EERSTE BLAD.
Het lot van Hankau.
Vliegveld Waalhaven
Donderdag 9 Juni 1938
Filmglinsters
I
Tel. No. S930D (3 lijnen).
91ste laargang.
No. 21883
BUREAU LAMOE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
De Chineesche troepen trekken terug en de
regeering verplaatst haar bureaux.
De bureaux van de Chineesdie regeer in g
gaan Hankau verlaten. De Kwo Min Tang
nai de bureaux van bet burgerlijk bestuur
gaan naar Tsjoenglring, waar reeds eau
aantal bestuursorganen is gevestigd. Het
muii&terie van buitenlandsdie zaken en
b<4 ministerie van verkeerswezen gaan
naar Joenanfoe.
Vermoedelijk zullen, voodoopig van
ieder ministerie de tien hoogste ambte
naren te Hankau blijven.
De militaire bureaux zullen waarschijn
lijk naar bet Zuiden worden verplaatst
in Ilimaiit-
De Chiueescbe troepen zetten hun terug
tocht naar de ©etste verdedigingslinie voor
Hankau voort. De Japauneezen hebben hel
kruispunt van de Loenghai-spoorlij'n met
den PeijiingHankau spoorweg, Tsjeng
te jan, bijna bereikt. Do linkervleugel der
Japianneezen nadert langs de Jangtse, on
der dekking van de voormtvarende kanon
neeibooten. langzaam de -eerste stelling
voor Hankau. fn Hankau wordt de evacua
tie der burger!>evollang voortgezet
Kanton wederom zwaar en lang
durig gebombardeerd.
Gidoiavond' legen twaalf uur is bet
signaal „einde van het alarm" gegeven,
nadat de stad gedurende drie uur en drie
kwaitïer bijna ononderbroken gebombar
deerd was
Tijdens den luchtaanval werden li-on per
sonen gearrerteeid!, die vuurpijlen de lucht
in gezonden Lad den om de Jap.mseli-e vlieg
tuigen te leiden.
Van officieel© Chineesche zijde verneemt
Peuter, dat de provinciale autoritei ten niet
gunstig slaan ien opzichte van het voor
stel tot inrichting van een veiligheids
zone binten de stad Kanton, aangezien
naar zij eggen, dergelijke zones te Sjang
hai en Nanking4 niet geëerbiedigd zijn.
Gisterochtend le kwart voor zes en te
half acht verschenen wederom Jupansche
vliegtuigen boven de stad on omgeving,
doch zij lieten geen bommen vallen. De
Chineesche 1 ucli ld eela rtillerie natn de toe
stellen onder vuur. Een dor toestellen
vloog over Sjamicn, waar de internationale
nederzetting ligt. Het vliegtuig voerde
blijkbaar een verkenning-vlucht uit.
Diplomaten uit Sjanghai naar
Hankau,
Do buitenlandse,!)© diplomaten vertrekken
do een na den ander uit Sjanghai naar
Hankau, aldus een Japauseh bericht uit
Sjanghai, -Jat verder meldt, dat do Fransch©
ambassadeur, Naggiar, 6 Juni uit Sjanghai
naar Hongkong vercrokken is op weg naar
Hankau, terwijl do Ilaliaansche ambassa
deur, Cora, ook uit Sjanghai, naar Han
kau vertrekken zal en wel op 14 Juni as.,
eveneens via Hongkong. De Britsche am
bassadeur, ltcrr, zal in bel laatst van de
maand eveneens derwaarts gaan. Men hecht
belang in deze bezoeken der buïtenland-
sche diplomaten aan Hankau, waar zij de
maatregelen zouden gaan bespreken, noo-
dig om het hoofd fc bieden aan den toe
stand' sinds liet verloop van den strijd langs
de Loonghai sjioorbjn. Deze maatregelen
zonden, o.m, betreffen do bescherming en
terugtrekking der onderdanen hunner lan
den en de behartiging der buitenlandsche
belangen. -Ook zouden de bezoeken in
verband staan met een verplaatsing der
Chineesche rereeringsbureaux naar Joenan-
foe. waarover berichten zijn ontvangen.
De strijd in Spanje
Verrassende «verval der op-
slaoideiingcn bij Madrid mis
lukt.
De opstandelingen hebben bij verrassing
een aanval ondernomen, op heuvel 1200
bij Madrid.
De aanval!ei"s trokken op zonder bescher
ming van tanks. Zij moesten voor bet
vuur van automatische wapens der ver
dedigers wijken.
Te Las Rozas, op 20 K.M. ten N oord-
BVeslen van Madrid aan den weg naar La
Coiunba, gelegen, hebben de troepen van
'Franco een dergelijke actio ondernomen,
doch eveneens zonder resultaat.
Figueras gebombardeerd.
Volgens aan de Fransclie grens ontvan
gen berichten zijn te Figuoras tijdens oen
bombardement vijftien gebouwen verwoest,
o.m, de zetel van het militaire bevel, een
munitiefabriek, de ck-etri scire cienlralo ion
een ziekenhuis. Gemeld is, dat gewonden
te keipignan zijn aangekomen, doch naar
iérone zijn doorgezonden. Carabiniers Leb
ben versperringen aangebracht om een uit
tocht naar Frankrijk te keeren.
Er zijn ongeveer dertig dooden geval
len.
Duitschland
Etsclien der JNrolsehe minderheid
«fgewezen.
De verlangens der PooJscbo minderheid
in Duitschland, welke uitgingen naar meer
rechten voor baar led-en, zijn van do huid
gewezen. In bevoegde Duitsche kringen
veiklaart men, dat de Duitsdie wetten
van beperkenden aard zijn uitgevaardigd als
antwooid op soortgelijke wetten, die de
Duits cl ie minderheden in Polen treffen, dat
in D'iuUcliland een groot aantal cursussen
in de Poolscbe taal wiorden gegeven en
dat onder de Poolscbe minderheid in
Duitschland1 geen weikloosheid heersdht.
De kwestie van het joodschc hemt
in Duitsehland.
De eentiale instantie voor deviezen heeft
een decreet uilgevaardigd, dat beoogt aan
joden in Duit-chland te veibinderen het
dccieet van Goering inzake do aanmelding
van joetbeli bezit met bet oog op een
eventueel© benuliing voor bet Duilsche be
drijfsleven 1e ontduiken. Zij heeft ten doel
te vooikomen, dat de jootihch© crediteur
zijn goederen in Duitschland overmaakt
aan een hiet-joodscben vreemdeling,
Denemarken
De koningin door een hond geheten.
Naar officieel medegedeeld wordt, is kor
ningïn Alexandrina gisteren tijdens ccn
wandeling langs bet stiand door een lictid
gebeten. De vorstin werd direct naar oen
ziekenhuis vervoerd, waar de zware wonde
uitgesneden eu gehecht weid. Voorls werd
de koningin een sreruminjcclle toegediaad
De koningin reed daarop naar bel loiiint-
lijk slot Kiiigaarden terug.
Engeland
De onrust in Palestina duurt voort.
Vanochtend vroeg werden wedeiom twee
joden vermoord gevonden, een bij Ilanita
en een bij Safed.
Volgens mededeelmg van do poliiie zijn
in de afgeloopcn 24 uur two© aan«hgen ge
pleegd op de spoorwegen, zevenmaal is
op militairen ge-Thoten, op Lwee plaatsen
weid een telefoonleiding vernield, op iele
plaatsen werd de oogst vernield, drie ge
wapende roofovervallen, worden gepleegd,
waarbij twee personen werden gedood en
velen gewond. Bovendien werden twee bom
men geworpen.
Tsjecho Slowakije
De eisehen der Sadeten-Tluitschers.
Het persbureau der partij van. de Sudeten-
Duitschers publiceert een. communiqué,
waarin met name wordt gezegd';
Kundt heeft Hodza een memorandum
overhandigd1, dat een opsomming der
eisehen van de Sudeten-Duitschers, geba
seerd1 op de door Henlein te Karlsbad ge
formuleerde acht punten.
De partij dringt er op aan, aleer ©ver te
gaan tot de besprekingen, te vernemen
of de principes der voorstelten van de
partij als basis voor de besprekingen wior
den aanvaard of dat bet nalionailiteiLssta-
tuut der Tsjecho-SIowaaische regeering als
basis zal worden aangenomen.
In dat laatste geval, aldus het commu
niqué, maakt de partij bet voorbehoud' haar
standpunt te laten weten, daar liet natio-
naliteileitstatuut haar niet hekend is.
Vereenigde Staten
Het wetsontwerp op de loonen en
werktijden.
Dat het wetsontwerp op de loonen en
weik'tijden er door zal 'komen nog in de
tegenwoordige zitting is practisch een ze
kerheid gewordso, nu de commissie van
het Huis van Afgevaardigden en den Se
naat, die de lezing van het Huis vaji Afge
vaardigden bestudeert, overeenstemming te-
reikt heeft op het omstreden punt van de
bepalingen ten opzichte der ininimumloo-
nen. Aanbevolen zal thans worden een mi
nimum loon van 25 cents per uur voor het
eerste jaar vast te stellen, welk loon zou
stijgen tot 30 cents in bet tweed© jaar.
Deze bepalingen zouden gelden voor alle
„interstate" industrieën.
Aan bet einde van zeven jaren, zou het
loon 40 cents! per uur moeten bedragen,
behalve wanneer daardoor een belangrijke
bepeiking van arbeidsmogeKjkheïd in oen
industrie zou ontstaan.
ïvs* /SjN-"
1
,r</
Ter gelegenheid van de morkbzaatvfresfen bij het 650-jarig bestaan van Bergen op
Zoom werd gisteren een legerdemonslrafie gehouden. Een overzicht tijdens hel déflé
voor de autoritde» langs het stadhuis op de Create Markt.
Zwitserland
Aanzienlijk tekort op do brgrooLing.
De Zwiheiscbe standenraad heeft giste
reu met algeinoonc stemmen de begroeting
over 1937 goedgekeurd. Het tekort op deze
begroeiing, dat op 58 3 millioen franco was
gemaind, is vennindeid tot 14,9 millioen.
Door do verhoogde uilgaven vooi de lands-
veidediging en de saneering van de bo'ids-
spoonvegen is de totale staatsschuld nu
1411.9 millioen francs geslegen lot 1431.7
millioen. Naar bo-ndsiaad Meyer meleJeel-
de beteekent diL per hoofd der bevolking
een staatsschuld van 2000 fiancs.
Italië
Do klining by Mussolini,
De koning heeft zicli giéceunen naar Px'o-
dappio begeven, waai' bij" een bezoek briclit
aan liet giaf der ouders van Mussolini,
waarna bij liet geboortehuis van den Ducc
bezocht. Vervolgens begaf bij zich naar
liet slot llceca delle Cu mi na te, waar bij
met Mussolini een ondeihoud van drie
kwartier bad. Dit was de eerste maal, dat
de koning zich naar de geboorteplaats van
Mussolini heeft begeven.
Gemengd Nieuws
Door winch gegrepen
Doodrlijk ongeluk aan boord
van een logger.
Aan boord van den logger KW. 44,
die gisteravond van Ilmuiden ter vtssclicrij
vertrok, is hcdcnmoigen omstreeks half
vier op d© Nomdzoe de ruim veeiligjang©
Muurman D van Dijk uit Katwijk aan Zee,
door de winch gegrepen De man was
vlij wel op slag dood.
Vanochtend om half negen kwam do
logger Umuiilen binnen.
lid stoffelijk cw-erschot is naar Katwijk
aan Zee overgebracht
Stofstorm is Japan.
Het Westen van de provincie Tokaclii
op Hokkaido is geteisterd door een stof
storm, welke vijl fabrieken en ecu aantal
andere griimnvon heeft vernield. De stoim
duurde vim uur en de hui/en, die niet
vernield winden, waren door centimeters
dik stof bedekt. De oogst is grootendecls
vermeid.
Sterke stijging van het verkeer. Avonddrukte.
'Een geeombineerde dienst
Spido-li, E.l.
Wie o'-'cr bot vliegveld Waalhaven spreekt
of schrijft, denkt ia dezen tij<f ook aan
een ■verplaatsing van d!at vliegveld. Wat
zal die toekomst brengen: Zesiienliovcn-
scbepolder ol Leiderdorp Het zal nog wel
eenigen tijd! duren, voor die vraag definitief
beantwoord is I
ïniüsschc-n blijft het oude vliegveld Waal
haven zijn goede diensten in bet luchtver
keer bewijzen; ja, er is zelfs ©en zeer
sterke stijging waar te nemen voor wat
betreft bot aantal passagiers en de hoe
veelheid! goederen, die van. Waalhaven, ver
trekken ©f daar aankomen.
Bij eea bezoek aan het vliegveld ver
strekte ons de havenmeester, de lieer A.
C. Tolk, een reeks interessante cijfers over
het verkeer, die betrekking bobben op de
eerste 5 maanden van 1938 en de over
eenkomstige periode van hel vorig jaar.
Het atintal passagiers uit het buiten
land', dat aankwam, bedroeg resp. 1921 en
1238; dat naar het buitenland vertrok:
1886 en 1165met een van d!e binnen-
Jandsch© lijnen vertrokken resp. 1388 en
850 en kwamen aan 125S en 757 passa
giers; voort., stapten op Waalhaven resp,
2846 en 20? reizigers in een ander vlieg
tuig over.
'Ooi; het goederenvervoer vertoont over
de zelfde periode een sterke vooruitgang.
Uit bet buitenland: werd in de eerste 5
maanden van 1938 aangevoerd 57.523 K.G,
goederen, tegen 81.165 K.G. in de over
eenkomstige periode van 1937; van Waal
haven werd naar het buitenland verzon
den resp. 32,583 en 17,069 K.G. goed©
ren; met Lïrnonlandsche luchtlijnen inko
mend resp. GOO en 792 K.G. en uitgaand
5345 en 2963 K.G.; ju transito werd resp.
53.195 en S272 K.G. verladen.
Het postverkeer steeg ook zeer aanzien
lijk: inkomend' resp. 19.192 en 13.739;
uitgaand resp. 32550 en 25.430 K.G,
Uit deze cijfers blijkt wel, dat Waalhaven
in 1938 van veel grootere befeekenis voor
bet luchtverkeer is geworden. In totaal
werdjen in 5 maanden 9299 passagiers
„geholpen", tegen 4213 in de zelfde periode
van 1937.
Een belangrijk deel van deze toename
komt voor rekening van het transilcn er-
keer. Het voiig jaar was Waalhaven voor
dit vorkoor ongeveer uitgeschakeld.
Maar ook het „normale" passagiersvcr-
keei is met sprongen omhoog gegaan, zoo
als uit bovenstaande cijfers hlykt.
Op £en niooien avond, zooals we er
gisteren oen Ixrieefden, is liet prettig op
Waalhavpn te vertoeven. Het is er dan
niet overmatig druk, tenminste niet op
het voor het publiek bestemd© gedeelte
van het vliegveld^ in de lucht en op
het dienstgedeclle is echter veel vertier.
Tusschen hall 8 en kwart voor 10, dus
in ruim 2 uur, komen verscheidene machi
nes aan, die meerendeels na een kort op
onthoud' ook weer vertrekken.
Omstreeks half 8 arriveert de machine
van den dien-i ParijsBrusselRotteidain
Amsterdam: omstreeks 8 uur die van de
lijn Eoii-e-- Mi'aan—FrankfurtRotterdam;
daarna de Blauwe Donau express, die den
dienst IBoeoajreatPraagRotleidaniLon
den onderhoudt; voor de passagiers voor
Amsteidar» die met de Blauwe Donau
Express arriveeren, is een pendeldienst in
gesteld'; on tenslotte maakt een vliegtuig
van de lijn AmsterdamEindhoven om
streeks half 10 een tusschenlanding op
Waalhaven, om te kwart voor 10 weer
te vertrekken, na gewachl te hebben op
passagiers, die mogelijk nit Londen aan
komen.
Om he* den bezoekers van Waalhaven
gemakkelijk en prettig te maken, hebben
de Spido »n Ri.E.T. samen een avonddienst
georganiseerd. Om half 8 vertrekt ©en
hoot van het VVillemsplein te Rotterdam,
die, na eer, tochtje van een half uur
door de altijd mooie Rotterdamsche ha
vens, bij Waalhaven meert; de reizigers
kunnen om 10 uur per autobus van het
vliegveld vertrekken. De Spido deelt tel
kens aan de R.E.T. mee, hoeveel passa
giers zij vervoerde, zoodat de tramdirectie
daarmee rekening kan houden bij het be
palen, hoeveel bussen om 10 uur bij
Waalhaven gereed moeten staan om hen,
die een paar prettige uurtjes o-p hei vlieg
veld! doorbrachten, weer naar het Beurs
plein te brengen. Een biljet op de boot
genomen, geeft ook recht op vervoer per
autobus^
Oen trasten.
9 Juni. De contrasten zijn bet zout
en het bloed en de zrel van het schrij
vende leven.
Daarom was ik den len Pinksterdag in
Harlingen en den tweeden in Sclieveuia-
gen.
De Harlingers die ik sprak zouden graag
naar Scheveningen gaan en de Scheve-
ningsche dagjesmenscben die ik sprak von
den het raar dat iemand! met Pinksteren
naar Harlingen gaal. Ik sta dus vrijwel
alleen met mijn voorkeur voor Harlingen,
want ik verzeker u dat die voorkeur ©r
was, er is, er zal blijven.
Want zietin Schei eningen zaten naar
ruwe schatting tienduizend warme, moei©
rnenschen tegen eikaars ruggen aan te
kijken en kogeltlescbjes teeg le lurken.
Van de lucht, van de zee, van d!e zuiver
heden eu de nobele dingen des levens
zagen zij mets. Wie kan zuivere en no
bele dingen zien, wanneer de menschelijkxs
met de technische luidsprekers wedijveren
in zwetsen; wanneei alle nreiisclien opge
dirkt en uit hun gewone doen zitten naast
elkaar, tegenover elkaar, achter, vootr en
op elkaar warm vochlig en be
nauwd?
Maar in Harlingen over de Noorderha
ven. met die prachten van tiapgeveltjes,
liep alleen een hondje en op de Groote-
bieedeplaals zaten de rnenschen achter d©
Opgeschoven ramen m de stilte te staren
en zacht to piaten Luj de the© op *n lichtje
en voor dal jaweel-van-oen-huls, waar de
jeneverstokerij Ooigaan! zijn stokerij lieeft,
stond een oude man op blauw-vüten pan
toffels een pijpje te smoren met smakken
de lippen en een wippend scliippersbaard-
je onder z'n mummel end en mond.
In Scheveningen zag ik tienduizend on
echte rnenschen, poppcn-van-Pinksteren, al
lemaal in hun PinlcslerbcsL© kleeren, on
wennig en met den schijn van anders te
ziju dan zij zij:: en omdat dat schijn is,
zijn zij anders dan zij zijn...: 1 eel ijker.
In Harlingen bij de Noorderpier en in
de buurt van den molen, waar je van den
dijk in de diepte het stadje ziet met zijn
gullige grachtjes, daar staan dan rnen
schen zooals ze zij'n, in de sclripjHirstruten
die ze altijd aan hebben en met de zwarte
petten die een deel van bun zilte per
soonlijkheid zijn. Die zeggen rriet veel en
die staren over de zee, en die spuwen een
straal bruin sap over bet borstkooge
muurtje dat Iiun tot leunse! dient ©n die
zien liet leven wel ©en beetje naakter en
eerlijker en waarachtiger dan de Pinkster-
scke bolhoodhclden ©en paar honderd kilo
meter verder langs de zee,
In de van geboendheid geurige eetzaal
van het Heerenlogement achter ©en baas
van een gebakken tong en aardbeien met
room waar de lieve lente uit op geurt naar
uw gereinigde steedselie ziel er komt
door de vaart een motorbootje langs-ge-
hakkepoft en aan de overzij z'itten stille
Zondagsvissc.hers naar hun dobber te tu
ren daar is dan even de weekte van
het goe-leven, rijker dan achter de fruit-
eobter en de jazz-band op bet Kurhaus-
terras in Scheveningen.
Daarover behoeft men niet uitgeschre
ven en uitgedacht te rak-en, over Harlin
gen mot zijn smalle grachten en zijn leeg©
warreling van straatjes, zijn dijk, zijd ba-
ven, zijn molen en zijin stille menscheen
niet en over Schevenm gen-op-Pinksto-
reti niet met zijn kunstzijden meisjes, zijn
filmhelden-heertjes en zijn kogelflescbjes-
verzaliging.
Maar men kan het ook heel kort zoggen
het één is eerlijk en bet ander© slechte
namaak.
En daarom is op Pinksteren Harlingen
mij' liever dan Scheveningen.
Ook al gdooven de Harlingers én de
Schevenïngers, dat het andersom is.
Inval in verdacht huis
Twee jiresoucn gearresteerd.
De recherche heeft gisteravond ©en in
val gedaan in een penseel in de Kamer-
lingh Onnesslraat te Groningen, op ver
moeden dat daar het misdrijf bedoeld bij
artikel 251 bis, Wetboek van Strafrecht,
werd gepleegd.
In verband hiermede is de bewoner, do
33-jarige G. B, en zijn medewerker, de
50-jarige E, D., beide te Groningen, gear
resteerd.
Zij worden ter beschikking van den of
ficier van justitie gesteld.
Flessclini met pikrinezuar gesprongen.
Op het station Pierre Fittex in d© Pyre-
neën zijn honderd flesschen pikrinezuur,
welke in een goederenwagen lagen, ten
gevolge van de groote warmte gespron
gen. Het personeel van hét station en de
bewoners van de omliggende lunzen
moesten voor het uitstroomend© gas vluch
ten. Een 72-jarige man kon niet tijdig
meer wegkomen en is om het leven ge
komen.
■idjuT'
Deü« courant verschijnt 4*gclijk§, act uit
zondering Tan Zon- ea Feoitdagen.
pngs por kwartaal f S.—i franco pet poet
f S.5Q. Pirje per week: 15 et». Auoa-
derlij te nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen,
Adrertentiën Toor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Btireaa
bezorgd 's Zaterdags vóór 9 uur*
Een bepaalde plaats van ad ver tent ien
vrordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Pnja dor AdrertentlëD: van 1—5 regels 1155;
Iedere regel meer fG.3Ü, in het Zaterdagnummer
1regels f 1,80, iedere regel meer f 035
Reclame» f 0,75 per regel, JacassokostenScts,;
§ostkwitantie»15 ets. Taneven van ad\ertenüeii
ij abonnement iijd aan bet Bureau verkrygbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling kleine
Advcrtenuen opgenomen 1030 t/m, 15 woor
den, f 0.75 t/m* 25 woorden. Elk woord meer
6 cent tot een maximum van 30 woorden,
's WoensdagsKleine Ad verten tien tot 25 w oor
den f O 25, mlte vóór Dinsdagavond G uur aan het
Bureau bezorgd.
rs Zaterdags* Kleine Advortentiën M.OO, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
IIIMIHvU
£2"
'4-
*"*-4 1 fi-4- vï&t* <U
