DE DROOGLEGGING VAN DEN NOORD-
OOSTELUKEN ZUIDERZEEPOLDER
r
m
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
In 1940 zal de dijk gesloten worden. De stand
van de werkzaamheden. Voorbereidingen voor
de drooglegging der Zuidelijke polders.
Ongeveer 220,000 B..A
wordt veroverd
i}('i tienhonderd vijftig arbeiders werken
thans aan den na K.M. langen, dijk, die
de Noord-Oostelijke polder van het lJssel-
meer zal scheiden en eiken dag groeit
deze dijk ongeveer 109 meter, aldus ver
telden de directeur-generaal van de Zui
derzeewerken, de hoofd-ingenieur V. J. P,
de Blocq van Kuffeler, dn ir, J, F. 11.
van de Wall, eerstaamvezeud-ingeaieur hij
den dienst der Z u i der zee werk en, aan de
binnen- en buitenlandschè journalisten, die
dezer dagen op uitnoodiging van dezen
dienst een bezoek aan de in uitvoer zijn
de werken brachten.
Op vjrjf plaatsen wordt aan. den dijk ge
werkt, nl. nabij Lemmer, waar do dijk
reeds een lengte van bijna 6,5 K.M. heelt;
aan beide kanten van het eiland Urk, aan
welks Noordzijde in de richting van Lom-
mei' het dijklichaam ruim een kilometer
in zee steekt on men in de richting van
de Overijsselsche kust bijna 2,5 K.M. ge
vorderd is; ten Zuiden van Schokland,
waar de dijk in de richting van Urk over
een afstand van bijna 4 K.M. gevorderd
is en aan de Overijsselsche kast tenslot
te, waar de dijk van ruim een halve kilo
meter boven water uitsteekt.
Staande op een dezer vijf in aanleg zijn
de dijkgedeelten, 2iet m©a het dijklichaam
groeien: de onderiossors hebben voor zoo
ver mogelijk onder water reeds een ge
deelte hiervan gestort nadat op oen
enkele plaats, zooals ten Zuiden van Urk,
'wegens te slappen ondergrond to voren
een grondverbetering door zaadstorting
heeft plaats gehad; machtige kranen stor
ten tot hoven water Ideiieem, aan" de bui
tenzijde hooger dan aan den binnenkant
van den dijk; zandpersinstallaties spuiten
vervolgens het büuienlichaani "van den
dijk tot voldoende hoogte op. Ter bescher
ming tegen, golfslag worden, zoodra de
dijk voldoende hoogte heeft, kraagstukken
en steenglooiïngen aangebracht, waarvoor
voor het grootste gedoelet uit het buiten
land aangevoerde steen wordt gebruikt. Er
is echter een proef genomen met beton
.-M e*n>-?»<*teriand»cW - urtvi iitt in g;- en
deze is zoo goed geslaagd, dat de proeven
op grootei'e schaal zuilen worden voort
gezet.
De dijk krijgt een hoogte, wisselend tus-
schen 3,40 en 4,65 M. boven N.A.P., ter
wijl de aanlegbreedte van het normale pro
fiel, afhankelijk van de diepte van den
zeebodem, uiteenloopt van 45 tot 80 M,
De groote afsluitdijk der Zuiderzee dit
ter vergelijking hoeft ©en hoogte van
ongeveer 7.50 M. boven N.A.P, en ©en
gemiddelde aanlegbreedtó van ongeveer
150 M.
Er wordt aan den dijk in een snel
ler tempo gewerkt, dan aanvankelijk
in de bedoeling beeft gelegen, In ver
band met andere uit te voeren wer
ken "scheepvaartwegen en werken
in het belang van onze defensie
kan de dijk echter niet voor den ao-
mer van 1940 gesloten worden. Ten
behoeve van de scheepvaart zullen
tot zoolang twee openingen in dm
dijk gelaten worden. Als de dijk echter
eenmaal gesloten is, begint de bema
ling en in 1941 zal de Noord-Ooste
lijke polder, die een oppervlakte krijgt
van 47.600 H.A., droog vallen.
Op dat zelfde tijdstip zullen de ontgin-
nings- en kolonisatiewerkzaamhedon in don
'Wieringermeerpolder, welke zoo'n groot
succes zijn geworden, gereed zijn en zul
len de landbouW-ingenieurs met liun in
dezen polder opgedane rijke ervaringen
hun beproefde krachten kunnen geven om
den Noord-Oostelijken polder in weinige
jaren tijds eveneens tot ©en vruchtbaar land
te maken.
Gemalen, kanalen en sluizen.
Zeer snel gaat eigenlijk dit groots werk.
In 1936 werden enkele voorbereidende we-
k»n aangelegd1, de werkbavens hij Lemmer
en Urk ruime havens, welke men in
vroeger jaren op zich zelf als „groote
werken" zou hebben beschouwd; werden
de fundeeringsputten voor de op beide
plaatsen te bouwen gemalen en scheep
vaartsluizen, die toegang tot ijcn nieu
wen polder zullen geven, gemaakt; het
vorig jaar werd> begonnen met den dijk-
aanleg en dit jaar zal-de dijk ongeveer
voor de helft gereed komen. Doch het
volgend jaar zullen tegelijk met den ver
deren aanleg van den dijk, ook d'e werk
zaamheden aanvangen voor de drie ge
malen, die eerst den polder zullen moe
ten droogleggen en daarna in de aan
te leggen kanalen het water op peil zul
len moeten houden.
De dijk loopt van. Lemmer de ha
ven hipt uitmonden in het IJsselmeor.
naar Urk, welks haven ook "open blijft,
vandaar naar de Noordwestpunt van net
KampereiJand' (Ramspol) en verder naar
het aansluitiugspunt aan d'e Overijsselsche
kust nabij het "gehucht Kadoelen.
Ton behoeve van d'e scheepvaart en de
•afwatering van de omringende landen wordt
een ratud'kanaal aangelegd van Blokzijl naar
Kad'oelen met uitmonding in het Zwol-
schc-dinp, welk kanaal echter door een
keersluis zal kunnen worden afgesloten.
Verder zal huiten langs den dijk voor
de Overijsselsche kust een scheepvaart
en afwateringskanaal worden gebaggerd
van het Zwarte Water af tot Ramspol,
waar het water op het IJsselmeer zal
wordsn geloosd. De scheepvaart zal ver
der langs een door een leidam bescher
mende geal aan de buitenzijde van den
omringdrjk worden geleid tot waar be
westen Schokland voldoende diepte wordt
aangetroffen.
De gemalen bij Urk .en de Lemmer,
een diesel- en een. electriscli gemaal, zul
len- elk—-pemperf—IiKbheu, wet *-~©en'
capaciteit van 520 M3, pér minuut. Het
derde gemaal, waarschijnlijk éifeneens elec
triscli, komt nabij Vbïlenhove (d'e Voorst),
en zal tweepompen hebben,* >elfc mét
eon capaciteit van 570 M3. per minuut.
Drie schutsluizen, nabij d'e gemalen te
bouwen, zullen voor schepen van 200 tot
300 ton, toegang tot den polder geven.
In d'en polder zal ©en hoofd vaart van
Lemmer naar Urk loopen niet een ..pak
naar Voorst. Van deze hoofd vaart zullen
verschillende zijvaarten uilgaan, zoodat de
boerderijen als regel op geen grooter af
stand! dan 4 k.m. van een losplaats zullen
komen te liggen. Het landverkeer zal te
Lemmer, Kuinre, Blokzijl, Vollenhove, Ka-
doelen en over het Kampereiland (Rams
pol) d'en polder kunnen binnen komen
met als hoofdverbinding de weg Rams
polLemmer,
Het eiland Schokland zal zakken.
Het eiland Schokland, waar, nadat hot
op 10 Juli 1859 op last van de regee
ring ontruimd moest worden, sinds
dien nog maar drie gezinnen wonen,
zal in den nieuwen polder komen te
liggen. Met ligt echter op veenbodem
en nu verwachten de ingenieurs, die
dit groote en grootsche weik uttvoe-
ren, dat het eiland na het leegpom
pen van. den polder door het inklinken
©ER
DONDERDAG 23. JUNI 1938, Ne, 21893.
van den veenachligen. ondergrond gelijk
mei het aangrenzende land zal komen
te liggen. Midden, op het eiland staat
echter een kerk, die op palen ge
bouwd is. iVaoneer deze palen sterk
genoeg zullen blijken te rijn, kan het
gelieuren, dat het eiland voor het
grootste gedeelte gelijk zal worden mot
den toekomstigen bodem van den pol
der, doch dat de kerk op de palen
veilige meiers hooger zal blijven staan.
Reeds thans worden do steenen glooiin
gen om Schokland weggehaald en als ma
teriaal hij oen aanleg van den omringdijk
gel-ruikt. Dit is van groot belang, omdat
hierdoor de invoer van steen zooveel mo
gelijk wordt verminderd.
De Zuidelijke polders.
Wanneer in 1941 de Noordoostelijke pol
der gereed zal zijij, zullen de waterbouw
kundige ingenieurs1 weer beschikbaar zijn
voor de verder© voortzetting van het groote
werk: voor do drooglegging van de Zui
delijke polders. I
Reeds thans is men met de voorberei
dingen hiervoor beiig. Grondboringen wor
den verricht, de waterbeweging wordt be
studeerd, enz.
Van hoeveel betèekenis deze werken
zijn moge tenslotte nog uit de cijfers
blijken: de Wieringermeerpolder be.
slaat ongeveer ïï'-.OfX) H.A., de Noord
oostelijke polder bijna 48,000 H.A. en
de beide Zuidelijke polders ongeveer
150.000 H.A., In totaal ongeveer
220,000 11.A. Kt is ongeveer 7 procent
van de totale ©iv-ongeveer 10 procent
vah de bebouwbare oppervlakte van
Nederland.
In dit nieuwe land zullen ongeveer
300.000 iiKïischeh een goed bestaan
kunnen vinden.
Een groet en grootsch werk is in uit
voering.
BINNENLAND
Assen 20.000 inwoners
Geschenken voor den jong
geborene.
Gistermiddag werd ten gemeentehuize
van Assen aangifte* gedaan van de ge
boorte van. den 20,000 sten inwoner. Het
bleek een jongen te zijn, genaamd' Hen
drik, het eerste itind van het echtpaar
Hummel—Dik.
De burgemeester,'pir. J. Bothenius Lok
man, .sprak d'em geüikkigen „vader:opbar;
telijke wijze toe, in tegenwoordigheid van
de wethouder* der gemeente en dteelcfe
hein mede, dat de gemeenteraad had be
sloten den jonggeborene een spaarbank
boekje met honderd gulden aan te bieden.
■Ook de Nufsspaarbank bood een spaar
bankboekje met 25 gulden aan.
Moeder en zoon maken het best. Van
het gemeentehuis te Assen wapperde de
driekleur.
H.AL de Koningin en H.E.9L Prinses Juliana brachten gisteren een bezoek aan
den velddag van het Leger des Heils in het Paardenbosch van het Domein Rotste ijk
te B&ara. De aankomst der Vorstelijke Personen. Naast H.M. de Koningin com
mandant Bouw© Vlas; naast ELK.H. Prinses Juliana luik-kolonel van het Leger des
Hei Is Grimijse.
Het Koninklijk Penningkabinet heropend.
Hot Koninktiik Penningkabinet, vroeger
in de Koninklijke Bibliotheek gehuisvest,
is Limns in het Haagsche gemeentemuseum!
ondergebracht,
in ©en der zaten van dat museum heeft
prof. dr. J. R, Slolemaker de Bruine, mi
nister van onderwijs, kunsten en weten
schappen- - eis termiddag het kabinet her
opend, nadat dr. M. A. Evelcin, directeur
van het kabinet, het woord had gevoerd.
Dagefijksche indexcijfers.
Medegedeeld door het Centraal Bureau
voor de Statistiek.
's-Gravenhage, 22 Juni.
Koersen van aandeeien; 88,8.
Goederen groothandelsprijzen: 68,0.
Burgemeester Van de Mortel heeft gisteravond aan den winnaar van het Interna
tionaal schaak toorn ooi te Noordwijb, Eliskases, (rechts), den eersten prijs uitgereikt,
In hel midden staande dr. Max Eu we, die belangsteUend toeziet.
Do dijk van Lemmer maar TFrfe, welke In het bader der Zuiderzeewerken® in den Noordoostelijke® Polder wordt aangelegd, Is
thans In wording. Een kijkje hij de voorbereidende werkzaamheden.
Overzicht Tweede Kamer
I De kwestie-Oss,
D© bespreking van hot enquète-voorsteJ-
Wendelaar in zak© de kwestio-Oss, heeft
gistermiddag in het begin van d© Tweed©
Kamervergadering haar besluit gekregen in
een aantal stemmingen.
In- de constellatie der meearagen is daar
bij geen noemenswaardige verandering te
voorschijn gekomen. Naar men weet had
d© heer Al bar da ©en motie voorgesteld,
welks den minister van justitie uïtnoodigt
tot het geven van nadere inlichtingen per
nota. De anti-re vol utiomuiiro heer Schou
ten heeft nu een voorstel ingediend om
over deze motie te stemmen eerst na de
beslissing over het enquète-voorslel. Da
reden hiervoor was, zooals hij gisteren had
aangegeven, dat hij" <3e nadere gedachten-
wisseling met den minister niet een en
quête-voorstel als uiting van wantrouwen
op den achtergrond behoort te staan. De
sprekers ter linkerzijde hebben zich tegen
het denkbeeld van den lieer Schouten ver
zet en hij de stemming overover bleek de
vottecldheid precies samen te vallen met
de scheiding rechts tegen links. Het voorstel
is aangenomen met 49 tegen 39 stemmen;
voor stemden do katholieken, do anti-
revolutïonnairen en de ehr. historischen.
Dientengevolge kwam het enquète-voor-
stel-W©ndelaar dus het eerst in stemming.
Het werd verworpen niet 50 tegen 37 stem
men. Tegen stemden do anti-revolution-
n ai reit, de roomsch-katiioiiekcn, de chr.-
historiscben en de nationaal-socialisten.
De motie-AlJ.-er.la werd met 84 tegen 3
stemmen aangenomen, met alleen de stem
men der nationaal-socialisten tegen. Hel
resultaat is dus, dat de Kamer, volgens de
gisteren door don heer Albarda gewijzigde
tekst, van de aan genomen motie, den mi
nister van justitie verzoekt ,,liaar ter voor
bereiding van een nadere gedachtenwïsse-
Iing een schriftelijke uiteenzetting te ge
ven van don feiten en omstandigheden,
op grond waarvan hij op 1 April aan do
brigade dor Koninklijke Marechaussee te
Gss de opsporingsbevoegdheid heeft doen
ontnemen alsmede van het oordeel der re
geering over het beleid der getneente-po-
lilie te Oss en voorts van al datgene, wait
bij verder in verband mot een en ander
van belang acht".
In het verdere verloop van de vergade
ring is een suppletoir© begrooting voor
1937 betreffende het regeeringseredief feu
lehoevo der luchtbescherming na breed©
discussie aanvaard. Het ontwerp gaf aan
leiding tot veel vragen, maar stuitte niet
op verzet. De Kamer is daarna tot onbe.
paalden tijd uiteen gegaan,
Provinciale Staten van Zuid-Holland
Tertiair wegcnplan.
Onder voorzitterschap van den commïs.
saris der Koningin, jhr. mr. dr- H, A«
van Kamebeek zijn. Provinciale Staten vaar
Zuid-Holland gisteren, in de vergaderzaal
van de Eerste Kamer bijeengekomen.
Aon de orde is: vaststelling van een
tertiair wegen plan voor de provincie Zuid-
Holland en de daarbij beboerende ontwerp*
verordeningen met een terzake ingekomen,
aures van B. en W. der gemeente Hendrik.
Ide-Ambackt.
De he eren van der Bas (a.r.), Schilthuis
(v.-<i.); Spronkers (s.-dj; Janssen (a,-r.);
van der Stoop (a.-r.); Zijp (lib.) en Wil.
brink (c.-h.) maakten enkele opmerkingen-
De heer Von Fisenne (Ged. Staten)
dankte voor do hulde aan liet plan be
tuigd on verheugde er zich over, dat de
hoofdlijnen algemeen aanvaard kunnen
werden. Spr. verucdigde de bepaling, dat
de ungavon ,ot een b.edrag van f309.peï
k.m. in ieder geval voor rekening van den
onderhoudsphenttee zijn, nu het niet mo
ge! ijk is sdk kosten van verbetering en on
derhoud [c bestrijden uit de voor de ter
tiaire wegen te ontvangen uitkeering uit het
verkeersfoads. Misschien zou later dit be
drag tot f250.kunnen worden terugge
bracht. 1 nans is dit niet raadzaam en
spr. heeft g"©n vrees, dat dit bedrag dea
aanleg van tertiaire wegen zou tegenhou
den.
Het tertiaire wegenplan wordt ten slotte
z.h.s. aangenomen.
Over liet laatste agendapunt: wijziging
vari het provinciaal wegen plan maakten de
heeren Nije (n.s.b.), Bergs!ioek (ar.) on
Van der Wijden (r.k.) enkele opmerkingen-
De heer Van Fisenne (Ged. Stalen) be
antwoordde de sprekers; het voorstel wordt
z,h.s. aangenomen.
De voorzitter sloot daarop de vergade
ring.
»f
te/W
'.Vr
,v^.-v.
