Natuur en natuurbescherming
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Het Nederlandsche Roode Kruis
Gemengd Nieuws
BINNENLAND
Propaganda voor Indië
De kinderverlamming
Wrak aangespoeld
Een week van gedachtenis. Terugblik op
wat bereikt werd.
ii
DER
DINSDAG 13 September 1938. No. 21905.
Plannen van het gouvernement
Naar wij vernemen overweegt het In
dische departement van economische za
ken plannen om een aantal films te doen
vervaardigen, welke zullen dienen voor de
propaganda voor Indië in het buitenland,
aldus het Nws.
Men beoogt hiermee niet alleen do be
vordering van het toerisme, maar meer nog
de verspreiding van kennis omtrent de
Europeesche en Inlandsche cultures, gouver-
ncmentsinste'lingen enz. in deze gewesten.
Deze voorstellen, zij het in gewijzigden
vorm, Jaleeren reeds van 1937, doch hier
op werd met het oog op don financieelen
toestand van het land afwijzend beschikt.
Hel departement hoeft deze plannen ech
ter niet losgelaten, doch zich in verbinding
gesteld met den handelsvertegenwoordiger
in de Vvreenigde Staten, den heer Zim
merman die hieromtrent alle gewenschte
iriliel.tingen hij verschillende Amerikaan-
schc filmmaatschappijen heeft ingewonnen.
Het resultaat hiervan was, dat hot de
partment met een zoo volledig mogelijk
plan en een gunstige kosten bereken in g
voor den dag kon Komen, waarna de be
treffende voorstellen thans opnieuw aan de
regeertng zijn voorgelegd, die nu haar
goedkeuring daaraan gehecht heeft.
Deze voorstellen implic-eeren een aanvul
lende begrooting voor. 1938, welke binnen
kort bij den volksraad zal worden inge
diend.
Wij vernemen, dat het in -de bedoeling
ligt om de betrokken Amerikaansche film
maatschappij op te dragen een twaalftal
gekleurd documentaire films te doen ver-
vaardipen in overleg met de daartoe aange
wezen ambtenaren van E.Z.
Het staat nog niet vast, wanneer do
Amerikaansche regisseur en filmoperateurs
zullen arriveeren.
De ledenwerfcampagne.
Men. zendt ons het volgende commu
nique 1
De onlangs aangevangen campagne van
het Neuerlandsche Roode Kruis, tot op
voering van het ledental tot minstens
100 090. gepaard aan een algemeeuc actie,
om meer bekendheid te geven aan
de belangrijke en omvangrijke - Roode
Kruis-taak is'op zeer sympathieke wijze
door het publiek ontvangen. Nu geleidelijk
een heter inzicht in ii<?t prachtige Roode
Kruis-werl. wordt gevestigd en men in
ziet, dat het Roode Kruis een particu
liere vereeniging is, die bij zijn vee! geld
vereistherdan inenscldievenden arbeid
grootoud eels is aangewezen op contribu
ties en vrijwillige bijdraien, nu begint het
publiek spontaan op de bovenbedoelde ac
tie te reairceren, en nog dagelijks komen
de contributies van nieuwe teden op post-
rekeni g >2121 \ai let hoofd'e-.uu van
.het Roo ie Kruis Primes egr.uh i7 Dan
Hang, bii'ren Daaronder zijn zeer fraaie
jairlijksche contributies van i'5ü, 125 en
f20. Hce/.e<w deze vrijwillige vas' gestelde
hooge contributies ook op piïj-. gesteld
worden, evenzeer woiden de kleine mi
nimumcontributies van f 1 per jaar hoo-
gelijk gewaardeerd1, vooral wanneer men
ziet, dat zulk een contributie oen waar
lijk offer vertegenwoordigt, Toorts zijn
reeds eonige royale giften binnen geko
men, waaronder eon an f 500. enige van
£50, enz. Men is den schenkers hiervoor
zeer erkentelijk Men koestert evenwel
de hoop en de verwachting, dal nog tal
loos velen dit goede voorbeeld mogen
volgen.
De transfer-onderhandelingen mei Duilseh-
land.
Naar aanleiding van de geruchten om
trent het terugbrengen van den rentevoet
der Duitsche leeningen tot 30 pet., heeft
het bestuur der Nederlandsche vereeni
ging van oLligatiehouders een barer hoofd
bestuursleden, den heer Arn. Terhagen,
naar Wiesbaden waar de onderbande
lingen tusschen de Duitsche en Neder
landsche delegaties plaats vinden ge
zonden, om vast te stellen of deze ge
ruchten waarheid bevatten.
'Op grond van de indrukken van den
heer Verhagen meent het bestuur der ver
eeniging te mogen aannemen, dat voor
bovengenoemde geruchten geen grond'aan
wezig is.
Te Groningen twee scholen ge
sloten.
Wederom heeft zich een geval van kin
derverlamming voorgedaan en wel hij; een
2-jarig meisje. Uit voorzorg is thans de
school, waar een broertje van het pa
tiëntje onderwijs geniet, gesloten.
In overleg met den inspecteur van de
volksgezondheid is voorts de Scliippera-
school te Groningen gesloten.
Te Moordrecht.
In de gemeente Moordrecht is teen twee
de geval van Idnderveriamming geconsta
teerd', thans bij een 14-jarig meisje.
In verhand hiermede hoeft de burgemees
ter in overleg mot den inspecteur voor de
volksgezondheid' gelast, dat alle scholen
voor voorbereidend en voor gewoon lager
onderwijs moeten worden gesloten, voor-
loopig tot en met 24 September a.s.
Weer twee gevallen te Waddinx-
veca.
Het aantal gevallen van kinderverlam
ming te Waddinxveen is thans gestegen
tot twaalf. Vier patiëntjes zijn overleden.
De sluiting van de scholen is opnieuw
met een week verlengd.
Te Rotterdam.
Bij den directeur van den G.G.D. te Rot
terdam is aangifte gedaan van een geval
van kinderverlamming bij' een 38-jarigen
vrouw' in Hillegersberg woonachtig.
De vrouw is in een der barakken te Rot
terdam opgenomen.
Elfjarig knaapje spoorloos verdwenen.
Sinds Zaterdagmiddag omstreeks drie
uur wordt het 11-jarige jongetje Frits Stra-
ting, wonende aan de Molenstraat te As
sen, vermist.
De jongen werd omstreeks genoemden
lijd voor een boodschap naar een apotheker
iri de stau gezonden, doch nadien .keerde
hij niet naat zijn ouderlijke woning terug.
Zaterdagavond om plm. 10 uur schijnt hij
nog door cenige jongens op de markt te
zijn gezien.
Dioor den burgemeester der gemeente As
sen is reeds opsporing verzocht
Aanrijding met doodelijken afloop.
Omstreeks vijf uur is gistermiddag de
ongeveer 50-jarige mevr. De Haan uit
Veendam bij' het oversteken van den weg
nabij de brug over het Wesfcerdiep te
Veendam door een auto aangereden.
Zij sloeg tegen den- grond en bleef ern
stig gewond liggen.
Op advies van den geneesheer Heerdt
uit Veendam werd zij naar het academisch
.ziekenhuis te Groningen vervoerd*, op wieg
waarheen zij aan haar verwondingen is
overleden.
Eca Woonark in z«c?
Gisteren bemerkte een bramenzoeker op
de duinreep, staande 5 k.in. ten Zuiden
van Zand voort, dat uit zee een wrak
naar de kust kwam drijven en wel ter
hoogte van de vierde bank. Hij begaf
zich onmiddellijk naar den strandvonder,
den heer P. van der Mije, die met een
vlet cadelijk op onderzoek uittrok, liet
wrak was mtusschen naar do ku-A gedre
ven en vastgeloopen op de eerde bank.
Door het rallen van het wafer bleef het
vastzitten, doei. men verwachtte dat het
gisteravond tegen het opkomen van den
vloed aan land zou spoelen.
De strandvonder is van meening, dat
het wrak een woonark is geweest, die
waarschijnlijk van een sleep is losge
raakt.
Door het stooten op de zandbank is
het wrak in tweeën gebroken, het ach
terstuk is ongeveer zeven meter lang en
het voorste gedeelte, dat gedeeltelijk on
der water ligt, ongeveer vijf meter. 'Op
het achterste schip staat een huisje, ter
wijl op het voorstuk een gebroken kast
in het water ligt.
Men verkeerde in de eerste uren in
de veronderstelling, dat er menschen op
het wrak aanwezig waren, doch toen het
aangespoeld was, bleek dit niet het gteval
te zijn.
Het wrak vermeldt geen naam, zoodafc
men nog naar do afkomst gist.
Jongeman door auto aangereden cn gedood.
Gisteravond omstreeks half zeven is ©en
18-jarige jongeman, werkzaam hij' de Hero-
fabrieken te Zeist, op den straatweg tus-
schen Leersum en Doorn door een auto
aangereden en op slag gedood. Het slacht
offer reed' naast twee vrienden op de fiets.
Plotseling schrokken zij' voor een achter
opkomende auto, waarvan de bestuurder
hevig toeterde. Dfe fietsen geraakten in el
kaar, waardoor een van lien voor de auto
kwam te vallen en door het voortuig werd
gegrepen, met het vermelde noodlottig©
gevolg.
Het stoffelijk overschot Is naar Doom
overgebracht.
Rijwielplaatjes in ruil tegen een piano.
Het was de gemeentepolitie te Assen op
gevallen, dat in^de maand Augustus op-
nierk-lijk voel rijwielbelastingmerken op
geheimzinnige wijze verdwenen. Het aantal
aangiften van vermiste plaatjes steeg on
rustbarend, zoodat een uitgebreid onder
zoek werd ingesteld, met gevolg, dat een
zekere Harm Z. uit Assen, voor de politie
geen onbekende, werd aangehouden en in
arrest gesteld. Ook kon ©en zekere R. uit
Dellen worden aangehouden, die eveneens
in arre-t werd gesteld.
Tijdens het verhoor bekende Z. oen acht
tal plaatjes te hebben ontvreemd. De ge
stolen plaatjes waren allo ongemerkt. En
kele van de plaatjes zou Z. geruild hebben
tegen... een piano.
P© gouden generaal Snijders-medaille voor
ir. Damrae,
Gistermiddag werd in oen der lokalen
van hotel Wittebrug te 's-Gravenhago tij
dens een vergadering van het bestuur van
de stichting „Generaal Snijders-Fonds" door
den eere-voorzit ter, generaal b.d. J.
Snijders, met een hartelijk© toespraak aan
dr. ir. M. H. Damme, directeur-genieraat
der P.T.T., overhandigd de gouden gene
raal Snijders-medaille, die etens in de drie
jaren wordt uitgereikt, en wel naar aan
leiding van zijn groote verdiensten voor
en zijn ophouwend werk aan het groot
Nederlandsche 1 uch t vaart verkeer, en mot
name het luchipostverkeer,
Dagclijksche indexcijfers.
Medegedeeld door het Centraal Bureau
voor de Statistiek.
's-Gravenhnge, 12 September.
Aa,n leelenkoersen 88.7.
Goederen groothand'elsprij/.en 68.2.
Tot de vele gebieden, waarover de
hooge gebiedster van ons land, die in
de afgcloopen week zoo luisterrijk Ilaar
regeeiingsjublleuni mocht gedenken, haai
aandacht heeft laten gaan, behoort ook
de naliiu;bescherming.
Het mag dan ook vanzelfsprekend nor-
den coacht, dat wij na een week lan
gedachtenis, thans een oogenblik stilstaan
bij en een terugblik werpen op wat ge
durende de \eerfig jaren, die voorbij gin
gen, op dil gebied van belang is ge
weest.
Twee dingen kunnen dan aanstonds
met vreugde en met droefheid worden
geconstateerd'. Tiet verblijdende feit is dit,
dat de liefde voor de natuur in de laat
ste decern) nia ten zeerste is toegenomen,
zoowel in de Ineedte als ook in de diepte.
Het bedroevende feit, daartegenover te
stellen, is, dat de natuur zelfs sinds hel
eind van de vorige eeuw op ontstellende
wijze is verminkt, beperkt, gehavend'.
Daarna veel en veel meer dan daarvoor.
Wat hebben vele plaatsen, juist in de
het meest om de nabijheid van schoone
natuur gezochte streken, zich ontzaglijk,
ja soms haast angstwekkend uitgebreid
in de laatste tientallen jaren! Wat heb
ben zij een akkers en een velden, een
heiden cn ten duinen, een bosschen en
een landgoederen opgeslokt in dien korten
tijd. Wat heeft de ontginning, al of niet
in werkverschaffing, veel oorspronkelijke
natuur een nieuwe, stellig nuttige, maar
voor de oorspronkelijke schoonheid vaak
vernietigende bestemming gegeven. Hoe
hebben de zomerhuisjes hier en daar bosch
en duin, heide en plas toch stellig niet
mooier gemaakt Hoeveel molens zijn er af
gebroken sinds 1898, hoeveel meer pit
toresks ging er in deze luttele jaren ver
loren. Lang zou de lijst kunnen zijn en
doret de litanie!
ilaar dat wil niet zeggen, dat niet ook
vreugdeklanken zouden kunnen worden
aangeheven, dat niet de jubeltoon in dit
jubeljaar zou kunnen worden gehoord 1
In 1898, in hetzelfde jaar dat onze
Honingin Haar bewind aanvaardde, werd
de Nederlandsche Vereeniging tot Bescher
ming van Vogels opgericht, die zooveel
succesvol werk heeft gedaan voor het be
houd en de uitbreiding van onze prach
tige Nederlandsche vogelwereld.
In 1905 weid deels cio-or de stuwkracht
vui dezelfde mannen, die in 1898 begon
nen waren, de Nederlandsche Vereeniging
tot Behoud van Naluurmonumenten ge
sticht, die van het Naardermeer in 1905
af tot het Fochtelooveen in 1938 toe zoo
vele prachtige en uiigebreide stukken Ne-
derlandsch natuurschoon in ongereplen
slaat wisten te behouden.
Daarop volgde in 1909 de stichting van
den Rond Heemschul, die zioh eveneens
bizondere verdiensten verwierf voor het
behoud van de schoonheid van stad en
land. Het duurde to-t 1923 voordat de mo
lenvrienden zich verzamelden om alarm
te blazen lol bescherming van deze unieke
bouwwerken, die zoo veel bijdroegen de
eeuwen door tot de karakteristiek© schoon
heid1 avn ons land. Zij slichtten de vereeni
ging „De Ilollandsche Molen" ,die lang niet
alles doen kon, wat zij wel wensdite en
die ook sinds dat jaartal nog heel veel
molens zag sneuvelen, maar die, weerbaar
op de bres staande, toch nieuwe mogelijk
heden wist te openen voor zooi menig stoer
en sierlijk molenbouwsel. De molens heb
ben den wind weer wat mee.
Het duurde niet lang of ook provinciaal
organiseerden do vrienden dor schoonheid
van stad en landschap zich, vereenigingen
als „Het Utrechtsch Landschap", „Het
Oversticht", „It Fryske Gea" werden ge
vormd, om waakzaam en werkzaam te
zijn in de afzonderlijke provincies, die nu
alle een dergelijke organisatie bezitten.
Liefde voor de natuur groeide en deed
als vanzelf de lichamen ontstaan, die ©en
bolwerk zouden vormen tegen steeds voort
woekerend© aantasting van het karakter
en de pracht van Holland's erf.
Het wachten is nu nog op een „natuur
beschermingswet", die dte Troonrede al in
1928, tien jaar geleden dus, beloofde en
die het zoo nuttige en noodigo kader zou
moeten vormen, waarbinnen het veelzij
dige werk, waarvan ik hierboven iels
schetste, zou kunnen worden gevat. Moge
deze wet zeer spoedig komen, gedragen
door de warme liefde voor ons landschap
van steeds meer burgers van Nederland!
Het zou mooi zijp, als 1938 voor de
natuurvrienden ook in dit opzicht een ju
beljaar kon worden.
A. li. B.
H. M. de Koningin vertrok Maandag officieel uit de hoofdstad, om on
middellijk daarop incognito terug te keeren verband met de ziekte
van H. K. H. Prinses Juliana. Het galarijtuig bij het verlaten van den Dam
FTi/ly.j■TT,-,, -
KM -
».<4.vwfw Xu*T*"%v c\
^nn^nmlïftm fi
De Mozes en Aaronstraat langs het paleis te Amsterdam werd Zondagavond
voor alle verkeer gesloten In verband met de ziekte van H. K. H. Prinses Juliana
>-v.'
N8?'
f W'-te-
m f*
Indië filmt Nederland. Een aardig snapshot van den Pangcran Hangabc-hi van Soe-
rakarta tijdens het bezoek van dc Indische vorsten aan de stichting Nationaal Cen
trum" op huize Schoonoord te Zeist,
Jongetje onder vrachtauto gedood,
Gistermiddag is het vijf-jarig zoontje van
den heer Van Houten te G entert, bij' het
oversteken van den rijweg onder ©en
vrachtauto van de firma Van Gend' en
Loos geraakt. De wielen gingen het kind'
over het lichaam, de jongen was op slag
dood. Het stoffelijk overschot is naar het
r.k. ziekenhuis overgebracht.
Overstroomingen in Neder-Silczic.
Het graafschap Glatz en de streek om
het Uilengebergte worden door watersnood
geteisterd-, veroorzaakt door zware regens
in den nacht op Zondag.
Bi) Bad Altheide is de Weistritz door
twee dijken gebroken, waardoor groote op
pervlakten land onder water werden ge
zet. Bijna alle bruggen zijn beschadigd. D©
arbeidsdienst en de brandweer zijn geroe
pen.
In Ober- en Nieder-Schwedeldorf werden
de bewoners in hun slaap door het water
verrast, zoodat zij slechts met moeit© zich
zelf en het ve© konden redden.
In Frankenstein staat een stadsgedeelte
bijna 1 meter onder water.
In twee andere plaatsen moesten vrijwil
ligers en brandweerlieden, bijna tot hun
borst in het water staande, midden in den
nacht vrouwen en kinderen naar de boven
verdiepingen der huizen brengen.
Ernstig ongeluk.
Gistertridd'ag ontstond een ernstige aan
rijding op d©n Poeldijkscheweg aan de
grens van Den Haag en Wateringen, ech
t-er neg binnen de gemeente 's-Graven-
hage. Vermoedelijk door onvoorzichtig
oversteken reed de wielrijder G. M., wo
nende in de Schoolstraat te Poeldijk, tegen
een personenauto op, waarvan de 38j-a-
rige G. M., wonende te Hillegersberg, de
bestuurder was.
De wielrijder kreeg ©en zware hersen
schudding. Een particuliere ziekenauto
vervoerde hem naar het r.-k. ziekenhuis
aan het Westeinde. De toesland' van den
gewonde is van dien aard, dat hij nog niet
gehooid kon worden. Zijn familie is ge
waarschuwd.
Rechts henden in Oostenrijk.
De Ooslenrijksche verkeersregeling is in
zooverre aangepast aan de in Duitschland!
geldende voorschriften, dat men met in
gang van 19 September 1938 in geheel
Oostenrijk rechts zal moeten houden. Werd
reeds voor de aansluiting van Oostenrijk
bij het Duitsche rijk in Tirol en Kiimten
rechts gehouden, in het overig© gedeelte
hield men nog steeds links. Voer dezö
streken is dus met ingang van 19 Sep
tember deze regel niet moer van toepas
sing en volgt men de regeling zooals deze'
in de meeste Wiest-Europeeseh© landen van
toepassing is.
