De
witte stad aan
Blauwe Fjord
de
berth; j.
1 SEPTEMBER
VAN RIJSOORT's ATELIER
KLEINE ADV ERTE 4TIEN.
II LUNAPARK
60 WERELD-ATTRACTIES 60
Has Maltha - FoÉoliamSel
Advertentiën
ONTEIGENING
DESC HIEDAMSCHÊ
MIDDENSTANDS
D I P O MA
SI IEL 11 Tel SB84T-SCHIË0AM
COURANT
NAAR Dl
BIOSCOOP?
OPTIEK ËN FOTOGRAFIE
Waar waivischvaarders hun buit in een krant
mee naar huir nemen. Ook de Sandefjordsche
huizen worden van buiten geboend. Het aantal
in de Zuidelijke IJszeeën buitgemaakte wal-
visschen in drie jaar met vijftig procent
gestegen.
Gemengd Nieuws
Een nette DAGDIENSTBODE
W 0NDERL. SCHIEDAMSCHE
3EGRAFENISVEREEN1GING
BEGRAFENISSEN
TRANSPORTEN
20 Augustus f938 t/m 10 Sept. 1938
Grand
Thalia
Qlympm
Studio *31
Passage Theater
VAN CETTERSTRAAT 48, TELEF0ÖN 30S46
Wa. M, VA*1 OS - Opgericht 1875
Hoogstraat 23S Rotterdam Telefoon 54744
Het FOTO WEUK
heeft XI verlokt tot het
waken van
LEUKE FOTO'S
ALLÉÉN HOOGSTRAAT 4 - TELEFOON 69559
VRIJ ENTREE
VRIJ ENTREE
VRIJ ENTREE
VR8J ENTREE
Elk najaar weer trekken zoo'n zeven,
achtduizend! mannen en jongens uit San*
de fjord en Tons berg ®a andere pJaatseai
aan. den Westkant van de Buiten-ÜsJofjoid
naar de Zuidelijke IJszeeën om er meer
dan. drie maanden lang ononderbroken jacht
te maken op het grootste wild dozer aar
de, op de waivisschen, de levende grond
stof van de zeep- en margarine-industrie.
Dag in, dag uit, met als eeoigen rustdag
slechts den Sisten December, Kerstavond1,
jagen de va&gslbooten voort door de stor
men van Antaxcits en zwerven de koke
rijen, geweldige varende fabrieken met hon
derden arbeiders, her en der om, geleid
door het tikke-tikken van de draadioozo,
den buit op te halen wacht na wacht
richten op de, de golven doorborende I100-
ge stevers van de vangstbooten de schut
ters het harpoenkanon, zwoegen op de
hellende dekken van de met traanstank
doortrokken kokerijen de arbeiders, die de
kadavers ontleden en de machinale been-
derzagen knerpend door de boomstam-dik
ke ruggewervels laten gaan, waken weer
anderen bij de kookappaïaten, bij* de ma
nometers, bij de kijkglazen, waarlangs
bruingeel de kostbare traan naar de enor
me tanks vloeit, terwijl in zijn hut op de
brug achter stapels rapporten en staatjes
de vangstleider zit, die voor heel de ex
peditie verantwoordelijk is, maar dan ook
niet zelden gedurende een seizoen van
rond hondeid dagen ongeveer duizend gul
den per etmaal verdient.
Dust.
Maar nu is het zomer. Nu liggen in de
breede baaien voor Sandefjord en Tons-
berg de kokerijen en de vangstbooten werk
loos achter de boeien in *t gelid, voor zoo
ver ze niet bij de Anisterdamsche Droog
dok Maatschappij of WUton-Teijeiioord of
eiders in reparatie zijn, Nu zitten de wai
vischvaarders, de „actieve waivischvaar
ders", zooals ze her zichzelf noemen ter
onderscheid in v van hun „schuiten", op de
naar teer geurende, zonnige steigers in
de tintelende fjord uur na uur aandachtig
naar hun dobbertje te staren om tegen
dat de fluit van de werf gaat met een
paar vischjes in een krant naar hels te
■kunnen wandelen als ze 't al niet nog
rustiger nemen en gemakkelijk achterover
in een ligstoel in hun angstig-nelte tuintje
zitten.
Nu is het stil, zomersch stil daar in
Sandefjord. Het is er anders rok wel stil
en landelijk rustig in dit stadje aan. den.
waterkant, 'dat zijn voornaamste industrie
heelemaal aan de andere zijde van den
aardbol heelt, dat alleen maar levendig©
drukte kent in de bewogen weken van
aan- en afmonsteren, van uitrusten efn op
leggen, van afscheid en thuiskomst, dat
vijf, zes maanden van 't winterhalfjaar
een zóó groot percentage van zijn manne
lijke bevolking ter •walvischvaart heeft, dat
een naar 'n pakkendm kop zoekende jour
nalist in de verleiding komt het administra
tieve wereldcentrum der waiviscbvaart dan
„een stad zonder mannen" te noemen..
Maar zoo op een zomerschen middag met
felle zon in de breede straten en over de
fjord tusschen de rossïg-gloeiende rotsen
is het er zoo stil als 't in een rustig en
zéér welvarend stadje maar zijn kan.
Van de werf Frammaes aan den over
kant van 't water, die zich, dat kan bier
haast niet anders, op *t bouwen van wal
vïschvaarders beeft gespecialiseerd, komt
geen geratel van klinkhamers, geen ge-
druisch van machines zelfs, en de blonde
typiste van de internationale vereeniging
voor de waiviscbvaart, die voor een open
venster met wijd uitzicht over de fjord
een paar nagekomen rapporten van de_ Ja-
pansche kokerij Xissliin Maru zit over te
tikken, werkt op een werkelijke noiseless.
Zoodat ze ook niet de middagrust verstoort
van den bejaarden knecht in den winkel
beneden, den winkel van een der groot
ste walvischvaartreederijien in Noorwegen,
waar men om zoo te zeggen van alles
koopen kan behalve walvisclitraan. Maa"
meer dan een pakje pruimtabak aan een
walvisclivaarder in ruste en een fieschjo
zonnebrand-olie aan een badnimf in shorts
verkoopt de over 'n kasboek wat soezen
de winkelknecht dezen zonnigen achter
middag niet.
Drukte in September.
Och, de goede dagen voor den San-
defjordscben winkelstand komen pas in
September, begin October, wanneer do
waivischvaarders kleeren en schoen-en on
allerlei kleinigheden en bovenal sigaretten,
sigaretten bij de duizend tegelijk komen
koopen, en dan omstreeks Pasch-en op
nieuw, als 't vangstvolk terugkeert en er
dagen lang feest wordt gevierd en 't geld
vooreerst niet oj> schijnt te kunnen. Dan
kan 't na een goed seizoen zijn, dat de
champagnevoorraad van het zeer groote
hotel Atlantic waarom heeft men dal
eigenlijk niet Antartic gedoopt? uitge
put raakt en dat bij de agenten van „bete
re" automerken de klanten haast in queue
moeten staan.
Maar het drukst liebben de banken het
toch altijd, want de waivischvaarders zijn
oveT 't algemeen veistaudige lieden. Velen
hebben een eigen buis gekoent, een boer
derijtje vaak bier ergens in de buurt, waar
moeder-de-vronw in 't winterhalfjaar de
doening bestiert en de walvisclivaarder des
's zomers min of meer voor zijn genoegen
boert. Vangstleiders en schutters, wier na
men elke jongen tusschen Kristiansand en
Oslo kent, I) ebben zich soms tegen de rot
sige hoogten villa's als kasteden gebouwd,
maar 't zijn toch eigenlijk de minder pre
tentieuze houten villatjes van de minder
pretentieuze houten villatjes van de min
der vermaarde waivischvaarders aan den
buitenkant van Sandefjord, die op dit stad
je hun stempel zetten. Kleine villatjes, niet
bizonder van stijl of liever gezegd': heele
maal zonder stijl, maar allemaal even goed
onderbonden, allemaal even blinkend wit
geschilderd en allemaal omgeven door oven
Treurige tuintjes vol zomers-bonie bloemen
en met schelpen rond de perkjes. En zoo
wit als die villatjes zijn. zoo wit zijn vrij
wel alle huizen van het heele stadje, tot
het Volkshuis, waar de zeemansmissie zus
terlijk samenhuist met de bioscoop en de
redactie van het socialistische streekblad,
toe. Je kunt zien, dat do menschen hier in
Sandefjord den lijd hebben om hun huizen
elk voorjaar weer een strookje verf te
geven, om voortdurend in hun tuintjes
bezig ie zijn, om den boel telkens mooier,
telkens beter te maken. Je kunt hier ook
zien, hoe da huizen van de dakgoot tot
de stoep met den boender worden schoon-
gesclurobt, wat volgens de schoolboekjes
anders alleen, met Hoilandsche huizen
pleegt te gebeuren.
Bezorgdheid voor de toekomst.
Maar wanneer je daar zoo op 'n wande
ling door deze stralend witte stad aan de
blauwe fjord eens aan 't praten komt met
een walvisclivaarder merk je al spoedig
iets van bezorgdheid voor de toekomst.
En wanneer dan later op 't gezellig klei
ne kanfoor van de walvlschvaartvoreeni-
ging met de scheepsmodellen op de rood-
mnhonïe kasten en walvischfanden als pres-
sepapiers op de hoop en statistisch mate
riaal van alle kokerijen en vangstbooten
ter wereld, je een paar rijtjes cijfers mét
commentaar voorgelegd worden, wordt hot
je duidelijk, dat die welvaart hier in San
defjord, én in Tonsbcrg én in die andere
walvisch vaar (plaatsen langs de Buiten-Os
ïofjord in gevaar is.
Al sedert een jaar of vijf, zes spreekt
en schrijft men erover, dat de walvissdien
van de Zuidelijke IJszeeën ernstig met uit
roeiing bedreigd worden en al bijna even
lang is men liet er in theorie over eens,
dat de tot nu toe genomen, beschermende,
de vangst beperkende maatregelen niet vol
doende zijn. Maar om verschillende rede
nen waarvan de stijging der traanprij-
zen er één is en de behoefte van Duitsch-
land' en Japan aan deviezen een andere
is de liefhebberij' voor de waiviscbvaart
zóó toegenomen, dat het aantal expedities,
dat drie jaar geleden nog circa twintig
was, het komende seizoen vijf-en-dortig zal
bedragen en dat het aantal vangstbooten
dun naar alle waarschijnlijkheid 2SS zal
zijn tegen ongeveer 150 ra het seizoen
1935'36.
Dat seizoen was de totaio taanproduc-
lio ruim 400.000 ton, den vungen winter
bedroeg zij goed 550.000 ton en voor het
aanstaande seizoen berekent men nog cad
ge tienduizenden tonnen moer. Eu deze
laatste drie jaar is, ondanks het feit, dat
de over-exploitatie van den walvïschstand
door de vakmenschen erkend wordt, liet
aantal buitgemaakte waivisschen van bijna
31000 tegen 45000 gestegen.
Niet meer onmisbaar.
Maar ernstiger dan de groote kans, dat
•over enkele jaren het bestand zoozeer ge
dund zal zijn, dat de walvischvaart met
bet tegenwoordige, moderne en dure ma
teriaal niet meer rendabel is, moet voor
de walvischvaartplaatsen aan do Oslofjord
het feit geacht worden, dat de waivisch
vaarders uit deze plaatsen niet meer on
misbaar zijn. Tot drie jaar geleden waren
alle opvarenden van alle Noorsche én
buitenlandsche kokenjén en vangstboo
ten in de Zuidelijke IJszeeën Noren. Daar
na zijn de buitenlandsche reeders het om
verschillende redenen gedeeltelijk met eigen
lamlgenool.cn gaan probeeren, al biel den
zij op de belangrijke posten ook uitsluitend
NooTsche krachten. En in drie jaaT tijds
is het percentage ntet-Noorsdie werkkrach
ten op de walvischvaartvloot van 0 tot
6.3 vervolgens tot 17.6 en in 't laatste
seizoen tot bijna 32 procent gestegen. Wol
is door do uitbreiding van de vloot het
aantal Noren ter walvischvaart ongeveer
gelijk gebleven, maar een te verwachten
inkrimping van hot vangstmateriaal moet
groote werkloosheid onder de Noorsche
waivischvaarders tengevolge hebben.
En voor Sandefjord en die andere plaat
sen aan de Buiten-Oslofjord, die hun voor
naamste bron van inkomsten daar ver naar
den Zuidpool toe, in 't stormachtige An-
tarclis hebben, wonlt dat ongetwijfeld een
zeer ernstige geschiedenis.
De „zorgen" koffer wordt thuis gelaten.
liet is nierkwaal dig, dat vele menschen
op reis gaan in hun vacantieweken, doch
dat zij slechts matig genoten hebben, on-
dans het feit. dal zij in een geheel andere
omgeving vertoefden, dan liet dagclijksche
leven hun biedt Toch zijn er ook weer an
dere menschen, wier financien hun niet
toestaan to reizen, die moeten volstaan
met af en toe een dagje hun stad, hun.
huis en ai het dagelijkschc gedoe te ont
vlieden Een kleine trein-, tram- of autobus
reis voert hen naar buiten on opgefrischt
en vree lijk, old a an over heigeen zij ge
noten liebben, keeren zij 's avonds huis
waarts.
Reizen is ei-n kunst, die niet iedereen
verstaat, evenmin als het genieten van het
geen men ziet en beleeft. Velen leeren hét
nooit! Er zijn menschen, die niet groote
koffers en veel onnoodigeu ballast op
reis gaan, andere nemen slechts het hoog
ncodige mede. lot den ballast, die som
mige vacantiegangers met zich voeren, be
boeren. ook de zorgen en velen kunnen bet
niet laten steeds te blijven piekeren over
den kleinsten tegenslag. 2rf weten zich
niet los to maken van hun dagelijkscho
sleurleven, altijd blijft hun hoofd vervuld
met het een of ander, steeds blijft de rim
pel op huu voorhoofd en terwijl d® trein
hen Langs de schoonste landschappen voert,
blijven zij nog aan allerlei dingen denken,
die hun thuis ergernis gaven.
De zorgen reizen mee, men heeft ze in
den reiskoffer gepakt «a men pakt ze weer
uit in de plaats van bestemming. Wil men
zich hieraan niet onttrekken en zichaelve
het leven moeilijker maken dan noodig is,
dat moet men ten slotte zelf weten, doch
spreekt er dan niet met reisgenoolen over!
Houdt deze builen alle gepieker en blijft
neutraal in de conversatie. Wij hebben het
allen wel eens ondervonden, wanneer wij
van onbezorgde vacantieweken wilden ge
nieten, hoe deprimeerend het kan werken,
indien wildvreemde menschen, die wij nau
welijks kennen, ons „in vertrouwen" ne
men en lange verhalen doen over treurige
familie-omstandigheden, over pirocessen, die
zij voeren en wat al niet meer.
Wat heeft men .feitelijk aan al deze ver
trouwelijke mededeel in gen, geen van beide
partijen komt er verder mee en beleefd
heidshalve luistert men toe, hoewel men
zoo gaarne had willen- genieten van een
rustig avonduur, of een klein© wandeling.
En de betrokkene zelf? Och, deze ver
andert men niet, indien, zij zelf niet aan
voelt, dat zij met energiek gebaar alle
moeilijkheden uit haar gedachten moet ver
bannen en zich ontvankelijk moet stellen
voor de genietingen der vacantieweken.
jeigd kan zich zoo heerlijk en onbe
zorgd aanpassen aan de vacant ie vreugde en
alle scbooizorgen vergeten. Menigeen kan
bici ecu voorbeeld aan nemen, want de
vacanlic dient om onze gedachten los to
maken van. het dagelijkscho gedoe. Iedere
dag, iedet uur van de vacantie geeft nieu
we indrukken, die er toe mede werken,
dat men zich losmaakt van alles wat den
peest dag in dag uit gevangen houdt. Het
iartste is voor velen een kunst en wis
deze ni( verstaat, moet trachten haar deel
achtig te worden en zich steeds weer oefe
nen, want hierin ligt het geheim dér onb
spar.irng opgesloten. Is men in do vrije
ra tuur, dwaalt men door bosschen, dan
moe! men aan niets anders denken dan
aan de wonderlijke rust, die van hoornen
en heesters en de gansche omgeving uit
gaat. Ah men dan op het zachte mos ligt
te genieten, dan hoort men niets dan het
zingen der vogels en het ruischen der bla
deren. Steeds verder dwalen de gedachten
al, van tijd tot tijd zal men in het verro
verschiet wazige trekken zien van schrijf
machines kantoorboeken, enz.
Wie denkt er in zulke oogenblikken nog
aan schoonmaken, nieuwe gordijnen, kou
sen stoppen en soortgelijke prozaïsche din
gen?
Genieten van de vele kleine vreugden,
die het leven biedt en de gedachte aan
huis en het alïedaagsclie gedoe weten uit
te sohakelen, hierin ligt de kunst verscho
len, om zich na de vacantieweken her
boren te gevoelen. Toegerust met frisschen
moed en nieuwe kracht zal dan de levens
taak met opgewektheid kunnen worden
voortgezet!
gevraagd, zelfstandig kunnende werken
en Tan g. g. v.
Adres: C. RGT3IANS. Schoolstraat
Dir. D. BIENSKE
Singel ni 84
Telefoon 68292
W.XGOMEN
Warande no. 57
Telefoon 67703
Tarieven vanaf t 05.
De BURGEMEESTER der gemeente
YDAARDINGER-AMBACHT rruuikt
bekend.
dat, ter voldoening aan artikei 13
der Onteigeningswet, een afdruk van
liet Koninklijk Besluit van 25 Juli
1938, No. 150, tot aanwijzing van de
perceelen, welke moeten worden ont
eigend voor verbetering van den
provincialen weg SchiedamVlaardin-
genMaassluisHoek van Holland
(No, 14 van het Provinciaal Wegen
plan) gedeelte SchiedamViaardingen
onder de gemeenten Waardingen en
ViaardingerAmbacht, welke Konink
lijk Besluit is opgenomen in de Staats
courant van 1 Aug. 1938, No. 147, van
ter inzage van een ieder is nedergelegd
op de secretarie der gemeente.
De Burgemeester voornoemd,
J. LU1JERINK.
Vlaardxnger-Ambacht, 19 Aug. 1938.
in verband met de vestigings
wet, nieuwe cursus vangt aan
is hier ter stede nog
steeds verreweg het meest
verspreide DAGBLAD
Bureau: L. Haven 141, hoek K, Haven
TELEFOON 69300 (3 Lijnen)
BEZOEKT DAN IN ELK GEVAL;
Dean na Durbin in
„DE WILDZANG".
„HET MEISJE MET DE VIER
VADERS".
Charles Starrett in
„ONTMASKERD".
John Wayne in
„DE AFGOD DER MENIGTE".
Paul Muni's Meestercreatie
„HET LEVEN VAN LOUIS
PASTEUR".
(SCHIEDAM)
„GELUKKIGE LANDING",
met Sonja Henie in de hoofdrol.
Als tweede hoofdfilm:
Shirley* Temple in
„HEIDI, HET STIEFKIND".
VOQB,
BORDUREN - AJOUREli
ROTTERDAM PUSSERBN - STOFKHOPEN
Speann' op voorschrift van H.H. Oogartsen
Geef den. vakman de
afwerki'tifj ter hand
BESCHIKT OVER DE EËNiGSTE HIER TER STEDE AANWEZIGE
6 LECTRiSCH-AUTOMATISCHE DURKoPP AFDRUKMACHiNE.
VEEL TEVREDENHEIDSBETUIGINGEN.
WIJ GARANDEEREN AL ONS WERK
t/m, 15 woorden 50 cent, t/m- 25 woorden.75 cent,
elk woord meer 5 cent tot maximum 30 -woorden.
Ia de Zaterdagsche editie f I.—tenzij die Vrijdags reeds aaa 't Bureau zijn bezorgd.
aan den Rottcrdamsche Dijk, tot cn met 21 Augustus,
ten bate van plaatselijke phiiautropischc Vcrccnigingcn.
Dagelijks geopend van S12 uur middernacht '8 Zater
dags en 'g Woensdags ven 212 uur middernacht en
Zondags van 1—4,30 cn 7.3012 uur middernacht.
Bezoekt dit Punapark, Verzot Uw rlnneo.
(>t liefdadig aeel «al er Pil winnen).
MOTORRIJWIELEN
Norton, Sunbeam, Pan
ther, T.W.N., A.J.S. ,In
dian, Douglas, Horex,
Victoria, Excelsior, Gil
let, Tijger, ÏIBT MOTOR
PALEIS, Vijverhofstr. 16
Rotterdam.
SCHIEDAMSCHE WEG
515525, moderne bene
denhuizen en etages vana
f 32.50f 87.50, prachtig
blijvend uitzicht. Inliclx
tingen, tel. 11150.
VERLOREN:
Woensdag, gaande van
St. Annazusterstraat naar
T Hoofd, een goud-Doublé
armbandhorloge. (Gedach
tenis). Tegen belooning
terug te bezorgen: J,
KROMMENHOEK, Sint
Annazusterstraat no. 13.
REGENKLEED1NG
noodig? dan naar speciaal-
MOTORRIJWIELEN
onder 60 kg. Excelsior
Tijger, Victoria, Gillet
vanaf f 199. Gemakke
lijke betalingscondities
Zien doet koopen. HET
MOTORPALEIS, Vijver
hofstraat 16, Rotterdam
mantels, Tweedjassen,
Tricolinc, Gabardine. AJ
les met garantie, vana
f 11. Weenaplein 8, Rot
terdam, lel. 45156 {1 min.
vanaf Hofplein). Aanbev.
TGORENS-ISSENDORP
VOOR DE FEESTEN.
Alle soorten en malen
triplex. Ronde stokjes.
Alle maten en dikten.
FRANS v. THIENEN,
Telef. 69799, Brocrsvdd
123.
DAMES lil
Komt u toch eens kijken
naar onze mooie, geheel
nieuwe sorteering in; da
mes -en kinder tasschen,
portemonnaïcs, portefeuil
les, koffers. En prijzen?
Spotgoedkoop 1 Bij W, v.
HULST, Hoogstraat 117,
naast v. d. Sinan.
Zie verder.
Deze week voor
RECLAME.
Biesjes van 80 nu voor
25 cent per pond.
Bitterkoekjes, halve maan
tjes 12 cent per ons.
Boterballons 16 cent per
ons. Schotschbrood 20 ct.
per ons.
Bakkerij KROMMEN
HOEK, Singel 101, Tel.
69551. Hoogstraat 72, Tel.
67545.
Pracht
STANDAARDVLAG.
Compleet f 1.80. Weder-
verkoopers korting. FR.
v. THIENEN, Telef.69799
Broersveld 128.
BANKETBAKKERIJ
IL WIJSBROEK,
Hoogstraat 22, Tel.08619.
Dez week voor reclame
ons overheerlijk Schotsch
brood van 25 voor 20 et
per half pond.
IK HER! 11
Een pracht sorteering
bijouterieën, armbanden,
colliers,b roebes,zaktoile ts,
ringen, klompjes, te veel
om te noemen. Komt u
eens kijken? Dank u. W. v.
HULST, Hoogstraat 117,
naast v. d. Sman.
GELD.
De hoogste prijs voor
oud papier, lompen, me
talen, fabrieks-, kelder- en
zoïderopruimingen, be
taalt nog steeds J. W.
LABE1J, Lange Baan-
straat 60, Tel. 64121, en
opslagplaatsen, Rotter
dam.
VOORSCHOTTEN
met en zonder borg.
Eerste Rotterdamsche
Hulpbank, opgericht 1908
Boschje 14o, Rotterdam,
Telefoon 57074.
MET GOEDKOOPST lil
Meest gesorteerd, oudste
adres voor al uwe par
fumerieën, toiletartikelen,
bijouterieën, scheerbenoo-
digdheden is: DE NIEU
WE WINKEL. Alleen en
uilsluitend gevestigd: St.
Liduïnastraat 7, tel. 67689
VERLOREN:
damespolshorioge omtrek
BroersvcstRotterd.dijk.
Tegen belooning terug te
bezorgen Calvanislraat
13b.
KOOPT NU
uw haard of haardkachel.
Profiteert van onze werke
lijk hoogo zomerkortin-
gen, levering en betaling
went. later. Geen „oud
sakken" modellen bij A,
VAN WOERKOM,Broers
veld 137—189, tel. 67786,
tegenover Arbeidsbeurs.
ZOEKT U PLAATSING
als Huishoudster, Winkel
juffrouw, Modiste, Naai
ster enz.? Plaatst een
annonce in dit blad.
AD YE RTF NTIEN
in deze rubriek hebben
beslist succes!
