NOG STEEDS GEEN WIJZIGING.
Voorloopig antwoord van Praag te Londen
overhandigd.
EERSTE BLAD.
De tegenstelling tusschen het
Duitsche memorandum en het
Fransch-Britsche plan.
Maandag 26 September 1938
Daladier en Bonnet weer in
Downingstreet
91ste Jaargang.
No. 21976
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LARGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Hoe Praag het Duitsche memo
randum beoordeelt
Weer een radiorede van Hitier
Het Fransch-Britsche bemidde-
lingspian
Het Tsjechische antwoord aan
Londen
AAI WW*
V - Ptslltff?!» stIK
mtnm m zzüëmq
n umm
Besprekingen te Londen
De Poolsohe eischen
Roemenië en Zuid-Slavië zuilen
heipen
De toestand in het Verre Oosten
Frankrijk
Duitschland
Engeland
België
Sovjet Rusland
Zwitserland
Deze contain \erAciiiji>l d.i-jeli ks, ui cl uit
zondering van Zon- en FeestiMiteu.
Prijs per kwartaal f 2,irauco per post
f 2.50. Prijs per weekr 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zjjn, 's Zaterdags vóór O uur.
Bon bepaalde plaats van advertentien
werdt niet gewaarborgd.
SCHIEDAM SCHII COURANT
Prijs der Advertentien: van 15 regels 11
iedere regel meer f 0.30; tn het Ziterdagmimimr
i5 rebels f 1.S0, ïcdeie regel r«e< r 1 0J{">
Reclames f0.75 per regel. Irrca«-sokostti»">rH
postkwitanties 15 ets. Janeven \an ad.erieniii n
bit abonnement zijn aan het Bureau ei 11 ij„ l»i r.
Dagelijks u ordui tegen vooruitbetaling KI me
Advertentien opgenomen i0.5u t/m. 15 rooi
den, f 0.75 t/m. 25 w ooi den. Elk u oord tno« r
Decent tot een maximum van .i0 wnonlwi.
's Woensdags: KJeme Ad\ ei jen tg n tot Toor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond l» uur aan bet
Bureau bezorgd.
V Zaterdags: Kleine Advcitentitn M.UO,indien
met vóór Vrijdagavond C uur bezoigd
Gedurende liet week-einde heelt de (eestand zich niet ten goede gewij
zigd. De regecring te Praag heelt tot diep in den afgcloopeii nacht
Ifct uitsehe memorandum bestudeerd en haar ambassadeur te Londen een
voorloopig antwoord doen overhandigen. De eischen van Hitler blijken
niel (e zijn veranderd. Ook weigert Duitschland nog steeds een garantie
voor de nieuwe grenzen van Tsjech» Slowakije.
Aangezien dc verbindingen met het buitenland zijn verbroken, hebben
de correspondenten Praag verlaten, zoadat vrijwel geen betrouwbare be
richten meer uit Tsjeclio Slowakije komen. De meeste journalisten heb
ben zich naar het grensgebied in de Sudeten begeven. Er is sprake
van incidenten bij Ascli, zoowel als in hel grensgebied Teschcn, waar
op Polen aanspraak maakt.
Naar van l»e trouw ba re zijde te Londen
wordt vernomen, zijn de hoofdpunten van
Hitiers eisclicn voor een regeling in Tsje
clio Slowakije, zooais deze uiteengezet
zijn in het Duitsche memorandum, dat
door bemiddeling van Chamberlain aim de
•Tsjeclio Stowaatvsene regecring is tw.
gelegd, de voigende:
Terugtrekkmg an alle Tsjechische
strijdkrachten, politie, gendarmerie,
douanebeambten en grenswachten uit
de te ontruimen gebieden, zooals deze
uiteengezet zijn in de bij het me
morandum gevoegde landkaart.
Dit gebied moet 1 October aan
Duilcchland worden overgedragen.
Het ontruimde gebied moet in zijn
tegenwoordige! toes'and worden o\erge ka
gen, d.w.z. zonder dat de militaire, econo
mische of verLeersinricIitingen, met inbe
grip van do grondorganisatie van de lucht
diensten, alle radiostations, vernield of
onbruikbaar gemaakt zijn. liet rollend ma
teriaal van het spoorwegnet in het gebied
moet in onbeschadigden staat worden over
gedragen.
Do DuiNcu# regeering gaat er mede
aceoord, dal een gevolmachtigde ver
tegenwoordiger van de Tsjeclio Slo-
waaksc.bc regeering en liet Tsjecho
Slowaaksclie legerwordt toegevoegd
aan net hoofdkwartier van de Duit
sche militaire strijdkrachten, om de
bizonderheuen van dc wijze van uit
voering der evacuatie te regelen.
De Tsjecho-Slowaaksche regeering
moet onmiddellijk alle Sudclen-Duit-
schers, die, waar dan ook, op liet ge
bied van den Tsjecho-Slowaakscheu
staat dienst doen hij' de militaire strijd
krachten of bij de politie, ontslaan
en toestaan, huiswaarts te. keeren.
Do Isjecho-Slowaaksche regeering
moet alle politieke gevangenen van
Duitsch ras vrijlaten.
De Duitsche regeering is bereid too
to staan, dat vóór 25 November uiter
lijk een volksstemming wordt gehou
den in nog nader vast te» stellen ge
bieden.
Veranderingen in de nieuwe grens,
voortvloeiende uit de volksstemming
moeten door een DuitschTsjechische
of een internationale commissie wor
den geregeld.
De volksstemming zelf moet geschieden
onder toezicht van oen internationale com
missie.
Duitschland stelt voor, dat een gezag
hebbende Daitsch-Tsjechischo commissie
wordt ingesteld, voor de regeling van allo
verdere details.
Gedurende de volksstemming moeien bei-
do partijen haar militaire strijdkrachten uit
de gebieden terugtrekken.
Volgens een bericht van semi-officieelo
zijde wijst men er in Duitsche politieke
kringen op, dat het Duitsche memoran
dum geenszins eischen bevat, die boven
de te Berchfcesgaden overeengekomen basis
voor dc oplossing der Tsjechische kwestie
uitgaan. Het te Godesborg aan Chamber
lain voorgelegde en daarna aan Praag over
gebrachte memorandum behandelt om zoo
ta zeggen uitsluitend de modaliteiten voor
de uitvoering van datgene, wat van Tsje
chische zijde xeeds aanvaard is.
Duitschland heeft daarbij de door Frank
rijk geëischte on'ruiming van ElzasLotha
ringen in 1918 als voorbeeld genomen. De
on trui min? wordt alleen .verlangd row .-ie
Sudeten-Bïiitsche randgebieden, die onbe
twistbaar een Duitsche meerderheid heb
ben. Op de omstandigheid, dat reeds in
deze gebieden vestingwerken liggen het
grootste deel der vestingwerken ligt hui
ten dit gebied mag naar Duitsche op
vatting de vreedzame oplossing van liet
Tsjccho-Slowaaksche probleem niet stran
den.
Niet getroffen door deze modaliteiten
worden de vrij groote taaleilanden buiten
het Sudeten-Duitsche randgebied.
Tsjech» Slowakije zonder mid
del van verdediging.
Hot standpunt, dat men te Praag in
neemt ten aanzien van de definitieve
eischen van Hitler is, naar de diploma
tieke correspondent van Reuter meldt, dat
de aanvaarding van het Duitsche plan ge
lijk zou staan met algeheelo capitulatie
van de staatssoevereiniteit.
Er wordt o.a. op gewezen, dat het ge
bied, dat moet worden afgestaan, do voor
naamste linie der Tsjecho Slowaaksclie ver
dedigingswerken insluit, zoodat Tsjecho-
Slowakije zonder middel van verdediging
zou worden gelaten.
De cisch, dat alle Sudeten-Duit sellers, die
dienst doen bij het Tsjechische leger en de
politie, ontslagen worden en huiswaarts
kunnen keeren, zou, zoo redeneert men
verder, indien hij werd ingewilligd, dezen
Sndeten-Duit«chcrs in staat stellen, van
binnen uit tegen den nieuwen Tsjechischen
staaf te agt-eren.
Wat het plebisciet betreft, doet men uit
komen, dat Duitschland de gebieden voor
de volksstemming zou kunnen regelen zoo
als het dat wenscht. Het zou bijvoorbeeld
een regeling kunnen treffen, op grond
waarvan een klein district met een kleine
Duitsche bevolking zon moeten stemmen
in een aangrenzend gebied met een over
wegend Duitsche bevolking.
De economische kwesties.
Een andere vraag, die volgens den di-
plomatieken correspondent van Reuter te
Praag gesteld wordt, is, wat er gebeurt met
de nationale schuld en hoe het geweldige
aantal economische kwesties moet worden
geregeld, die zouden voortvloeien uit de
verdeeling van een gebied', dat duizend
jaar lang een economische eenheid is ge
weest. Aanvaarding van de Duitsche
eischen zou, zoo verklaart men, neerkomen
op financieele en economische capitulatie
Andere punten van kritiek! zijn, dat het
plan geen w.oord bevat omtrent Hitiers
sttandpunt ten aanzien van de Paolsclie en
Hongaarsdie eischen, en ook1 geen melding
maakt van een Duitschen waarborg voor
het gebied, dat Tsjecbo-Slowakije wordt ge
kten, noch van een algemeenen waarborg
Minister Goebbels heeftc gisteren be
kend gemaakt, dat hedenavond in het
sportpaleis te Berlijn een groote volks-
bijeenkomst zal worden gehouden, die
door alle Duitsche zenders zal worden
uitgezonden.
Op deze bijeenkomst, die om acht
uur twintig Nederlandsche tijd aan
vangt, zal Hitier hei w-o-ord voeren.
De rede, die Hitier zal houden, zal,
naai' de Duitsche radio verklaart, ,,een
historische manifestatie" op een „his
torisch uur" zijn. Goebbels mobiliseert
alle partij-organisaties, opdat iedereen
naar Hitler kan luisteren. Op straat zul
len luidsprekers worden opgesteld,
waardoor het publiek de rede zal kun
nen volgen.
overeenkomstig het Britsch-Fransclie plan.
In het kort, zoo redeneert men te Praag,
komen Hitlers eischen hierop neer, dat
van liet eens zoo trotschc koninkrijk Bo-
hemen weinig meer zou overblijven dan
een soort concentratiekamp, weerloos en
zonder mogelijkheid van een behoor]ijk
economisch leven.
Van gezaghebbende zijde wordt te Lon
den vernomen, dat in het liritsch-Fran
scbe plan een regeling iop den volgenden
grondslag werd beoogd:
o»vidi«un /JUüixixrtv" WTAaswriniinn-^" V&ïl
de gebieden met ecu Sudeten-Duitscho be
volking van meer dan 50 procent, met dien
verstande, dal de afbakening van de grens
door onderhandeling zou moeten worden
geregeld, en, waar de omstandigheden dit
noodig maken,
Door een internationaal lichaam, waarin
een Tsjechische vertegenwoordiger zou zit
ting hebben.
Mogelijke uitwisseling van bevolking op
den grondslag van vrije opteering binnen
een nader aangegeven tijdslimiet.
Indien de Tsjechische regeering bereid
was geweest, in te stemmen, met deze
maatregelen, die neerkomen op ingrijpen
de wijzigingen in het staatsbestel, zou zij
gerechtigd zijn geweest, verzekeringen te
vragen voor haar veiligheid in de toe
komst. Een algemeene internationale waar
borg ter bescheiming van Tsjecho-Slowa-
k'ije tegen alle mogelijke aanvallen, is der
halve opgenomen in het plan, dat in de
plaats had moeten komen van de bestaan
de verdragen van wederkeerig en militair
karakter. De Britsehe regeering heeft zich
bereid verklaart, deel te nemen aan deze
internationale waarborging van de nieuwe
grenzen van den Tsjechischen staat tegen
een niet-uitgelokfen aanval.
Het Britsch-Frnnschc plan hichl ook de
openhartige erkenning van de Britsehe en
de Fransehe regeering in, hoe groot het
offer was, dat aldus van de Tsjeclio-Slo-
waaksche regecring in het belang van den
vrede werd gevraagd. De beide regeeringen
legden er den nadruk op, dat dit belang
er een is zoowel van Europa in het alge
meen, als van Tsjecho-Slowakijc in het
bizonder.
De verschillen tusschen Hitiers
eischen en het Brilsch-Fran-
schc plan.
Naar het Tsjeclio Slowaaksclie persbu
reau meldt, doet bet Tsjecho Slowaaksclie
antwoord, dat gisteren te Louden werd
overhandigd, de tusschen de Fransch-En-
gelsehe voordellen en het Uitler-inemo-
randum bestaande verschillen uitkomen.
1. De Franscb-Fneelsche voorstellen he
vatten slechts een idee, waarvan de mo
daliteiten door een neutrale internationale
commissie moc'en worden vastgesteld.
Hitler wenscht zijn plan zelf te_ ver
wezenlijken, op de wijze zooals bij dat
wenscht eu dit op de kaart aangeeft en
preciseert.
2. De Fransch-Engelsche voorstellen
voorzagen slechts dat de Tsjechen geen
enkel gebied zouden ontruimen, zoolang
de internationale commissie geen besluit
zou hebben genomen. Ilitler daarentegen
eisclit dat de Tsjechen, die liet gebied,
dat hij voor den eersten October zou
willen bezetfen, zouden willen verlaten,
en hun goederen en bezittingen zouden
achterlateft.
Een droevig beeld van den internationalen toestand. De winkel van een
gasmaskcrhandelaar te Praag wordt door liefhebbers bestormd.
Het antwoord legt er verder den na
druk op, dat wat Ilitler eisclit, in wer
kelijkheid niet een regeling van het vraag
stuk der SuJoten-Duil«chers is, doch de
bezetting van militaire en strategische pun
ten in Tsjecbo-Slowakije.
Er wordt de nadruk op gelegd, dat dit
antwoord me' definitief is.
Met dc Fransehe ministers.
Gistermiddag zijn de Fransehe ministers
Daladier en Bonnet per vliegtuig te Croy
don geland. Gisteravond reeds vingen de
besprekingen aan. Een communiqué werd
niet uitgegeven.
Hedftirnvwuron nm uur urcMvfain fin fkru
Ceniandeiingen hervat.
De dief van den Franschen goneraloa
staf, generaal Gamelin, heeft zich even
eens per vliegtuig naar Londen hegevon
om zich bij de Fransehe delegatie te voe
gen.
„Toestand niel zonder hoop".
De toestand na de gisteravond gevoerde
besprekingen was, naar Reuter meent te
weten, nog uiterst moeilijk, doch niet zon
der hoop.
Praag bereid tot onderhandelingen
met Warschau.
Officieel is gisteren te Warschau
medegedeeld, dat de Tsjecho-Slowaak-
scbe regeering zich bereid heeft ver
klaard, met Warschau te onderhande
len over de Poolsche aanspraken op
Silezisch-Teschcn.
Het bericht van de principieele aan
vaarding, dat gistermiddag door de Pool
sche radio is omgeroepen, is overal in het
land met groote voldoening ontvangen.
Vooral in Teschen, waar de atmosfeer se
dert ecnige dagen zeer gespannen was, gaf
het aanleiding tot groote geestdrift.
De eerste officieuze commentaren waren
overigens vrij sceptisch.
Steun aan Tsjecho-Slowakijc bij
niet-uitgeloktcn aanval van
Hongarije.
Beuter meldt uit Boedapest:
Volgons berichten uit Boekarest en Bel
grado hebben dc vertegenwoordigen van
Roemenië en Zuid-Slavie te Praag gisteren
de Tsjecho-Slowaaksclie regeering er van
in kennis gesleld, dat bun landen zich nog
steeds op grond van de verdragen der Klei
ne Entente verplicht achten, Tsjcoho-Slo-
wakije ingeval van een niet uitgelokten
Hongaarschen aanval, gewapenderhand hij
te staan.
Dit bericht wordt door Roemeensche di
plomatieke kringen te Boedapest bevestigd.
Japansche pantsert rein ont
spoord. Veertig dooden?
Van officieuze Chineesche zijde wordt
gemeld, dat een Japansche pantsertrein op
21 Septeinlier des ochtends om twee uur
ontspoord is te Slatsoen, een dorp op 4
K.M. ten Oosten van Tsjiautsu, aan den
spoorweg van Tackau naar Tsjinglioea (Ho-
nan), waar Chineesche guerilla troepen een
mijn hadden gelegd. Behalve dat drie wa
gens verwoest zijn, werden veertig Japan
sche soldaten gedood.
Voorzorgsmaatregelen.
Het Fransehe staatsblad publiceert een
nieuwe lijst an artikelen, die noodig zijn
voor de nationale verdediging en waarvan
de uitvoer derhalve voorloopig verboden
is. Op die lijst komen voor: rubber, de
voornaamste m< talen, zuiver of in legce-
ring, en vete chemische en pharmaceutï-
sche pioducten.
Dc tolgrens met Oostenrijk opgeheven.
De rijksminister van financiën heeft be
paald, dat de Duitsch-Oostenrijksche tol
grens met ingaug van 1 October a.s^ wordt
Duitschland wordt daarmede geheel tol
vrij gemaakt.
Het parlement komt bijeen.
Men meent te Londen te weten, dat liet
Britsehe parlc-ment begin van deze week
zal worden bijeengeroepen.
De ierreur in Palestina.
Sedert Vrijdagavond zijn in .Palestina
acht arabieren, drie joden en zes terro
risten gedood.
Voorzorgsmaatregelen tegen luchtaanvallen
Reeds vanochtend hebben de bewoners
van tal van Londensche stadswijken be
zoek gehad van „air raid wardens", functio
narissen die belast zijn met de organisatie-
van de verdceling van gasmaskers en het
verstrekken van inlichtingen aan de be
volking over in geval van luchtaanvallen!
te nemen maatregelen.
Naar gelang van de buurt ontvingen de
bewoners adressen, waar zij voor zichzelf
er. hun familieleden, indien dat noodig
mocht zijn, gasmaskers zullen kunnen ver
krijgen.
De „wardens" hebben don gezinshoof
den voorts aangeraden er voor te zorgen,
dat alle ramen vrorzien zijn van gordijnen,
welke geen lichtstralen doorlaten. Voorts
werd de raad gegeven zich van zaklan
taarns t'e voorzien voor het geval de
overheid de elektriciteitsvoorziening zou'
stoppen.
Versterking der verdediging van Belgisch'
grondgebied.
Met hol oog op de ontwikkeling der in
ternationale crisis en de militaire schik
kingen welke in verschillende landen ge
troffen zijn, heeft de Belgische regeering
besloten de bescherming van haar grond
gebied lo versterken. Daartoe is zij over
gegaan tot de terugroeping der militairen!
behooren.de tol gespecialiseerde eenheden
van do genie, die heiast zijn met de uit
voering van zekere technische werken. Te
vens heeft zij een doel der miliciens van
lichting 1937 van een regiment artillerie
teruggeroep <ii. 111 alle legercorpsen zijn do
noodige vei'igheidsmaatregelen getroffen.
Drie doodvonnissen uitgesproken.
Het militaire gerechtshof voor 't district
Moskou heeft drie bedienden van een groo
te textielfabriek^ welke ondergeschikt is
aan liet volkscommissariaat voor de lich
te industrie, ter dood veroordeeld. Zij had1-
den brand gesticht in de katoen opslag
plaatsen der fabriek.
Geen bizondere maatregelen genomen.
De Zwilserscho bondsraad volgt de ge
beurtenissen met kalpite. In tegenstelling
met zekere geruchten werd geen enkele
militaire maatregel genomen.
