Maandag 25 April 1938 EERSTE BLAD. De eischen der Sudeten Duitschers De officiëele proeftocht van de „Nieuw Amsterdam" iilsse Jaargang. Tel. No. 69300 (3 lijnen). Postrekening No. 53!!. BUITENLAND Henlein wenscht volledige vrijheid op politiek gebied. Op het congres van do Sudeten-Duit- icli'Ts in Tsjecho Slowakije te Karlovy Vajv heeft de leider, Conrad Henlein, de vo'gcnde eischen gesteld 1. Volledige gelijkheid van rechten van de Dui'schc volksgroep met de Tsjechen. Erkennen van de rechtspersoonlijkheid v: I. de Sudeten-Duilsche groep tot liet nai.tlhaven van deze gelijkheid van rech ten in den staat. 3. Afbakening en erkenning van het gc-b.en der Sudeten-Duitschers. i. Zelfbestuur van de Duitschers in liel Duitsche gebied in het openbare leven, voor zoover dit de belangen van de Duit- -clie oik-groep betreft. Opstellen van juridische clausules, vdki de rechten verdedigen van 'hen, die b.iiten hun nationaal gebied leven, U. Afschaffen van de onrechtvaardighe den. welke de Sudeten-Buitschers sedert 1918 te lijden hebben gehad en schade vergoeding voor het onrecht, dat liierdoor is geleden. 7. Erkenning en toepassing van het be ginsel „in het Duitsche gebied, Duitsche ambtenaren". 8. Volledige vrijheid om de Duitsche nationaliteit cn de Duitsche wereldbeschou wing te belijden. Tijdens het congres van de Sudcten-Duil- cehe partij te Karlovy Vary heeft Henlein een rede gehouden, waarin hij o.a, hoeft gezegd dat de poging om een volledige en eer/o'Ie oplossing te vinden voor het Sudeten Duitsche probleem, n.l. het vor men van een minderheidsfront, is mislukt. Do bestaande regeling van de minderheden- kvcstie Kan slechts het onrecht verlen gen. Toch moet het voor een regeering met moeilijk zijn de openbare meenmg te wijzigen. Spreker is overtuigd, dat net T.p-diisehe volk den vrede lief heeft en bereid1 is 'tot verzoening. Hij gelooft niet aan den haat, doch men moet bevrijd worden van de opruiende pers. Vervolgens zei de Henlein, dat de Su- Jctcn-Duitschers na twintig jaar van on derdrukking niet kunnen deelnemen aan de feesten van het twintigjarig bestaan van Tsjecho Slowakije. In deze twintig jaar hebben de Tsjechen niets gedaan om de zielen van de Duitschers te winnen, meer dan ooit voelen zij zich thans nog slaven. Spreker vraagt de Tsjechische staatslieden of zij zich nog het memoran dum herinneren, waarin werd gezegd, dat de algemet-ne toestand in Tsjecho Slowakije maakte dat de Tsjechen doodsvijanden wa ren van at» Duitschers. Indien men vriend schappelijke betrekkingen wenscht, dan moet eerot een einde worden gemaakt aan dit sprookje. De openbare meening moet worden gewijzigd dat Tsjecho Slowakije het bolwerk van het slavendom zou zijn tegen 'de Duitsche drang naar het Oos ten en do buitenlandsdie politiek van Tsjecho Slowakije moet worden gewijzigd. 'Djecho Slowakije heeft twintig jaar tijd gehad' een voor alle partijen bevredigen oen toestand te scheppen. In dezen iijd' lieefi do regeering haar beloften niet ge houden en is de verplichting van het verdrag van Saint Germain niet nageko men en ook is zij de verplichtingen van de grondwet niet nagekomen In plaats van een tweede Zwitserland, is een Tsje chische dictatuur ingesteld. Henlein beklaagt zich er verder over, dat de Sudeten-Duilschers niet wij zijn. De ware Tsjechische democraten begrijpen de Sudeten-Duitschers. De Sudelen-Duit schers willen noch een binneniandschen, noch een buitenlandschen oorlog, doch zij kunnnen niet lang meer een toestand dulden, welke oorlog in vredestijd betee- kent. De indruk in Berlijn. Het programma, gistermiddag door Hen lein uiteengezet, wordt in Duitsche politie ke kringen onvoorwaadrelijk goedgekeurd. Men zegt: „Dit programma is logisch en redelijk. Het komt overeen met de denk beelden, die gedurende dien wereldoorlog door de stichters van den Tsjecho-Slowaak. schen staat ontwikkeld werden. Het staat thans aan de regeering te Praag de noo- digo besluiten te nemen. Het is onvermij delijk, dat in het kader van den Tsjeclio- Slowaakschen staat, die in werkelijkheid een horstel van Groot-B oh emen zou moe ten zijn, alle nationale groepen een groot© vrijheid krijgen, In hot gebied der Su deten-Duitschers moeten Sudetc-n-Buitsch© ambtenaren in functie zijn". Het denkbeeld om van Tsjecho-Slowakije „ceu tweede Zwitserland" te maken, doet weer opgeld. Men verklaart, dat het een Europeesche kwestie is, die in het belang van den wede geregeld moet worden. De „Montag" schrijft: „Do Tsjecho-Slo- waaksche staat bestaat twintig jaar. Drio- en-cen-half millioen Sudeten-Duitschers die hij dien staat werden ingelijfd zonder ge raadpleegd to worden, hebben hun conse quenties getrokken uit die twintig jaar, gedurende welke zij op den achtergrond werden geschoven. Deze nationale groep wil geen haat en geen oorlog, zij wil den wede. Het congres te Karlsbad is een ont roerend irequisifoir, dat van historische be- teekenis is. De gepleegde onrechtvaardig heden moeten zonder verwijl hersteld wor den. Henlein heeft te Karlsbad zijn bijdrage tot den Europeesclien wede geleverd". Een Fransche persstem. Wladimir d' Ormesscn schrijft in de Fi garo over do redevoering van Henlein o.m. Duitschland wil den staat Tsjecho-SI o war k'ije wél in haar onafhankelijkheid' laten, doch op voorwaarde, dat liet de voogdij verkrijgt en dat te Praag niets gebeurt zon der toestemming van Berlijn.. Met andere -woorden: Duitschland heeft Oostenrijk opgeslokt en begint thans Midden-Europa te organiseeren. Tsjecho-Slowakije hindert het bij deze onderneming. Ten aanzien van Tsjecho-Slowakije spreekt men voortdurend' van oorlog of vrede. Waar is, dat de diplomatieke kracht thans de 4995ste beproeving sedert twintig jaar ondergaat, aldus d' Ormesson. De strijd in Spanje Mislukte luchtaanval op Bar celona. Gistermiddag om kwart over twaalf werd te Barcelona het alarmsein gegeven. On middellijk stegen jachtvliegtuigen op, met het gevolg, dat de rechtsche toestellen er niet in slaagden hoven Barcelona te ver schijnen. Zij wierpen hun bommenlast meer op de dorpjes in de omgeving. Om half één was alles to Barcelona weer normaal, Medcdecliugen van de zijde der opstandelingen. In het legerbericht van het groote hoofd kwartier van Franco wordt gezegd, dat de rechtsche troepen hij Tremp tot voorbij do dorpen Ebastus en San Roman do Abel- la zijn opgerukt. In den sector Llaboree werden belangrijke stellingen bezet. In dein sector Peniscol rukten de rechtsche troe pen over een froutbreedte van S kilometer 3000 lot 4000 meter op. „Radio-Nacional" deelt mede, dat gister ochtend door onbekende oorzaak brand is uitgebroken in het theater Lope de Vega te Sevilla. De schade bedraagt 250,000 peseta. De strijd in Sjantoeng Het succes der Chineezen, Aan den strijd in Zuid-Sjantoeng wordt do grootste beteefceinis gehecht, meldt hef Cihineesche persbureau. Indien er niets onverwacht geschiedt, aldus de Takoeng- pao, zal de overwinning aldaar volkomen voor do Chineezen zijn. Verscheidene facto ren zijn daarbij van doorslaggevende be- tockdnis: 1 1. Do Chineezen hebben het voordeel van het bergachtige terrein, waarin zij zich met hun enorme troepenmacht snel kunnen bewegen. 2. De Chineezen bohcerschen daardoor de posities in de borgen. 3. China beschikt over genoeg menschen om de Japanncezen ook te bestoken aan de spoorlijn TientsinPockau en aan den ver keersweg tusschen het slagveld en de militaire basis. 4. De Chineezen kunnen de Japanschc hoofdmacht, welke naar het Zuiden trekt, tegenhouden. 5. Be Chineezen kunnen do Japansclie versterkingen tot werkloosheid doemen. 6. De Chineezen kunnen verhinderen, dat de Japanneezen Soelsjau naderen. Een nieuwe Japansche aanval op Hankau? In Japansche kringen te Peiphig ver wacht men, dat na do inspectiereis van den minister van oorlog, Soegijama, aan het Noord-Chineesche front nieuwe, beslissen' de maatregelen genomen zullen worden. Bij geruchte verluidt, dat er plannen be staan voor een nieuwen aanval op Hankau, via Tsjengtsjau, en dat een opmarsch naar den karavaanweg Sovjet-RuslandChina in het voornemen zou liggen. Naar verder bekend' wordt, worden op het oogenblik krachtige afdeelingen Japan sche cavallerie en gemotoriseerde eenhedén saamgetrokken. Omtrent de Japansche troepenbewegin gen wordt echter de grootste geheimhou ding in acht genomen. Groote slag te verwachten? De laatste dagen is fel gestreden in Zuid- Sjaintosng. Waarnemers gelooven, dat deze gevechten de inleiding vormen voor een tweeden grooten slag in Zuid-Sjantoeng. Volgens betrouwbare inlichtingen zou den de Japansche versterkingen die naar Sjantoeng zijn gezonden, niet grooter zijn dan 50.000 man. De Chineezen hebben Tsjoetsjen, ten Zuidwesten van Linyi, heroverd'. De Japanneezen veroveren Tantsjeng. Het Japansche hoofdkwartier meldt, dat Tantsjeng is veroverd. De stad ligt 55 K.M. ten Zuiden van Linyi en 20 K M. voor den Loenghaispoorweg. De Japanneezen zijn gisteren Tantsjeng binnengetrokken. Engeland Hel bezoek der Fransche ministers. Reuter vernoemt, dat de koning aan Dialadier en Donnet een uitnood iging heeft doien toekomen voor een'bezoek aan Wind sor Castle, tijdens hun aanwezigheid in Engeland. Men verwacht, dat de Fransche ministers Donderdagavond naar Windsor Casflo zullen gaan, inel den koning en de koningin zullen dineeren en dien nacht op het kasteel zullen blijven logeeren. Gandhi voorspelt zijn dood. In eer. te Bombay gepubliceerd artikel voorspel', Ganglii zijn eigen dool. „Mijn dagen rijn geteld", sdirijft hij, „ik zal niet lang meer leven, misschien een jaar oE iets langer". Hij voegt eraan toe, dat hij v <f ór zijn dood de bevrijding wil be werkstelligen van do politieke gevangenen in Bengalen. Duitschland Speciale uniform voor journalisten. De Duitsche journalisten, die ten ge tale van honderd "Hitler op diens reis naar Italië zullen vergezelten, zullen een speciale uniform dragen. Men wil namelijk vermij den, dat deze journalisten verschijnen in de uitcenloopende uniformen der verschil lende uafionaal-socialfctische formaties. De kerkstrijd. Naar vernomen wordt bevinden zich op het oogonbük zeven Duitsche predikanten in de gevangenis of in een concentratie kamp. 77 predikanten zijn geschorst, 37 mogen nie t prediken. De financicele gelijkschakeling. Bij een in de Duitsche Staatscourant verschenen wet is het emissierecht van de Kaiionale Bank van Oostenrijk opgehe ven en dc batik zelf geliquideerd. Vau af heden zu'k-n de bankbiljetten van de Oos- tenrijksclio bank geen wettigen koers meer hebben. Tot 15 Mei zullen zij echter nog door de openbare kassen in betaling aan vaard' worden. Sovjet - Rusland Vijfentwintig geestelijken van spionnage beschuldigd. Gisteravond is bekend geworden, dat 25 geestelijken, o.m. de aartsbisschop en bis schop van Moskou, beschuldigd worden „lid te zijn. van een ondergrondsche tegen dm. Sovjet gerichte, terroristische orga nisatie, die zich bezig hield met spionnage ten behoeve van fascistische - mogendhe den, sabotage en samenzwering ter om verwerping var het Sovjet regiem". Int. Samenwerking Horc Belisha bij Mnssolini. Horo Belisha, de Britsche minister van oorlog, is Zaterdag door Mussolini ontvan- gen. Nazijn onderhoud met Mussolini en Ciano zeido Ilore Belisha tot de jour nalisten, dat bij bij zijn terugkeer in En geland zijn collega's zou kunnen vertellen van do zeer milde en vriendelijke gast vrijheid', die hem in Italië was verleend. Ilore Belisha is gisterochtend 10.40 uur per vliegtuig van Rome vertrokken. Te Parijs stapte hij uit, waar hij een ander! oud had met Dialadier. Naar zee. Redevoeringen aan het eind der lunch. De reederij-vlag geheschen. Op zee. De Nieuwe Waterweg weer binnen. De bezichtiging van het nieuwe schip Een - niet onaanzienlijk deel van wat "Nederland bezit aan regoeringspersonen, hooge ambtenaren ten doparlemenle, lei dende figuren op scheepvaartkundig en financieel gebeid, aan kunstenaars en in tellect, voer Zaterdagmorgen uit met de „Nieuw Amsterdam", toen deze haar offi- cieelen pioeftoeht ondernam. Het vertrek. Het vertrek geschiedde niet onaanzien lijk later, dan de bedoeling was, aoodat eerst lo ruim 10 uur liet schip Schiedam jxisseerde. Aan het Hoofd stonden zeer vele Jielangstellenden; ook oen klasse schootkinderen netjes op een rij opgesteld, die do „Nieuw Amsterdam" hartelijk toe wuifden. De burgemeester, mr. dr. F. L. J.van Haaren, sloeg van het overdekte promenadedek met merkbaar genoegen naast ous dit schouwspel gade. Ook aan den Maaskant, hij het Sterrebosch, hadden velen het er voor over gehad langen tijd in den guren wind te blijven wachten, tot het schip, dat zoo de algomeene belangstel ling heeft, voorbij zou komen. Trouwens langs den geheelen Waterweg, waar men schen wonen of werken, waren velen even naar den waterkant gekomen om do „Nieuw Amsterdam" te zien voorbij glijden. Het was geen dolle vaart als van een bobslee van een steile berghelling: integen deel, de vaart ging boei voorzichtig en langzaam, hier on da-u* met een vaart van S it 10 K.M. per uur, zoodat hot reeds ver over 12 was, toen heb schip buiten de pieren van Hoek van Holland den steven naar het Noorden wendde. Toen hnd do bel voor de lunch reeds gegaan en daar ieder zich aa:n het ver zoek hield om vóór half één de hem toe gewezen plaats in de eetzaal in te nemen, hebben de gasten nauwelijks bij het uit varen de zee gezien. De lttneli. Voor hel begin van de lunch stelde de luer B. C. Endert Jr., directeur van de R otterJ. Droogdok Maatschappij, een dronk in op H.M. de Koningin, De sdieeps- kapel speelde het Wilhelmus en uit volle borst word het eerste couplet van ons volnshed meegezongen. Over de culinaire genoegens, die daarop volgden, zulten we niet uitweiden. Het b!iretc, dat de keuken van de „Nieuw Am sterdam" uitstekend is en aan den wijn kelder, wat zijn inhoud betreft, veel zorg is besteed. Zes a zeven soorten wijn wer den geschonken en bij de koffie werd een glaasje cognac geserveerd, dat bijna 100 jaar hec-fl liggen wachten, voor het de tong er, het gehemelte van fijnproevers kwam streelcn! Volgens de spijskaart da- teerde zij n.l. van 1842! Redevoeringen. Bij het dessert zijn eenïge redevoeringen gelioudc-n, die door een radio-omroepver- eeniging zijn uitgezonden, welke op gramo- foonplalc-n aan den wal zijn vastgelegd en J laler, toen het schip reeds weer dicht hij honk was, opnieuw zijn uitgezonden. De heer D. C. Endert Jr. sprak na mens do Rotterdamsche Droogdok Maat schappij. Deze herinnerde er aan, dat op 10 April van lid vorig jaar de „Nieuw Am sterdam" to water werd gelaten, nadat daaraan nauwelijks 15 maanden, was ge bouwd. In één jaar tijd is dus het schip afgebouwd; zijn 20.000 M2. houten dek ken gelegd; zijn 600 K.M. pijpleidingen, venülatiebuizen en electrisclie leidingen aangebracht: is al het timmer-, schilder en beliangerswerk tot stand gekomen; 1200 verblijven v,\o. hutten, badkamers, volks- verblijven, kombuizen en messrooms wer den ingericht. I Spr. bracht alle hulde aan de Holland Amerika-Lijn met haar adviseurs en staf; aan den heer \V. v. d. Vorm, president- commissaris van die onderneming en oud minister prof, ir. II. J. C. H. Gelissen, die de contracten met de R.D.M. afsloten; aan ir. Knnpe, mede-directeur van de R.D.M. het personeel dier onderneming en van de Scheepsbouw Mij. „Nieuwe Waterweg"; de regeering; de Werf P. Srnit Jr. „De Schel de", Wilton-Fijenoord en Werkspoor en hun personeel en voorts aan alle leveran ciers. Tenslotte droeg spr. het schip aan do directie der HollandAmerika-Lijn met de beste wenschen over. De heer IV. H. de Monchy, president- directeur van de HollandAmerika-Lijn, bracht den heer Endert, onder wiens hoofd leiding het schip op tijd is gereed gekomen, en voorts aan allen, die hem daarbij 1x3- hidpzaam zijn geweest, dank; aanvaardde het schip namens zijn reederij cn stelde voor een dronk te wijdon aan het welzijn fan do scheepsbouwers en hun tallooze medewerkers. De minister-president, dr. II. C o l ij n hield1 een geestige speech, waarin hij o.a. zeide, dat de regeering met bizondero ban den aan dit schip verbonden is. In de eerste plaats door de vele besprekingen, die gevoerd zijn met de opdrachtgevers, vóór met den houw kon worden begon nen en ten tweede door den naam van het schip Er is ©en tijd1 geweest, dat Ne derland op weg was in het vierde wereld deel een kolonie in het leven te roepen: Nieuw Nederland. De naam Nieuw Am sterdam getuigt daarvan. Na een der vele ontmoetingen met onze Engelsche vrien den op zee is Nieuw Amsterdam voor ons verloren gegaan. Maar wo hebben den band mot de Vereenigde Staten op andere wijze onderhouden: door de energie van onze scheepvaart en handel is een vrij druk verkeer tusschen beide lauden ont staan. Spr. bracht tenslotte een dronk uit op den voorspoed van de HollandAmerika- Lijn, van de „Nieuw Amsterdam" en op de voortdurende ontwikkeling van de prosperiteit van het kleme Nederland ten het groote rijk der Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Deze ttnu t«»t- sondering >uu '/-«» Prijs per kwan.ut! s - f2.50. Prijs pei \vm*k 5.» v, «- derlijko nummers 4 ets Al>onru'm«*tiu*n vorden dagoljjks aangenomen Advertentien voor het eerstvolgend num mer moeten vóór elf uur aan het Burea* bezorgd zjj'n, 's Zaterdags vóór u"*- Een bepaalde plaats van advertentie vordt niet gewaarborgd. S iHIEDAMSC HE COURMIT BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEM). TEL. 69300 (3 lijnend Nil 91 RAfi priJ9 der Advertentien: van 15 regels i 165; I UTtJ Iedere regel meer f0.30; in bet Zaterdagimmmer t5 regels f t.80, iedere regel meer 035 Reclames f0.75 per regel. Incassokosten5cts.; postkwitanUes 15 ets. 'ioneven van advertentien dij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine Advertentien opgenomen 4 10.50 t/m. 15 woor den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot een maximum van 30 woorden. 's WoensdagsKleine Ad verten tien tot 2d w oor den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan bet Bureau bezorgd. 's Zaterdags: Kleme Advertentien 11.00,indien niet \óór Vrijdagavond G uur bezorgd. «UUWWllll» De .Hieuw Amsterdam het nieuwe vlaggeschip van de Holland—Amerika Lijn, op den Nieuwen Waterweg op weg naar de Noordzee voor de oHicieele proefvaart, welke Zaterdag is gehouden

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1938 | | pagina 1