mmm
parlementaire enquête
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
L
Het voorstel van het liberale Tweede Kamerlid
mr, W. C. Wendelaar. Enkele personen, die de
commissie eventueel zal moeten hooren.
Uitvoerige toelichting
Blijkens het door liet liberale Tweede
•Kamerlid, mr. W. C.Wendelaar, bij de
'Tweede Kamer ingediende voorstel tot
liet bonden van oen enquête omtrent de
opdracht van den minister van justitie tot
onthouding van opsporingsonderzoek door
Üe brigade Oss der Koninklijke ftiarechaus-
see wordt voorgesteld een onderzoek in
te stellen naar:
1. De juiste toedracht van de feilen,
welke den minister van justitie geleid
hebben tot zijn telegrafische opdracht
aan den procureur-generaal bij het go-
rechtshof te 's-IIertogenbo-xh om aan.
den betrokken divisie-commandant der
Kon. marechaussee namens hein mede
te deden, dat dc brigade Oss zich tot
nader order, behoudens uitdrukkelij-
ken last van dien procureur-generaal,
te onthouden heeft van ieder opspo
ringsonderzoek.
2. De vraag, of de minister bevoegd
was deze opdracht te geven en, zoo
ja, of er voldoende aanleiding voor
den minister ivas om met zooveel
spoed een zoo ongebruikelijken en in
grijpenden maatregel te nemen.
Personen, die zullen moeten wor
den gehoerd.
In het voorstel is tevens vervat, dat -
als getuigen .of. deskundigen, onder
meer zullen moeten worden gehoord:
Mr. E. L. M. H. Baron Speyart
van Woerden, procureur-generaal bij
het gerechtshof te 's-Hertogenbosch;
J. van Selm, kolonel, inspecteur van
het wapen der Kon. marechaussee;
de bij bovenbedoelde feiten betrok
ken substituut-officier van justitie bij
de arrondissementsrechtbank te 's-Her
togenbosch;
de recliter-commissaris voor straf
zaken bij die rechtbank;
de tegenwoordige betrokken districts
commandant der Kon. marechaussee,
benevens diens ambtsvoorganger;
de wachtmeester der Kon. mare
chaussee De Gier.
Snelle, doch geen degelijke be
handeling.
Aan de memorie van toelichting tot het
voorstel wordt bet volgende ontleend.
Het verloop dezer zaak in de Kamer is
wel zeer bizonder snel geweest; en nu is
vlug werken prijzenswaardig, mits de dege
lijkheid er niet onder lijdt. Van de abnor
male snelheid in deze zaak, welke de voor
steller aanvankelijk mede bevorderd heeft,
is echter achteraf als bezwaar gebleken,
dat voor de leden der Katner de tijd ont
broken heeft om gelijk na een schrif
telijke voorbereiding van het debat het
geval is de argumenten van den mi
nister op haar volle waarde te toetsten.
Hoe het zij, de minister van justitie
toonde zich bereid den interpellant- den
heer Drop te beantwoorden en verschafte
zijnerzijds uitvoerige inlichtingen, van wel
ker degelijkheid de Kamer zoo onder den
indruk kwam, dat zij die voldoende achtte.
Daarmede had de zaak uit kunnen zijn
en zo zou ongetwijfeld ook uit geweest
zijn, wanneer de door den minister ge
geven inlichtingen ook voor hen, die beter
dan de leden der Kamer op de hoogte van
do feiten waren, afdoende geweest waren,
Dc zaak is niet uit.
Maar liet is gebleken, dat de zaak niet
uit is, dat is in het openbaar gebleken,
door de reacties van een groot deel der
pers op de behandeling der interpellatie.
Ook in dit stadium der zaak kan de voor
steller zijn instemming niet geven aan allo
ontevredenheidsbetuigingen in de pers over
"s ministers inlichtingen, integendeel, ook
thans wil hij uitdrukkelijk verklaren, dat
er daarbij uitlatingen zijn, waarmede hij
zich geenszins kan vereenigon.
De Kamer vernam niet de ge-
hccle waarheid.
Maar daartegenover wijst hij er op, dat
in verschillende serieuze bladen zeer go-
reserveerde artikelen hebben gestaan, waar
uit mengden indruk krijgt, dat der Kamer
en, naar men mag aannemen; ook den mi
nister zeer belangrijke inlichtingen ont
houden zijn, volgens die bladen heeft de
Kamer wel de waarheid vernomen, zij
het een soms misschien ©enigszins ge
kleurde waarheid, maar hoeft zij toch niet
do gebeele waariieid vernomen.
Het is voor de leden der Kamer in dit
stadium der zaak vrijwel onmogelijk, te
beoordeeld! in hoeverre dat al dan niel
juist is. Maar de voorsteller acht hot nut
tig, mode te doelen, dat hij en naar hem
bekend is verschillende andere leden
der Kamer ook buiten do pers om van
zeer uiteenloopende zijden berichten heb
bon gekregen, volgens welke do Kamer
inderdaad niet voldoende van de feiten
op de lioogte zou zijn geweest om zich
een rechtvaardig oordeel over het gebeur
de le Oss te kunnen vormen.
Twijfel.
De hoer Wendelaar laat dan eenige voor
beelden volgen van punten uit de inlich
tingen van den minister, welke te midden
can een groot aantal andere gegevens voor
den hoorder in de Kamer overtuigend en
afdoende klonken en welke desniettemin
den aandacktigen, rustigen lezer der Han
delingen, in het bezit van een aantal toe
lichtingen in de pers, doen twijfelen of de
feiten inderdaad wel voldoende vaststaan.
De aanhouding van den
bankier.
Na een citaat ""an den minister over zijn
besluit de opsporingsbevoegdhed tijdenjk
stop te zetten, stelt de heer Wendelaar
daartegenover een gedeelte van een artikel
van de Nieuwe Rotterdamscke Courant van
12 April en -vraagt dan:
„Zou ik de eenige zijn, die niet aan
stonds alles uit de woorden van den
minister heeft weten te halen van wat
er volgens dit artikel in de Nieuwe Rot
terdamscke Courant, dat een zeer betrouw
baren indruk maakt, toch wel in zat?
Wat het geval van den dusgenaamden
bankier betreft, geeft de minister een uit
voerige uiteenzetting over de huiszoeking,
maar over de verantwoordelijkheid voor
de gevangenneming en -houding wordt zeer
weinig gezegd. Bij het hooren kreeg men
den indruk, of de betrokken wachtmeester
der Marechaussee in dit geval een vrijwel
door mets gemotiveerde aanhoud'ng had
gedaan en dat de justitie hem dan ook,
zoodra haar het ongemotiveerde van de
aanhouding gebleken was, terstond weer
had1 losgelaten, waarop de minister mede
deelt, voor welke onbenullige feiten deze
man gearresteerd was.
Niét alleen schuld bij de
Marechaussee.
Leest men nu nog eens rustig na in
de Handelingen, wat de minister precies
gezegd heeft, en gunt men zich den tijd
om over elk woord na te denken in
verband met de dwingende voorschriften
der wel, dan begrijpt men, dat in wer
kelijkheid de schuld voor deze door den
mmistei als vrijwel ongemotiveerde voor
gestelde arrestatie niet ligt of althans
neit alleen ligt bij de Marechaussee. Im
mers, de bevoegdheid tot gevangenhou
ding i an de Marechaussee reikt n'et ver
der dan gedurende twee dagen. De zeven
overige dagen, dat deze man gevangen
gehouden is, komen dus voor de ver
antwoordelijkheid gedee'telijk van den offi
cier van justitie en voor het overige deel
van den rechter-commi-saris. Als men dat
bedenkt, wordt bet moeilijk aan te ne
men, dat er voor de arrestatie van dezen
man zoo weinig reden was als de minister
het voorstelde."
Dc jeugdwerkloozcn-zorg.
'Ook vraagt .-de heer Wendelaar of liet
na lezing van hetgeen de minister heeft
gëzesd over de kwestie betreffende de
jeugdwerkloozenzorg, en van hetgeen dc
Nieuwe Rotterdamsche Courant daarover
schreef, nog wei billijk blijft, om de be
deelde arrestatie van twee jonge mcnschcn
alleen, aan de Marechaussee te wijten.
- De zwijgplicht.
Uit -het. vorenstaande moge gebleken
zijn, dat liet de vraag is, of de Kamer
haar voorloopist oordeel, dat ze over het
geval Oss voldoende ingelicht was, bij
nader inzien net moet herzien. Maar daar
komt nog iets anders bij. De minister
heeft het goed' gevonden hangende deze
zaak deii Marechaussee nog eens hun zwijg
plicht in te scherpen. Inderdaad behoort
de' politie brj de vervulling van haar
dikwijls zoo kiesche taak te kunnen zwij
gen en er is geen bezwaar tegen, dat
de minister haar daaraan af en toe eens
doet herinneren.
Onaangename bijsmaak.
Maar in d't geval heeft de zaak een
onaangenamen bijsmaak. Men heeft hier en
daar den indruk gekregen, dat deze her
innering op dit oogenblik minder nood'ig
was ter bescherming van rechtmat'ge be'an
gen van het publiek dan om de Mare
chaussee te beletten zich te verded'gen.
De heer Wendelaar denkt er niet aan om
te beweren, dat de herinnering met dat
doel gegeven is, maar hel is er wel het re
sultaat van. En ook dat geeft een gevoel
van onbevredigdheid. Alen kan z'cli den
rechtsstaat nu eenmaal niet denken zon
der een zoo ruim mogelijk recht van vode-
diging voor ieder, die wordt aangevallen.
Ook in dit opzicht heeft de interpellatie-
Drop niet voldoende licht gegeven, niet
voldoende licht kunnen geven.
Het volle licht is over Oss
nog niet opgegaan.
Inderdaad blijkt cn men voelt dat in
ruime kringen van ons volk over de
zaak Oss het volle licht nog niet opgegaan,
gezien de diepte van de heerschende ont
stemming, ook in volkomen rustige en be-
heerschte dcelen der bevolking, 'zou de
voorsteller het ernstig betreuren, wanneer
de Kamer deze ontstemming zou laten
voortwoekeren. Het vertrouw en van ons
volk in den rechtstaat is geschokt en dat
moet zoo spoedig mogelijk hersteld. Er is
hier een roep om recht, waaraan gehoor
gegeven dient te worden.
Niet in den doofpot.
Maar daar komt nog meer bij. Het geval
'Oss wordt door velen te recht of ten
onrechte de heer Wendelaar houdt zich
daarbuiten beschouwd als een toetssteen
voor hot parlemeulair-democ atisch sy
stoem, als .overtuigd voorstander daarvan,
acht hij het noodzakelijk, dat de Kamer
doet wat in haar vermogen is om de goede
werking daarvan to bevorderen. De doofpot
moge het attribuut zijn voor andere syste
men, bet onze blijve gekenmerkt door de
behandeling van zelfs de moeilijkste zaken
in hel volle licht dei' openbaarheid'.
WOENSDAG 27 APRIL 1938. No. 21818.
BINNENLAND
Overzicht Eerste Kamer
Naturalisaties.
In de c-erslo vergadering van de Eerste
Kamer na het Paaschrecès kwam een groot
aantal naturalisaties aan de orde, waarbij
mr Van V ssee. ni (N.S.B.) er over klaag
de dat de Kamer niets heeft aan de zeer
summiere gegevens, welke door de regee
ring worden verstrekt. Na deze wetsont
werpen, waarbij ongeveer 1000 personen
zullen worden genaturaliseerd, wachten
nog weiscol werpen, waar-dtoor opnieuw
5000 personen in het Nederlandsche volks
verband zullen worden opgenomen. Met
klem vees de heer Van Vessem er op, dat
we t ten opname van bepaalde elementen
moeien waken, en dal we met name den
grooten toevloed van Joodsclie elementen
niet zonder meer kunnen voorbijgaan, want
dit probleem vraagt een oplossing. In dit
verband vroeg de heer Van Vessem om de
toelating van vreemdelingen in de toe
komst te beperken tot diegenen, die het
Nederlandsche staatsvevband verbeteren,
waarbij hij een beroep deed op de leuze:
Wij willen ons zelf zijn en blijven.
Dit betoog vond bestrijding bij den heer
Briët (a.r.), die in de voorgedragen na
turalisaties, noch in kaar aantal, een ge
vaar zag voor de samenstelling van ons
volk. Bovendien wees de heer Briët er op,
dat liet koninklijk woord: „Wij willen ons
zelf zijn en blijven", een geheet andere
bcleekeuls lieeft dan de heer Van Vessem
er aan gaf, aangezien het niet anders is
dan een woord van verzet tegen import
van levensbeschouwingen, welke niet in
ons volk passen.
Ook in den heer De Zeeuw (s.d.) vond
de heer Van Vessem ©en bestrijder van
zijn betoog. De heer De Zeeuw, die van
oordeel was, dat we ons hebben te toet
sen aan de nationale traditie, merkte voorts
op, dat de joden steeds ©en nuttig element
in ons volk zijn geweest en dat we in gees
telijk en economisch opzicht veel aan hen
hebben te danken.
In zijn antwoord merkte de minister
Gosei ing op. dat het niet juist is, dat
de naturalisaties de werkloosheid in gevaar
brengen, zocals de beer Van Vessem ook
had beweerd. Voorts gaf de minister de
verzekering, dat hij waakzaamheid blijft
bctrachtr-n in zake het toelaten van vreem
delingen £ot het Nederlanderschap, het
geen trouwens wel blijkt uit het groote per
centage der aanvragen, dat wordt afgewe
zen.
Na repliek van den heer Van Vessem
werden de wetsontwerpen aangenomen met
aanteekening, dat de N.S.B.-erS tegen zijn.
Eveneens werd aangenomen de -wijziging
van de wet houdende tijdelijke maatregelen
ter bevordering van een zooveel moge
lijke evenredige vracbtverdeeling in de
binnenscheepvaart.
Bij dc korte gedachtenwisseling over dit
laatste wetsontwerp heeft de minister van
waterstaat toegezegd, dat hij bij de nieu
we regeling zal trachten met de'beslaande
bezwaren zooveel mogelijk rekening te hou
den.
"1
De Duitsehe k&nnonneerboot Salamander",
die op 1 November 1910 tor hoogte van
Casfriciuo strandde, wordt gelicht. Voor de
werkzaamhcuvZ op den achtersteven een
waterdichte cabine gebouwd.
dc
U"
De Koningin bezoekt het Prinselijk Paar.
Gistoma middag heeft H.M. do Koningn
een bezoek gebracht aan Prinses Juliana
en Prins Bomhard te Soestdijk. H.M. keer
de na de thee weder per auto naar Het
Loo terug.
Nederlandsche Vereeniging van
Huisvrouwen
De 25ste algemeene vergadering.
Gistermiddag is zooals wij reeds meld
den, in „De Doelen" te Rotterdam, de 25e
algemeene vergadering van de Nederland
sche Vercenigng van Ilusvriiouwen ge
opend met een welkomstrede van de pre
sidente der Rotterdamsclie afdeeling, mevr.
HertzboigPhilipse, waarna de presidente
der vereeniging, mevr. Chr. Noylzell de
WildeMac Giliavry de openingsrede hield
Vervolgens werden eenige aangelegenheden
van h'üsboudclijken aard afgod 'au, waarna
mevr D Opp nheimer—Beli fan eh t jaar
verslag uitbracht, waaruit o.m. bleek, dat
bet aantal afdeelingen tot 98 is gestegen.
De spoedcursussen voor opleiding tot
dienstbode hadden tot resultaat, dat een
veertigtal meisjes werk vond. In het to'aal
zijn in-de afdeelingen 108 cursussen ge-
yoJgd.'Jaarverslag en begrooting over 1938
werden goedgekeurd.
Tot lid van liet hoofdbestuur werd her-
I kozen, mevr. J. Kanihaas, terwijl in de
vacatures mevr. G van Anrooyde Kem-
penaer en mevr. EversVeendorp werden
gekozen, de dames J. van de Griendt
B-unk te Kampen en B. G. TaniinensBoer
ui Den Aridel. De presidente overhandigde
een geschenk aan mevr. Van Anrooy en
sprak woorden van dankt tot de aftredende
leden.
In do avondbijecnkonist werden dc ver
scheidene voorstellen van het hoofdbestuur
en de atdeelingen besproken. Deze bespre
kingen zijn in de vergadering van vandaag
voortgezet.
Gemengd Nieuws
Door vrachtauto overreden en ernstig
gewond.
Jjn de Van der Takstraat te Rotterdam is
gisteren de onderladingmeester van de Ne-
derlaind-sche Spoorwegen, G. Wolters, wo
nende aan den Groenen Ililledijk, toen liij
op zijn fiets in do richting Stieltjesplein
een carrier wilde passeeren, gevallen, door
dat zijn stuur vaslhaakte in dat van.
iemand1 naast hem. De man viel en kwam
juist voor de wielen van een zware vracht
auto terecht, welke werd bestuurd door
den 27-jarigen S .P. W. uit de Cronjéstraat.
In zeer ernstigen toestand is W. naar het
ziekenhuis aan den Coolsingel gebracht.
De tweede wielrijder is na het ongeluk
doorgereden. De commissaris van politie
in de tweede afdeeling verzoekt dezen wiel
rijder zich als getuige te willen vervoegen
aan bet bureau Nassaukade.
Advisecreude commissie voor belasting-
vraagstukken.
Do regeeringspersdienst meldt, dal bij
beschikking van den minister van finan
ciën is ingesteld een comni'ssie aan welke
is opgedragen den minister te adviseeren
aangaande verscheidene vraagstukken op
belastinggeb'ed'
Tot voorzitter van de commissie is be
noemd' C W. Bodenhauson, oud-viee-presi-
d'ent van den Raad van Nederlandsch-In-
dië te Baarn
Dagelijksche indexcijfers.
Medegedeeld door liet Centraal Bureau
voor de Statistiek.
"s-Gravenhnge, 2G April.
Aamleelenkoersen 88.4.
Goederen groothandelsprijzen 69.8.
Motorrijder verongelukt.
Gistermorgen is le Zaandam de 35-jarige
rijwielhersteller P. Boekei, uit Assendelft,
toen bij met zijn motorrijwiel den hoek
Tsaar Peterstraat—T arinastraat wilde om
slaan, in botsing gekomen met een klein
model vuilniswagen van de gemeente-
remiVng
Hoewel lieide voertuigen slechts een ma
tige snelheid hadden, was de schok toch
zoo hevig, dat de heer. Boekei tegen de
voorruit van den. vuilniswagen werd ge
slingerd Door de glasscherven werd hij
daarbij zoodanig gewond, vermoedelijk werd
een slagader doorgesneden, dat hij korten
tijd later ter plaatse overleed.
Het Slachtoffer laat een vtouw en twee
kinderen achter.
Kerk en School
SsSrvM
Zestiende Maranathaconfercntle.
In dc Luthersche kerk aan den Wolfs-
hoek te Rotterdam, zal Dinsdag 3, Woens
dag 4 cn Donderdag 5 Mei a.s. de 16c
Maranathaconferentie worden gehouden, on
der leiding van ds. J. 1. van Wijck, pre
dikant bil de Vrije Evangel sche gemeente
te 01de* roek.
Als sprekers zullen optreden le Ned.
lïerv. predikanten ds. A. T. W. de Kluis,
d's. M. J. C. Visser, ds. A. A. Wildschut
en W A. Zeijdner, van Rotterdam, de
Vrij" Evangelische predikanten ds. A. M.
Berkhof! te Groningen, ds. J. Enter te
Rotterdam, ds. I. J, Vasseur te 's-Graven-
hage en ds. A. W. F.
Utrecht
Hel conferentie-ontwerp lu'dl„Toebe
reid als een bru'd, die voor haar man
versierd is". Openb. 212b.
Op de drie dagen zal resp. m de mid-
dagsamenkoinst gesproken worden over:
„Een model-gemeente": ,.Een model-dienst
knecht" en „Een model-geloovige". In de
avondsamenkomsten over: „Nood van
dezen tijd"; „Uitzicht in dezen tijd" en
„Ende van dezen tijd".
Tusschen de middag- en avondsamenkom-
sten zal een koffietafel worden gehouden.
Waardeiiburg te
Boksen
LouisSchmeling definitief
to New-York.
De bokswedstrijd om het wereldkampioen
schap aller gewichten tusschen Joe Louis
en Max Schmeling zal definitief op 22
Juni in hot Yankee-stadion to New-York
worden gehouden. In hetzelfde stadion won
Schmeling in 1936 door knock out van
Louis. De arena zal 90.000 toeschouwers
kunnen bevatten en men verwacht een
recette van anderhalf millioen dol.ar.
Louis is dezer dagen reeds in een speci
aal trainingskamp gegaan. Schmeling ver
trekt 3 Mei van Breinerliafen naar New-
Y-ork.
Wielrijder verleende geen voorrang.
Gistermiddag omstreeks twaalf uur is
op den hoek van de Weteringkade ©n het
Weteringplein te 's-Graveuhage de 47-jarigo
wielrijder E. E. uit de Dnebbelstraat door
een vrachtauto aangereden, tengevolge
waarvan hij met een zware hersenschud
ding door den G.G.D. via den een tra ion
post naar het ziekenhuis aan den Zuidwal
moest worden gebracht. De oorzaak van
het ongeluk is te zoeken in liet feit, dat
de fietser vermoedelijk geen voorrang ver
leende en bovendien ter linkerzijde van den
weg den hoek omging. Den 36-jarigen be
stuurder van de vrachtauto, B. S., treft
geen schuld.
Vinger afgerukt.
Toen gistermorgen d'e arbeider Orereem
in de werkplaats van de scheepsbeschie-
ters van de rijkswerf in Den Helder bezig
was met een electrisch gedreven boor,
bad hij het ongeluk, dat de draaiende
boor den trouwring aan zijn ringvinger
van de linkerhand greep, met het nood-
iotti.o gevolg, dat met den ring ook de
vinger werd losgerukt.
Na in de verbandkamer van de werf
verbonden te zijn, is hij naar het Ma-
rinehospi'aal vervoerd.
Lage waterstand op de Waal.
Wederom lieeft de directeur van den
rijkswaterstaat, beperkende bepalingen inge-'
voord ten aanzien van het scheepvaartver
keer op de Waal. Langs de rivier te Tiel
en te Dcdewaard zijn gi-oote borden ge
plaatst, waarop aan de schippers wordt
bekend gemaakt, dat die nacht vaart op
de Waal vorbcdein is in verband met den
lagen waterstand. Te Huihuizen bedraagt
de minimum stand 2.65 meter.
Treinontsporing bij Weesp.
Hedenochtend te kwart na vier uur is
een der wagens van een goederentrein
komende uit de richting Amersfoort, tus
schen Bussum en Weesp ontspoord. Deze
wagen is met drie wielen naast de rails
komen te staan, zoodat het verkeer op dit
traject voorloopig slechts over enkel spoor
kan plaats hebben.
D«e oorzaak van deze ontsporing is nog
onbekend.
DER
v<35j
\vWvj
f j
8- i
Geen nieuwe watertoren, doch het
in aanbouw zijnde kantoorgebouw
der Rijksverzekeringsbank te Am
sterdam, gezien uit de Euterpestraat
T.'SyjW
Mr. J, D. Verbroek, lid van Gedepu
teerde Staten van Zuid-Holland, is op
70-jarigen leeftijd overleden
?VU1 LV
X
