EERSTE BLAD.
Woensdag 21 September 1938
De eischen ingewilligd
v* dl* AREND
®Slltg|
iilili
Duitschland
Vlootuitbreiding
91steJaargang.
No. 21972
E
BUITENLAND
Alle voorbehoud is over boord geworpen en
onder druk van Londen en Parijs heeft
Praag vannacht - de Londensche voorstellen
aanvaard.'
Havas meldt, dat de Tsjecho-Slo-
waakseh© regeering, na den geheelea
nacht te hebben beraadslaagd, heden
morgen het door Frankrijk en Engeland
in Londen opgestelde voorstel heeft
aanvaard.
De gezlaat van Frankrijk te Praag, -
de Laerodx, heefUzich-vanochtend om
half tien naar president Benesj bege
ven om uit diens handen het op schrift
gestelde antwoord der regeering van
Tsjecbo-Sl owask'ije in ontvangst te
nemen. I f
JFien gezaghebbende persoonlijkheid te
Praag, zeidu, na de vergadering van den
ministerraad tegenover den correspondent
Van Reuter, dat het onjuist zou zijn te
'zeggen, dat geen beslissing is bereikt, doch
dat het gevaarlijk zou zijn bespiegelingen
te houden over het resultaat der bespre-
Üdmg.
Een half uur na afloop van den minister
raad kwam de commissie van twintig bij
een, welke den toestand heeft besproken
in het licht van het door het kabinet
voorgelegde verslag.
De toestand wordt nog steeds als
gespannen beschouwd en het feit, dat
de basis van verantwoordelijkheid
voortdurend wordt verbreed, toont aan,
diat de regeering vastbesloten is een
zoo groot mogelijk aantal volksverte
genwoordigers te raadplegeh. 'h
De openbare meenxng, zooals deze in
een groot deel der pers wordt weer
spiegeld, is nog steeds sterk gekant te
gen een toegeven.
Twee nota's.
Het definitieve antwoord van Praag is
dus thans overhandigd. Het werd vooraf
gegaan door een nota, welke gisteren aan
de gezanten van Frankrijk en Engeland
te Praag werct overhandigd en waarin be
langrijke reserves werden gemaakt. In een
officieel communiqué, dat werd uitgege
ven, was toen sprake van verdere diplo
matieke onderhandelingen".
Londen en Parijs hebben na een zeer
korte bestudeering van deze nota echter
hun gezanten opdracht gegeven nogmaals
aan te dringen op volledige aanvaarding
Immers, het antwoord1 der Tsjecho Slo
waaksche regeenr.g kwam practisch daar
op neer, dat het Praagsche kabinet zich met
de F rans ch-B ri tcche voorstellen, die zon
der zijn toestemming zijn opgesteld1, niet
kon vereen]gen.
Verlangd werd, dat hef conflict fussolien
Tsjecho Slowakije en Duitschland overeen
komstig het lussenen beide landen be
staande verdrag van 192C aan arbitrage
wordt onderworpen, en dat de rcgpcrin-
gen te Londen en Parijs de kwestie op
nieuw in studie nemen
De Fransche en de Brioche gezant heb
ben daarom onverwijld gezamenlijk stap
pen ondernomen brj Benesj.
Men hoopte daarmede, clat de Tsjecho
Slowaakse!» regeerders lenslotte 't Fran-ch-
Britsche plan zouden aanvaaidan, tenen ié
bet voor, bestaan van den Tsjecho Slownak-
sehea slaat le waarborgen en den vrede
te bewaren.
Terstond na liet bezoek der gezanten
van Frankrijk en-Engeland zijn de poli
tieke ministers op het Praagsche kasteel
bijeengekomen. Vervolgens vond een kabi
netsraad plaats.
Er werd een communiqué uitgegeven,
waarin liet gemeenschappelijke bezoek der
gezanten van Frankrijk en, Engeland ge
noemd werd! „een nieuwe stap met betrek
king tot het Frans chEngelsche plan van.
Londen".
De vergadering der politieke ministers
was tegen 6 uur in den ochtend afgeloo-
pen. De besprekingen hadden 2L/2 uur ge
duurd'. Om 6 uur kwamen de ministers
in kabinetsraad op het kasteel bijéén. Na
deze vergadering „werd tenslotte het defi
nitieve antwoord, dat volledige aanvaarding
der Londensche voorstellen inhoudt, be
kend gemaakt
Om negen uur vanochtend werd de com
missie van twintig bijeengeroepen.
Deze commissie, bestaande,uit leden der
regeeringscoaltitie, vergaderde in het kabi
net van den minister-president onder lei;
ding van de voorzitters van Kamer en
Senaat, Malypetr pn Soukup.
De politieke beraadslagingen zouden
waarschijnlijk den geheelen ochtend1 voort
duren.
Italië zen aan garantie willen
deelnemen.
De diplomatieke correspondent van Reu
ter meldt, dat men in Italiaansche krin
gen te Londen verwacht, d!at Italië bereid
zou zijn deel* te nemen aan een garantie
der gewijzigde grenzen van Tsejcho-Slowa-
kije. Men legt er echter den nadruk op,
dat èen dergelijke deelneming afhankelijk
zou zijh van de regeling van alle minder
heidsvraagstukken in Tsjecho-SJo',vakje.
Uittocht van Tsjechische ïn-
dusfrieelen?
De beide laatste dagen, aldus het Ruit-
sche Nieuwsbureau, lieeft men op het
vliegveld MünchenOberwiesenfeld een
zeer sterk luchtverkeer PraagZurich kun
nen waarnemen. Talrijke Tsjechische in-
dustrieelen verlaten met hun gezinnen en
hun geld reeds in extra vliegtuigen hun
land om zich naar Zwitserland te begeven.
Deeis zijn de vliegtuigen speciaal daartoe
uit Zwitserland naar Tsjecho-Slowakije ge
bracht.
Chamberlain zal Hitier morgen te
Godesberg ontmoeten
Officieel wordt te Londen mede
gedeeld, aai Chamberlain en Hiüer
besloten hebben, de te Berchtesgaden
begonnen besprekingen morgenmiddag
3 uur le Godesberg te hervatten.
Vernomen wordt, dat Chamberlain
wederom vergezeld zau zijn van Ho
race Wilson en Strang.
Naar Keuter meldt, kan aangenomen
"Worden"'dat Chamberlain, „ioen hij „zijn
vertrek naar Godesberg aankondigde, reeds
kermis had genomen van de hoofdtrekken
van het Isjecho Slowaaksche antwoord.
Hiermede wordt da eerste nota be
doeld..
De aard der besprekingen te
Berchtesgaden
Hongarije aan de zijde van
Duitschland.
Naar in Duitscke politieke kringen over
de besprekingen van dien Hongaaxsolim
ministerpresident Imiredy en den Homgaar-
schen minister van buitenlandsche zaken,
Van Kanya, op den ObeTsalzberg wordt
vernomen, zou bij dit onderhoud het Tsje-
cho-Slowaaksche probleem zijn besproken,
bezien uit het gezichtspunt der Sudeten-
Duitschers en dat vande Hongaarscha
minderheid.
De Hongaarsche heeren zijn gisterochtend'
tegen half elf per vliegtuig op het vlieg
veld Einring, bij Freilassing, aangekomen.
Tegen elf uur waren zij op den Ober-
salzberg, waar zij als gasten van den
Fuhrer aanzaten aan het middagmaal.
In den loop van gistermiddag zijn Im-
redy en Kanya per vliegtuig naar Boeda
pest teruggekeerd'.
Het D. N. B. meldt uit Berehfesgiaden
De Hongaarsche minister-president, Im-
rc-dy, heeft gisteren in gezelschap van den
Hongaarschen minister van buitenlandsche
zaken, Kanya, den dief van den Hongaar-
sohen generalen staf, generaal Keresztes-
Fischer en staatssecretaris Fatahy, een be
zoek gebracht aan den Fuhrer en rijkskan
selier. Ook de minister van buitenlandsche
zaken, Von Ribbentrop, was bij het on
derhoud op den Obersalzberg aanwezig.
Besproken zijn de onhoudbare toestanden
in Tsjecluo-Slowakije. Terwijl do Fuhrer
een uiteenzetting gaf van de Duitsdhe vraag
stukken, spraken de Hongaarsche ministers
uitvoerig sover de eveneens onwrikbare
eischen van het geheele Hongaarsclhe volk
tot liet verkrijgen van zelfbeschikking voor
de onderdrukte volksgenooten in 'fsjccha-
Slowakije, 1
Havas verneemt, dat Imredy en Kanya
zdch in liet vliegtuig van Hitier zelf naar
Berchtesgaden hebben begeven, op uitnoo-
diging van den rijkskanselier, die daartoe
besloten zou hebben na een' onderhoud tus
schen Goering en den Hongaarschen rijks
bestuurder. De Hongaarsche regeering, die
reeds steun van Italië en Rolen heeft toe
gezegd' gekregen, schijnt dus thans over
Duifsche hulp, te londerhandelen.
Horthy zou zich nog in Oost-Pruisen be
vinden, waar hij in. gezelschap van Goe-
ring 'jaagt. f f
Fr schijnt reden te zip ,o(m aan te ne
men, d!ai aan de Hongaren ronduit de
vraag is voorgelegd', wat de houding van
dit land zou zijn ingeval Duitschland ge
dwongen zou zijn, tot een militair ingrij
pen in Tsjecho-Slowakije. Het schijnt, dat
men van Duiischen kant in ondubbelzin
nige bewoordingen te kennen heeft gege
ven, dat hij, die niets waagt, niets wint
Alles schijnt erop te wijzen, dat de Hon
gaarsche staatslieden besloten hebben,, om,
indien de noodzakelijkheid zich mocht voor
doenj aan de zijde van Duitschland te
staan.
Volkenbond
Japan verwerpt artikel 17
Reuter meldt uit Tokio: Het Japan-
sciie kabinet heeft besloten de uitaoo-
diging van den Volkenbond tot toe
passing van artikel 17 van het hand
vest van den Volkenbond, dat door
China is geëischt, van de* hand te wij
zen.
Frankrijk
Opeisching van werkplaatsen.
In verband met de vertraging bij de
tenuitvoerlegging van de werkzaamheden
tot bescherming van de bevolking van Pa
rijs, veroorzaakt door eén staking in de
bouwvakkon, heeft de regeering besloten
zoo spoedig mogelijk over te gaan tot de
opeisching van alle werkplaatsen, die le
veranties voor de passieve verdediging
hebben te verzorgen.
Geen overeenstemming met de roomseh-
katholieke kerk in Oostenrijk.
Be onderhandelingen tussclien kardinaal
Innitzer en de nationaal-sociahstische
autoriteiten zijn mislukt.! Een kerkelijk
hoogwaardigheidsbekleeder deelde Reuter
mede, dat de kerk in Oostenrijk alles
heeft gedaan om tot overeenstemming te
komen, doch de huwelijkswetgeving, de
inbeslagneming van kerkdijken eigendom
en de opheffing van roomscho scholen,
toonen aan, dat langer onderhandelen
thans geen kans op slagen biedt Innitzer
verklaart in een decreet, dat de roomsch-
kathoreke kerk weigert 'de „Unie Gods
dienstvrede", een organisatie van priesters
met nationn al-socialistische sympathieën,
te erkennen, In een herderlijk
schrijven van de bisschoppen, dat in de
meeste kerken is voorgelezen, protesteert
men tcgin zekere maatregelen en wordt
"het standpunt der kerk uiteengezet.
Ook de politie heeft haar taak op het gebied der luchtbescherming. De speci
ale gasbrigade bij een oefening van het vervoer van gaspatienten, waarbij de
uitrukwagen goede diensten verleemt. v,
BINNENLAND:
Een half milh'oen 'sjaars voor
luchtbescherming
Nog" f176.000 voor het Ioo-
pende jaar.
Ingediend is oen wetsontwerp tot wij
ziging en verhooging van het vijfde hoofd
stuk dor rijksbt-grooting voor het dienst
jaar 1938.
Nu ten aanzien vin de uitvoering van
de wet betreffende bescherming tegen
luchtaanvallen, practische ervaring is ver
kregen, heeft de regeering het noodig ge
acht zich nader te beraden over de beant
woording van de vraag, op welk punt even
wicht kon werden bereikt tusschen het
belang van de voorziening in luchtbe
scherming eenerzijds en de omstandigheid,
dat voor dit doel, als voor elk ander, in
de tegenwoordige tijdsomstandigheden
slechts beperkte middelen kunnen worden
beschikbaar gesteld.
De regecring heeft daarbij richtsnoeren
vastgesteld en daaraan bekendheid ge
geven vclgens welke de voorzieningen
het meeste nul zullen afwerpen.
Ten einde binnen afzienbaren tijd te ge
raken tot een toestand, welke, met in
achtneming van eischen van soberheid, toch
beviedigtnd mag worden genoemd, is,
naar een berekening aangaf, jaarlijks een
bedrag van f500.000 noodig. De regeering
stelt zich voor, in de komende jaren dan
ook de middelen tot dat bedrag aan te vra
gen.
Om echter de voorziening volgens het
programma, dat de regeering zich voor
stelt te verwezenlijken, zoo spoedig mo
gelijk lot stand te brengen spoed toch
is inhaerent aan den aard dezer veilig
heidsmaatregelen meent de minister
reeds voor het dienstjaar 1938 de gelden
te moeten aanvragen, tot een bedrag van
f500.000, weshalve hij bij dezen aanvraagt
de som van £175.000, zijnde het verschil
tusschen genoemde f 500.000 en het he-
drag, aanvankelijk voor 1938 gevoteerd, n.L
f 325.000.
Een vijfde kruiser. In totaal
28 oorlogsschepen op stapel.
Naar de N.R.C. verneemt, zal op de be
groeting van defensie voor het komends
jaar een eerste termijn worden aange
vraagd voor den bouw van een' vijfden
kruiser. Deze kruiser zal, naar in de be
doeling schijnt te liggen, een schip wor
den van 8300 ton, met tien kanons van
15 c.M'. en een anti-luchtbatterij van 12
automatische kanons van 4 c.M.
Voorts zullen gelden aangevraagd wor
den voor den bouw van zes motortorpedo
boot en tnzes torpedovliegtuigen.
Voorts schijnt overwogen te worden, over
te gaan tot het aanbouwen van tot dus
verre nog niet in de lijst van Nederland-
sche oorlogsschepen voorkomende typen,
nJL z.g. escorteurs, die speciaal bestemd
zouden zijn voor het convoyeeren van
Nederlandsche koopvaardijschepen, aange
zien zulks in den ioop der jaren een be
langrijke taak van de Nederlandsche ma
rine (men denke aan de Spaansche wate
ren) is geworden.
Indien zulks door de volksvertegenwoor
diging goedgekeurd wordt, zullen niet min
der dan 2S oorlogsschepen op stapel staan
op de Nederlandsche werven* en wel eon
flottielje leider, van hetzelfde type als Hr.
Ms. Tromp, twee kruisers, vier torpedo
jagers, drie kanonneerbooten, negen on-
derzecbooten, een mijuenlegger, een artii-
lerie-instructieschip en zeven motortorpe
do-booten.
Dat daarnaast de Marineluelitvaartdienst
een aanzienlijke uitbreiding ondergaat, mag
als bekend worden verondersteld.
Prins Bernhard in het rijksmuseum
te Amsterdam.
Gistermiddag heeft Z. K. H. Prins Bern
hard' een officieel bezoek gebracht aan het
rijksmuseum te Amsterdam. Om twee uur
arriveerde de Prins per auto aan den
ingang van het'mlisëum, waar hij .werd' ver
welkomd door den hoofddirecteur dr. F.
Schmidt Degener.
De Prins heeft eerst een rondgang ge
maakt door de historische afdeeling, welke
een beeld geeft van onze geschiedenis ter
zee en te land.
Z. K. H. toonde bizondere belangstelling
voor de scheepvaart-afdeeling, met name
voor de schilderijen van zeegevechten van
Willem van der Telde, de relieken van de
overwintering op Nova Zembla en in de
1 andafdeeling interesseerde de Prins zioh
speciaal voor hetgeen betrekking heeft op
den Napoleontischen trfd.
Vervolgens werden de klassieke schilder
stukken in oogensehouw genomen.
Met groote aandacht bezichtigde de Prins
de groote doeken van Rembrandt en de
Vermeers en voorts verschillende schilde
rijen, behoorende tot de schenking van
sir Henri Deterding.
Ten slotte bezichtigde de Prins de eere
galerij, waar de afdeeling kunstnijverheid
is ondergebracht, o.a. omvattende het
Delftsch aardewerk der beroemde collectie-
Loudon en de collectie zilveren kunstvoor
werpen der gemeente Amsterdam.
Het bezoek duurde ongeveer anderhalf
uur. Bij* zijn vertrek werd' de Prins door
het publiek luide toegejuicht.
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDEN OPTICIEN
dus
Tweede Kamer
Aanbieding rijksbegrooting 1939.
Gistermiddag om 4 uur kwam de Tweede
Kamer onder leiding van mr. J. R. HL van
Schaik bijeen.
De minister van financiën, mr. De Wil-
d'e, bood de ontwerpen van wet betref
fende de rijksbegrooling voor 1939- met
de gebruikelijke nota omtrent den toestand'
van 's lands financien aain de Kamer aan.
Nominatie voorzitterschap.
Aan de orde was vervolgens liet opma
ken van de nominatie voor het voorzitter
schap der Kamer.
Voor de eerste plaats werden 85 stemmen
uitgebracht, waarvan 80 op mr. J. R. H.
an Schaik, 3 op den heer W. Drees (s.d.)
en 2 blanco, zoodat mr. van Schaik weder
no. één op de voordracht zal zijn.
Voor de tweede plaats werden 87 stem
men uitgebracht, waarvan 61 .op den heer
Smeenk (a.r.), 23 op den heer Drees (s.d.)
een o>p nxr. Terpstra (a.T.) en een op dr. van
den Tempel (s.d.), zoomede één blanco
stent, ""Zoixlat de heer Smeenk als no... 2
op de nominatie is aangewezen.
Voor de derde plaats werden 88 stem
men ingeleverd, waarvan 67 iop den heer
Drees (s.d.), een .op elk van de heeren
Oud, van den Tempel, Serrarens en Die
penhorst en 17 blanco, zoodat als no. 3
de heer Drees is aangewezen.
De voordracht zal schriftelijk aan H. M.
de Koningin worden aangeboden.
De voorzitter verdaagde te kwart voor
vijf de vergadering tot morgenmiddag één
uur.
Nieuwe secretaris generaal van
waterstaat.
Bij Kon. besluit is met ingang van 1
Januari 1938 aau den secretaris generaal
van het departement van waterstaat, mgr.
G. van der Meulen, op zijn verzoek eervol
ontslag verleend, en benoemd tot secretaris
generaal van het departement van water
staat, mr. D. G. W. Spitzen, thans admini
strateur bij het departement van binnen-
landsche zaken. f j
Nieuwbenoemd Eerst© Kamerlid.
Het centraal stembureau heeft gisteren
in de vacature, ontstaan door het overlij
den van mr. P. Dtroogleever Fortuvn, tot
lid van de Eerste Kamer benoemd ver
klaard den heer J. Gelderman, te Losser.
tpiftpÉ
I
Dezo courant «erschynt dagelijks, motuit-
zonflortug van Zon- til Feestdagen.
Prijs per kwartaal f 2.franco per post
f 8.50. Prijs por week: 15 ets. Afzon
derlijke nununers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien ?ooi ïiet eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau,
bezorgd zyn, 's Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
•wordt niet gewaarborgd*
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
SCHIEDAMSCHE COURANT
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Prys der Ad verten tiëu- Wal—5 regela ti 55j
iedei 3 regel meer f 0.30, m het Zaterdagnummer
15 regela f 1.80, iedere regel meer 1 035
Reclames fÖ75 per regel. Incassokostenöcta.;
lostkwitanties 15 ets. fariSTtm van advertentien
uj abonnement zijn aanzet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klun©
Advertentión opgenomen 1030 t/ra. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 ooi den. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertantiën tot 25 woor
den f025, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags Kleine Advertentien 1100, indien
oiet \óór Vrijdagavond 6 uur bezorgd
Postrekening No. 5311.
HOOGSTRAAT 91
Brillen voor Ziekenfondsleden
H. M. de Koningin leest de troonrede voor bij de plechtige opening van de
Staten Generaal
