CHAMBERLAIN WEIFELT.
Vrijdag 18 Maart 1938
Pooüsche troepen zouden reeds aan
de grens zijn samengetrokken.
Reorganisatie van het Britsche
kabinet
Huil verwerpt de isolatie-politiek.
90ste Jaargang.
No. 21816
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
De houding van Engeland
DeVereenigde Staten niet afzijdig?
De Sovjet Russische uitnoodiging
Duitschiand
De mark is anderhalve schilling
Frankrijk
Meerderheid voer Blum
Oostenrijk
De bombardementen op Barcelona
Tsjecho Slowakije
Sovjet Clnie
Delf courant reMcliijnt dagolgks, ffeiaït-
londering ran Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal f 2.—, franco pet post
f 2.50. Prgs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen,
Advertentitn rooi iet eerstvolgend num
mer moeten vóór elf nar aan iet Bureau
bezorgd zjjn, 's Zaterdags vóór 1» uur.
Een bepaalde plaat van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
ÜHIEOAIW!Cti :i:OURillT
Prijs der Adsrertentiön: van 15 regels 1155;
Iedere regel meer f 0.30, m het Zaterdagnummer
15 regels f 1.80, iedere regel meer I 0.35
Reclames f0.75 per regel. Incassokostcn5 ets.;
poatkwitantiealo ets. farieïen \an advertenta n
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks v orden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentidn opgenomen 10.50 ijm. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk wooid meer
5 cent tot eee maximum \an 30 woorden,
's Woensdags: Kleine Ad\ertentim tot 25woor
den f 0.25, mits vóur Dinsdagavond 0 uur aan het
Bureau bezorgd
*j» Zaterdags Kleine Advutentun J 00, mdma
met \óor Vrijdagavond 0 uur bezorgd.
Fonisch ultimatum aar
Litauen.
De berichten over de ontwikkeling van
het conflict tusschen Polen en Litauen
geven, steeds meer reden tot ernstige
bezorgdheid. Hoewel aanvankelijk stel
selmatig werd ontkend1, dat d'oor de
Poolsche regeering aan Litauen een ul
timatum was gezonden, is thans va®,
afficieeie zijde toegegeven dat via de
Estlandsche regeering een nota anln. Li
tauen overhandigd is.
Officieel wordt voorts bevestigd, dat het
ultimatum, een termijn van 48 uur bepaalt.
De „Nowa Frawda", orgaan van de ar
beiderspartij, die in de oppositie is, meent
te weten, dat Polen de volgende voorwaar
den gesteld heelt:
1. Herstel van normale diplomatieke be
trekkingen,
2. Herstel der post- en spoorwegbetrek-.
kingen.
8, Aceoorden over de nationale minder
heden.
4. Een handels- en douane»vereenkomst
5. Afschaffing van de Litausche grond
wetsartikelen, waarin Wilna de hoofdstad
van Litauen gc-noerndi wordt.
6. Schadeloosstelling van het nagelaten
gezin van den doodgeschoten Poolschen
soldaat.
De extra-editie au de „Nowa Pra\wa",
waarin bovenstaande was opgenomen, is
■een uur na haar verschijning in beslag ge
nomen,
De Poolsche regeering heeft de nota
gezonden aan haar gezant te Tallin, die
de nota overhandigde aan den minister
van buitenlandteche zaken van Estland, die
haar op zijn beurt aan de regeering van
Litauen zond'.
In officieele kringen bewaart men ach
ter het diepste stilzwijgen omtrent deze
nota.
Dc Poolsche openbare meening blijft op
gewonden door de spanning tusschen Po
len en Litauen en de geheele pers, be
halve de officieus© bladen,, schrijven met
vette letters, dat Polen genoeg heeft van
hei stilzwijgen van Litauen.
Ofschoon officieele kringen we'geren iets
mede te deelen omtrent den inhoud van
d'e Poolsche nota, die gisteravond over
handigd is, meent Havas te weten, dat
deze in krasse bewoordingen is gesteld
en den vorm heeft van een ultimatum. De
Poolsche regeering voert aan, dat de waar
borgen, die geboden door een commissie
zooals Litauen heeft voorgesteld, onvol
doende zouden zijn, en bijgevolg verwerpt
zij liel Litausche voorstel.
De Poolsche regeering eischt hervatting
der diplomatieke betrekkingen tusschen de
beide landen binnen 48 uur, de benoe
ming van een diplomatiefcen vertegenwoor
diger van Litauen in Polen zou voor het
einde der maand dienen te geschieden.
Tenslotte schrijft de Poolsche nota de
bewoordingen voor, waarin bet Litausche
antwoord' zou moeten worden vervat.
In welingelichte kringen verheelt men
biet, dat de toestand ernstig is. De tekst
van het ultimatum zal te Warschau niet
gepubliceerd worden voordat het conflict
geregeld is. In officieele kringen weigert
men eenige verklaring af te leggen.
De plaatselijke pers heeft echter opdracht
gekregen, op krachtigen toon over het con
flict te schrijven en erop te wijzen, dat
het voor Polen onmogelijk is, nog langer
abnormale diplomatieke betrekkingen met
Litauen te onderhouden. Het schijnt, dat
het doel van deze perscampagne is, Litauen
te intimideeren en het te dwingen, de Pool
sche voorwaarden te aceeptceren,
Smigly Itydz le Wilna.
Maarschalk Smigly Rydz, de opperbevel
hebber van b i Poolsche leger, is heden
ochtend' te Wilna, nabij de Litausche grens,
aangekomen, waar hij door de bevolking
met enthousiasme werd begroet.
zijde staan de oppositiegroepen van de
arbeiders en liberalen, en een aantal aan
hangers der regeering, -o.w. Churchill, aan
de andere zijde slaaf Chamberlain, die
den toestand eerst grondig wil bestudee-
ren aleer hij een verklaring wil afleg
gen, welke van het uiterste belang is
voor Europa,
lan do wet is eidroiigeu, is liet de pliclit
van een groote natie gewapende strijd
kracht te handhaven, welke berekend zijn
voor de laak dm landsverdediging.
Geen polilick zou rampspoediger zijn
dan vaaneer een belangrijke natie er
in zou te kort schieten op de juiste
manier te wapenen, wanneer de inter
nationale wetteloosheid hoogtij viert.
Wat vandaag over de geheele wereld
het meest op het spel staat is do toe
komst van fundamenteeie principes, die
den grondslag moeten vormen voor de in
ternationale orde tegenover de internatio
nale anarchie. De wereldschokkende ont
wikkeling in de laatste jaren en de plot-
selingen gebeurtenissen in de afgeloopen
weken geven een tragische demonsltatio
hoe snel de besmettelijke bron van ver-
Het is duidelijk, dat Chamberlain een dragsscliending en gewapend geweld zich
koers zoekt tusschen isolatie van de in van het eene gebied naar het andere ver-
het geding zijnde gebieden en inter erne: ;-,rei(lL llull zeid Jat mi a£zijdlg bli-vcn
tenzr, er een onweersUanbare «den zou s!aan onon)koombaar
bestaan of het eene uiterste of aet b
dere te kiezen. terug zou brengen tot den toestand \an
Het schijnt, dat Chamberlain ioo«na.iw-i middeleeuwsthe chaos en toestanden, w aar-
keurig wenscht te weten wat anderen:"1 menige deelen ran Oost en West zich
onder de gegeven omstandigheden zul'en' reeds bewegen
doen.
Naar Reuter op goed' ge/ag kan mel
den, bestaat er voor het oogcnblik geen
oxic-enigheidi in bet kabinet.
De City voor do handhaving
der rechte» van :1a kleine
landen.
Drie honderd invloedrijSce personen uit
de C'ly hebben gistermiddag een bijeen
komst gehouden, waarin met op twee na
algemecne stemmen een mot ie werd' aan
genomen, waarin wordt, verklaard, dat de
vergadering de regeering en den minister
president de verzekering geeft van haar
bereidheid s.eun te verleenea aan lederen
maatregel, welk© noodig mocht zijn om
in samenwerk ng met andere mogendheden
de "-echten cv, vrijheid der kle.ne landen,
die bedreigd worden door een niet uitge
lokte agressie, te schragen en vertrouwt,
da- tijdig een verklaring zal worden af
gelegd, opdat vreedzame oplossingen ver
zekerd zullen zijn.
De bijeenkomst werd o.m. toegesproken
door tot do regeeringspartrj behoorende
Laferhuisleden.
Wijziging, in de Engclscho
regeering?
Volgens de ar, het liberale dagblad,
zoude® verscheidene ministers die de po.
litïak van Eden- nog ariïiin&tgen, besloten
t hebben ai te tredefi,' wanneer de regeering
o.m. ten.
Vandaag zullen te Wilna groote tegen
Litauen gerichte betoogingen worden ge
houden. De door de betoogers aangeno
men moties zullen aan Smigly Ryd'z wor
den voorgelegd'.
Poolsche troepen zouden ge
reed zijn voor een invar in
Litauen.
Een bizond'ere Havaseorrespondent
meldt uit Tallin, dat volgens bepaal
de inlichtingen gemotoriseerde Pool
sche troepen op twee punten aan de
Poo'sch-Lïtauscho grens samengetrok
ken zouden zijn.
Ingeval van ©en afwijzend antwoord op
het Poolsche ultimatum zouden de Pool
sche troepen het grondgebied van Li
tauen binnendringen en den weg inslaan
naar Kaunas, dat 80 kan. va® de grens
is gelegen. Zij zouden zoodoende d© Li-
tauüchv hoofdstad .waarschijnlijk den 19e®
Maarl, den naamdag va® maarschalk Pil'
soedski binnenrukken.
Van Poolsche zijde zou men op ge f haar poliffefc niet zou wijzigen,
ringen tegenstand' van het Litausche leger: aanzien van de mieUnrnenging. De poli
rekenen, on men gelooft, dat het leger - tieke redacteur van het blad acht de po-
tot ae bevolking een oproep zou richten,
waarin het aftreden der regeer.ng geeischl
wordt en er bij den president op wordt
aangedrongen, een ander kabinet fe be
noemen, dat- bereid is, diplomatieke be
trekkingen met Polen aan te knoopen.
Wanneer aam deze voorwaarden zou wor
den voldaan, zouden de Poolsche troepen
zich uit Kaunas en van het Litausche
grondgebied terugtrekken.
De nota door de Litsvsciie vv
geering ontvangen.
Havas meldt uit Kaunas j
Het Poolsche antwoord' op liet voortel
sitio van het kabinet zelfs ciitieker dan
in de dagen voor het aftreden van Eden.
De breuk zou Maandag aam den dag zijn
getreden, daar een zeker aantal ministers
voorstander zou zijn geweest van ccin on
dubbelzinnige Britsche verklaring betreffen
de Tsjech o Slowakije.
De Spaansclie kwestie zou de mecnings-
veiscliillen nog vergroot hebben. In parle
mentaire kringen neigt men meer en meer
tot dl gedachte van de vorming van een
regeering van alle partijen. Chamberlain
zelf, nog steeds volgens dit blad, zou
va® Litauen, een gemengde corumiste te - voorstander zijn van ©an verhxeeding der
cv oemen, is gisteravond' om 10 uur viagrondslagen van zijn regeering en samen-
TaUinn te Kaunas ontvangen. Het gaatwerking met Churchill en Eden, televens
om een waar ultimatum, dat ze3 puntenliiet de Labourleiders. De Labourleden ai
bevat en ©en termijn var -18 uur vast- r do liberalen der oppositie zouden hebben
stelt. Het Litausche kabinet ia onmiddellijkj geweigerd deel te nemen aan een regeering
bijeen gekomen. j onder leiding van Chamberlain. Wel zou.
Litauen bereid een reriegmv. sir- ;den zij deel willen uitmaken van een natio.
diger te benoemen. nale regeering in geval van een ernstige
De gezant van Litauen ta Parijs, lümas, crisis, maar alleen op de volgende voor
heeft gisteravond1 namens zijn iegeering 1 vaarden
den Poolbchen ambassadeur te Parijs mede- i. Aftreden van Chamberlain. 2. Onmid-
gedeeld, dat de regeering van Litauon be- dellijke staking der niot.inmenging. 3. Het
reid' is een diplomatieks® vertegenwoordi
ger aan te wijzen, die met een vertegen
woordiger van de Poolsche regeering sa
men zou kunnen komen, om den toetend
op te helderen.
Chamberlain blijft znijgen.
De liberaal Mander heeft Chamberlain
gisteren in het Lagerhuis gevraagd', welk
antwoord de Britsche regeering hoeft ge
geven toen de Fransche regeering te Lon
ten mededeelïng deed van het voorne
men al haar verplichtingen ten aanzien
van Tsjecho Slowakije na te komen.
Chamberlain antwoordde;
„De Fransche regeering heeft geen
antwoord' gevraagd. Ik heb reeds ge
zegd, dat de Britsche regeering d'e
gerezen kwesties met de grootste aan-
dacli' volgt."
Mandei- en andere afgevaardigden dron
gen er echter op aan, dat de Britsche
regeering eindelijk de verzekering zou
geven, dat Engeland Frankrijk zou steu
ren indien dat land Tsjech Slowakije
te 'liulo zou moeten komen. Chamberlain
weigerde evenwel nog iets aan zijn ver
klaring toe te geven.
Chamberlain zoekt naar een
houding.
Er heerscht in Britsche parlementaire
kringen een onbehagen, dat aanleiding
geeft tot allerlei gissingen over oneenig-
beid' in hel kabinet er een reconstructie
van hei kabinet. De oorsprong dezer gis
singen berust op de weigering van Cham
berlain een verklaring af te leggen over
richten van oen categorische waarschuwing
aan Mussolini en Hitler, met het vaststel
len van een politiek op de beginselen van
den Volkenbond. 4. Een beroep op de
democratieën en do vredelievende volke.
ren ten behoeve van de instelling van een
systeem van collectieve vrede op den
grondslag van wederzijdsche waarborgen.
Tegen iedeien aanval van den kant der
dictaturen.
Havas voegt hieraan nog toe, dat men
in de wandelgangen van Westminster veel
aandacht schenkt aan het feit, dat Lloyd
George vanmorgen naar Parijs is vertrok
ken en dat Winston Churchill binnenkort
daarheen zal gaan, terwijl Eden en lord
Baldwin in Frankrijk zijn en deze vier
staatslieden allen bekend zijn om hun
sympathie met Frankrijk.
Redevoering van Huil.
De Amcrikaansche secretaris Cordeli Huil
heeft gisteren te Washington, het woord ge
voerd' voor de leden der National Press-
club, over de buitenlandsch© politiek der
Vereenigde Staten.
Huil sprak zijn diepe bezorgdheid uit
over d'e toeneming der wetteloosheid, de
groeiende veronachtzaming van verdragen,
het vaker voorkomen van geweldpleging en
tal van andere onheilspellende tendencies,
die opkomen in de sfeer der internationale
betrekkingen.
f In de wereld, waar het regiem van ge
de - Europeesclic "politiek. Aan de- eene .weid nog-nic-t-definitief, door. het .regiem
Dat is het lot, waarin de verblinde riola-
iioniblen tot het uiterste de Veieenigde
Staten en de wereld zouden willen stor
ten.
Wij kunnen ons onttrekken aan de deel
neming aan de wereidaa ngelegeall eden,
maar wij kunnen ons niet aan de wereld
zelf onttrekken.
Isolatie is geen middel tot veilig
heid, doch een vruclitbrengendo bron
van onveiligheid. Wij willen op de
wereld in vrede te leven, waarbij de
krachten ran het militarisme, territo
riale agressie en internationale anar
chie in een woord afschuwelijk, weer
zinwekkend en onduldbaar zijn jege.is
het geweten der monsclren, waar do
leer van orde onder de wet zoo krach
tig is gevestigd, waar met langer een
code van moraliteit, eer, rechtvaardig
heid en fair play beslaat voor den
individu en oen geheel andere code
voor de ïegeeringen en volken
Wij wenschcn te leven in een wereld,
waarm vruchtdragende constructieve ing
Icmat'onalc betrekkingen kunnen dienen
als middel over de geheele weield de
voordee'en te zaaien van stoffelijken, gees
telijken en zedotijken .vooruitgang .van den
menseli'eu te dien einde" zullen-wij voort
gaan voiiedigen en oprechten steun te
vrrleenon aan de fundamenteeie princi
pe-':, die den grondslag vormen der inter
nationale orde en voortgaan, waar ook
noodig, en op iedcic uil voerbare en vreed
zame wijze, samen te werken met andere
naties, d.e worden gedreven door de/e'fde
wenschcn en dezelfde doelen bcoogen.
Niet ernstig bedoeld?
Reuter meldt uit Londen:
De ambassadeur van Sovjet Rusland,
Maisky, heeft hij zijn bezoek aan liet Fo
reign Office de uitnoodiging van zijn re
geering aan Groot Brittannië een confe
rentie der mogendheden hij te wonen, om
to beraadslagen over den Europeeschen
toestand, overhandigd.
De tekst der uitnoodiging wordt thans
bestudeerd, doch op het eerste gezicht
schijnt hij tc vaag te zijn om van veel
practisclie waarde te zijn.
Men veronderstelt, dat dc Sovjet re
geering door een uitnoodiging te doen
zonder voorafgaande gcdachtemvisse-
ling, lief veeleer van belang acht de
reacties der mogendheden daarop te
vernemen a's de verwachting koestert,
dat de conferentie werkelijk zal bijeen
komen.
onge week, thans in staat tc zijn o ige-
ceiwuicerdc bizonderhcden tc gc\en over
üoepen, die deelnemen aan het offensief
der •opstandelingen aan het front m Aragorn
Het middelste gedeelte der legciafdeelmg,
welke Alcaniz heeft bezet, omvat twee
olledige dicirios Italiaansec* troepen, die
elk ongc-eer 12 000 man tellen.
Daarenboven is een gemengde divide
van het vreemdelingenlegioen, dat voor 5)0
procent der manschappen en waarschijnlijk
een iets lager percentage der officieren uit
Spanjaaiden beslaat.
De rechtsche troepen tellen vermoedelijk
180 000 man, die tot verschillende natio.
naliteiten behooren.
Er strijden op het oogenblik geen Duit.
scheis mede, behalve dan degenen, die
zijn ingedeeld bij dc artillerie en de lucht,
macht.
De Duilschers zijn niet bizondcr talrijk.
Z'ij zijn in hoofdzaak belast met technische
vraagstukken en verkeersmiddelen.
Bij decreet is bepaald, dat de rijks
mark voor Oostenrijk naast de schil
ling geldt.
Een rijksmark is geiijk anderhalve
schilling De rijksbank heeft de zaken
der Oostenrijkscbe nationale bank
overgenomen
Na de regeering*, verklaring.
De Fransche Kamer heeft gister
avond met 309 stemmen tegen 169
haar vertrouwen in de regeering-
Blum betuigd door het verzoek van
minister-president Blum in te willi
gen, de interpellaties uit te stellen,
bij welk verzoek de vertrouwenskwestie
was gesteld Tevens had Blum een uit
voerige rede gehouden, waarin hij de
politiek van de nieuwe Volksfiont-re-
geering uiteenzette.
Volgons inlichtingen ir de wandelgan
gen verzameld', hebben bij de stemming
ia de Kamer de communisten, socialis
ten, dc Union Socialist© et Répuhlicame
en het grootste deel van de radicaal-
socialisten voor de regeering gestemd D©
tegenstemmen werden grootendeels uitge
bracht d'oor dc verschillende rechtsche par
tijen.
von Czernin zoek.
Gravin Fugger von Ozernin, de verloofde
van Schuscimigg, wordt vermist. Verleden
week Vrijdagavond heeft zij haar flat verla
ten en sindsdien heeft men niets meer va®
haar vernomen. Ilaar vrienden gelooven,
dat zij in het paleis Belvédère zou kunne®
zijn bij Schuscimigg, doch zij kunnen geen
bevestiging krijgen van hu® vermoeden.
Ook wordt er aan gedacht, dat zij zich'
ergens schuil houdt of probeert de grens
•over te komen.
Gravin Fugger
Gedurende den gcheelen dag
hebben de Franco-vliegtuigen
de stad bestookt.
De aanvallen van de Francojuclitmaccht
op de Cflalaansche hoofdstad, waar thans
•ook do Spaansclie regeering is gevestigd,
hebben gisteren den gelieelen dag voortge
duurd.
Het aantal slachtoffers van de lucht,
aanvallen, welke Barcelona gedurende
do laatste twee dagen heeft ondergaan
bedraagt meer dan 400 dooden en bijna
800 gewonden.
Een later bericht meldt, dat gisteren
zeshonderd dooden gevallen zij'n.
Het luchtbombardement van gistermiddag
twee uur, was zeer lievig en zeer moord
dadig. Het groote centrum der stad, het
Plein van CaLalonie, waar een talrijk pu
bliek zich bevond, is bizonder ernstig ge
troffen. Een bom viel op een café, een
tweede op een zes verdiepingen hoog ge
bouw, dat in brand vloog. Het plein van
Catalonië en de Rambla de Canaletas lig
gen bezaaid met puin. D© etalageruiten der
winkels zijn in splinters gevlogen.
Om kwart over tien gisteravond1 is Bar.
celona opnieuw gebombardeerd. Hierbij ver.
den omstreeks twintig personen gedood.
De Franco-troepen.
De speciale correspondent van Reuter
te Hendaye veiklaart, na ee® bezoek aam
alle fronten tijdens de campagne van "de
De positie der Joden uiterst eritiek.
De vervolging van Joodsche elementen
neemt van uur tot uur scherper vormen
aan. Een groot aantal personen heeft zelf
moord! gepleegd. Niet minder dan acht
rechters zijn afgezet, omdat zij van Jood
sche afkomst zijn. I.
In gezaghebbende kringen weet men nog
niets omtrent het doen en laten va®
Schuscimigg en zelfs weet men niet o£
hij zich in arrest bevindt.
Beweringen over geheime wapenopslag
plaatsen.
Officieele klingen beweren, dat belang
rijke opslagplaatsen van wapenen en voor
raden van legen Hitler gerichte vlugschrif
ten zijn ontdekt in ce® aantal katholieke
kerken en kloosters in do buurt van Linz.
Zelfs wordt beweerd, dat wapenen gevon
den zijn in het gewelf van de kathedraal
te Linz. Het verluidt, dat een aantal
priesters is geairestoerd, o.m. de voorzit
ter der katholieke partij.
De moeder va® Starhemberg in hechtenis.
Reuter meldt uit Weenen, dat de moeder
van prins Starhemberg in preventieve hech
tenis is gesteld. De prins zelf bevindt zich!
thans te Davos.
Vermoedelijke wijziging va®
het kabinet.
Gisteravond zou een wijziging valn het
kabinet van Tsjecho Slowakije tot stand!
komen.
De rechtsche nationale unie zou i'n het
kabinet vertegenwoordigd worden door dettt
vice.presidfent der partij, Jezek, die mi
nister zonder portefeuille zal worden.
Onderscheiding voor Papanin en zijn met
gezellen.
Met grooten luister ziju gisteren Papania
e® zijn metgezellen van het drijvende Pool-
station te Moskou ontvangen.
De opperste commissie voor universitaire
aangelegenheden heeft Papanin, Ivrenkel
en Fjedorof, benoemd tot doctor in de
geografische wetenschappen.
