larsiesl I kt.
Naar een
Woensdag 1 September 3938
EERSTE BLAD.
accoord
V. df. AREND
Filmglinsters
No. 21960
België
- Volkenbond
Zuid Amerika
Sen nieuwe attractie
voor de dames
Het overlijden van
mr. P. Droogleever Fortuyn
Gemengd Nieuws
91ste Jaargang.
Tel. No* 69308 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE- HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No, 5391.
BUITENLAND
De tekst van de voorstellen der Tsjecho-
Slowaaksche regeering.
ttschlaiKi
Het congres te Ni ürt iberg
Het gebruik van gifgas door de
Japanners
Vereenigde staten
De graaf van Covadonga overleden
BiNlriiEBflAND
Engeland
i
Groote brand in BorcuSo
jaofdpijn, Kiespijn.
Dei «nmi *«r«cl>5iit öagolps, ttetult-
looderinf Tin Zen- «b .?eeet<l»gen,
Prija par kwartaal f 2.—; Jrsns» p»< pos»
f S.50. Prijs P8r wsefc 15 ets. AJion-
dörUjke nummert 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks «nfeaonien
Adrertentiën voor bet eeratrolge-ad num
mer moeten vtór elf nnr am het Bureau
brêorrf /gn, V Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats tan adrertentiën
wordt niet gewaarborgd.
r -
Mi der AdTertenüën: n»4-8nt«to fdSfe
tedere regel meer "030; Sn bot Zaterdagntuninèr
5 regel» f 1.80, iedere regel meer f&35
Reclames f j. 73 per regel. lueaasokoat en5 et».:
posttwitaDties 15 ets. Tarrevea vao advertenüëa
bij flbonppmènt njn aan het Bureau verltriigbaar.
pagelijka worden tegen vooruitbetaling Èteino
Advemnu&i opgenomen 4 l£L5Ö t£o. 15 woor
den, fCLTBi Vau 23 woorden. E1V woord meer
5 .cent tot een maïimum van 30 woorden.
a Woensdagi; Kleine Adverteotiln tot 25 woor
den f u.25t nuts voor Dinsdagavond 0 uur aan bot
Bureau bezorgd.
's Zaterdag»; Kleine Advertentign i 100,indien
niet vóór Vrijdagavond 6 oor bezorgd.
I
Het nieuwe aanbod der Tsjecbo Slo-
waaksche regeering werd gistermiddag door
Ashton Gwatkin uiteen gezet aan de lei
ders der Sudeten-Duitsche partij, Kundt
«a. Roscïic. Vernomen wordt, dat het re
sultaat gunstig was.
It unci man was ook aanwezig en heelt
aan de bespreking, dlie van langen duur
was, deelgenomen.
'Om half zeven zijn de beide Sudelen-
Duitseko gedelegeerden ontvangen door
Hodza, om met hem te spreken over
een hervatting der onderhandelingen.
De voornaamste punten van
liet voorste!.
De voornaamste punten van liet nieuwe
voorstel dei regeering te Praag zijn:
1. De aanbeveling van beginselen voor
een evenredige tewerkstelling van amb
tenaren in overeenstemming niet de sterk
te dor bevolkingsgroepen.
2, Tewerkstelimg van aiuMenaien
liuii eigen nationaie districten.
in
3. tic bied süeelen zulten politie krijgen
van de eigen nationaliteit.
4. Een nieuwe taalwet, gebaseerd op
volkomen gebjkheid der talen.
5. Hulp al imluslrieèu in Duitsche
districten, die door de ermv liet meest
getroffen werden, in liet bizonder door
een leening van 700 miJlioen kronen,
welko op voordeclïge voorwaarden zulten
worden verstrekt,
l>. Gelijkheid van den national en status
op de basis van nationale autonomie door
de invoering vau ecii steriel van kantons.
Personen van Duitsche nationaliteit zul
len daarbij zelfbestuur krijgen binnen do
grenzen der gebieden, waar do Duitsche
bevolking de meerderheid hoeft.
Alle kwesties niet do nationale eenheid
betreffende, zullen plaatselijk worden be
handeld.
De integriteit van de grens en de slaats-
eenheid zullen doeltreffende waarborgen
krijgen.
7. In alle centrale bestuurslichamen, zul
len speciale afdeclingcn worden ia het
leven geroepen, waar aangelegenheden de
nationaliteit betreffende door loden dier
nationale groep zullen worden behandeld.
8. De nationale rechten der burgers wor
den beschermd door speciale wetten (legen
de nalionaliscering) en gekozen vertegen
woordigers van de verschillende nationali
teiten in de verschillende vertegenwoordi
gende lichamen zullen bet recht hebben
bezwaar te maken tegen ©enige inmenging
in tie redden of belangen van hun spe
ciale volksgroep. Voor iedere nationalileit
zullen speciale registers worden ingesteld.
9. Ei' zullen direct maatregelen worden
genomen op de punten, die geen wetgeven
de maatregelen vcrcischen.
Ten aanzien van de noodzakelijkheid van
nieuwe wellen wmdl bepaald, dat de re
geering deze zal voorbereiden* in samen
werking met de Sudclcn-Duilbche pnriij en
deze bij liet parlement zal indienen. Zij
zullen zoo spoedig mogelijk in werking
treden.
Smlefcn-Ruilsrliers weten niets
van aanvaarding.
In leidende kringen uer Sudeten-Duitschc
partij wmdl verklaard, dat hel de partij
nog niet, bekend is, dat 'de regeering te
rang de acht punten van Karlsbad aan
vaard heeft. De Praagsc.be regeering heeft
een derde noch een vierde voorstel aan de
partij gedaan. Vast stond alleen, dat ccn
Sudelen-Duïlschc delegatie gisteravond een
bespreking mei Benesj of Hodza zou
hebben.
Constante belangstelling (e
1 Lenden,
De Brilsdie minister van builenlandsche
zakten, lord' Halifax, is gisteren wederom
bezag geweest met het besludeeren van de
verschillende aspecten van den Tsjecüic
SJowaaksdhon toestand, waarbij bij zijn de
parlemenlale raadgevers raadpleegt.
'De.proclamatie, van.Hitler,.
In de proclamatie van Hitter, die gis
teren na de plechtige opening van. het par
tijcongres is voorgelezen, werd» oa de
strijd der natiouaal-socialistische beweging
tegen bet internationale Jodendom ge
schetst.
Voorts bestreed Hitier de geruchten, dat
hij op den partijdag met een nieuw pact
voor den dag had' willen komen.
Vervolgens behandelde liij den ecottiomi-
schen toestand in Duilschland, terwijl hij"
aan hel slo. waard ©erende woorden wijd
de aan de fasdstiscche beweging,
In zijn proclamatie zeide Uittor oa.
„Eenige weken geleden heeft een Engel-
s-che krant geschreven, dal ik den wensch
koesterde met eenige staten op verschil
lend gdriecf een pact te sluiten, daar ik
anders dit jaa.r niet voor den partijdag
zou kunnen treden. Ik had en heb ook
thans dit voornemen niet. Ik verschijn niet
voor u met. een pabt, doch niet do zeven
nieuwe Duitscho gouwen van mijn eigen
vaderland. Het is groot-Duitschland, dat
in deze dagen voor hrf eerst te uren-
berg veischijnl
Duihtlilai.d niet bevreesd k oor
blokkade.
Dr.ilschlaiif: is daiiJ- zij /ij l ooiiduitmcl
toenemende productie niet slechts een
steeds groeitere verkoopcr van zijn eigen,
doch ook afnemer van buiten!andsclie pro
ducten geworden. Evenv el met een be-
pciking: over het algemeen is het Duitsche
eeonomifche leven.- zoo .opgebouwd, dat
hot ton alle tijde ook geheel onafhanke
lijk van andere lauden op eigen boenen
kan slaan De gedachte aan een blokkade
van Dvitschland kan men reeds thans als
een volkomen ondoeltreffend wapen he
graven.
De vriendschap met Italië,
In pol'liek zoowel als in economisch op
zicht is dc- tijd van de isoleering van
Duilsehland oorhij liet rijk heeft groote
en sterke mogendheden als vrienden ge
kregen. Dï' igendcr dan ooit verheft zich
over deze wereld hot bolsjewistische ge
vaar der volksvernicliging. Duizendvoudig
zien wij hel werk van den Joodschen ver
wekker van deze wcrcldpest. Ik mag hier
wel zeggen hoe innige gelukkig wij zijn,
dat nog een groote Europeesche mogend
heid onze meerling op grond van eigen er
varingen doelt.
De grens versier king.
Een bizondere correspondent van de
Yingtiemc Siècle in Luxemburg schrijfI,
dat langs de grenzen van België en Luxem
burg Duitsche versterkingen worden aan
gebracht in een koortsachtig tempo.
Langere diensttijd vaar reservisten.
Men verzekert volgens IIavas. dat de
Duitsclie reservisten onder de 45 jaar,
die nog niet in (Lenst geweest zijn, drie
maanden m plaals van acht weken zul
len moeten dienen De Tïachrichtcntrup-
pen, de tcrbindmgslroepen, die in. Du't-'ch-
Jand speciale afdeeliugeu vormen, zuilen
echte,1 zo-dier, «lekei dienen. De verlen
ging «orut hiermede geinolï'.'oeril, da' de
oors-pronkclijhe periode van acht weken
to kort is om leemten op te leiden.
De rOHUiscli-Iiittlioliekr scholen in
Oostenrijk.
De aartsbisschop van Salzburg heeft een
mededeeling gepubliceerd, waarin gezegd
wordt, dat hel annuleeren der rechtsper
soonlijkheid aan parlicnliere scholen niet
betcekent, dat die scholen gesloten worden,
De ouders blijven het recht behouden hun
kinderen naar roomscli-kalholieke scholen
te zenden.
Minister March aangevallen.
De bladen melden, dal. do minister van
verkeer, March, gistermiddag bij het ver
laten van zijn departement is aangevallen
door kolonel Puhlincx, administrateur van
het Belgisch-Luxemhurgsche Reisbureau,
Marck! werd beschermd door zijn chauffeur,
die lussclienbeiden. Javam. Het incident zou
-gevolg zijn van administratieve moei
lijkheden tusschen beide hecren.
China wendt zich iel Genève.
De permanente gedelegteerde van China
té Gertève heeft lwü secretariaat-generaal
vau den Volkenbond een nota doen toe
komen, bevattende „aanvullend® inlichtin
gen over het gebruik van gifgas door
de Japansche troepen ia China". De nota
gaat vergezeld van een rapport, geteekend'
door vijf dokters van het Roode Kruis,
die in Mei te Soetsjau Chineesche solda
ten hébben bebanJM#,Ldie low gifsassen
waren aangetast, !en vim documenten, ge
vonden op lijken* van sapansche officie
ren bij linking. De nota, zegt, dat in Juli
en Augustus duizend CJiineezen bij Joeit-
sjang door ph'osgeengai; \éori het leven zijn
gekomen, «lat op 1 September bij Singtse
een geheel bataljon zoo ie uitgeroeid en
dat bij Tauhwatsjen een half regiment
door gifgas verdelgd ïs.
Soon va» den ex-koning vau
Spanje.
Do graaf vau Oovaöonga, oudste zoon
van den vroegeren, koning van Spanje,
Alfons XIII, ïs" aan do gevolgen van een
auto-ongeluk, dlat hem te Miami beeft ge
troffen, o verte oen.
Mr, P, Droogleever Fortuyn. f
genaeesler vau Rotterdam, iu welke functie
hij ten volle zijn bestuurskwaliteiten en
zijn bizondere inzichten op het gebied
van de gemeen [©huishouding kon ontplooi
en en uitwerken. Hij heeft Rotterdam be
stuurd gedurende een periode, waarin de
crisis het gemeentebestuur dikwijls voor
i nijpende moeilijkheden plaaiste.cn als Rot-
Nader wordt vernomen, dat de auto,1, Jr, F
J t ,.J u. ierdam zich desondanks heeft weten te
waarin de graaf een toent maakte, tegen;
een tcicgraidpaal is gereden, doordat ©e« '.handhaven en heeft weten te profiteren
jongedame, die aan het stuur zat, dc van het eerste vleugje van opleving, dat
maclit over den wagen verloor, toen zij zich in de wereld scheep vaart voordeed, is
voor een vrachtauto moest uitwijken.
Do graaf, die aan een ernstige chronï
sclie bloedziekte leed-, is tengevolge van
bloedverlies bezweken.
Dc revolutie-poging in Chili.
Volgens de laatste over de revolutionaire
gebeurtenissen te Santiago de Oh ontvan
gen berichten werd deze beweging jwid
door de nationalistische pariJj
Allo leiders dezer partij, zoowei Ie San
tiago ais in de provincie, werden gear
resteerd.
In de hoofdstad is het weer volkomen
nilfc
De terreur in Palestina,
Gisteravond' is aan de Noordelijke grens
nndmijn ontplof f, juist op het ooigen.
M dat een auto-patrouille passeerde. Twee
soldaten werden gedood en vier gewond.,
Gistermorgen, terwijl de Maasslad met
het geheele land deelde in de feestvreugde
can liet regeeringsjubileum van H. M, de
Koningin, werd plotseling de ontstellende
tijding bekend, dat de zoo populaire bur
gemeester van Rotterdam, mr. P. Droog
leever Forluvn, na een korte ongesteldheid,
die zich in liet geheel niet ernstig liet
aanzien, gistermorgen volkomen onverwacht
zacht en kahn is overleden.
Door z.ijn bekwaamheid als magistraat,
zijn bescheiden cn vrienddijken Jan* en
zijn muwgez.etbeid in de verschillende be
langrijke functies welke lrij lieeft lietlecl,
wist mr. D'rooglecver Fortuyn zich reeds
spoedig na het aanvaarden van hot burge
meesterschap de sympathie der bevolking
te verwerven, ccn sympathie, die gederfd
werd dc»or allen ook buiten Roiterdam,
die mei hem in aanraking kwamen.
Pieler Bicogloevcr Fortuyn werd op
28 December 18(>S in de gemeente, welker
hoofd lrij werd en waarbinnen hij gestorven
is, geboren.
In 1S91 promoveerde hij te Leiden, tot
doctor in de rechtswetenschappen. Hij ves
tigde zich als advocaat te 's-Gravenhage
waar hij in 1897 directeur weid van dc
N.V. de stedelijke hypotheekbank, cn waar
hij levens actief lid was van de liberale
partij.
In 1912 werd hij gekozen tot lid van
den Haagsdien gemeenteraad, wat hij tot
z.ijn benoeming lot burgemeester van Rot
terdam zou blijven. Reeds een jaar na zijn
raadslidmaatschap werd li ij'gekozen in het
dagdiiksrh heil uur der gemeente 's-(inwii.
liaec en van 1913 tot 1919 was hij wethou
der van financiën, waarna hij van porte
feuille wisselde en tot 1923 wethouder was
van openbare werken cn volkshuisvesting,
waarbij hij zich vooral verdienstelijk maak
te door zijn organiseerenden arbeid toen
hij gedurende dc oorlogsjaren belast was
met dc leiding van crisis- en distributie
zaken.
fn 192ö werd hij voor den Vrijheidsbond
gekozen tot lid1 van de Tweede Kamer,
waarvan hij deel bleef uitmakten tot de
verkiezingen van 1929.
In 192S volgde zijn benoeming tot hair-
dit mede te danken aan het beleid van mr.
Droogleever Fortuyn.
In 1932 werd hij" voor den Vrijheidsbond
gekozen t ot Jid van de Eerste Kamer.
Veelzijdig als hij was trokken alle uitin
gen. van jiet maatschappelijk leven hem
aan cn toonde hij Itelaugstelling zoowel
voor kunst, als sport.
Ilij was een der eerste voormannen van
den Nederland schen Voe' bal bond en na den
oprichter en eerc-voorzilfer IV. J, II. Mu-
lier, liet tweede cere-Jid van den Konink
lijken Neder] andsdien Verfhal bond.
De teraardebestelling zal plaats hebben
1.8. Zateidag om half twaalf op dc alge
meen© begraafplaats _!c. VGravenhago.
Prins Bomhard bezoekt het sclir.ohchij)
Koningin Wllhelniina".
Z.KH. Pi iu.- Bomhard heeft vanochtend
Ie AmsPrdttjt een bc/ock geluncht aan
het nieuwe schoolschip Koningin Wil-
helinina" en hel inslruclievaartuig Prin
ses Juhara" vau het onderwijsfonds \oor
do scheepvaart. De- Prins werd hij dit be
zoek vergezeld door zijn particulier secre
taris jhr, mr. C. Dedd en zijn adjudant
kapitein 1. K. II de Roo van Aldcrwerelt,
I'rins Bern hard hij den voetbalwedstrijd.
Naar wij vernemen heeft Z.K.1I. Prins
Bombard den wenscli to kennen gegeven
dc-n voetbalwedstrijd tusschen het Ncder-
lanüsch elftal en .Inventus, welke heden-
t\\ ond in het Olympisch Sladion te Am
sterdam wordt gespeeld in het kader van
de Jubileumfeesten, te willen bijwonen.
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDEN OPTICIEN
dus
HOOGSTRAAT »f
Brillen voor Ziekenfondsleden
Drie huizen uitgebrand,
In den afqcloopen nacht is door nog
niet bekende oorzaak brand ontstaan in
een perceel m de llofsüaat in Liorculo,
bewoond door de familie Wierike.
Een motorrijder, die omstreeks half drie
door dc Hofstraat reed, ontdekte denbrand.
Hij waarschuwde onmiddellijk de bewo
ners, waarna ook de brandweer ge-
alanneeut weid; deze wa* spoedig Ier
plaatse.
Het vuur h.ul echter reeds een zoo gruo-
fen omvang aangenomen, dat ook de aan
grenzende liui/.en: een schoenmakerij en
het huis van de familie Van Leeuwen en
een drukkerij met woning van d<e familie
Huskes waren aangelast. Hel gezin van
Vau Leeuwen wist zich tijdig in veiligheid
te stellen. De familie Hiiskes was afvve-
zig.
Met alle kracht werd het vuur beslrc
den. Men kon echter niet voorkomen, dat
de huizen geheel uitbraadden.
Do brandweer moest zich beperken tot
het nathouden van het nabij gelegen win
kelpand vau de firma Zijlstra en een kap
perszaak. Deze panden kregen veel wa
terschade.
De schade wordt door verzekering ge
dekt.
Poes,
7 September, Ik houd vau mijff
poes. Om zijn rust, om zijn onbewogen
heid. Om de majesteitelijke onverschillig
heid waarmee hij alle goede gaven als
logisch en vanzelfsprekend in ontvangst
neemt. Mijn hond maakt een oorverdoo-
vend spektakel als zijn etensbak wordt
bereid. Mijn poes zit er stil bij te kijken,
de beide voetjes tegen elkaar, de staart er
omheen gevleid, en knipoogt.
Ik wou dat ik miju poes was. En zoo
rustig alle goede gaven voor mij kon laten,
klaar maken en gereed zetten en een
hoekje in een zachte stoel vinden om iu
te slapen en de deur uitwippend, kam.©-
raadskes hij de vleet te ontmoeten om da
avonden op even genoeglijk© als beschaaf
de wrjze mee door te brengen.
Een poes kan gaan waarheen hij wil.
Hij kan door de Stadhouderslaan gaan
wandelen en wanneer hij zin heeft, wan
delt hij door naar Scheveningen of naar
Parijs. Maar hij gaat niet naar Pacys, om
dat hij do Stadhouderslaan en de Boule
vard Montmartre hetzelfde vindt- Voor dia
wijsheid heeft een mensch op z'n minst
veertig jaar noodig.
Hij vindt het warme hoekje bij de haard
prettiger dan vuurwerk, bioscoop cn schouw
burg dat kost een mensch 60 jaar van
zijn leven.
Hij mijdt poezen, dio hent niet aanstaan
en hij sluit vriendschap met poezen, die hij
aardig, lief en gezellig vïudl, ongeacht het
feit of zij rood, zwart, grijs ot lapjes zijn.
Om dat te bereiken heeft de mensch zijn
heefe leven noodig als hij het liaalt.
Wanneer een poes iels iriol prettig vindt,
dan doet hij het niet; wanneer hij iets
niet lekker vindt, ec! hij het niet; wan
neer ccn warm boekje hein niet aanstaat,
zoekt hij een ander warm hoekje-, wan
neer bij uit wil gaan, gaat bij uil en wan
neer hij thuis wil blijven, blijft hij tlmis
daar komt baas Filmglinsteraar z'n
heelo leven niet aan toe,
Terwijl ik dit schrijf, zit mijn poes op
mijn schrijftafel en snort van behaaglijk
heid hij denkt niet aan schrijven, want
hij hoeft niets te zeggen en bovendien
lieeft hij zelfs geen winterjas noodig en.
zijn vrouw Heeft niet gezegd, dat hel hoog
noodig is om 'as naar het Zuiden van
Frankrijk te gaan. Wanneer ik er zóó voor
stond, zou ik óók snorren.
Kortom cn dat hebben tienduizend
schrijvende incneereu vóór mij gezegd, en
dat zulten nog tien maal tienduizend hee-
ren na mij zeggen een poes is benij
denswaardig voor den mensch.
Er is maar één ding, waarin zij overeen
komen; de mensch en de poes: Ze geren
allebei kopjes aan wie hun melkje voor
hen bereidt.
Maar poes heeft alleen maar z'n kopj'a
te geven, een mensch wel ©ens zijn kopje,
zijn zieltje en zijn zaligheidje.
Wilt u hierover eens nadenken, wanneer
u uw poes over zijn koppetje strijkt?
Snel en goed
helpen hierbij
altijd ecu poeder <m car bel van lijnhiirdh
Mijnhardt's Poeder- per stuk 8 ct. Doos 45 ct.
Cachets, eenafand ..Mijnhardtjerf' -jst. 10 ct.
Doos f>0 ct.
Ernstig verkeersongeluk in de residentie.
Gisteravond tegen 8 uur is op den Loos-
duinscheweg te 's-Gravenhage bij de bios
coop "Capitol het 7-jarig meisje T. de V.
wonende aan d© Loosduinschekade, zoo
danig aangereden, dat het met ©en schedel
breuk en een hersenschudding naar het
iroomsch-katholieke ziekenhuis aan het
Westeinde moest worden overgebracht.
Het slachtoffer is hedenochtend' aan de
bekomen verwondingen overleden.
Du eerlijke kantoorbediende.
De -12-jatigo kau '-orbeuiemte en filiaal
houder van hel reisbureau der Europa
expresse op den Kneuter tijk te 's-Giaven-
lnge A, A. van den II., schreef op IC
Auguslus mar zijn directeur in llolteidam,
dut er onmiddellijk een plaatst crvanger
naar het bureau in Den Haai m&cst ko
men. Dc sleutels van liet bureau sloot hij
in den brief.
Mm Iaecz bet vei moetlen. Jat er onre
gelmatigheden waren gepleegd en na e©n
uïtgrfjreid ©mleizoek ontdekte men, dat
if den loop van enkele jaren f 1COO verduis
terd waren. Deze verduisteringen waren
tot dan loc niet ontdekt, omdat dc man
dc tekorten steeds wist te si oppen met
andere gelden van het bureau.
Van den H. was daarna spoorloos ver
dwenen, maar Maandag meldde hij zich bij
de politie le Nijmegen, die hem gisteren
naar Den Haag overbracht, waar hij werd
ingesloten.
Kjad verdronken.
Gistermiddag ongeveer drie uur is Iiefc
zesjarig zoontje van de familie Ronteltapj
uit de Voorban te Amsterdam bij het spe
len in een gracht aan de Graaf Aelbrecht-
laan gevallen en verdronken. Zijn mak
kertjes Lchben direct hulp geroepen en!
het kina was spoedig op het droge,-
Men heeft een uur kunstmatige adem
haling toegepast, hetgeen niet moer mocht
baten.
