EERSTE BLAD.
Zaterdag 30 April 1938
De besprekingen te Londen.
mmi
91ste Jaargang.
No. 21851
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 QHOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Volledige overeenstemming bereikt inzake het
Tsjecho Slowaaksche probleem.
De gisterochtend te Londen gehouden
besprekingen handelden over het Tsjecho-
SlowaakscLe probleem, dit werd zoowel
•«ut militair als uit diplomatiek oogpunt
besproken. De Britsche ministers hebben
bon standpunt uiteengezet, z§ zijn zic!i
■wel bewust van- het gevaar in Midden
Europa, waai het handhaven van den vrede
afhangt van een incident met de Duiische
minderheid. 'Zij erkenden vooral de moei
lijke positie van Frankrijk in verband1 met
het verdrag -van bijstand' van 1925. Voor
alles waren vrj bezorgd' voor de gevolgen,
welke eenoptreden van Frankrijk tan
gunste van Tsjecho Slowaldjo zou hebben
voor Engeland. Aangezien Engeland, vol
gens de officieel? verklaring van zijn lei
ders in het parlement, niet bereid is
nieuwe verplichtingen op het vasteland van
Europa aan le gaan, blijft niets ander over
dan met alle ten dienste staande midde
len ©en gewapend conflict, waarin Frank
rijk en Engeland zouden worden meege
sleept, to voorkomen.
Van zijn kant heeft m in i s ter-pres den t
Daladier hc' standpunt der Framsehe re
geering uiteengezet, waarbij hij erop wees,
dat Frankrijk de verplichtingen van de
in 1925 dooi feriand getee'cende verdragen
moet nakomen Militair gezien kan Tsjecho
Slowakije zich doeltreffend verdedigen, in
dien het kan rekenen op den steun van het
buitenland, Engeland niet uitgesloten Mi
nister Bonnet steunde Daladier. Volgens
hem kan e-n energieke houding van Frank
rijk en Engeland in Midden Eurooa den
toestand herstellen. Zuid-Slaviè, Roeme
nië en Polen zouden worden aangesnoerd
voor hun onafhankelijklmid te strijden
De besprekingen over het Midden-Euro-
peoscbo prob'eem zijn gistermiddag hervat.
Omtient de besprekingen over het Tsje-
chn-Slowaaksche probleem meldt do spe
ciale correspondent van Havas nog:
De zeer open'ijk© bevestiging van den
wil van Frankrijk al zijn verplichtingen te
eerbiedigen, brrcht ©en uitermate duidelijk
élement in de besprekingen, welker ingewik
keldheid zeer groot was.
Chamberlain heeft, ongetwijfeld1 om uit
het Britfche standnunt a'le consequen'ios
te trekken, die deze houding met zich
mede bracht, er prijs op gesteld, overleg
te plegen met zijn ftolega'ie voor brj zich
weer naar de Frame' e ministers begaf in
Dovningstreet na het dejeuner op het de
partement van buitenVri c'e zaken.
Verder seint de sprcta'e corespondent
van Havas o.m nog:
Over het a'ge meen lm op! men, dat de
op Tsjcc'm-S'owikije du'bmde bedreiging
In greo'e mite za' blijken fe zijn opgeheven
door de betooging van FraircVBritsclio
overeenstemming. De a coord en der gene
rale staven geven daa-aan een waard», die
duidelijk gnnoeg is om ze een vaatschu
wing van heïlzamen aa'd fe doen vormen
Niemand hier weet. njef, dat het spel der
Fran-ch-Bit'sche I ijstandsvrrp'ieh'ineen in
feit niet zou kunnen woeden opgeschort
door dat van het Fransch-Tsjecliisdh© ac
eoord. i
Naar Reuter van de meest gezaghebben
de zijde verneemt, was het besluit tot
voortzetting van het contact tussclien de
Fransche en Britsche generale staven te
zamen met het zoeken naar middelen om
te komen tot een vreedzame regeling van
het Tsjecho-Slowaaksch probleem, het voor
naamste punt der besprekingen.
Wat het Spaansche probleem betreft,
hebben de Fransche ministers in-het bi-
zondetr den nadruk gelegd op het belang,
dat zij hechten aan een terugtrekken der
vrijwilligers, in categorieën en niet in een
voudige getallenverhouding.
Ten opzichte van TsjeehoSlowakijekwani
men overeen na te gaan of middelen ge
vonden kunnen worden om bij te dragen
fot een vreedzame regeling van het Tsjecho-
Slowaaksche probleem.
De Engelsche ministers maakten het dui
delijk, dat al zouden zij hun volledigen
invloed aanwenden aan den kant van du a
*vrede, Groot-Brittannié geen verdere ver
bintenissen in deze aangelegenheid op zich
kan nemen dan die, welke reeds in het
parlement uiteengezet zijn in de algomee-
ne verklaring over de Britsche politiek.
Aan deze verklaring viel niets toe ie
voegen. Terzelfdertijd werd de opvatting
uitgesproken, dat, wanneer men tot een
overeenkomst wilde komen tussclien de
Praagse he regeering en de Sudeten-Duit-
sehers, dit met alloen kon konen van den
kant van Benesj, maar (lat Heiilein even
eens om bijdrage moest leveren. Bijge
volg kwam men overeen alte mogelijkheden
na te gaan van het uitoefenen van in
vloed1 ih alle kringen, waar dit' nuttig
kon blijken en te trachten de e'ementen
uit te vinden, de tot een overeenstem
ming zonden kunnen worden gebracht,
i De kwestie van econo nischen bijstand
aan Tsjecho Slowakije en andere landen
in M-ddea Europa werd opgeworpen door
do Fransche ministers- Aang'-z en er ech
ter weinig tijd meer besch kbaar was en
I men erkende, dat dit een zeer ingewik-
keld' en technisch probleem vormt, be-
sloot men, d'at het aan beide partijen zou
word'en overgelaten na te gaan, welke
hulp mogelijk kan zijn.
Bijgevolg zullen beide landen het hun
mogelijke doen en elkander hiervan op
de hoogte houden.
Gisteravond zijn de Fransche ministers
weer per vliegtuig naar Parijs terugge
keerd1.
Daladier en Bennet verlaten Downingstreet
te Lftr '-n na. bun besprekingen met den
Engejsfcuen minister-president Neville Chaiu-
beriaM-esi -deo minister van buiteoland-
«be aaktm, lord Halifax.
H JH.van der VLERK
De strijd in Spanje
Slecht weer belemmert den
strijd.
Aan het front bij Terue! en aan de
zoo werd' de strijd emsiig gehinde d door
het s "echte weer. Twee zwakke aanvallen
van den vijand bij Alb, cger en Case lotte
we don afges agen. Bij A cola de Chisvert,
hebben de troepen van generaal Aranda
zich meester gemaakt van een der beide
pantsei*trcinen van de regeering, we'ke in
de kuststreek operceren.
De toestand in het Verre Oosten
Luchtaanval op Ha kan.
Gistermiddag hebben 39 Japansche vlieg
tuigen een aanval gedaan op Ha tkau. Zij
wierpen ©en honderdtal bommen op het
arsenaal van Hamjang en het station van
Oetsjang.
Veertig Ghinee'che vliegtuigen stegen op
&n gesteund door de luchtdoelarliilerie wis
ten. zij twintig Japansche vliegtuigen om
laag te schieten. Drie Chineesche vliegtui
gen werden vernield, in het arsenaal werd
een tiental burgers gedood, aan het station
werd' slechts geringe schade aangericht,
Volgens een Renlerbericht zou het bom
bardement een duizendtal slachtoffers ge
maakt hebben.
De strijd in Sjantocag.
Het Chineesche persbureau meldt, dat
3d Chineesche troepen, die In N.O. Sjan-
toeng, ten Noorden van de Gele Rivier
opereeren, in de afgeloopem dagen Litsing,
Tsjanhwa, Woeti, Yanghsing, Pjnghsien,
Poetai „Hwehnfn, Sjangho en Tsüngtsjen ,heb
ben heroverd. Met "uitzondering van Tsiyaog
zjjn alle districten in Noord Sjantoeag van
Japansche troepen gezuiverd. In Oost Sjatnsi
hebben de Ghineezen .-Dinsdag -Litsjeta en'
Toetigyang^iwan heroverd.
Engeland
De uitbreiding der luchtmacht
Over een jaar heeft de 1LA.F.
1750 toestellen.
Volgens inhcht.ngcn uit goede bron zou
het plan tot uitbreiding vau de luchtstrijd
krachten, dat Wmlerton de volgendo week
zal indienen, helrekknig hebban op alle
afdccllngen: personeel zoonel als bouw-
prograin an hoofdzakelijk versnelling en
uitbreiding dor productie. Wanneer het
plan uitgevoerd zou worden, zou de Royal
Air Force op 31 Maart 1939 beschikken
over 1750 ultramoderne toestellen. Men
kan deao aanwijzingen in verband brengen
met recente geruchten volgens welke do
regeering besloten had dit getal te bren
gen op 2500. De tegenwoordige productie
zou worden versneld door middel van een
verdubbeling der ploegen in de fabrieken,
waar dat mogelijk zou zijn,
Tsjecho Slowakijë
Geruchten over een. putsch
Ia'de Sudelen-Dnilsché beweging.
De - „Angriff" maakt melding van een
„poging i auTsecho Slowaaksche agent-
provocateurs 'orin op 1 Mei** een bloedige
putsch te veroorzaken in SuJetemDuitsch-
land1". Een J-ekcpe GlaserL* die van de
Dutftche nationaliteit ven-alten verklaadr
is én (aqen wien een hevel' tot in hech-
teuisnen.mo is 'uitgevaardigd, zou onder
de aanbanaers van Henleia gepoogd heb
ben een anti-Tsjechisch© terror slische or
ganisatie te vormen, waarbij hij zich
voordeed als Duitsch offic er in de plaat
sen, waar hij er ia .slaagde pen organisatie
to vormen, deed kjj aangifte bij de com
mandanten van de* gendarmerie De gen
darmerie kreeg opdracht een onbarmhartig
gebi'uik te maken van de wapenen.
Hot complot "is .jiitgelekt doordat een
ong Sudelen-Duilsefcgjr -de leiders van zijn
party biermede in Renn 3 ste'de
De Angriff beschuld gt de regeer ng te
Praag de Sudeten-Duitsche benejing met
geweld te hebben wilen verniet gen.
MF-at er vaa waar is.
Bij imormatie door den correspondent
van riavas, toonde men zich in bevregde
kringen der Sudeten-Dui'sche* partij hoogst
verbaasd' over den inhoud van het artikel
in de Angriff, waarin de regeering te
Praag er van beschuldigd weid, op l Mei
een putsehbetoogiag in de Sn le ei D ritechej
gebieden te hebben wil en u Dokken in j
het gebouw der partij verkiaifile rnca vanj
deze zaak mets 6e weten. Wél - verwees
men naar een klein berichtje) dat -gior- J
ochtend' in het blad Die Ze t" is ge-
pub.iceerd, en dat als volgt luidt;
„In het gebied van Reicheaberg is eeni-;
ge weken geleden een agent-pro\ ocaleur
verschenen, die de Sudetea-Du tsciiers er
toe tracht te brengen, tni=<Lijven tegen
de veiligheid van den staat te p'egeu.
Hij geeft, zich uit voor Dutsch off.cer
en heeft een rijks-Duitsch accent. De lei
ding der partij waarschuwt al haar leden
en verzoekt hun, zich zelL niet te laten
verleiden tot simpele gesprekken met dit
individu, dat zich Glaser of Sedel inoet
noemen. Indien deze agent opnieuw mocht
opduiken, dient hij onmiddellijk hij de
politie te worden aangebracht."
Abessinië
Gild-keizerin gaat kroon ju weden verknopen.
De' oud-keizerin van Abessinië is uit
Palestina naar Europa scheep gegaan om
daar, naar men meent, haar laatste kroon-
juweelen le verkoopen.
itaiië
Twintigduizend boeren naar Tii solis.
Tegen het einde van October zollei in
gevolge een besluit van den ministerraad
inzake versterking der kolonisatie onge
veer 20.000 Italiaansche boeren naar Tri
polis vert-ekken.
Vereen gde Staten
Bouw van twee slagschepen.
Roosevelt heeft 't Congres verzocht, on
middellijk een bedrag van vijf millioen dol
lar te voteeren, ton einde een begin te
maken met den bouw van twee slag
schepen.
In vlootkringen verklaart men, dat de
bouw van de twéé nieuwe slagschepen, los
staat van het groote vlootuitbreidingspro-
gram. De twee slagschepen worden reeds
gebouwd en op de vlootbegrooting waren
credieten opgenomen voor den bouw van
nog twee slagschepen.
Wanneer het Congres hiesr goedkeuring
aan hecht, zou dit het aantal vervangende
slagschepen op zes gebracht worden.
>4?*f L x 'v 4
W
- -
B. K. II PRINSES JULIANA
Heden wordt onze kroonprinses, H.K.H. Prinses Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina
33 jaar.
Vandaag sluit H.K.H. een voor Haar zeer belangrijk jaar af; een jaar van blij'de hope,
van angstige spanning en van groote vreugde.
Op kiesche wijze maakte Zij het Nederlandsche volk deelgenoot van een bltj verwachten
in het Prinselijk Gezinde laatste dagen van October en de eerste van November vertoefde
H.K.H. aan het ziekbed van Haar Gemaal, den laatsten dag van Januari beleefde zij de groote
vreugde van het moederschap.
Niet alleen haar Gemaal jm Haar Koninklijke Moeder, ook het Nederlandsche volk
heejt mee geleefd in die dagen van spanning en met het Vorstelijk Huis is het verheugd, dat
H.K.H. heden onder zulke gelukkige omstandigheden, de eerste maal als moeder, Haar ver
jaardag viert.
BINNENLAND
Luchtvaart
"Vliegtuig verongelukt.
Het partictdiere vliegtuig van Terbovon,
gouwleider en „Oberpraesident" van de
Rijnprovincie is gisteravond' bij de landing
op het vliegveld EssenMeklheim veron
gelukt.
De bestuurder kwam om het leven, Ter-
boven, een. radiotelegrafist en een brigade-
leider der S.S. werden gewond.
Militaire ballon door den bliksem
getroffen.
Nabij Ditch© (Frankrijk) is een militaire
kabelballon- door den bliksem getroffen
en omlaag* gestort. -Twee- officieren kwar
men om faet rieven,-""vrij? minderen -werden
ernstig gewond
Overzicht Eerste Kamer
Nog bijtijds gereed gekomen.
De Eerste Kamer is gisteren reeds vroeg
in den middag, dus ruimschoots binnen dei
vastgeste'.den tijd gereed gekomen met de
behandeling van de begioo.ing van het
departement van onderwijs, kunsten oi
weten cuappen. Hiermee is hel laatste
hoofdstuk der rijksbegrooling voo het jaar
1938 de Staten Genei aal gepasseerd.
Prof. Woltjer (ar.) begon giste.ech
tend met een speech, v.elke zelfs vcor de
Eerste Kamer lang genoemd nice t worden. J
Hij oude schreef het vernijl me, d .t de'
minister zich op wetgevend gebied weinig j
vruchtbaar heeft getoond Desalniettemin1
drong hij aan op een algeheele herziening
van de Lager Onderwijswet, op een nieuwen'
algemcenon maatregel van bestuur, regelen
de de samenweiking tus-chen universi
taire facu'teilen, op spoedige vette'ijke re
geling van het vooibereidend onderwijs en
op een herziening van alle o idenvijswettea
in onderling verband. Een af chaffi'ig van
het Griek-ch op de Betaafdeeing van het
gymnasium zou deze spreker zeer betieu-
ren. De heer Brit (ar.) heeft daarna
1 do overlading van het leerpiog-amma op
de lagere school besproken. Wat hebben
onze kinderen aan alleri i bijkoiits'ige keu
nis, als zij hun taal slechter schrijven dan
onze Dultsche dienstboden de hare?
vroeg hij.
In de middaguren heeft de minister van
onderwijs, kunsten en weten schappen, prof.
d'r. Slote maker d e Bruine de spre-
ke"s beantwoord.
Dat zijn bewind weinig vruchtbaar was
wat wettelijke maatregelen be'reft, bestreed'
de minister deer 'n hee'.e serie maatregelen
we'ke hij getroffen heeft of nog in voorbe
reiding heeft, op te noemen. Dat de mi
nister sommige maatregelen, zooals de ver
laging der leerlingenfchaal bij het lager
4cmderwijs moest afwijzen, is te wijten
aan den ellendigen budgetairen toestand.
De minister zal waar zulks -noodig blijkt,
in de klassebezetting verbeteringen, aan-,
brengen en" daardoor zullen ongeveer ze
venhonderd boventallige ouderwijzere aan
iet weik kunnen komen.
Em wettelijke regeling van het tuchti*
gingstecht der ouderwijzers is van dén
minister niet te verw. chten. Evenmin af-
seliaffmg van hot Griiksch op de Beta-af-
deeling van het gymnasium.
De overlading van het program van het
lager ondervijs mag men mot generali
seeren, er is op de verschillende scholen
heel wat variatie. Aan het leerplan van
liet M. 0. zou spr. wel wat meer speling
wi'len geven.
Ten slotte heeft de minister gewaar
schuwd tegen de opvatting, dat de staat
Z'ch belasten moet met de volledige op-
vi fding. De school heeft naast het gezin
slechts een aanvullende taak
Nadat nog korten lijd gerephe -ercl was is
de begroeting aangenomen zonder hoofde
lijke stemming. De s cnal democraten en
de nalionaal-sccialistai wilden geacht wor
den te hebben tegengestemd.
Minister Steenberghc bezoekt het
Wcstland.
Gisteren bezieht de minister van econo
mische z. k n, mr. S'eenberghe, vergezeld
van den direc'eur-generaal van den land
bouw en den insprceur van den tuiibouw
en het tuinbouvonderwijs, Loosduinen <si
het Westland
Eerst werd een bezoek gebrecht aan
de Li.oduinsche groenten veiling, waar een
bespreking werd gevoerd over do regeling
der vaste lasten in den tuinbouw.
Hier liet de minister zich ook door d©a
directeur van het Uitvoer Cont ote 'Bureau'
voor groente, fruit en ^aardappelen voor
lichten. over de. weikmg van de. uitvoer-
controle op tuinbouwproducten,," ->
Vervolgens weid óerr. dtezoók gehraehj
aan een bedrijf!' i
Na éen bezoek aan.dêjag^te tuinbouw-,
school te Poeldijk weid—té Naaldwijk 'do
proeftuin bezichtigd,- waarbij de minister
groot© belangstelling, toonde voor dé proef
nemingen welke hier onder leiding van dm.
rjjkstuinbouwconsulemt ir, I. M. Rieinena
word'en gedaan. - j
Het aantal radio-luisteraars in Nederland.
Op 31 Maart j.l. bedroeg het aantal op do
postkantoren aangegevenradio-ontvang-in-
richtingen 705.156. Het aantal aangeslo
tenen op dé radio-distriliutüó bedroeg-pp
dien datum 374.460.
Deze courant verschijnt dagelijks, a et uit
zondering tan Zon- ei; Feestdagen,
Fry a per kwartaal f 2.franco per post
f 2.60. Prtjs per week; 15 ets. Aizoa-
dertise nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelyks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf aar aan bet Bureau
bezorgd syn, *s Zaterdags voor t» uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
S CMEIAMS
IÏ0UFÜNT
Prïj8 der AdvertentiBn: van 1—5 regels f 155;
Iedere regel meer f0.30, m het Zaterdagnummer
15 regels f 1.80, iedere regel meer f&35
Reclames fQ.75 pc* ""geL IncasaokostenScts.j
nostkwitanties 15 ets. Taneven van advertentie»
oy abonnement zijd aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klein©
Advertentien opgenomen tO.50 t/m 15 woor
den, f 0.75 t/m. 2a «oorden. Elk «oord meer
cent tot ee« maximum van 30 woorden.
'e Woensdags Kleine Advertentiên tot25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond Or-»-aan het
Bureau bezorgd
's Zaterdags Kleine Advertentiën 1.00, indie*
niet vóór Vrydagavond 6 uur bezorgd.
■V.
GEDIPLOMEERD *xy
UURWERKI-TAKER
Rotterdemschedijk 208
Telefoon 67593
«-K -5-
it t ni
Sr js S
vXXv
