De toestand in het Verre Oosten
Donderdag 24 Februari 1938
EERSTE BLAD.
90ste Jaargang.
De krijgsverrichtingen,
betrekkingen.
De Engelsch-Japansche
De strijd in Spanje
België
Roemenië
Albanië
Sovjet Unie
Oostenrijk
Witter dan wit
Frankrijk
Tsjecho Slowakijë
Vereenigde Staten
Int. Samenwerking
kwm ^yv~W7 4i
-VAL- w tik
MME
No. 21797
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE haven 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Naar liet Chineesche persbureau mede.
deelt, wordt verwoed gestreden in IN'oord-
Hotnan en Zuid.Sjahsi. De Japansclio troe
pen -.ijit slaags met den linkervleugel van
het Chineesche leger aan dan spoorweg Pe.
IcingHankau, Hier pogen zij naar het
Zuiden door te dringen, terwijl zij op den
rechtervleugel in gevecht zijn met de Ghi.
meezen, die hen pogen te beletten de
Gele Rivier te overschrijden.
Verder wordt vernomen, dat Chineesche
ongeregelde troepen zeventien Februari Poe.
jang hebben bestormd' en ingenomen. Da
Chineesche Luchtmacht heeft de Japansclio
stellingen in Sjansi gebombardeerd.
Het Chineesche persbureau bericht ver
der, dat door het wieede optreden van de
Japanscbe troepen de Chineesche bende
oorlog in kracht toeneemt. De Japanscbe
troepen hebben aan den Noordelijken oever
van de HwaLrivier tien dorpen in brand
gestoken en minstens duizend Chineesche
boeren vermoord-
Te Tsjing zijn meer dan tweeduizend
Chineezien in koelen bloede vermoord, ter
wijl do meeste vrouwen werden geschof
feerd.
Vijfhonderd Chineesche soldalen, die door
de Japanneezen bij den val van Nanking
krijgsgevangen werden gemaakt, zijn voor
hei gebouw van het vroegere ministerie van
justitie met mitrailleurs neergesehoan.
Chincczcn wijzigen hnn oor
logstactiek.
De Cbineeaen passen thans een nieuwe
tactiek toe, waarbij zij stellingen verlaten
en vervolgens de Japanscbe troepen aan
vallen in de flanken hunner achterhoede.
Het succes van deze tactiek is bewezen
langs het Zuidelijk deel van den spoorweg
TientsinPoekau, waar de Japanneezen,
uit het Westen en Oosten bestookt, gestuit
zijn in hun opmarsch naar Soetsjau.
De Engelsch-Japansche betrek
kingen na Eden's aftreden.
Onder het opschrift ^Wederaanpassing
der Britsch-Japansehe betrek!;ingan in Chi
na", schrijft het leidende, te Tokio verschij
nende dagblad Tsjoegai Sjogyo in een hoofd
artikel, te denken, dat het aftreden van
Eden als Britsch minister van buitenland
sche zaken veroorzaakt is door een fun
damenteel meeningsverschil tusschen den
minister van buitenlaindscbe zaken en den
eersten minister, niet alleen ten opzichte
van het Engelsch-ilal iaansche probleem,
maar van de Britsclie buitenlandsche poli
tiek op een keerpunt staat en voegt hieraan
toe: Ofschoon een spoedige wijziging in de
Britsche buitenlandsche politiek niet on
denkbaar is, zouden wij toch de Britsche
regeering willen vragen of het een verstan
dige politiek is, de huidige Britsch-Japan-
sche betrekkingen te laten zooals zij op
dit ©ogenblik zijn. Sedert het begin van
het Chineesch-Japansdhe conflict zijn de
Britsch-Japansche helr kkingan geleidelijk
slechter geworden, totdat do climax legen
het einde van het vorige jaar bereikt werd.
De Tsjoegai Sjogyo gelooft niet, dat het
op het oogenbük, nu de Brilsch-Japainsch©
betrekkingen eon beier aanzien verkregen
hebben, onmogelijk is te denken, aan een
verbetering der betrekkingen tusschen de
beide landen.
Wanneer Engeland de feiten in het Verre
Oosten onder oogen ziet en er toe komt
de Japanscbe positie in het Verre Oosten te
begrijpen is een streven, naar oen weder
aanpassing der Britsch-Japansche betrek
kingen niet moeilijk.
Het blad schrijft: Het is hoog tijd, dat
zoowel Japan als Groot-Brittannië zich be
raden op maatregelen tot wederaanpassing
der onderlinge betrekkingen door oen we-
derzijdsch begrip voor eikanders posities,
De verstandigste ma,nier voor beide landen
om hiertoe te geraken, is hot vooron van
een vrije gedachten wisseling over elkan
ders bedoelingen ton opzichte van den
status in het gebied1 van Sjanghai, waar
Groot-Briltanniü geweldige belangen beeft.
Dit zou onvermijdelijk leiden tot een spoe
dige toenadering tusschen beide landen.
Na den val van Teruel.
Het gToote hoofdkwartier van Franco
deelt mede, dat de rechtsche troepen bij
Teruel den opmarscli den geheelen dag
hel^ben voortgezet. De vijand leed zware
verhezen. De rechtschen hebben onder
me® het dorp Villa Espesa bezet.
1 Bombardementen.
Het minislc-rie van defensie te Barcelona
deelt méde: Gisteren hebben de rechtsche
kruisers Baleares en Canarias, eenbom-
hardement gericht'op Palamos en Guinols.
Watervliegtuigen van de' basis - op Bal-,
ma hebben PuzolPuig, Sagunto en Orores
gebombardeerd.
De krijgsverrichtingen.
Het communique van het ministerie van
defensie deelt mede:
Aan het front van den Levant is gis
termorgen in den sector van Castxalvo
een aanval afgeslagen. Van de andere fron
ten valt niets te melden.
Geen spoor van vergiftiging in de ingewan
den van Barmat.
Naar men zich zal herinneren, is na hot
overlijden van Barmat opdracht gegeven,
de ingewanden te onderzoeken, teneinde
na te gaan of hierin vergif aanwezig was.
Het onderzoek heeft geen enkel spoor van
\ergiltiging aan het licht gebracht.
Duitsctiland
Het proces Niemocllcr,
Men blijft de strengste geheimhouding in
acht nemen ten opzichte vau het proces-
Niemoeller.
De politie heeft te Naumburg hel op-
leidingscolloge voor predikanten, dat in
stand gehouden werd door aanhangers van
Niemoeller gesloten. Uit Halle wordt ge
meld', dat twee belijdende predikanten ge
arresteerd zijn, zoodat thans in het geheel
twintig belijdende predikanten in arrest
zitten. Te Berlijn heeft de politie editor
toestemming verleend tot iieropening van
verscheidene administratieve, bureaux .van
de belijdende beweging, welke in de af go-
loepen maanden gesloten waren.
De Duitsehe positie in het Donaubekkcn
en de koloniale eiscben.
De „Deutsche Volkswirtschaft" schrijft:
„Men zal niet kunnen miskennen, dal tus
schen de besprekingen te Berchlesgaden,
lie op overtuigende wijze de politieke en
economische leiding van Duitschland in
het licht hebben gesteld, en de Duitse' e
eiscben een krachtig innerlijk verband be
staat. Geleidelijk wordt het duidelijk, dat
alleen een volledig zuiverstellen van het
midden-Euxopeescho probleem door een
concentratie van alle Duitsehe krachten in
midden-Europa'een punt van uitgang kan
vormen voor een actie in de koloniale
kwestio".
De ambtenaren en de politiek.
Gisteren is do termijn afgeloopen, welke
don Roemeenschen ambtenaren gesteld was,
om oen verklaring te onderteekenen, waar
in t© kennen gegeven werd, dat zij defini
tief uit' de politieke partijen, waarvan zij
eventueel lid waren, waren getreden. De
overgroot© meerderheid heeft zich aan
'dezen maatregel onderworpen. Slechts en
kele uitzonderingen kwamen voor. Zoo is
Jan Codreanoe, do vader van Cornelioe
■Codreanoe, Joeraar in liet Duitsch aan een
middelbare school in Ilusi, afgetreden.
Het huwelijk van koning Zogoe.
Het Albaansche persagentschap verklaart
gemachtigd to zijn categorisch liet bericht
tegen t© spreken volgens welk© het huwe
lijk van koning Zogoe zou worden uitge
steld.
Men venvacht geen enkelen hinderpaal
voor de plechtigheid en do voorbereidin
gen hebben een normaal verloop.
Ook maarschalk Jegorof in ongenade?
Het vermoeden, dat maarschalk Jegorof,
die tot dusver eerste plaatsvervanger van
den volkscommissaris van oorlog was, aan
de „zuivering" ten offer is gevallen, wordt
versterkt door eon gisteren in do Prawdu
vei schenen arlikel van de hand van Fedko,
die als „plaatsvervanger van den com
missaris van oorlog" wordt aangediend.
Over de benoeming van Fedko is tot dus
ver geen officieele mededeeling gepubli
ceerd
Jegorof Is de vijfde plaatsvervangende
commissaris van oorlog en de tweede
Sovjet Russische maarschalk onder de in
den Joop van enkele maanden terechtge
stelde of verdwenen legerleiders. In het
oude Russische leger bekleedde hij reeds
den rang van kolonel en in 1918 stelde
hij zich ter beschikking van de bolsje
wisten. Pas in 1930 trad Jegorof als chef
van den gene. alen staf van het roode
Jeger tot de communistische partij loe.
Tlij was bevriend met Toekhatsjefski.
Liever dood dan gelijkgeschakeld".
„Liever dood dan gelijkgeschakeld, leve
de rood-wit-roode vlag", riepen de deel
nemers aan den dubbelen optocht van
jeugdige Weensche vrouwen en burger-
wachters in uniform, die gisteravond door
de stad Dokken en betoogden ton gunst©
van bondskanselier Schusehnigg. In «en
der gehouden vergaderingen hield de Ween
sche burgemeester, Schmitz, die altijd
reeds een strijdbaar patriot geweest is,
een toespraak, waarin hij de Oostenrijkers
opriep, op christelijke wijze de hand te
reiken aan de vijanden van gisteren en
tevens uitdrukking gaf aaü den wil van
het vaderlandsche front zijn stem te doen
liborai in Oostenrijk, „het land' welks groo-
te meerderheid een onaflianbelijklieidspo-
litiek wenscht."
-worden Uw tanden indien U poetst met
IYOROL
Ex-keizerin Zita en aartshertog Otto te
Parijs.
Ex-keizerin Zita en aartshertog Otto van
Habshurg zijn gisteren te Parijs aangeko
men, Gisteravond is ex-keizerin Zita weer
naai' Brussel vertrokken.
Hongerstaking van arbeiders in radiummijn
liet Sudeten-Duitsclie dagblad „Die Zeit"
meldt uit St. Joachimsthal in het ertsg©
bergte, dat in de slaatsradiummijn aldaar
gisteren ongeveer negentig arbeiders vaa
den Wernerschacht in hongerstaking zijn
gegaan. Gendarm© en politie hebben het
terrein van den schacht afgezet.'
De aanleiding tot deze actie jnoet wor
den gezocht in de omstandigheid, dat in
dan laaisten tijd hizonder veel gevallen
van de z.g. radiumziekte (longkanker) zijn
opgetreden. Deze ziekte brengt voor de
patiënten reeds na eenige jaren den dood
mede. Do arbeiders eisclien nu hoogere
loonen en korter diensttijd.
Twee afgevaardigden der Sudeten-Duit-
schc partij hebben zich naar St.,, Joachims
thal begeven, teneinde de belangen der ar
beiders Ie behartigen.
De werkloosheid.
De Amerikaansche minister van arbeid
miss Pe ki >s, heeft medegedeeld, dat het
aantal weilrioozen in de laatste vier maan.
den met 2.SOO.OOO is toegenomen. We.
gens seizoensoorzaken verloren 809.000
menschen huin brtiekkins, tusschen, 15 De.
comber en-15 Januari zijn 1.300.000 werk.
loozen ingeschreven, waa.bij geen nekxining
is gehouden met de wcik.oosheid in den
landbouw.
Geen journalisten hij de vlootmanocuvrcs.
Omtrent de komende manoeuvres van
de Amerikaansche vloot in den Stillen
Oceaan wordt de grootste geheimhouding
betracht.
De manoeuvres mogen door geen enkelen
journalist worden bijgewoond. Als verkla
ring word' gegeven, dat de opdracht, wel
ke de vloot moet uitwerken, zeer ver
trouwelijk 'is.
Hel onderwijs.
Roosevelt heeft liet congres gevraagd om
credieten ten bedrage van 855 millioon
dollar, verdeeld over zes jaar voor de
verbetering \an het onderwijsstelsel. Roo
sevelt rechtvaardigt deze credieten met
het verlangen „de democratische instellin
gen dank zij een hervorming van het on
derwijs te behouden".
Goering in Polen.
Maarschalk Goering heelt gisterochtend
bezoeken gebracht aan minister-president
Skiadkowski, en den minister van buiten
landsche zaken, Beek, en aangezeten aait
een te zijner eere door den Buitsclien
ambassadeur Von Mollire aangeboden noen
maal.
Gistermiddag heeft Goering een bezoek
gebracht aan maarschalk Sinigty Ryd'z en
aangezeten aan een te zijner eere door
Beek aangeboden diner.
Gisteravond' laat ig de Pruisische pre
mier naar de domeinen te Biaiowieza
vertrokken, waar hij zal deelnemen aan
de door den president der republiek aan
te bieden jachtpartij. Het verblijf van Goe
ring te Warschau droeg geen officieel
karakter.
Onderhoud tusschen Corbin en Plymouth.
De Fransche ambassadeur te Londen,
Corbin, heeft gisteren oen onderhoud ge
had met Plymouth, terwijl ook de Italiaan-
selie ambassadeur, Grandi, een bespreking
had met Plymouth.
Er zijn nog geen maatregelen getroffen
voor het bijeenroepen van de met-inmen-
giugscommissie.
Men veronderstelt, dat de besprekingen
het Britsche plan tot terugtrekken van de
vrijwilligers betroffen, heigeen behelst het
terugtrekken van een door de commissie
vast te stellen aantal, niet een bepaald
percentage.
Twee commissies zullen dan naar Spanje
gaan om het aantal vrijwilligers vast to
Rondom de universiteit te Weenen kwam het deze week wederom tot betoo
gingen en ongeregeldheden in verband met de internationale gebeurtenissen.
De politie moest verschillende malen ingrijpen om dc demonstranten te ver
wijd eren.
stellen. Aan die zijde, waar de minste vrij
willigers strijden, zal dan dit aantal terug
getrokken worden en aan de andere zijde
naar verhouding.
De Britsch-Italiaansche betrekkingen.
Italië, zoo schrijft do diplomatieke re
dacteur van de Evening News, heeft aan
den vooravond der besprekingen met En
geland zijn kaarten op tafel gelegd. Lord
Perth, heeft, alvorens te vertrekken, een
onderhoud van twee uur met Ciano ge
l-ad.
Italië is volkomen bereid te erkennen,
dat Engeland zijn doorgangswegen in de
Middeliandsche Zee moet beschermen, doch
het voert aan, dat het voor Italië even be
langrijk is, zijn verbindingslijnen met zijn
Afrikaansclio rijk te beschermen. Het
wenscht derhalve de erkenning, dat het in
dezelfde poritie als'Engeland en Frankrijk
verkeert en er zijn gegronde redenen, aan
te nemen dat Italië volkomen vlootpariteit
met Frankrijk wenscht en volko-nen pariteit
met de Britsche Middeliandsche Zee-vloot.
Do verbinding tusschen Italië en Abes-
sinië leidt over het Suez-Kanaal en daar
om zouden ook kwesties ter sprake kun
nen worden gebracht, die met dit Kanaal
verband houden.
BINNENLAND
Bouw van kazernes te Harderwijk.
In de gisteren gehouden raadsver
gadering heeft de raad van Harderwijk
besloten om kosteloos aan het rijk af te
staan een terrein van ongeveer 25 H.A.,
gedeeltelijk met bosch beplant, voor den
bouw van een kazernecomplex voor een
regiment valciarlilJeric (het eerste regiment
veldartillerie uit Utrecht).
Verder bevat het besluit liet aanleggen
van toegangswegen en rioiecring, alsmede
het opruimen van den bosehaanplant.
Dc gebouwen, voor elke batterij een pa
viljoen, zullen waarschijnlijk langs den
nieuwen asplialtweg naar Apeldoorn ge
bouwd worden.
Het terrein ligt ten Zuiden en ten Zuid
westen van het z.g. kampterrein. Dit ter.
rein is reeds in het bezit van het rijk en
werd vroeger gebruikt als kampcerler ein.
Tijdens den wereldoorlog heeft het gediend
voor liet verblijf van 10.000 geïnterneerde
Belgen.
Naar v ij vernemen zal zoo spoedig ma
gelijk met den bouw van de kazernes wor.
den begonnen.
Buitengewone vergadering van den Vak-
raad van den Kon. Ncd. Middenstands
bond.
Op Dinsdag 1 Maart a.s. zal te 's-Gra-
venhage een buitengewone vergadering van
den Vakraad van den K.N.M.B. gehouden
worden.
Beha've enkele huishoudelijke punten zal
in deze vergadering aan de orde komen
een drietal voorontwerpen van wet, welke
door den minister van sociale zaken bij
Jen Hoogcn Raad van Arbeid aanhangig
is gemaakt, n.l. betreffende den arbeid
van Jo gehuwde vrouw; de kinderbijslag-
verzekering en inzake verzekering tegen
de geldelijke gevolgen van werkloosheid.
Deze voorontwerpen zullen worden in
geleid door de vertegenwoordigers van
den K.N M.B in de commissies van den
Hoogen Raad van Arbeid, welke voor
deze voorontwerpen van advies moeten
dienen, rosp. de heeren F. L. van der
Leeuw, directeur van het bureau vau den
Kon. Ned. Middenstandsbond, J. C. Blan
ker!, lid van den Hoogen Raad van Ar
beid <-n C. Spec, directeur van de Sehil-
d e rsbedrij fsverc-cniging.
Overzicht Tweede Kamer
i Interpellatie-Wijnkoop Suri-
naamschc begrooling afge
handeld.
De heer W ij n k o o p, communist, zal
op een na Ier te bepalen datum zijn inter
pellatie houden over de erkenning de facto
van den koning van Italië als keizer van
Abessinië. De Kamer heeft namelijk zijn
mlerpellatteaauvrago toegestaan, nalat d©
heer Wijnkoop verklaard had het onder
werp zijner interpellatie te zullen beper
ken lot de gewone erkenning ©n de aige-
mecne buitenlandsche politiek slechts daar
bij te betrekken voorzoovcr het de conse
quenties van Jeze kwestie betreft.
De Surinaamselie begrooting is afge
handeld.
In eersten termijn spraken nog over dit
onderwerp "de Kamerleden mevr. De Vries-
Eruins, sociaal-democrate, die de volks
gezondheid behandelde Voorts de heor Ef-
fendi, communist, die onder meer over
eoyige rechtszaken het woord voerde, en
de heer endelaar, die ook dit jaar zijn
geliefkoosde onderwerp, het meclianische
rijstbedrijf, besprak.
De heer Van Poll, katholiek, hield een
optimistische rede tegen het ambtelijke
pessimisme over- Suriname en verklaarde
zich voorstander van blanke kolonisatie.
In zijn" antwoord noemde do minister
van koloniën, de heer Wetter, het gebrek
aan menschen het probleem van Suriname.
De te' komst van Suriname ligt zijns in
ziens in de ontwikkeling van den kleinen
landbouw. De gang van zaken bij do ver
bouwing van rijst en citrus geeft reden
tot hoop.
Inzake de korting op de ambtenaren-
pensioenen kon de minister geen vooruit
zicht op opheffing openen. 1
Hici na werd door vele leden gerepli
ceerd. 1
De Surinaamsche begroeting werd zon
der hoofdelijke stemming goedgekeurd.
De Indische begrooling werd nog door
twee sprekers aangesneden. De heer Effen-
di, communist, uitte velerlei verlangens.
Opmerkelijk was zijn verklaring, dat de
communisten een propaganda voor de ge
dachte „InJië los van Nederland" thans
afwijzen, daar hierdoor in de kaart van
het fascistische Japan zou worden ge
speeld.
De heer Vau Gelderen, sociaal-democraat,
betoogde in een uitvoerige rede, dat Ia-
die nog te veel in de positie van oen ko
lonie verkeert Ilet land is te veel bloot
gesteld aan de gevolgen van conjunctuur
schommelingen. Het eerst noodig is een
welvaartsplan ter ontwikkeling van den
kleinen landbouw en ter verhooging van
de koopkracht der inheemschen.
De Kami-r «aat morgen met de Indische
begiootïng verder i
De ruilverkaveling.
De Tweede Kamerleden Van der Sluis,
Hilgenga, Kupcrs, Van Li en den en prof Van
Gelderen hebben amendementen ingediend
op het wetsontwerp lie treffen de nieuwe
bepalingen omtrent ruilverkaveling.
Voorgesteld wordt om. een wijziging van
artikel 37, lid' 3, waarin de regeoring voor.
stelt te bepalen, dat het besluit tot ruilver
kaveling bij de wet wordt genomen, wan.
neer bet algemeen belang do totstandko
ming van de rail verkaveling zeer dringend
vordert. De voorstellers van het amende
ment vreezen, dat de omslachtigheid van
deze procedure zoo groot is, dat er zelden
of nooit gebruik van zal w©r len gemaakt.
Om die reden stellen zij voor om de Kroon
bevoegd1 te vei klaren in dit geval het ba.
sluit tot ruilveikaveiing te nemen.
Pm* courant verickgnt dagelijks, 0191 uit
sondering van Zou- en Feestdagen.
Frjje per kwartaal f 2.franco per post
f 2.50. Prijs per week; 15 ets. ifr.on
derlijs» nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen,
Adrertentiën voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf nar aan het Bnreaa
berorgd zijn, "a Zaterdags vóór t* uur,
Een bepaalde plaats van advertentie»
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der Advertentiën: van 1—5 regels f 155;
Iedere regel meer i 0.30; in bel Zaterdagnummer
15 regels f 1.80, iedere regel meer f 0.35
Roclames f0.75 per regel lnc^ssokosten5cts.;
postkwitanties 15 ets. Tarieven \an advertentien
bij abonnement zijn aan liet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertcntiën opgenomen t 0.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 bm. '25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
*8 Woensdags: Kleine Advertentién tot25woor
den f 0.25, mits óór Dinsdaga\ ond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags* Kleine Advertentiën 11.00, indien
niet vóór Vrijdagavond G uur bezorgd.
Tm..' oh ou
UtJO *1
7' V. -
Kijft
>>v.'ï.
