mmm
EERSTE BLAD.
HALIFAX BENOEMD
DE POSITIE ^VAN SPAAK
Hebt Gij Lendenpijn?
AKKERTJES
Zaterdag 26 labniari 1938
Kou gevat en rillerig.
G.D.BÖkOH^Z-
90ste Jaargang.
No. 21799
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 C3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Eden legt verantwoording af tegenover zijn kiezers.
H,TH,van der VLERK
België
Polen
Int. Samenwerking
Vereenigde Staten
BINNENLAND
Overzicht Tweede Kamer
De strijd in Spanje
De Belgische minister van buitenlandsche zaken
wordt gestepnd door de openbare meening. Scherpe
oppositie in zijn eigen partij.
De toestand in het Verre Oosten
Duitschland
WEET GIJ, DAT DE
CHEMISCHE WASCH-INRICHTING
O O E HET DAN NU.
Sec» courant Tertcbtjnt dagelijks, metntt-
aondoring van Zon- en Feeatdagen.
Prjja per kwartaal f 2.—rfrano» per past
f 2.50. Pfijs per week; 15 cta. Afroa-
derlgae nummers 4 ots. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
AdvertentiSn voor bet eerstvolgend nnn-
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd tij'a, Zaterdags vóór O uur.
Een bepaalde plaats van alvertentiën
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der AdvertenliSn: vaal5regels f155;
Iedere regel meer i 0.30; in bot Zaterdagnuramer
1—5 regels f 1.80, iedere regel meer 10.35
Reclames f0.75 per regeL Incassokosten5cts.;
gostkwitantieslÖ ets. Tarieven van ad\ertentifen
ij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klein©
Advertentièn opgenomen l 0.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
*8 Woensdags: Kleine Advertentien tot25 woor
den 10.25, mits vóór Dinsdagavond Guur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentièn 11.00, indien
niet vóór Vrijdagavond C uur bezorgd.
De benoeming van Lord Halifax tot
Britsche minister van buitenjandseh©
zaken en van Richard' Austen Butter
tot onderstaatssecretaris van dit dé
partement is gisteren officieel bekend
gemaakt.
Het feit, dat Lord Halifax voorloöpig
lord-president of.-the council zal blijven,
doet het vermoeden rijzen, dat hij niet
voornemens is, voor onkepaaiden' tijd' mi;
nister van buitenlandsche zaken te big ven.
Het schijnt niet uitgesloten' dat- hij, wan
neer hg zijn taak aan - buitenlandsche". za
ken volbracht acht, deze zal laten varen,
doch dan lord-president'-of the council 'zal
blijven,
i Oudcminister Eden heeft gisteren voor
zgn kiezers in Leamington in bet Graaf,
schap Warwickshire een rede gehouden om
zijn gedrag uit te leggen. Hij zei de o.a.
dat hg, aangezien hij vast geiooft iin de
democratie, niet anders heeft kunnen han
delen, 'dan hij heeft gedaan.
Een week na het nemen van zijn be.
sluit kon spreker met alle ernst zeggen,
dat hij, wanneer hij terugziet op de ge
beurtenissen, meer dan ooit overtuigd is
het juiste te hebben gedaan.
Indien hij niet was afgetreden, dan had
hij in het Lagerhuis moeien zeggen: ik
geloof, dat dit de beste uijze is om het
Britsch-Italiaansche vraagstuk op te lossen.
Ongelukkiger wijze, zoo verklaarde Eden
verder, kan hij dit niet gelooven. Hij ge.
looft juist het tegendeel ,bc-e had hij dus
deze wijze van handelen aan het Huis kun.
nen aanbevelen?
Bovendien heeft de minisler.presideait
vaststaande inzichten, niet alleen wat be
treft het doe, van de buitenlandsche poli.
tiek, doch ook ten aanzien van de wijze,
Avaarop deze moet worden gevoerd en het
is natuurlijk zijn goed recht dit te hebben,
doch ook spreker zelf heeft dergelijke vasL
staande opvattingen en beider meening is
niet gelijk.
Eden verklaarde zijn best te hebben ge.
daan de kloof te overbruggen en bij beeft
in volle loyaliteit, samengewerkt en hij
weet, dat aan de andere zijde dit eveneens
het geval is geweest.
In he+ afg-eloopen weekeinde kwam spr.
tot de overtuiging, evenals de minister,
president, dat dit verschil van meening
diepgaand was en dat er voor den minister
van buitenlandsche zeken slechts een weg
open bleef, n.l. aftreden.
Vervolgens zette Eden uiteen, hoe het
na zooveel jaren van werk in het mini
sterie van buitenlandsche zaken zeer pijn-
lijk was de banden van nieuwe vriend
schap te breken, welke hem zoowel thuis
als ia het buitenland banden ©n welke
hem hielpen in zijn vverk. Er was evenwel
geen keus
Vervolgens overgaande tot de feiten
zeide Eden: Men heeft mij gezegd, dat de
gang van zaken, die ik voorstond, gelijk
stond met aan de eene partij in de on
derhandelingen te vragen het boetekleed
aan te trekken, fk heb nooit zooicts voor
gesteld. Al wat ik beweerd- heb, en nog be-
Avcer, is dat eerst vorderingen dienden
to worden gemaakt met de vervulling van
verplichtingen, die reeds waren aangegaan,
alvorens te Avillen onderhandelen over an
dere overeenkomsten, die dezelfde kwestie
dekken.
Indien wij niet door het verleden ge
kweld willen worden, dienon wij liet niet
volkomen te verwaarloozen.
Naar mijn gevoelen was het zeer goed
mogelijk, op allo eischen te blijven staan
ou dezelfde resultaten te verkrijgen in
dien zij verkregen kunnen worden zon
der de.gevaren aan de thans gevolgde pro
cedure verbonden. Deze diepe bezorgd
heid vervult mij vanavond. De beslissing
is thans gevallen, en noch door woorden,
noch door daden, wil ik ttums de taak der
regeering moeilijker maken. Integendeel
Avensch ik haar van harte succes in haar
pogingen.
Eden merkte vervolgens op, dat hij in
zijn rede in het Lagerhuis met opzet niet
gesproken had van bepaalde documenten,
in A-erbandi met de onmogelijkheid deze
thans te publiceeren. Echter, zeide hij,
handhaaf ik ieder woord, dat ik in het
Lagerhuis heb gezegd'. Tijdens -het week
einde hen ik definitief tot het oordeel
gekomen, dat de beteekenis van bepaa'.de
médedeeüngen van een buitenlandsche re
geering was „nu" of nooit" en dat aan
deze mededeelingen, gelezén in' het yer-
band1 der jongsté gebeurtenissen; geen an
dere uitleg kon.Avorden gegeven."
.-liet denkbeeld.-is geopperd, d'at ik mijn
cJTiega's, die een andere meening waren
toegedaan, hierop zou Avijzen, doch dat
Avilik niet, daar ik zulks niet in het
belang van het land acht.
Ik stel mij er mede tevreden te wachten
én inij hij den loop der gebeurtenissen
neer te leggen.
Eden voegde hier nog aan toe, dat liet
op het gebied der buitenlandsche aan
gelegenheden thans de plicht der regeering
is, waakzaam en standvastig te zijn.
Het is. goed' te streven naar het doen
verdwijnen van oude vijandschappen, doch
natuurlijk niet ten koste van oude vriend
schappen. Aan den kant der groote demo
cratieën van Europa en Amerika moeten
onze natuurlijke verwantschappen liggen.
Wij moeten ons houden aan onze op
vatting van internationale orde, zonder
welke geen duurzame vrede mogelijk is.
Nadat - Eden zijn rede beëindigd had;
namen zijn kiezers, die de zaal geheel
vulden, met algemeen© stemmen een mo
tie aan, waarin zij uiting gaven aan hun
volkomen vertrouwen in hem, ZooAvel in
als buiten de zaal had de oud-minister
enthousiaste toejuichingen in ontvangst te
nemen.
GEDIPLOMEERD
UURWERKMAKER
Rotterdamschedijk "208
Telefoon 67593
De koning naar Stockholm.
Koning Leopold is naar Stockholm ver
trokken ter gelegenheid van den verjaar
dag van zijn schoonvader, Prins Karei.
Goeriag vertrokken.
Veldmaarschalk Goering is gisteravond
van Bialowicza vertrokken. Hij begeeft zich
rechtstreeks naar Berlijn.
Fransch-Engelsch overleg.
De Fratische ambassadeur te Londen
heeft gistermiddag een onderhoud gehad
met Van Sittart en lord Plymouth.
Men meent te wefcen, dat dit onderhoud
betrekking had op het voorbehoud van
Italië ten opzichte van zijn aanvaarding
van het Engelsche plan tot terugtrekking
der buitenlandsche vrijwilligers uit Spanje.
Maatregelen tegen oorlogswinst.
De commissie van militaire zaken uit
het Amerikaansche huis A-an afgevaardig
den heeft het AvetsontAvérp goedgekeurd,
waarbij den presidentde bevoegdheid
wordt gegeven, de noodigo maatregelen te
nemen tegen het maken van oorlogswinst.
Het ontAverp heeft eveneens betrekking
op de industrieel©mobilisatie direct na
het openen der vijandelijkheden.
zAvaar in hoofd en ledematen, grieperig?
„MIJnhardtles" herstellen U hiervan snel
en goed. (Het zijn hartvormige cachets).
12 stuks 50 ct., proefdoosje 2 stuks 10 ct.
Indische bcgrooting.
In de Tweede Kamer zijn gistermiddag
de algemeen© beschouwingen o\er de In
dische begiooting voortgezet.
Vain de beschouwingen van den heer
Joekes (V.D.) noemen wij vooral zijn
pleidooi voor de voorbereiding eener her
vorming van het Indische centrale bestuur.
Deze spreker had veel waardeering voor
de gedachte, dat de autonomie van de la
gere gemeenschappen uit zou moeten
groeten, doch dat zou dan geen beletsel
moeten zijn oin in do centrale organisatie
van het gebiedsdeel hervormingen aan te
brengen. Deze hervormingen zouden be
treffen een ruimere verdeeling van be
voegdheid over de directeuren der depar
tementen in plaats van de thans al te groo
te concentratie van bevoegdheid in de per
soon van den gouverneur-generaal. Voorts
zou een verandering van de begrootings-
prooedur© aanbeveling verdienen en zou
ten aanzien van de inteineering van betere
bevoegdheidsregeling kannen Avordem ge
troffen. Volgens den spreker zou aan een
staatscommissie de voorbereiding van deze
herziening moeten worden opgedragen.
De heer W ij n k o o p (Comm.) betoogde
uitvoerig, dat slechts een onderlinge ge
lijkheid' de grondslag voor de economische
samenwerking tusschen Nederland en In-
dië kan zijn. Indié moet volgens hem eco
nomisch AA'cerbaar worden gemaakt door
bevordering van de groote industrie.
De heer Van Lidth de Jeude (Lib.)
De nieuwe gezant te Rome, dr. J. B,
Hubrecht, die gisteren van Rotterdam naar
de Italiaansche hoofdstad vertrok. Dr,
Hubrecht met zijn echtgenoot© op het D.P.-
station in de Maasstad.
Sagunto gebombardeerd. Drie
Britsche zeelieden geAvond.
Officieel wordt medegedeeld, dat dries
leden van de bemanning van het Britsche
schip ,,Bremsen" gewond' zijn tijdens een
b o rnbai dement, dat gister morgen door zes
rechtscho vliegtuigen op Sagunto is ge.
richt. Een der ge Avonden zou in zeer cru.
stigen toestand1 keer.cn.
Gistermiddag hebben twee recbtschc wa.
tervlicgtuigen de dorpen Llizos en BInnues
aan do Gatalaa-nsehe kust gebombardeerd
en met mitraiileurvuur bestook*.
"Vüegtuigaanval op Nantsjaug.
Negen-en-vijf tig Japansteie vliegtuigen
hebben een aanval uitgevoerd op Xan-
tsjang (provincie Kiangsi).
Zij probeerden het vliegveld en mililiire
doelen te bombardeeren.
Tal van Chineescho vliegtuigen hebben
den Japanselien vliegers slag geleverd.
Acht Japansche toestellen werden omlaag
geschoten. Men weet nog niet hoe groot
de bij de Japansche luchtaanvallen aange
richte schade is.
De strijd om Lingsjiu,
Een Chineescho troepenmacht van naar
schatting honderdduizend' man voerde een
wanhopigen strijd met de Japansche strijd-
krachten om het bezit van Lingsjin, dat de
toegang tot Zuid Sjansi beAvaakt. De
plaats ligt ongeveer 130 kilometer ten Zui
den van Tai -Toean Foe. De Japansche
troepen gingen op de beide flanken tot
den aanval over. De Chineesche stelling
had een lengte van dertig kilometer.
De felle strijd om Lingsjin is in het voor
deel der Japanneezen geëindigd1. De Ja
pansche troepen hebben de stad bezet, zoo
dat thans do Aveg naar Zuid-Sjansi voor
hen open ligt
Von Papcu neemt afscheid te Wccneii.
De Oostenrijksehe bondspresident heeft
gisteren den Duitschen ambassadeur Von
Papen in afscheidsaudiëntie ontvangen. De
vertrekkende ambassadeur zal eenigen tijd
in de bergc-n gaan doorbrengen.
Wering van buitenlandsche Joodsche
journalisten?
Do bedreiging tegen de „Joodselio op
ruiers in Duitschland", welke Hitler in
een rede heeft geuit, is voor het „Acht
Uhr Abendblalt" aanleiding om te veron
derstellen, dat de Joodsche corresponden
ten van de buitenlandsche bladen uit
Duitschland zullen worden gezet, tezamen
met do Duitsche Joden, die hen inlich
tingen vei schaffen.
Het- blad vindt het een schandaal, dat
sommige" bladen juist Joden als correspon
dent naar Duitschland zenden en liet- blad
sluit met de verzuchting „dat mep. ons
i nde toekomst in *s hemelsnaam geeni
Joodsche correspondenten meer store,
Avantn men moet hopen, dat zelfs in de
•groote ..democratische landen nog enkele
ruet-Joodsche journalisten zijte".
(Van oii/.en coire.-.po.ideut
Brussel, 21 Febr. 1938.
Aansluitende bij internat,ona.e ge
bc-urtenis'-on, v.eilw a'.gc::veene belangstel
ling bobben opgewekt, is 'xde positie van
beteekenis- welke door (tejP'bonr Spaak,
minister van bu'ten,'ancte-ehé zaken, Avurdt
ingenomen. België is maners een zec-r
kweteb'ire p'ek in de in.ernat'onale ver
houdingen De,'o positie is m de eerste
plaats van beteeker.i.--, omdat zij v, ordt
beheersen' dwor de kv.edie \an de ver
deeldheid ei. av rij ving we.ke in de soeia
listische partij, waart».; de hee-r Spaak
behoort, tot uiting komt over begnseen
zoowei als over per-ortan.Wa: t er snoet
voorop a, orden geste.d, da! geen enkel
politick man in staat te achten is aan
de Belgische buitenlandsche pol'liek een
andere richting te geven dan de.-o, welke
.-.eden do bekende zefstandigbtklsreJe van
den koning wordt gevo.gd. Dc- openbare
meening is er van doordrongen da? het
deze politiek is, welke het ir.nd allerlei
onheil sparen kan, voor het ge\-al er
in Europa een conflict moest uitbarsten
tusschen de groote mogendheden. Er is
dus wat, België betreft, zeer zeker niets j „extremistische" Volkenbon dipoiitiek met
sensationeels Se Aerwachten. Het ©enige wat: sancties, doortocht bij vijandelijkheden,
gebeuren kan, maar Avat toch niet meet i enz. En zoo heeft de woordvoerder van
worden verwacht, is, dn! dc- heer Spaak J de malcontenten geëischt, als hieraan, des-
word? afeekeurd door den a'ge»r.eenen raad noods de medewerking aan de regeering
hebben en niet dat van een partij.
Dat is het wat de socialisten zonden
willen. Spaak zou aan de Bcig'sche bui-
lenlancDcho politick een r.ch ing moeten
geven dm haar zou doen meewerken aan
do vorming van een ■democratisch tegen e-n
ióseïilKch blok, met al do gevaren welke
daaraan zijn verbonden. Do soc'a isten z en
in de zeUshmdlgheidspohtiek de men kent
een atzondeiing van Be'giu en zij hebben
niet geaarzeld in den p.ulijiaad de.i per
soen vat den koning in het gedrang te
brengen door de vraag te stellen of liet
dan niet mogelijk is in België te re-
geeren op een andere manier dan deze
welke door den koning wordt voorgedaan.
In alle vraagstukken van buitentancLche
pot Mek zou men willen, ïl den soe a-
iisnschen partijraad, dat de Delg.sclic mi
nister het standpunt van de socialistische
internationale zou voorstaan, een comba-
tieve „democratische" pol.Lek voeren. Men
weet wat zulks beteekent: tegen Duitsch
land, Italic en Japan, voor het repub!
kcuische Spanje, aanleuning bij Frankrijk,
ook in den vorm van militaire af-p a-
ken, collectieve veiligheid en bijstand, ce.i
Bellevoysstraai 75. H'dam.leleloon 32631-36235
-edert April t'J35 een uitstekend verzorgde
iieelt geopend'
Hebt gij reeds een proel genomen, zoo neen.
van de socalistische partij en dat hij dan
zou ontslag nemen, waardoor de regee-
moet worden opgeofferd, dan meet zulks
maar gebeuren. Het volk beseft echter
ring Janson voor een ernstige rtioe.iijk- zeer goed, dat België niet anders kan
beid' zou komen te staan, vermits heel dan zich dekken legen elke bedreiging,
de kwestie van de socialistische medewer
king zou worden opgeworpen.
Do regeering heeft vrij moeilijke voor
uitzichten; in de eerste plaats wegens
het feit dat de katholieke groepen, en
niet alieen zij, de benoeming eischen van
een diplomatieken vertegenwoordiger te
Rome, en tevens de erkenning van Fran
co. Daartegen zijn de socaüsten gekant
en dat is eigenlijk de aanleiding tot de
criliek op het beleid van Spaak als mi-
AAnrnrbi] zijn levensbelangen niet op het
spel staan, door de houding aan te ne
men van den buurman, die tusschen de
ruzie A-an twee andere huurlieden wil
uitblijven, zoolang zijn eigen huis niet
uordt in brand gestoken.
De hr-er Spaak heeft niet veel moeite
gehad1 om deze opvatting te A-erdedigen.
'L'egenoA-er den Volkenbond dient een af
wachtende houding aangenomen, net als
Xederlano (loef. Verder hoeft hij de mee-
nister. Er is sedert lang onbetwistbaar j "(hij, uitgedrukt, dat de vroegere socia
een scherpe animosite.t tegen Spaak we-' listisctn resoluties door de gebeurtenissen
geus hei opportunisme, avaar van hij blijk j zijn achterhaald en bijgevolg a's waarde
heeft gegeven, in zijn politieke loopbaan.; missen. Geen enkele buitenlandsche po-
He, is bekend; dat hij feitelijk de socia- j hfiek kan voorloopig nog op den Vol-
Jiatische partij slechts hoeft "gebruikt als I ken bond en de collectieve veil.gheid wor-
wippiank en slechts op het nippertje af den gescand Overigens in sociaüsti-
zijn handelingen wil laten ingeven door sche kringen is de liefde voor den Vol
den partijgeest. De hoogeprieslers van de kenbond' slechts ontslaan toen de Rus-
socialisii'sche orthodoxie nemen dit den sen te Genève waren aangekomen,
heer Spaak zeer kwalijk, of nemen althans De vorming van ideologische blokken
deze houding aan, ©enerzijds omdat zij
het Spaak door allerlei middelen Avillen
moeilijk maken, anderzijds omdat zij, zoo
als De Brouckère, slechts oogen hebben
voor den Marxistischen revolutionairen
geest. Het is buitengewoon verbazend' voor
een oplettend toeschouwer vast te stelen
dal partijleiders met toch een zekere er
varing inzake gezagsA-erantwoordelijkheid
hun goedkeuring schijnen te hechten aan
aan politiek Avelk© er op gericht zou zijn
d'at België er toe meewerkt om Europa
ten onder te brengen. De socialisten be-
AA'ijzen zich zelf, d'oor kun strijd tegen
den minister, een zeer slechten dienst, want
de openbare meening voelt den toestand
zeer zuiver aan, en zij zal ongetwijfeld
ook reageeren op do omstandigheid dat
een minister vaar buitenlandsche zaken ter
verantwoording wodrt geroepen voor een
partijraad over een politiek, Avelke toch
een zuiver nationaal karakter behoeft te
moet recht naar den oorlog leiden. Daar
weigert de minister aan mee te doen.
Het idee van een preA'entieveri of een
slrafoor'og te voeren is demagogie. Voor
loopig kan er .van een erkenning van
Franco geen sprake zijn. Doch Avat Rome
betreft, daar moet een oplossing voor
komen.
Men beleeft dus het zeer eigenaardige
verschijnsel dat een socialistisch minis
ter tegen zijn eigen patijgenooten moet
worden verdedigd door liberalen en ka
tholieken. De heer Spaak zal waarsehijn-
lijk overwinnen. Tenzij de heer Vander-
velde, wiens_ terugkomst uit Spanje wordt
vei wacht, bizonder invloed zou kunnen
ontwikkelen. Tenzij ook de socialisten de
regeering zouden Avillen verlaten op het
oogenblik, dat i-oor millioenen nieuwe be
lastingen zullen moeten Avorden geëischt.
De polilick kent immers kronkelpaden Aten
duisteren aard!...
fotmukeide zijn visie up den to 'stand van
Indié met de wooiden: Gematigd optimis
me 'en bedachtzaamheid. Voor dezen spre
ker is het economische belc.d op dit oogen
blik van meer gewicht dan staatkundige
hervormingen, w elke laatste ook volgens
zijn inzicht slechts van onder-op kunnen
Avorden doorgevoerd. Op economisch ge
bied zijn de vooruitz clilen niet al te som
ber en nu er wat meer geld is, kan er
Aveer meer gedaan worden voor de bevor
dering der welvaart van de bevolking.
D'e lieeren Suring (R.K.) en Van
der SI een (S.D.) bespraken de belan
gen van verschillende groepen van amb
tenaren.
Laat in den middag kwam de minister
A-an koloniën, de heer Wel ter, nog even
aan het woord. Ilij behandelde slechts ©eni
ge losse punten, om daarna zijn rede af
te breken. Vooral opmerkelijk was zijn
zeer besliste uitspraak, dat hij aan blanke
kolonisatie niet gelooft en iedereen, die
hem raad A-raagt, een proefneming in die
richting afraadt.
Met de bespreking van het algemeen be
leid zal de minister Dinsdag beginnen.
Infanterickazerne in de gemeente
Ermelo.
De beslissing van den minister van de.
fens ie, .om op bet terrein Sparrendal te
Ermelo een kazernecomp'ex te bouwen
voor het achttiende regiment infanterie,
dat thans te Amersfoort is gelegerd, kan
elk .oogenblik tegemoet Avorden gezien.
Door de genie is reeds een lokaliteit ge.
huurd ,om als teckankamer en voor officie,
ren en technisch personeel der genie is
reeds pension besproken.
De vei koop van dennen op het terrein
Sparrendal .onder leiding der genie, werd
ireeds door de domeinen aangekondigd.
Het terrein, dat door de gemeente Ermelo
aan het lijk voor kazernebouw werd' aan.
geboden, ligt aan den weg Ermelo.Leuvo
rm m, dicht bij den in aanleg zijn'km groe
ien asfaltweg, Avelke Harderwijk met Apel.
doom rechtstreeks zal verbinden.
Dagelijksehe indexcijfers.
Medegedeeld door het Centraal Bureau
voor de statistiek.
's.Gravenhage, 25 Februari.
Aandeelenkoersen95.6.
Goederen grootbatiuelsprijzea75.7.
Het ongemak van velen, die een.
zittend leven leiden. Verrast
zult Ge zijn na één of twee
Volgens recept von Apotheker Dumant
