EERSTE BLAD.
Dé taak van Runciman
Woensdag 27 Juli 1938
ilrïï
Duitschiand
Engeland
v. d. AREND
Italië
Sovjet Rusland
91ste Jaargang.
No. 21924
Tel No. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53II.
BUITENLAND
Het Britsche. voorstel door de Sudeten
Duitschers goedgekeurd.
gevolgen, wanneer de zaak niet wordt
behandeld niet koene ea met redelijke
vaardig acid. Daarom hebben, wij in over
eenstemming met onze algemeene poli
tiek en in nauwe samenwerking met
"Frankrijk .alle? gedaan, wat wijkonden,
om een vreedzame oplossing van het'ge
schil te vergemakkelijken.
Chamberlain ontkende, dat de regeering
Tsjechd Slowakije opgejaagd" fiad, en
voegde hieraan toe; 'Onze bezorgdheid
was veeleer, dat de Tsjecho, Slowaaksche
regeering te haastig zou zijn met de be-
handeling van den toestand, die zoo deli
caat is, eh waarbij het wen'schelijk-
ste is, dat beide partijen niet in een
positie komen, waarin zij zouden vast-'
zitten en niet in slaat zouden zijn 'om
onderling vérder té geven én-te nemén,
Dé Britsche rcgèeringn heeft; er "-bij ".de
Tsjecho Slowaaksche op: aangedrongen,
haar voorstellen aan Honlein-voor. te -leg
gen, alvorens ze in het eigen parlement
te brongen.
"Wanneer eventueel een overeenkomst
over een regeling tot stand zou kun
nen kómen tusschon den leider" der Sü-
deten-Duitschors en de Tsjecho Slowaak
sche regeering voordat eeuïg staluat in
feit voor liet parlement zou zijn ge
bracht, zou dat duidelijk de beste aller
oplossingen vormen.
Chamberlain was niet van meening, dal
veel druk noodig was geweest van den
kant van Engeland oin de Tsjecho Slo
waaksche regeering er toe te brengen
om te doen, wat zij voortdurend' nage
streefd' liad en wel de meest volledige
gelegenheid! te geven voor een volledig,
openhartig bespreken van alle voorstel
len, die men .zou wensehen te doen..
Terwijl de tijd voortging, aldus voeg
de Chamberlain hier aan toe, leek het
twijfelachtig, of zonder eenigen bijstand
van buiten een vrijwillige overeenkomst
tusschen-d© Sudeten-Duitscheis. ende
Tsjecho Slowaaksche regeering we! waar
sehijnlijk was. Dnder die omstandigheden
overwoog de Britsche regeering of er
niet nop een andere weg was, waar
langs zij hulp zou kunnen verleenen om
de onderhandelaars tot elkander te bren
gen en, in antwoord' op een verzoek van
d'o Tsjecho Slowaaksche regeering, kwa
men wij overeen voor te stellen, dat een
persoon met de noodige ervaring en
kwaliteiten r.Ch onderzoek ter plaatse zou
instellen naar het onderwerp en zou
trachten om zóo noodig voorstellen te
doen om de onderhandelingen tot succes
te doen leiden. Die onderzoeker en be
middelaar zou natuurlijk onafhankelijk
zijn van de Britsche regeering. In feite
zon hij onafhankelijk zijn van alle re-
geeringen. Bij sou uitsluitend: optreden
in zijn persoonlijke capaciteit en het zou
natuurlijk noodzakelijk zijn, dat hij zou
beschikken over alle faciliteiten en inlich
tingen, teneinde hem in slaat te stel
len zijn laak ten uitvoer te leggen.
Ik kan niet beweren, aldus voegde Cham
berlain hier nog aan toe, dat een voorstel
van dezen aard' noodzakelijkerwijze oen
oplossing van dit probleem zal voortbren
gen, maar ik denk, dat het twee waarde
volle resultaten kan hebben, ml. het zal
veel tot stand brengen ter inlichting van
de openbare meening in het algemeen over
de werkelijke feiten van het geval en ik
hoop, dat dit kan betcekenen, dat proble
men, die tot dusverre onaanraakbaar leken,
onder invloed van zoo'n bemiddelaar min
der hardnekkig kunnen blijken dan wij
hadden gedacht, Het ligt volstrekt voor de
hand, dat deze taak een zeer veeleischen-
de verantwoordelijke en delicate za! zijn
en de Britsche regeering is van mooning,
dat het een gelukkig ding is, dat zij van
L'ord Rundman de toezegging heeft ge
kregen, dat hij deze taak op zich zal
nemen, mits hij verzekerd is van het ver
trouwen der Sudeten-Duitsclicrs, hetgeen
naar ik hoop, het geval zal zijn, evenals
van den steun van de Tsjecho-Slowaaksche
regeering.
Op een interruptie verklaarde Chamber
lain in dit verband' nog, dat Runciman
geen arbiter, maar een onderzoeker en be
middelaar zal zijn, die zou trachten zich
op de hoogte te stellen van alle feiten.
Op de vraag van Churchill, of beide
partijen er mede aecoord' waren gegaan,
antwoordde Chamberlain: Wij hebben nog
geen antwoord van de Sudeten-Duitscliers,
Wij'hebben, aldus voegde de premier hier-
aan toe, bij' de Tsjecho-Slowaaksche en de
B'uitsche regeering met nadruk gewezen
op de wenschelrjkheid' van zelfbeheerschiiig.
liet voldoening hebben wij de pogingen
van de Tsjecho-Slowaaksche regeering
waargenomen en het heeft ons ook zeter
verheugd van de Duitsche regeering ver
zekeringen te hebben mogen ontvangen,
materiaal gereed ligt voor een verbre-1 welke kort geleden hernieuwd zijn, betref-
ken van don "vrede, met onberekenbare I fende haar wensch ten aanzien van era
Officieel is nog geen. bevestiging, gepubli
ceerd van de'aanvaarding door de" regeering
van Tsjecho Slowakije, van -het :Engelsche
voorstel lot uitzending van Runciman als
arbiter tussclien Praag en de Sudeten-
DuitsoheTs.' -
In welingelichte kringen verklaarde men,
dat'Praag niet tegen dezen maatregel ge-
klant is. De ochtendbladen' meldden reeds,
dat de aankomst van Runciman efk' oogen-
blik' verwacht kan worden.
Een doior het Tsjecho' Slowaaksche tele
graaf agentschap Ceteka gepubliceerd tele
gram uit Londen meldt, dat de Ëngelsche
arbiter oinmiddellijfc zijn werkzaamheden
moet beginnen en nietinofet .wachtemop een
eventueele mislukking der onderhandelin
gen, welke men. juist- op deze wijze wil
voorkomen.- Aannemende, .dat Praag met
'deze procedure icêoord"'gaaf,""stelt men
zich te Londen dè zaken als volgt voor:
het geehe) der kwestie Zou besproken wor
den door de Tsjecho Slowaaksche regeering
met den Engelschen raadsman en met de
Sudeten-Dutschers, ten ei inde de coinpro-
misonlwerpen op te stellen, die vervolgens
aan het parlement zouden kunnen worden
voorgelegd. Londen zou aan Tsjech a Slo
wakije en Duitscbland zijn bemiddeling aan
bieden, ten einde deze landen te brengen
tot afsluiting van een niet aonvalspact.
Tijdens de onderhandelingen zou Duitscb
land zich moeten onthouden van iedere
interventie en iederen druk'.
De meriting van de Sudeten-
Duitsche partij ever Jtuuri-
mans missie.
De voorzitter van de parlementaire club
der Sudeten-Duilselie partij, de afgevaardig
de Kundt, die, naar men weet, de onder
handelingen met minister-president Horiza
over de Sudelen-Duitsche kwesffe voert,
heeft voor de National Zeitung een verkla
ring afgelegd omtrent het standpunt der
Sudeten-Duitsche party ten aanzien van
de aan lord Runciman toevertrouwde taak,
Kundt verklaart o.m.: Wij begroeten iedere
persoonlijkheid' die op übjeciieve wijze den
toestand bestudeert om tot een positieve
oplossing bij te dragen. Belangrijk is voor
de Sudeten-Duitschers de vaststelling, dut
de betreffende voornemens is, niet slechts
van de Britsche regeering, doch van iedere
andere regeering volkomen onaf ban kei ijk: te
handelen. Wij zijn bereid om zooals tot
dusver ieder, die zich met objectieve oog
merken voor de toestanden in Tsjecho Slo-
waky interesseert, ons standpunt openhar
tig en eerlijk mede te deden en hem in ielk
«opzicht er bij behulpzaam te zijn, de toe
standen in Tsjecho Slowakije overeenkom
stig de Waarheid' te bestudecren, om zich
eén. oordeel als objectief waarnemer en
rapporteur te vormen.
Sudetcn-Dmtsehc- partij aan
vaardt bemiddeling van Run-
cbnan.
De Sudeten-Duitsche partij verklaar
de gisteravond, dat zij bereid is, de
bemiddeling van- lord Runciman te aan
vaarden, Zij heeft een nota in dezen
geest opgesteld voor den Britschon mi
nister-president.
Herlijn levert nog geen offici
eel commentaar.
Op de benoeming van lord Runciman tot
bemiddelaar in de Tsjecho Slowaaksche
kwestie wordt officieel nog geen commen
taar geleverd. Er is hierdoor, zoo zegt men,
geen wijziging gebracht in de houding van
de Duitsche regeering. Duitschlaud wil de
«ontwikkeling der gebeurtenissen te Praag
aïwaebten.
De openbare meenïng in DuiisChland
hecht daartegen groote beteekenis aan hot
besluit der Britsche regeering. In politieke
kringen verklaart men, dat Engeland, in
overleg met Parijs, een groote verantwoor
delijkheid op zich neemt.
Chamberlain over Tsjecho
Slowakije
Rede in het Lagerhuis.
L r ®filsc'1,0 Lagerhuis is gisteren
©en belangrijk debat gevoerd over do
buitmiand'sche politiek, waarbij minister
president Chamberlain Mn groote rede
beeft gehouden.
Ten opzichte van Tsjecho Slowakije
zeid© Chamberlain, dat liet voor de meu-
schen in Engeland' zeer moeilijk is om
zonder speciale studie te komen Sol een
reebtvamdige conclusie ten aanzien van
de verschillende kanten in liet probleem
tusschen Tsjecho Slowakije en de'SuJetea-
Duitschcrs.
Ook bier weer, zijn wij er ons slechts
at te zeer van bewust, dat daar al liet
vreedzame oplossing. De Britsche regee
ring heelt voortdurend den nadruk ge
legd op de ncrozakeüjkheid van geduld in
dezen zeer delicaten en moeilijken toe
stand. Wanneer wij slechts, aldus spreker,
een vreedzame oplossing van dit Tsjecho-
Slowaaksche probleem konden vinden, zou
ik zelf de opvatting toegedaan zijn, dat
de weg weer open was voor oen verder
streven naar algemeene kahnoering, die
niet kan worden bereikt voor wij «ervan
overtuigd kunnen zijn, dat geen groote
oorzaak van meeningsverschil of geschil
ongeregeld blijft.
In dit verband noemde Chamberlain bet
EhgelscliDuitsche vloot-accoord als een
bewijs voor de mogelijkheidd van volledige
overeenstemming tusschen ©en democrati
sche!! en een totalitair® staat.
Ik zie niet in, aldus spreker waarom dat
experiment niet zbu herhaald worden. Bij
die vlootovereenkomst .heeft Hitier een
belangrijk gebaar van den meest pracli-
scben aard gedaan ter bescherming van
den vrede (applaus), waarvan de waard©
niet altijd volledig' gewaardeerd is.
De toestand in het Verre Oosten
Na «Jen val van Kiockiaag.
De Japan sché -troepen" zijn volgens de
laats'e berichten na den val van luoe-
kiang direct verder opgemarcheerd.- Een
colonne rukt, naar. gemeld wordt, uilKioe-
kiang langs den' spoorweg op naar Kan-
tsjang, terwijl een andere colonne de
Jangtse volgt in ,tïe richting van Hankau.
Naar het Glun-eêsche telegraafagent
schap meldt, schrijft de North China Daily
News, een te Sjanghai verschijnend En
gel sch blad, in "verband met den val
van Kinekiang:
,,De verovering van Kioekiang door de
•Tapatmnezeti behoeft niet noodzakelijk iets
belangrijkers te heivijzen dan de val van
Soetsjau, hei geen "heieeken t, d'at nog weer
een stad' door de Japanneezen bezet is.
Het is mogelijk, dat een verdere Japan-
sche cpmarseh naar Hankau zal moe
ten wachten, tot het. overstroomingssei-
zoen I eekenen van zijd aftocht toont,"
Cholera-epidemie je Sjanghai
breidt zich' uit.
'Ondanks alle maatregelen van de auto
riteiten breid'; de chókraepidemie in de
internationale nederzetting te Sjanghai
zich suei uit. 'Officieel word't medege
deeld, dat zich in de'afgeloopen week in
de internationale concessie 772 nieuwe
gevallen 'hebben voorgedaan en dat 172
Chineezen en- 1 buitenlander aan de
ziekte besweken zijn.
De strijd in Spanje
Tan het Estramadnra-front.
Hav.ns meldt uit Madrid:
Aan het front van Estramadura in de
provincie Badajoz, hebben de regerings
troepen na feilen strijd het dorp Campa-
nario, op \8 k.m, ten Oosten van Villa-
nueva de La Serena, moeten opgeven.
Na den veldslag der laatst edagen, waar-
3-ij de regeeringslroepen hebben moeten
wijken voor de felheid der rechtsche aan
vallen, hcbb?n zij nieuwe linies opgesteld
Oostelijk van de vroegere frontlijn.
Do rcchtschen -zetten hun aanvallen
voori.
Van hel Noordelijk front.
Volgens een bericht van Havas nit Va
lencia, blijven de regeeringstroepen aan
hel Levant front met succes Viver ver
dedigen. Gisternacht hebben de reclitschen
ge-lracht de stellingen tusschen Caudiel
en Bena'er te forceeren. Zij werden ech
ter teruggeslagen.
De lialiaansche troepen, die aanveleni
in de zó no van Bejis, op 11 k.m. ten Wes
ten van Viver, werden verrast door een
tegenaanval der regeeringstroepen en hun
avantgardeiormaties werden gedwongen
liet gehucht Beteta op de helling van de
Sierra del Toro, op te geven.
Havas bericht uit Salamanca:
In het communiqué van het groote
hoofdkwartier wordt medegedeeld, dat de
vijandelijke strijdkrachten, die de Ebro
bij de monding zijn overgetrokken, onge
veer een regiment, in de pan gebakt zijn.
Er zijn meer dan 400 dooden geteld,
terwijl een hoim'erdlal vijandelijke solda
ten verdronken is. De linkschen, die de
rivier ten Zuiden van Mequinenza zijn
overgetrokken, zijn omsingeld'. Hun brug
gen zijn vermeld!.
De bombardementen op open
steden.
Reuter mold't uit Londen:
Naar verluidt is de Spaansche regeering
bereid' het vooratol le aanvaarden betref
fende uitzending eener Ëngelsche commis
sie voor hel instellen van een onder
zoek naar hel bombard'eere-n van open
sletten. Men vervracht, dat binnenkort een
desbetreffend antwoord zal word'en ont
vangen.
Franco heeft het voorstel voorwaardelijk
aanvaard. Zijn voorwaarden worden, thans
te Londen besludeerd. Er verluidt, dat
deze voorwaarden in hoofdzaak betrek
king hebben op de aan de commissie te
geven opdracht en dat zij op het eer
ste gezicht, nauwelijks een goeden grond
slag schijnen te geven voor het uitzen
den van de commissie. Te Londen ver
luidt echter, dat, wanneer een van beide
partijen volledig het voorstel aanvaardt,
de commissie uitgezonden zal worden.
iiiiSSi
De kleine Prinses Beatrix op den arm van Haar moeder, H, K. H. Prinses
Juliana le Heiligendanun, waar hel Prinselijk Paar thans vertoeft.
De terugtrekking der vreemde
strijdkrachten uit Spanje
Het antwoord der regeering
te Barcelona.
Do Spaansche ambassadeur te Londen, de
Azcarate, heeft gistermorgen op liet Fo
reign Office het antwoord zijner regeering
op het ontwerp tot terugtrekking der vrij
willigers overhandigd. Volgens Spaansche
kringen te Londen zouden de gemaakte re
serves niet van dien aard zijn, dat zij het
succes van hel plan zouden belemmeren.
De reserves zouden van constructieven
aard' zijn,
De eed van trouw der geestelijken.
Boor den president van den opperkerke
raad van de oud-Pruisische landskcrk is
de termijn voor het afleggen van den slants
po! it ie ken eed van irouw der Evangelische
geestelijken verlengd tot den 30sten Sep
tember. In de overige landskerkeu is het
afleggen van den eed reeds voltrokken
daarbij zijn nergens moeilijkheden gerezen.
Slechts in de oud-Pruisische kerhgebie
den wordt volgens het D. N, R., door
predikanten, die tot de belijdend© kerke
lijke richting hehooren, nog een zekere te
genstand geboden, maar ook in de oud
Pruisische laudskerk is door de meerder
heid «Ier geestelijken den ©ed reeds afge
legd', Dioior de verlenging van den termijn
moeten naar liet schijnt pogingen om tot
overeenstemming te komen met nog niet
beëedigde predikanten gesteund worden.
Monument voor Scliuseliniggs eerste
vrouw vernield.
Nazis hebben het aan den weg van Linz
naar Salzburg staande monument ter nage
dachtenis van Ilerma Schusclmigg, de eer
ste vrouw van den oud-bondskanselier, met
dynamiet opgeblazen. Het monument stond
oip de plek, waar mevrouw Schuschnigg in
1935 bij een auto-ongeluk om het leven is
gekomen.
Een socialistische gravin overleden,
In den leeftijd van 77 jaar is gisteren
■overleden de gravin van Wanviek. Zij was
een intieme vriendin van koning Eduard
VII en van koningin Victoria.
De gravin van Warwick beeft haar leven
aan het socialisme gewijd en a.m. nog tij
dens bna-r leven een van haar buitenverblij
ven, Easfon Lodge in Dunmow, Essex, aan
de labourparlij geschonken, welke ©r een
college van maakte. Zij was in 1924 candi
date der labmirpartij in den kieskring War
wick, doch werd toen door Eden ver
slagen.
De kwestie van het volkslied in Zuid-Afrika
Reuter meldt uit Kaapstad:
Tijdens een debat over de volksliederen
heelt de leider der nationalisten, Malan,
o,a. verklaard, dat het onaangenaam is,
dat, terwij1 de eene groep in haar ge
voelen Zuld-Afrïkaansch handelt, gevoe
lens van de andere groep slechts uitgaan
naar een ander land. Deze groep mag zich
niet verzetten tegen de pogingen, die ge
daan worden om de twee groepen te ma-
ken tol óén volk, doordat het in de vlag
en het volkslied gemeenschappelijke sym
bolen heeft. i
In zij'n aiuwoord zeido ministerpresident
Hertzog, dat hij geen enkele volksgroep
tot het zingen van een bepaald volkslied
wil dwingt-"'. Hi] stelde een amendement
voor, behelzende, dat bij alle gelegen
heden onder auspiciën van de regeering
zoo',vel „d!o stem" als het „God Save
The King" wordt gespeeld.
De raszuivere Italiaan draagt geen
boordjes en dassen.
De campagne voor de bescherming van
het Italiaansche ras breidt zich voortdu
rend uit. Een haag] eeraar aan de universi
teit van Palermo, prof. Qucco, stelt de in
voering voor van het staande Romeinsche
schrift in tegenstelling met het sclrain©
schrift. Hij bepleit voorts den terugkeer
tot den „Romeinschen hals" vrij van iedere
belemmering door boord en das, dit ten
einde de bloedsomloop te vergemakkelijken
vooral de bloedsomloop in, de gezichtsor
ganen, want Italianen hebben goede oogen
noodig om hun tanks en vliegtuigen te be
sturen. De Giomale d' Italia neemt deze
campagne over en laat zich eveneens min
achtend uit over het schuine Siieroglyphen-
scbrift en de boorden 'en dassen. In de in
voering van het staande Romeinsche
schrift, de afschaffing van das en boord
en den terugkeer tot de oude Romeinsche
gewoonten, ziet het blad twee verstandige
rasverschijnselen.
Krilcuko „volksvijand".
Na in Januari uit zijn functies van volks
commissaris vau justitie te zijn gezet, is
de voormalige procureur der U.R.S.S., Kri-
ienko, gisteren door zijn opvolger Visjenski,
tot „vijand des volks" verklaard, VisjinsJri
beschuldigt Rrilenko en de juristen Patsjoe-
kanis en TsjeJiapof van sabotage van het
Sovjet-recht
Ent, Samenwerking
Het onderhoud tusschen Bonnet en
Morgen thau.
Het onderhoud, dat Bonnet gistermiddag
met Morgenthau heeft gehad,' liep, naar
men in bevoegde kringen verklaart, over
buitenlandsch-politieke kwesties. Bonnet
heeft getracht, Morgenthau zoo nauwkeurig
mogelijk in te lichten over den algerneenen
toestand' in Europa- en o.a. over de Spiatan-
sclie en de Tsjecho Slowaaksche kwestie,
alsmede over de Fiansch-Brilsclie politiek©
samenwerking.
Morgenthau vertrok gisteravond naatr do
Azuren kust om daar rust te nemen.
J)e» eoaraat «MMhfal dtgtljjhs, net uit
zondering tan Zon- ec Feestdagen.
Prijs per kwartaal f 2.—-; franco per post
f 2,50- F rijs per week: 15 ets. Afzon-
•krUjke Bumsaeni 4 cta. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Mvartsntiën roor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan liet Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags voor uur.
Een bepaalde plaats van advertontiën
wordt niet gewaarborgd.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KQRTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijoen).
Pi"ijs dgr Adymenlüm: van t*—r^cls ttïfii
iedere regel fneer 1 OtfU; m Lel Zftif i iLiKi>»nimw
1-5 regels *"1.80, iedere repel meer I (U£i
ÜocJametJ&lö per regel. IneatóeJur^tcrü qtü.j
poïdtkwrtitiDttOT 15 cta. l uneven mi» ad vvrienljeti
bij abonnemeiiL xi.m aan liet bunsiiti vei krij^baar
üjgehjk* wrden legen vow ttiltotsiliiw Klmiie
AdverleotiSn opgenomen h l tïüO I/hl 15 wouj-
dei^ f Ö./o j/jft, wdoi den. Kik ttéard ineer
5 .cent tot "een maximum van 20 nooitk'in
*e Woensdags: Ktvme Ad vei teuliên tol oor
den f 0.25, ïmts \0ür Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau betorgd.
s Zaterdags: Kleine Advertentie» J1.00,mdien
plet v&ór VrijdufraAond C uur bezorgd.
fi-.-.
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDEN OPTICIEN
dus
HOOGSTRAAT 91
Brillen voor .Ziekenfonds!eden
