De Tsjechen trachten grens
incidenten tot eiken prijs
te vermijden
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Spanning in het Sudetengebied. Op allerlei
wijze uit men er zijn afkeer van de Tsjechen.
Strenge ordemaatregelen
II -J
PJ5
t
imÈÊSi
ww»
BINNENLAND
SS
De bevolking in de gevangenissen
in 1937
(Van onzen specialen verslaggever).
Van de week heb ik den trein genomen
naar Fai kenau, waar ook de noodige in
cidenten van belang. Men weet hoe het
bij dergelijke incidenten ploegt te gaan
veel „Geschrei" en voel „Gosang" en dit
laatste niet van de meest melodieuze soort.
Er zijn eenige dooden gevallen, maar van
werkelijke groote onlusten kan geenoogen-
blik worden gesproken, ook Sudefcen-Duit-
schers hebben ons dat onomwonden toe
gegeven.
Maar toch werkt de Duitsche propagan
da door en maakt de menschen vatbaar
voor de meest dwaze geruchten. Het is
een heksentoer om objectieve inlichtingen
te krijgen en ik geloof goed te doen, wan
neer ik hier en wel zeer uitdrukkelijk
vaststel, dat van Tsjechische zijde alles
is gedaan om ervoor te zorgen, dat er in
vredesnaam maar geen grensincidenten
voorvielen.
,Wat wij1 dan-in Falkenau zagen, kwam
erop neer, dat de bewoners vast' en
heilig van het - komende plebisciet over
tuigd' waren en ook ronduit toegaven, dat
zij naar het land' terug wilden koeren, dat
zij, met ietwat meer fantasie dan-dègeen
die daar leeft, woont en werkt, uit de
verte zien als een soort van paradijs.
Voor de Sparkasse zagen wijde men
schen in de rij staan om hun geld-terug
te halen, want in dit stadje vlotte het
minder goed met de levensmiddelenvoor
ziening en er werd' dan ook door minder
sociaal voelende lieden „gehamsterd".
Intussdhen. waren er ook weer nieuwe
militairen gekomen en naar men ons van
betrouwbare zijde vertelde, was men bezig
de bruggen in de buurt te ondermijnen
Ook was er inkwartiering gekomen en 'men
kreeg den indruk, dat de spanning stij'
gende was. -
En vandaar mijn verhaaldoét 'den
ken aan het beroemde verhaal uit "Xeno-
phons Anabasis, trokken----wij' M-erder
naar het in het centrnnj. dec-.-belangstel-
ling staande Graslitz en,. .vo.nden.-daar»-oö»-
derkomen in. een hotel, waar' wij de eeniT
ge g^tenrTWicar. .JTanl^" én, pantserwagens;
warén ^Merkgeweest, rnaar/ téniggetijokken.
en naar ""men verteide is hét tljansweer-
rustig overigens'doet hetwel.-zeef jtórh
denken aan de bekendemst-vóór-j',dein
storm.- Want) toen ik -den volgendëiy; och
tend om'zeven uur mijn artikel igingVschiij"
ven werden uit 'de binnenplaats 'van' .liet
hotel weer, allerlei doffe geluiden verno
men en toen ik mij naar beneden haastte,
zag ik op die binnenplaats drie groote en
zwaarbewapende tanks en eenige camions
met militairen die teruggekomen waren.
Alles, alter das nicht".
Men heeft wérkelijk medelijden met de
menschen, die iemand van alle kanten
met vragen bestormen en zich niet ont
veinzen, dat het toch wel eens ernst zou
kunnen worden. In Gottesnamen zegt-de
waardin van ons hotel in Gottesnamen
alles, aber.das nicht.
Het gevaarlijke punt Schwa-
derbaeh.
De politieluitenant, met wien wij spra
ken, vertelde ons van groote onlusten
enkele dagen geleden in het grensptaatsj©
Schwaderhach, waar opstandige elementen
een Tsjechische wachtpost hebben aange
grepen. Dit dorpje ligt zóó dicht aan de
grens, dat men -om zoo te zeggen met zijn
eene been in Tsjecho-Slowakije, en met
z'ijti andere In Duitschland staat. Daar w;o-
A T - - -
A,-)-? --•>
kT'
Voor, - het hoofdkwartier der Tsjechische
militairen en politie te Eger tijdens'"de.
dagen van het 'standrecht.
nen arbeiders die over de Duitsche grens
werken en deze menschen zijn met de
onlusten begonnen. Men noemt'hen „Grenz-
giingor" of te wel ach sen ganger"daar
zij1 in.Saksen arbeid heobe'n. Ook'hier zijn
dooden en gewonden.te'..èetreuren. geweest,
maar de Tsjechen hebben'dit djorp volledig
ontruimd en het is door de bewoners, op
oude vrouwen eii oude mannen" ha, verla
ten. Het ligt daar aan dp.grens met macbi-
jnegeweemesten' versterkt. Uit de, verte ge-
'zieri; maakt-jhë.t eéi£;.vrieWe^'éno#t.:vreèd-
zïanen indruk, doch -hetds.een'jlêr-alleige-
vajïHjfksfS >pj^kêh)rin 'ditëgebied. t
'j. '."Tsjechen en Slowakcn.
Eén. .bizonderheid van de daar gevoer-
dp-gevechten ïs -wei, dat onder de gewonden
:malrMirén. ook 'Slowaa'ksclie! soldaten wa-
rpn...-en.-nien zal wel weten,- dat juist in
den."'laatsten tijd de verhouding tusschen
Tsjecbéii ënSlowaken er niet beter op is
geworden. Nu zijn dez© militairen door
de opstandigen gevangen genomen en over
de grens gebracht en men heeft den Slo
waken een stuk laten .onderteekenen, waar
uit moet blijken, dat zij deze grens vrij
willig hebben overschreden.Hèt" doel ls
duidelijk! men kan in Duitsdhlandi be
weren, dal de Slowaaksche soldaten in
breede scharen desert eeren.
Geen provocaties,
De rust is er weer hersteld en in de
buurt zal men geen Tsjechen zien. Men
heeft zelfs maatregelen genomen dat bij
die gevechten geen kogels op Duitsch
gebied terechtkwamen en heeft om dat
zooveel mogelijk te voorkomen d'e op
standigen omsingeld en lien vanuit de
flank aangevallen, zoodat de kogels in de
richting van het Tsjechisdhe land' vlogen.
Alles*doet men hier dan ook om ervoor
te zorgen dat de Duitschers niet zullen
kunnen zeggen dat de Tsjechen onlusten'
provoceeren, 1 -U
i> '0 *W' v r
m&tsÊÈÊ
-::y
Een Jo-odsche winkel f«
Eger, vernield tijdens de'
jongste onlusten in de
stad in verband met de
Sudeten-Duitsche kwestie.
Het'is hier ook In zooverre een merk
waardig gebied', daj de eerste verdedi
gingslinie veertig kilpraoter verdef ligt,
zoodat dit stuk grond, niet verdedigd zal
hunnen worden.
Sinds den. vijftienden September Is
Scliwaderbach geïsoleerd en wij willen
probeeren erheen te komen. Gemakkelijk
is dat niet, on men zegt ons dat als
wij het probeeren willen men ons geen
volledige veiligheid garandeeren kan.
Maar mogen wij erheen probeeren te
komen? Dat moogt u, antwoordt men
ons, maar het zal een hcele toer worden
om er te komen. Ge zult er volkomen
van Tsjechische hulp verstoken en al ziet
men er geen gewapende mannen meer,
opeens knaiien de schoten en de men
schen sclneten niet slecht...
Geen gekheid.
Hier in Graslitz is het kalm en
het Standrecht is in alle strengheid afge
kondigd. Het is geen gekheid en zeker
niet wanneer de avond is gevallen en
de maatregelen wordèn verscherpt. Na ach
ten ziet men geen sterveling meer op
straat en vrijwel geen licht in de hui
zen. Alles is dicht en nergens is meer
iets te krijgen. Zelfs in ons hotel, waar
wij om tien uur aankwamen, was alles
gesloten en dus lagen wij al heel
vroeg onder de wol. Er zijn ook hier
Wat relletjes geweest, en met name vrou
wen en opgeschoten jongens hebben zich
hierbij laten gelden. Zij toonen hun afkeer
van het Tsjccmsche bewind op alle moge
lijke manierr-n. De vrouw van den politie
luitenant, o'ie met haar kinderwagen over
de Marktplatz wandelt en zich van geen
kwaad' bewust is, wordt plotseling door
twee krijscbend'e vrouwen bespuwd' en uit
gescholden.
Het is misschien een feit van weinig
bétéekenis, maar liet teekent de verhou
ding in dit stadje. Men heeft een paar
itur het bureau der staatspolitie liezet
gehouden en geprobeerd allerlei documen
ten- in handen te krijgen. Toen de bur
gemeester en zijn plaatsvervanger waren
'ontboden, om over het aangekondigde
Standrecht te worden onderricht, versche
nen.; deze heeren met hakenkruisb.nuten
om "dën arm. Nu het intusscben ernst is
geworden, hebben deze leiders de vlucht
genomen. In het bureau liggen stapels in
geleverde wapens,' de nieuwste modeltan
geweren, handgranaten en revolvers
voor het gebouw staat een hoogbeladen
wagen, óók ai mot'wapentuig.
Garing een gemakkelijk woord.
Wij zijn ook over d'e Duitsche grens
gegaan en wat ik in het stadje Klingen-
iiiai hoorde, was weinig anders als wat
mén momenteel in Berlijn hooren kan. liet
woord oorlog wordt hier heel wat ge
makkelijker uitgesproken d!an aan den Tsje-
chiseben kant Wij "zagen lange rijen man
nen, die uit Tsjecho Slowakije waren ge-
vlucht-'en bij nacht en ontij over de Duit
sche grens waren gekomen. Het waren
menschen tusschen d'e twintig en vijftig.
Zij, .marcheerden dp or de «straten, - geleid
door een "lekkerder S. A. en Zij "marcheer
den goed', zooais wij dat uit Duitschland
kennen. Deze mannon worden hier "eerst
ondergebracht en dan- tot zoogenaamde
vrijscharen sa men gevoegd1
Het .was .'een drukte van belang en
wij kregen den indruk, dat men. een - oor
log geenszins onmogelijk achtte. In een
kapperswinkelwerd mij d'oor een der be
dienden die ook was gevlucht eu hier
nu een baantje gevonden had, verteld',
dat het aantal vluchtelingen de laatste
drie dagen maar liefst de' 85.000 had be
reikt. Nemen wi| aan, dat dit getal een
tikje overdreven is, dan nog kan het er
mee door.
„Der Tscheche wird bald kaput gehen"."
hoorde ik," toen ik onder het mes
zat der hat seme Zeit gehab't...
Mijn Zwitsersche collega probeerde naar
Zürich te telegrafeeren het bleek uren
en uren te duren de fijnen waren
overbelast... en dat is altijd! een teeken
„dat er wat aan de hand" is. Ik moest
naar Duitschland telefoneeren en deed het
dus vandaar mt, want van uit Graslitz
is het veel minder gemakkelijk. Het jon
getje van het hotel, dat ik met een tele
gram had uitgezonden, kwam ouverrichter-
zake terug en zei mij dat men zelf moest
verschijnen, allerlei papieren moet over
leggen en dat er heel wat formaliteiten
dienden te worden vervuld, voor en aleer
men zijn telegram verzenden kan Er mag
dan al niet gevochten worden men
merkt overal en bij iedere gelegenheid dat
de spanning zich in stijgende lijn be
weegt.
mi.
j;
sZ«" t7' C.3 -
Ye Jf-S
i; 'f Vx'i
Hat oorp» wielrijder, p«mert het poortje onder den beroemden molen van
Ruysdael te Wijk bij Duurstede tijdens de oefeningen der Lichte Brigade
De bouw van het nieuwe Amstelstetlon in Amsterdam-Oost vordert in
snel tempo. Een overzicht van het werk
Tan Monnikendam naar Marken wordt een
telefoonkabel gelegd door technisch perso
neel van. de P.T.T. Het werk op Marken.
Bevolking van de huizen van. be
waring in 1937 belangrijk ge
daald; die van de strafgevangenis
sen toegenomen.
Volgens de voorloopige gegevens betref
fende de bevolking der strafgevangenissen,
huizen van bewaring en rijkswerkinrich
tingen in 1937, welke door de afdeeling
voor gerechtelijke- en armenzorgstatistiek
van het Centraal Bureau voor de Statistiek
werden verzameld, verbleven op 31 Decem
ber van genoemd jaar in totaal 5368 per
sonen in de strafgestiehtea tegen 5.136
op den zelfden datum van 1936, ondanks
het feit, dat het aantal in den loop van
het jaar opgenomen personen, vergeleken
met het vorige jaar verminderde van
40.033 tot 36.714. liet aantal personen,
dat in 1937 de strafgestiehtea verliet (1936
40.117, 1937 36.483) daalde echter sterker
dan het aantal opgenomenen.
De daling van het totaal aantal perso
nen, die in 1937 in de strafgestichten wer
den ingesloten, werd uitsluitend veroor
zaakt door de belangrijke vermindering van
het aantal personen, opgenomen in de hui
zen van bewaring (1935 t.m. 1937 resp,
36.103, 32.311 en 28.567); vooral het aan
tal personen ten aanzien van welke ver
vangende hechtenis wegens het niet be
talen van opgeiegde boete werd geëxecu
teerd, daalde belangrijk (1935 t.m. 1937
•resp. 26.693, 20.882 en 17.792). Daaren
tegen werden meer personen opgenomen
in de bizondere strafgevangenissen (1936
209, 1937 255) en in de gewone strafge
vangenissen (resp. 5.946 en 6.319). In de
October 1937 in gebruik genomen bizon
dere strafgevangenis voor jonge mannen
te Zutphen, de z.g. jeugdgevangenis, wer
den 11 personen opgenomen.
De bevolking in den loop des jaars a'anr
wezïg geweest d.w.z. d'e personen, die bij
den aanvang van het jaar reeds in de ge
stichten verbleven èn diegenen, die er bij
kwamen, bedroeg voor alle gestichten te
zamen 41.287 tegen 45.131' in 1936.' Bij
raadpleging van d'e cijfers betreffende de
bevolking, die in de velschillende soor
ten van strafgestichten in den loop des
jaars aanwezig was, blijkt, dat de bevol
king der bizondere en gewone strafgevan
genissen toenam van 8.309 tot 8.723.
Ook de bevolking der rijkswerkinrichtin
gen vermeerderde een weinig: 1936 3.107;
1937 3.188. In de huizen van bewaring
waren in den loop van 1937 29.376 perso
nen aanwezig tegen 33.715 in het vorige
jaar.
Van het totaal aanlal mannen, die in
1937 tot de bevolking der strafgestichten.
behoorden, n.l. 39.983, waren er op den
dag der opname 5.991 of 15 pCt. jonger
dan 21 jaar, 9.S26 (24,6 pCt.) van 2126
jaar, 13.243 (33,1 pCt. van 26—40 jaar,
5.480 (13,7" pCt.) van 4050 jaar en
en 5.443 (13,6 pCt.) van 50 jaar en ouder.
Het aantal vrouwen bedroeg 1.322; hier
van waren er 344 van 2126 jaar en
494 van 2640 jaar."
De provinciale wegen in Zuid-Holland.
Ilet (lib.) lid der Staten van de provincie
Zuid-Haland, de heer A. J. ten Hope, heeft
de volgende vragen bij Ged. Staten inge
diend
1. Om welke reden wordt in de provincie
Zuid-Holland bij den aanleg van wegen
geen gebruik gemaakt van het Nedcrlandsdh!
product, n.l. hoogovenslakken? Het is n.T.
bekendj dat andere provinciën dit mate
riaal wel gebruiken, terwijl de kwaliteit
zelfs beter moet zijn dan 't buitenlandsche
product en zelfs bij het Nederlandsch fabri-
kaat de drukweerstanc! hooger is dan bij
het buitenlandsoh fabrikaat, terwijl de prijs
lager is.
2. Is het Gedeputeerden bekend; dat in
den provincialen weg Gouda, Haastrecht, -
Oudewater, Momtfoort, Utrecht, bij Mont-
foorfc een zeer gevaarlijke te scherpe bocht
is, waardoor zeer vele ongelukken aldaar
plaats hebben? Kunnen Gedeputeerde Sta
ten zich hierover ook in verbinding stellen
meld' Gedeputeerde Staten van Utrecht,
daar het momenteel hoofdvérkeersweg is
van Zuid-Holland naar Utrecht?
«531
DER
Donderdag 22 September 1938. No. 21973.
