerB. toen met vacantie
gegaan. Toenhij vêmam, dat een en
ander zoo'n verloop had- genomen en dat
het ging ever de door hem getoonde stuk
ken, heeft hij dit direct den burgemeester
erkend.
De spellingskwestie
Overleg met BelgfcS,
Do Nedeilandsohe minister van'onder
wijs,' dr.''J. R. Slotemaker de 3ruïne, is
té Brussel aangekomen ten einde met den
Belgischen minister van onderwijs, Julius
Hos te,, overleg te plegen over de spelling
der Nederiandsche taal.
De twee ton-puzzle „voor diet kind",
Ten overstaan van notaris mr, S. K|. D. M.
van Lier te 's-Graveiihag© had gisteren de
trekking plaats van d'e prijzen der tweetom-
puzzle „voor het 'kind". Ingekomen waren
72.786 geldige oplossingen.
De hoofdprijs, ter waarde van f 100, uitgo-
loofd' door II. K. H. Prinses Juliana viel
ton deel aan G. W. Koolman te Amersfoort.
Nieuwe installatie van lichtseinen bij
onbewaakte overwegen.
Naar wij vernemen zullen bij den dn-
bewaaklen overweg bij Nijverdal bij K.M.
33.700 in den rijksweg Hdle-ndoo-rn-Rijs-
sen, twoo lichtseinen opgesteld worden ter
beveiliging van het wegverkeer als ©en
goederentrein den overweg berijdt.
De seinen, elk bestaand uit ©en rood
flikkerlicht met 90 wisselingen in de mi
nuut, aan branden als tide begeleider van
den trein, die vóór den overweg den trein
tot stilstand1 brengt. Met eon schakelaar
de lichtseinen aansteekt.'Daarna blijven de
lichtseinen automatisch ongeveer 8 minu
ten branden.
In dien tijd is de trein den overweg ge
passeerd.
Deg juiste datum van de indienslstelling
zal nader worden vastgesteld.
Dagelijltsche indexcijfers.
Medegedeeld door hot Centraal Bureau
voor Statistiek.
's Gravenhago, 29 December.
Aandeelenkoersen88,6.
Goederen groothandelsprijzon77,2.
Eens een machtig man. Later? een querulant.
(Tpper-heiden.
(Eigen correspondentie).
'Het Duitsche volk heeft zoo-even ©en
medeburger met ©en wereldreputati© do
laatste ©er bewezen. Erich Ludeindorff is
ïn hot' Zuid-Beiersclie dorpjeTutzing' aan
dén schoot der aarde toevertrouwd," inadat
in Mimchon op-eentge historische plekken
de lijkkist het middelpunt van ©en laat
ste slaalshuld-e geweest was.
,Wij hebben den generaal Erich Ludon-
dorff liet eerst tijdens den wereldoorlog j vorm van het marxisme, maar ook van d-o
in het hoofdkwartier van het Duitsche j vrijmetselarij, van het -Christendom, van
front in het Westen loeren bermen. Hij <Jen paus, van de jezuïeten, van hot lib©-
stond- toen juist in het zenith van zijn ralisme ja, van wat niet al? Zijn lat©
machtspositie. Een maditssfeer. die van huwelijk niet Matliild© Spiess, die reeds
betrokkelijk-korten duur was, maar als zoo-1 eenmaal weduwe ©n ©onmaal gescheiden
danig zelfs de huidige van ©en Mussolinigeweest was, voordat ze den generaal, die
en ©en Hitler overtrof. Want Ludcadorff daartoe ook scheiden moest, „liaar hart
lusteloosheid hem tot ©nvcrvalschton „kan-
koraai" in het groot maakten, bereid- zich
aan te sluiten bij elke beweging, di© tegon
het regeorond régime gericht was. Dat bij
daarbij steeds liét beste voor zijn land en
zijn .volk wdde, rnag' niet' betwijfeld wor
den." Maar*~bij--fliscm^iU©--ipTaotiseli steeds
/oo, dat alleen maan, ruzie- en ontstem
mingen op zijn actie volgde,
Zoo werd hij tot een halve nalionaal-
socialist, ©en heele anti-semiet, ©on prin
cipieel bestrijder met alleen van r-lben
KM
WA
spp»r«i«
De minister van biiuienlandsehe zaken, de heer H. vaat Boeijen bracht gisteren een
bezoek aan de tentoonstelling „Ontdek Uw stad" te Rotterdam, De minister {tweede
van links) tijdens den rondgang.
De gegijzelde Haagscke journalist, de heer C. L, Hansen, (met bril) temidden van zij*
hussgenooten - na zijn invrijheidstelling.
was de eigenlijke dictator va-n alle staten
©n volken der „Central© Mogendheden" ge
worden. Zijn beslissingen. zonder uit
zondering door den meer decora lieven Hin
denburg goedgekeurd golden met al
leen voor Duitschland, maar ook voor
OostenrijkHongarije, Bulganj'e, Turkije ©n
de door deze staten bezette vreemde ge
bieden in Rusland, op den Balkan, in
Frankrijk, België, enz.
Oeer de zeef bizondero carrière van
dezen Duitschen officier en staatsman heb
ben d-o bladen der geheel© wereld ia deze
laatst© dagen vol gestaan. \vo willen er
hier niet op terugkomen, maar liever op
©enige dingen de aandacht vestigen, waar
over zoolang het stoffelijk overschot
van deze zeker groote figuur nog boven
de aarde stond uit den aard der zaak
weinig of niets geschreven zal zijn.
Dan is in d-o eerste plaats het vermoe
den uit t© spreken, dat voor Duitschland-
Erich Lud-endorff niet t© vroeg gestorven
is. Hij is slechts 73 jaar oud geworden,
terwijl zijn vroegere chef Hindenburg liet
tot 87 gebracht had-,
Menschedijk gezien, had- men den kra-
nigen soldaat Ludendorff zeker nog tiea
©n meer jaren en een alleszins gelukkigen
ouden dag gaarne toegewenscht; politiek
gesproken -echter beteekende hij voor het
Berd© Rijk zeker een zware morc-ele be
lasting. Hjj is altijd ©en Nurks van bet
zuiverste water geweest, oen man, di©
zich niet wist te plooien en die zich wei
nig vrienden, maar ontelbaar .veel vijan
den maakte. Zijn bedoelingen als stafof
ficier waren steed's do allerbeste, en had
vóór 1914 het rijk naar zijn raad geluisterd,
dan zou ia'Augustus ©n September 1914
hot Duitsche offensief in Noord-Frankrijk
hoogstwaarschijnlijk voor de Duitsche le
gers ©en geheel ander verloop gehad heb
ben, wellicht zelfs Kerstmis 1914 een snel
len vrede hebben gebracht.
D© goniale strateeg - Lud-endorff is ech
ter na zijn ontslag kort voor het sluiten
van den wapenstilstand tot ©en querulant
van liet zuiveiste wafer geworden, een
man, die niet tevreden was met de ge
weldige' prestaties welke hij achter zioh
had, en wiens eerzucht een patriottisch©
en hand bood", maakte hem bovendien
nog tot een soort reformator, stichter van
'n soort nieuw godsgeloof, dal dan offi-
cieelc-n titel „Deutsche Golterkenntnis (Lu-
'dendorff)" kreeg en in den loop van dit
jaar eindelijk door d-e Duitsche rogocrlng
officieel als geloofsrichting erkend- en met
do andere overtuigingen gelijk gesteld werd.
Het echtpaar Erich en Malhilde Luden
dorff vormde in het dorpje Tutzing aan
liet Sternberger Meer sedert ruim tien ja-
Ten -eein centrum van een soort Nieuw-
Ileidendom, dat zeker, waar zijn eigen
lijke stichtster dr, Matliilde Ludendorff nog
m volle werkkracht achterblijft, zijn strijd
tegen de „uherstaaüich© Machte": Rome
Jezuïtisme Jodendom Communisme
Christendom Boeddhisme enz. met
onvermoeider! ijver zal voortzetten. Maar
voordat deze groote actie begon, had Lu-
dendoiff roods zijn taliooze botsingen be
leefd: met Hindenburg, met do bonden
der oud-officieren (die hem juist vijf maan
den geleden officieel tot hun vijand ver-
klaaid- en den boycott over hom uitgespro
ken hadden), met Hitier (mot wien lnj zicli
dan onlangs weer „verzoende"), en met
zooveel andere personen en-instanties, dat
daarover alleen reeds een ,boek te schrij
ven ware.
Misschien lieeft Nurks-in-generaalsuni-
form niet altijd daarbij ongelijk gehad.
Maar tactloos is zijn houding zeker in de
meeste gevallen geweest. Vooral jegens
Hindenburg, die ondanks alles steeds als
goed kameraad'en nobel mensch over Lu
dendorff gesproken our; geschreven heeft,
önk'ïn do-bittere jaren van vijandschap.
Hindenburg heeft nu zijn praalgraf in het
Monument'van Tannenberg. Ludendorff, die
steeds heeft volgehouden, dat hij ©n niet
Hindenburg de held van Tannenberg is
geweest, rust in zijn eenvoudige graf in
Tutzing. De dood hoeft geen verzoening,
geen vereeniging gebracht. Als het Duit
sche volk aan den grooten Ludendorff te
rugdenkt, zal liet daarbij een gefdealiseor-
den veldheer voor oogen hebben en den
ïjdelen, tenslotte tot ©en pathologische fi
guur geworden genoraal-in-rusto en refor
mator ©n opper-heid-en in actie maar liever
vergeten.
Zware fabrieksbrand
Dc brandweer bestrijdt het
vuur met 22 stralen. De
schade wordt geraamd op 2
a 3 ton.
Gisteravond te ruim half zes is een
brand uitgebroken in het groote- go-
bouw van de N.V, Nederiandsche stof-
zuigerfabriek „Efa", Prinseneiland1153
--155 te Amsterdam De brand nam
in korten tijd zulk een omvang aan,
dat het inwendige van liet gebouw
met de groote voorraden, machines,
persen en materialen, geheel is ver
woest en in vlammen is opgegaan.
Do schade wordt geschat op twee a
chic ton, doch is op liet oogenbhk
nog niet nauwkeurig vast to stellen. De
brandweer licell hot vuur met 22 slia-
len bestreden en een harden strijd ue-
voerd om de belendende perceolon,
pakhuizen van het Nederiandsche
Veem aan de eoiio zijde en een teer
fabriek aan de achterzijde, tg behou
den.
Het vuur breekt uit.
Het was tegen half zes toen het vuur
in het centrum van de fabriek in het go-
lijkstraatsclie gedeelte, uitbrak in de ma
gazijnruimte voor do gietcnj en in de
buurt van een gloeioven.
Enkele afdeclingscliefs en opzichters
waren nog aanwezig en ook liet personeel,
daf 16 leden telt, was nog aan den arbeidt
in de lokalen op de eerste verdieping aan
d© voorzijde van het gebouw. De baas
van de gieterij, Ilerkelman, zag plotseling
dikke rookwolken midden in de fibriek
opbolderen. Hij poogde nog le blusschen,
doch dat was onmogelijk. Hot kantoor
personeel -wist het grootste Jeel van de
boeken nog veilig en wol in de brand-
kluizen op te bergen.
De bedrijfschef had (nog 'juist gelegeri-
hlieid om per fabrioksteleofon brandweer
en politie te waaischuwen.
Branil van groote lievigheid.
Zoo was dan enkele minuten na hol uit
breken van den brand hot groote fa
brieksgebouw, bestaande uil twee naast el
kaar gelegen panden, die naar schatting
35 meter diop en samen 20 meter bieed
zijn, verlaten Do brandweer was zeer
vlug mót veel materieel ter plaatse. Van
drie kanten poogde men liet vuur in te
sluiten. De achterzijde leverde een zoor
gevaarhjko situatie op, daar grensde do
fabriek nl. aan een teerfabriek. Ook \n.n'
die zijde werd do aanval ondernomen.
Het vuur tastte verdieping na verdieping
aan en op meerdere plaatsen sloegen de
vlammen door het dak. Een vonkenregen!
daalde neer op de belendende perceelen1
en in de straten, die door de politie waren
afgezet Om zeven uur spande het aan de
voorzijd© van het groolo complex. Het
vuur had- zich een weg gebaand van het
centrum van liet gebouw naar de voor
zijde. waar liet vooral aan den. kant van-
het NedeilbandseJie Veem fel brandde.
D j toestand werd hior een ©ogenblik
precair. Do vlammen loeiden door do ge
sprongen ruiten naar buiten; - drie, vier
meter lange longen lekten langs den gevel.
Toch werd liet meer on meer duidelijk,
dat de brandweer hot pleit gewonnen had1:
do belendende perceelen liepen geen g-
vaar meer Intusschon hal do brandweer
zicli ook toegang verschaft tot le pak
huizen van liet Nederiandsche Veem, waar
veel kostbar© goederen liggen opgestapeld1.
D-e zware rook, dio voisükkond hing in de
smalle Galgenstraat, trok op. De vonken
regen was bedwongen Hot vuur in het
fabrieksgebouw voor hel grootste deel ver-
dionkon in dc duizenden laters water, die
dc brandweer op en ui het pand* heetf
gespoten
D© gelijkstraalsche verdieping, waar da
gieterij de verchroomertj, dc slijperij do
mkkelcrij. de afdeeling magazijn is geves
tigd en waar de persen staan, is vrijwel
geheel uitgebrand Behalve het voorste ge
deelte gelegeai onder do kantoorlokalen;
op de eerste verdieping, welke lokalen
voor een deel behouden konden worden,
Op de eerste étage zijn oa -le draaierij1'
de forceerdeiij en do persinrichting ver-
uoels.en op de tweede verdieping zijn
de montage afdeeling, de nikkel afd-eeling
©n het magazijn uitgebrand.
Het binnensto van de fabriek, waar en
kele uren tevoren nog ruim tweehonderd!
'man werkten, biedt ©en troosteloozen aan-
blik op Het vuur hoeft weinig of i niets
gespaard;- voorraden, materiaal, kosjtbare
persen en vormen, alles is verwoest.
Ka-tlciibestrijding in Griekenland.
T© Missolonghi, het Grieksche plaatsje
waar Byion begraven ligt, moeten allo
katten gedood volden, aangezien onder
deze huisdieren een ©pul"mie van dolheid
is uitgebroken
Reeds zijn i ersclmideue inwoners door
dolle katten g- heien, /oodal zij een me-
discho behandeling morton ondergaand
Jq
i
1 hl
- t
i
h
tójf -
iMy.»
m
'«•->
(li
- TOS,M «J"*» -1
?*S»T - kj"
i
W». I.
•SV.J P -* k\ ^/Kv'
t f
^■i r t
'i v Au} «r* 3K^r J,
-x x 4- <S j
j. ■*-
iVrf
?f%'
i
•v
8)EH-
->V
I -
•r<y
i!
-i -t
i"
i
->¥' As
tv-"ja
i-f/
E
