Maandag 29 Augustas 1938
EERSTE BLAD.
De rede van sir John imon
91ste laargang.
No. 21952
Tsjecho Stowakijë
Tweede onderhoud Runciman-
Henlein
Dultschiand
3e strijd n Spanje
België
Sovjet Rusland
0e kinderverlamming
"zm?k« i*---i™co perf£f
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE H&VEM t4l (HOEK KORTE ^AVEM). TEL. 693QO (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Geen verrassingen. Morgen komt het Britsche
kabinet bijeen om over dentoestand in
Tsjecho Slowakije ïe beraadslagen.
Sir John Simon lieeft Zaterdag se La
nark een rede gehouden, waarin hg onder
.meer zeide: Ik zou de akgemeene'politiek
der Brdsch© regeering op buitenlandsch
gebied willen schetsen ais oen positieve vre
despolitiek. Dil jaar is een jaar van veel
ziorg en moeilijkheden geweest en 1 teiuer-
sebap van Chamberlain is door niets meer
gekenmerkt dan door de vastberaden pj>
gingen, welke bij en Halifax in liet wefk
hebben gesteld om 'de* spanning 'te doen
verminderen en «©n kaiineeria'g tot stand
te' brengen. Er is geen "reden, - waarom Wij
een politiek aouden' voeton "alsof geen
vriend schap mogelijk is met.staten_.van een
geheel ander poli trek stolsel. 'Ik wijs de ge
dachte, dat" oorlog onvermijdelijk Is, af "en
zon eerder de opvatting will en verkondigen,
dat oorlog nooit onvermijdelijk is, wanneer
alle volken gelijkelijk hun beet wilton doen
om de oorzaken weg te nemen, welke tot
oorlog zonden kunnen leiden, en in een
geest van eerlijkheid oplossingen voor wel
ke moeilijkheden ook willen zoeken. De
Bi invloed is steeds aan de zijde
van vrede geweest
Simon zetde, dat de Brilsohe herwape-
nïng geen wantrouwen in andere landen te
weeg brengt, omdat ieder weef, dat de
Britsche wapenen nooit gebruikt zullen wor
den voor een agressief doel. De inspanning
der Britsche regeering is geheel gericht
op de versterking van de instellingen des
vredes en de aanvaarding van argument en
rede bij de beslechting van internationale
geschillen.
Want, aldus Simon, wij zijn er van over
tuigd, dat echte oplossingen niet gevonden
kunnen wonden door geweld. Nog afgezien
van de verliezen van menscheritoviesns kan
een geweld'maafregel gemakkelijk aanlei Üng
geven tot reacties, die in zekere omstandig
heden andere mogendheden dan de sl rij 'en-
de partijen zouden kunnen meesleuren. Hm
wanneer deze procedure eenmaal begonnen
is: wie zal dan zeggen, waar zij eindigt?
In het speciale geval van Tsjecho Slo
wakije, waaraan wij thans zeer -omze aan
dacht schenken, is het standpunt van En
geland volkomen nauwkeurig uileen geve
in de rede, die Chamberlain op 24 Maar
van tlit jaar in het parlement heeft gel ion
den die verklaring geldt cnok vandaag Aan
haar inhoud behoeft nieis te worden loege-
voogd' of gewijzigd.
Voor een oplossing van liet Tsjecho SJo-
waaksche vraagstuk zijn bijdragen van alle
betrokkenen noodig. Als regeering hebben
wij in deze kwestie ©en werkelijk probleem
gezien, dat dringend oplossing behoeft. En
wij zijn er van overtuigd, dat een oplossing
kan worden gevonden, die alle belangen
recht doet wedervaren, indien aan heide
zijden een goede wil wordt getoond. Het
behoeft geen beloog, dat hef z©er belang
rijk Is een vreedzame oplossing f© vinden,
want in onze moderne tijden bannen de
•oorlogsreaefies geen grenzen meer,
Runciman aïdus zeide Simcm verder
is geen scheidsrechter of realiter, maar
bemiddelaar en vriend. De goed© wonschen
van de geheel© wereld, die beseft hoe véél
van rijn sncces afhangt, vergezellen Rund-
man in zijn taak.
IEj is te Praag niet als vertegenwoordi
ger van allen, die gerechtigheid willen en
den vrede liefhebben. Zooals ik reeds zei
de, gelooven wij zeker, in een vreedzame
oplossing, indien dis goede geest owr-
heersccht.
Morgen komt 4e Briteehê kabinets
raad bijeen.
Chamberlain is voornemens morgenoch
tend1 om elf uur een bespreking te hon
den met de ministers, dio dan te Londteux
bereikbaar zijn.
Vervolgens zal Chamberlain zich naar
Schotland' begeven om er zijn vacantio
v<X»rt te zetten.
Het verluidt, dat de meeste ministers
de vergadering zullen bijwonen, daar de
toestand inzake Tsjecho-Slowakijle zal wor-
dten. besproken. In de vergadering zal be-
sloten worden of verdera diplomatieke stap
pen te Praag en Berlijn nuttig worden
oordeeld' en of voorzwgsniaatregelen moe
ten worden genomen.
Het schijnt waarschijnlijk, dat tenzij de
toestand verbetert, het geheel© kabinet be
gin September zal bijeenkomen.
bi? rijn terugkeer vandaag te Lon
den zal Glmmberlain een ontmoeting heb
ben met Halifax, die uit Yorkshire zal
terugkeeren. Do minister-president zal ook
den toestand bespreken met ander© loden
van liet kabinet en deskundigen»
Morgen zal het ministerie van buiten-
iandsche zaken officieel© mededeel logen
ontvangen over de reactie op do rede
voering van Sir John Simon. Ban zul
len er aanwijzingen kunnen zijn of de
Sudeten-Buitschers een moer verzoenings
gezinde houding willen aannemen als ant
woord top het nieuwe aanbod van Hodza,
Vernomen wordt, dat de Britsche am
bassadeur te Berlijn, Sir Neville Hender
son, naar Londen ontboden is om over
leg te plegen.
Hij is vandaag in de Engelsche hoofd
stad aangekomen ea zal morgen oen be
zoek brengen aan Lord Halifax.
Havas weet -te melden, dat hoewel de
duur van het bezoek' van Hendérson niet
bepaald is, het waarschijnlijk is te ach
ten, dat hij pas na den kabinetsraad van
morgenochtend naar zijn standplaats zat
ierugkeeren. Hij zal nieuwe instructies kun
nen hebben en op «te hoogte zijn van do
laatste besluiten, die genomen zullen kun
nen zijn met de betrekking tot dein inter
nationalen toestand'.
0e toestand m liet Verre Oosten
Chineezen melden successen.
Een tegenoffensief ingezet,
Naar het Cbiueesche persbureau meldt,
hebben de Chineesch© troepen, die in het
Zuidwesten van Anhwei oper&eren, een
algemeen tegenoffensief ingezet, de Ja-
ptoneezen bij verrassing aangeval!©!! en tholieke kork en do katholieke godsdienst
stenen Tsjens Sjan en Taiho© na ko- ©n j het derde r^k d&ölw bosluit de
strijd herover® De Japanscho \eibind,ngs-
lijnen tusscben Hofei m Afiddfen-Anhweiria ^ief met te elschen> d.at
Op kasteel Rolhenhaus.
Het tweede onderhoud van Henleïn mot
Runoiman, dat gisteren gehouden werd op
kasteel Rbtbenkaus, heeft ©en uur en eea
kwartier geduurd.
Na afloop der bespreking heeft een der
medewerkers van Runciman verklaard:
Runciman was gelukkig een langdurig on
derhoud te kunnen hebben met Konlem,
tijdens de bespreking werd' besloten, dat
zeer 'binrkilrwt ©en nieuwe conferentie
'zal worden gebonden, mogelijk reeds in
den toorn, Jeïer week. De ontmoeting van
gisteren is~'een goed voorteeken voor de
komende besprekingen, Mén kan zeggen,
dat dé ratmosfeer wat vetrbeterdi is ea ho
pen, dat de spanning, traik© d© laatst©
week heeft gekenmerkt, zal verminderen,
ihoien zekere voorwaarden vervuld zul
len zijn.
Een «duid uii Sudetenduii-
sehen kring.
Henl. ji had. het woord zullen, voensn
op een oogstfeest door zijn partij geer-
ganise'md te Oberleutendorf. Hij werd ver
vangen door afgevaardigde Frank, dte ver
klaarde gij weet allen, dat In de komende
dagen de laatste strijd zal worden, ge
streden. G!| weet ook, dat tpens dit laat
ste geveeld tve^tissemd© zaken op het spel
staan cn dat de gymnastiekmeester uit
Asch, die-xi de Tsjechen zoo bespot h©bben,
dan de eindoverwinning z&L hebben be
haald.
Een herderlijk schrijven in de R.K. kerken.
Gisterochtend is in alle roomsoh katho-
like kerken in Duitse hl and ©en herder
lijke brief voorgelezen, dl© op de confe
rentie der bisschoppen te Futda is opge
steld'. Na een opsomming te hebben ge
geven van alle aanvallen, waarvan d© ka-
Hwangmei zijn daardoor in tweeën ge
sneden, De zegevierende Chineesch© troe
pen achtervolgen de Japanneezen,. d'ie zich
terugtrekken in de richting van VVanlsj'ang
en Anting Het bericht vin itoze succe sen
heeft bet moreel der Chincesche tree-
pen aan do andere fronten gvslimuJecr J,
Do "Japa-nneozen hebtien zeer zware ver
liezen geleden.
■Ook 4© Jajianneezen melden
«nccessen,
Volgens een door bet Japansche agent
schap Domei ontvingen tclewam maken de
Japansch© strijdkrachten, welke in het
Noorden van Kiangsi opeieercn, thans een
conveigeerendc Imweging in de richting
«an Teian, een centrum van Chineesehen
tegenstanu* h ilvorwege dé:i spoorweg van
Kioekiang niai Anfsiang gelegen
Het telegram maakt er verlor melding
van, dat: de Japanneczen zich gisteren
meester heöben gemaakt van Toeng Koe
Ling en Tsjarig Ling, belangrijke stellin
gen ten Noorden van Teian
De strijd aan de Bbro.
De strijd' aan de Ebro duurt voort. Men
kan zelfs zeggen, dat 3© aanval der ïecht-
selien beschouwd meet worden als de
grootste van dezen, oorlog, zoowel met het
oog op de sterkte der deelnemend© troKï-
pen als op de hevigheid van het vuur
van geschut en luchtmacht. De rechtsch©
troepen zijn iets gevorderd en blijven druk
uitoefenen.
Interview met France.
In een exclusief interview met Reuter
heeft Franco o.m. verklaard, dat het natio
nalistische Spanje gewonnen heeft en mie-
mand of niets zal toestaan haar van de
vruchten der overwinning te berooven,
'Ten aanzien van het niet-inmemgiagsplasi
zeide Franco, dat de ontstane misvattin
gen veroorzaakt waren door een onbekend
zijn. met de werkelijkheid1 en door het
feit, dat het belanghebbende land niet ver
tegenwoordigd is in het lichaam dat het
plan opstelt
In zijn verklaring heeft Franco venter
nog gezegd de oplossing van het vraag
stuk der terugtrekking van vrijwilligers
moeilijk, doch niet onmogelijk te achten.
Hij herinnerde er aan, dat het rechtsch©
Spanje de terugtrekking heeft voorgesteld
van gelijke groepen van 10.000 vrijwilli
gers.
Hrp voegde hieraan toex „Wüj stee ven
naar den vrede in Europa ©n hebben deze
reeds van den aanvang af geproclameerd
Onze vijanden daarentegen hebben medege
deeld', dat zij een Europe eschen oorlog
zouden ontketenen indien zijl verloren zou
den zijn".
donder buitenlandsch© vrijwilligers zou
de ooa-log reeds in November 1936 geëin
digd zijn geweest. Daar hot rood© leger
voor de poorten van Madrid verslagen
was. De komst van 4000 man internatio
nale troepen hoeft ©en verlenging van den
oorlog en den tegenstand mogelijk ge
maakt.
het christendom een eind©-neemt.
hl den brief wordt verklaard, dat die
aanvallen op de kerk vijfcmdi*,csr en heviger
zijn dan ooit. De oogmerken, die met
deze aanvallen worden nagestreefd aldus
gaat bet schrijven voort, zijn de katho
lieke kerk te verdrukken, haar t© ver
zwakken en het volk ©rvan af te koeren
en vooral het christendom uit te roeien
en een geloof ingang te doen viesndeQ,
dat mets gemeen lueeft met het geloof
aan God' en het eeuwigB leven.
Havas meldt:
Het herderlijk schrijven der Duitsche bis
schoppen is een document van groot©
felheid, dat den wil der Duitsch© prelaten
manifesteert niet te zwichten voor inti
midaties, waarvan zij voorwerp waren.
Het nieuws van de voorlezing van dit
document in de kerken verspreidde zich
in de ochtenduren zeer snel cm de laat
ste missen werden drukker bezocht dan
gewoonlijk.
De voorlezing van den brief werd te
Berlijn aangehoord door een zeer aandach
tige menigte. Er werjj ©en zeer duidelijke
toespeling gemaakt op den. bisschop van
Rothenburg, die door de autoriteiten uit
zijn bisdom werd verbannen. Deze passage
heeft een zeer diepen indruk gemaakt. -
In politieke kringen merkt men op, dat
na eenige maanden de organen der N.S.
D.A.P. hun voorbehoud; hebben laten va
ren en hun aanvallen tegen d© kerk heb
ben vernieuwd.
Een brochure, door de partij uitgegeven
over de omgeving van den Paus, waarin
er naar gestreefd wordt liet Vaticaan in
dïscrediet te brengen door het voor te
stellen ais bondgenoot van Joden, bols
jewieken, vrijmetselaars ©n democraten,
heeft in acht weken een oplage gehad
van 300,000 exemplaren.
De nationaal-socialïstisohe bladen begin
nen zich weer met kerkelijk© kwesties
bezig te houden.
- Men heeft den indruk, dat het bestand,
dat na den Anschluss werd in acht ge
nomen in de hoop een eveutueele verzoe
ning tusscben het derde rijk en de katho
lieke kerk door bemiddeling der Oos ten-
rij ksche bisschoppen, thans afgeloopen is.
Hitier xxaar het Noordwesten van het land.
Hitler, die Zaterdagavond uit Berlijn ver
trokken is, begeeft zich naar bet Noord
westen van het land' om een bezoek te
brengen aaa ce manoeuvres ©n d!c militaire
werken.
In politieke kringen te Berlijn brengt
men deze reis in verband! met d© bier
ontvangen berichten over den aanleg van
vexsterkingswei ken langs de Nedhrlaiidsche
grens.
Koning Leopold met vacant!©»
De koning is naar Zwitserland en Italië
vertrokken. In Italië zal luj eenige dagen
br zijn zuster.de prinses van Piemondt,
vertoeven.
De ridders van ie Militaire Willemsorde zijn Zaterdag door XL SL de Ko-
nfns'In ten paltuzo Huns ten Bos®, in an dien tie ontvangen. De ridders verlaten.
h«t paleis.
De Dnitsehe grensversterkïngen,
D© Liberale Gazette verklaart in een
artikel, dat nooit, zelfs niet in de laat
ste jaren van den oorlog, zoo ©en ge
bruik is gemaakt van prikkeldraad als
thans in Duitschland bij de Belgische grens.
H*t htal geeft te kennen, dat over ©en
diepte van 25 tot 30 k.in. drie of vier
pnkkeldiaadlïnies zijn aangebracht, waar
achter zich anti-tankgeschut bevindt.
Frankrijk
Maatregelen der Italiaansche anforiteiten
tegen FranscTw hoeren.
Naar vernomen wordt hebben d!e Itati-
aansche autoriteiten Zaterdag den burg©
meester van Isola, een kleine grensge
meente, in het departement dei* Zee Alex
Alpen, ervaft in kennis gesteld', dat d©
Fr&riscli© onderdanen, die in bet Italiaan-
scbe deel van 6et dal van Chastillon
grond bezitten, hun landerijen en boer
derijen, a.e aan gene zijde van. de grens
z.fH gelegen, binnen 4S uur onvoortfaarde
lijk moeten, verlaten Er is hun ©en termijn
van een maand gesteld' om te verhuizen,
hun vee weg te voeren en den oogst bin
nen te halen. Indien binnen dezen termijn
niet aan het bevel is vold'aan, zuilen de
-milifai autoriteiten het gebied bezetten.
Incident in de Bereatz-zce.
IX' Duifrche ambassadeur te Moskou
heeft* Donderdag j F. een bezoek gebracht
aan Li twin of, doch het gesprek heeft geen
betrekking gehad op de kwestie der Su-
detend niter hers
D» ambassadeur heeft geprotesteerd te
gen de to beslagneming *«an drie Buifc-
sceh koopvaardijschepen door Sovjets in
de Berentz-zee Twee dezer schepen wer
den reeds weer vrijgelaten.
Men verzekert voorts op de Duilsche
ambassaie, dat de ambassadeur op 22
Augustus, Van verlof teruggekeerd, een
be/oek htef gebracht aan Lïlwinof en
dat indier. de Tsjechische kwestie bij die
gelegenheid al lies proken werd, dit slechts
in algemeen e termen is geschied, daar tal
van onderwerpen aan de ord© zijn ge
weest.
BINNENLAND
To Leiden,
Bij een tweetal k-inieren, beboerend© tot
een Leidscb gezin, is kinderverlamming
geconstateerd.
De patiënten zijn opgenomen in hel aca
demisch ziekenhuis. Vast staat, dat ze niet
te Leiden zijn besmet.
Een geval te SeEaonhoven.
Gisteren is te Sötioonhoven bet eerste
geval van kinderverlamming geöonstatecrJ
en wel bij de 8-jarige Adrïana Bons. Het
kind wordt nog1 in de ouderlijke woning
verpleegd.
Haar toestand' laat zidi op het ©ogen
blik vrij gunstig aanzien.
Ook ©e» geval te Giesendam.
Te Giesendam Is een geval van kinder
verlamming geconstateerd bij het '2-jarig
zoontje van de familie D. Sluimer. Het
kind is naar een ziekenhuis te Dordrecht
overgebracht en aldaar opgenomen.
Ziekte van Weil,
Bij een man, die gezwommen had in hei
water de Zijl bij Leiden, is de ziekte van
Weil gedonstateerd.
Burgemeester van Gouda overleden.
Gistermorgen half negen Is te Gouda na
een korte ongesteldheid overleden d© bal
meester dier gemeente, de heer Egbert
Gerril Gaariandt, in den ouderdom van
58 jaar.
Bidders militair© Willemsorde bij
ELM, d® Koningin.
O ogenblikkelijk na afloop van bet défilé
van den B.V.L., reden vete militairen en
orid-militairoTi voor, die dragers zijn van
ds militaire Willemsorde Zij werden door
HM. de Koningin in. het Huis ten Bosch
ontvangen Ook hier schitterden de uni-
loriner der hooge officieren en de drukte
nam toe, omdat de politie de afzettingen,
thans had vrijgegeven Het open plein,
voor het Huis ten Bosch stroomde vol
en velen bleven nog lang staan ia de hoop,
dat H,M. cie Koningin zich nog even naar
buiten zou begeven. Dit gebeurde echter
niet en na de ontvangst vertrokken de
ridders M.WfÖ,, vam wie er ook velen
te voet waren gekomen, wederom.
Nog zeer lang bleef het buitengewoon
druk in cte omgeving van het paleis.
Prinses Juliana en Prins Bernhard
bij tenniswedstrijden te Baasu.
II. K. II. Prinses Juliana en Z. K. HL
Prins Bernhard hebben gistermiddag te
Baara de eindwedslrijdcn van het A. tour-
nooi, dat de BaamscÜie Lawntennïsclub de
ze wenk op haar banen heeft georganiseerd',
bijgewoond.
Prins Bemhard heeft persoonlijk aan d©
winnares van het dames-enkelspel, niej.
A, KerckhoJf, den wissel beker overhandigd,
welke bij verleden jaar als beschermheer
van de Baamsohe Lawntennisdub, heeft be
schikbaar gesteld. Een aardige attentie viel
mej. A. Knottenbelt ten deel, die vertelen
jaar op den Prin&elijken beker beslag bad'
gelegd. Als aandenken aan dit bezit over
handigde de Prins haar een hfciu ltorinne»
rings bekertje.
De invoer van haring in België.
Omtrent de invoerbeperking van haring
in België vernemen wij nader, dat d©z©
licenteeriiig, welk© zoowel den invoer, als
den uit- en invoer van vetsdhe, gezou
ten en gerookte baring betreft, voort,aopig
slechts bedoeld is als een statistische con
trol©, ten einde ©en inzicht te verkrijgen
in de hoeveelheden, welke in- en uitgevoerd
worden.
Het ministerie van eciomomisclie zalen
heeft zicjk in verbinding gesteld met d©
Belgische regeering om te bereiken, dat do
normale gang van zaken zoo weinig mo
gelijk belemmering za! ondervinden.
Het blijkt n.l. o.a., dat er nog verschei
dene importeurs in Beigiu zijn, die nog g©en
invoervergunning hebben? zoo-lat bet hun
onmogelijk is, Nederlandsche baring te itn-
porteeren.
Wrik rijbewijs?
Iemand in Den Haag heeft adhter zijn
motorfiets een bijwagentje op lw©e wieten
bevestigd. Zulks is geschied door ©en ko
gelkoppeling met vleugelmoer, welke me1 d©
hand' los te maken is Het geheel kon.
niet zelfstandig staan.
Wat moet het nu genoemd worden, ©en
tweewielig motorrijtuig met bijwagen, of
een motorrijtuig op meer dan twee wielen
In bet laatste geval zou rijbewijs A ver-
cisdht zijn.
Deze vraag Is thans esp initiatief van een
verbaliseerenden agent aan den Haag-
scihen kantonrechter voorgelegd.
Ir. de Kok aaar Indie.
Naar wij vernemen zal ir. J. E. F. de
Kok, directeur-generaal van de Koninklijk©
medio September met zijn eigen vliegtuig
een tocht maken naar Britsch-Tndxe, Sin
gapore, m Ned.-Indië.
Wellicht zal de heer de Kok ook ©en
bezoek aan Australië of aan de Philïp.-
pijnen.
Zooals gewoonlijk zal hij ook op deze
reis vergezeld zijn van den heer H. Schmidt
Crans.
Bets courant tenant Mel alt*
tnndanHZ t&n Zou- en Feestdagen.
#,«A Prfls per weefc 15 eta. Afzon
MOT* nuZera A eta. - Abonnementen
J „,tM vóér êU tmr w li«t Buret»
"„„a tfin, Zaterdags vóói i» uur.
Ï?X aalie t van «Hertentie»
rordê niet jee. -.'borgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der Advertcntiën: van 1—5 regels f 155;
iedere regeï meer J CX30, m het Zaterdagn timmer
1regels f1,80, iedere regel meer ftX35
Reclames f 0.75 per regel IncasaokostenS ctB,;
Ctkv. itaoties 15 ets. far leven van adverteotieA
iboöpementzijö aan bet Bureau verkrijgbaar,
Dageïyks worden tegen vooruitbetaling hierna
Advertentién opgenomen i 0.50 tJou 15 tioor-
deu, f 0.75 tym, 25 i* Dorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden»
*s WoensdagsKléine Ad i ertentien tot 25 w oor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bat
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentién 11.00, Indien
Hiet v66r Vrydagavond 6 uur bezorgd