°d^£MBjnhordgë
laandag 28 November 1938
EERSTE BLAD.
Polen zwenkt om
STADSNIEUWS
„Dokter Hartje"
Roemenië
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
91ste Jaargang.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Nu de vriendschap met Berlijn bekoeld is,
heeft men zich tot Moskou gewend. Praag
is ervan geschrokken.
Naar aanleiding van een aantal bespre
kingen ,die de Russische volkscommissa
ris van cubenlandsche zaken, Litwinof, met
den Poolschen ambassadeur te Moskou ge
had heeft, wordt het volgende verklaard:
De grondslag der betrekkingen wordt
ook in het "vervolg gevormd door
aile lunchen beide staten bestaande
verdragen, met inbegrip van het niet-
aan vals verdrag van 1932. Dit laatste
verdrag, dat tot 1945 verlengd! is, biedt
genoeg ruimte voor de waarborging
van vroed zame betrekkingen.
Beide regeeringen zullen actieve
maatregelen nemen ter uitbreiding van
den wederzijoschen handel.
De beide regeeringen zijn bet er
over eens, dat een aantal kwesties,
die nog hangende zijn, geregeld moe
ten worden, evenals de grensincidenten
van den laatsten tijd.
Het te Warschau uitgegeven'commu
niqué, dat van denzelfden inhoud is
als" de Russische mededeeling, wordt
volgens Reuter beschouwd als de in
leiding van een periode van verbete
ring der oetrekkingen tusschen War
schau en Moskou. Men is van mee
ning, dat aeze politiek een antwoord
van Beck is op de vasthoudendheid
van Duitschlano ten aanzien van het
Roelhcenfcche vraagstuk, de gemeen
schappelijke Poolschflongaarscïie
grens.
De Duitsrh Poolsche betrekkingen zijn
slechter geworden, niet alleen door d'it
Roetheensclie vraagstuk, maar ook, door
dat ten aanzien van het vraagstuk der
uit Duitrehlam. gezette Joden geen over
eenstemming is bereikt Een derde bron
van wrijving, die misschien ook een aan
leiding tot Poohch-Russische solidariteit
zal zijn, is do vrees voor Duitsche pro
paganda teil gunste van een onafhankelijke
Oekraïne. Het is bekend, dat de regeering
te Warschau zich eenige malen heeft be
klaagd over DiuLschc radio uilzendingen in
de Oekrainsche taal
Men verwacht te Moskou, dat de Poolsch-
Russische besprekingen, die op initiatief
van Moskou zijn gevoerd, oen aanzien
lijke uitbreiding van den handel tot ge
volg zullen hebben. Ook een verbetering
der politieke betrekkingen wordt mogelijk
geacht. In Russische kringen gelooft men,
dat de Polen, nu zij de Fransche vriend
schap hebben verloren en alleen tegen
over Duitschland staan, toenadering tot
Sovjet Rusland zoeken. f
De gedach ten wissel i n gen zijn gevoerd op
initiatief van de Poolsche regeering, die
den wensch te kennen zou hebben ge
geven om de betrekkingen tusschen beide
landen op te helderen. De Russische re
geering kon dit verzoek slechts een gunstig
onthaal bereiden.
Het schijnt wel vast te staan, dat do re
geering te Berlijn niet op de hoogte was
van de te Moskou gevoerde besprekingen.
In officieele kringen in Warschau is
men van meening, dat dit nieuwe aspect
der buitenlandsche politiek van Polen niet
alleen een wijziging van houding met zich
mede zal brengen van den kant van zeke
re naburen van Polen, maar eveneens be
langwekkende reacties kan wekken op het
gebied van de binnenlandsche politiek.
Sensatie in Tsjecho-Slowakijc.
De gemeenschappelijke verklaring van
Polen en Sovjet Rusland hoeft in Tsjecho-
Slowakije hevige sensatie gewekt. Tsjecho-
Slowaaksclie politieke kringen hopen, dat
de nieuwe verklaring niet de bron zal
vermen van nieuwe verwikkelingen in Oost-
Europa. Zij ontveinzen niet minder zekere
bezorgdheid op dit gebied. Te Praag ver
klaart men in het bizonder, dat de hou
ding van Rusland bij de jongste gebeur
tenissen een was van zuiver afwachten
en dat de Sovjets er naar streefden zich
te bepalen tot den rol van waarnemers.
Onder deze omstandigheden, aldus ver
klaart men te Praag, moet men zich af
vragen wat de werkelijke en feitelijke be-
teekenis is van de nieuwe verklaring tein
of haar meest directe resultaat niet zal
zijn, dat de Poolsche deur voor Russisclien
invloed1 wordt geopend.
De strijd in China
De CMneezen heroveren Lotien,
De Clhineesche troepen in Oostelijk Uoe-
peh hebben, naar 't Clhineesche persbureau
meldt, de stad Lotien, op 115 K.M. ten
Noordoosten san Hankau, welke de vorige
week door de Japanneczen was bezet, her
overd.
Ook' elders maken de Chineezea melding
van succes bij hun militaire actie. Sinds
Vrijdag richten de Japanneczen hun aan
vallen op Kengkau, 20 K.M. ten Oosten
van 'de spoorlijn Kankm-Hankau. Inmid
dels wisten de Chineezen evenwel twee
belangrijke strategische punten ten Zuiden
van ïoengtsjeng in le nemen. Uit Hong
kong wordt voorts gemeld, dat de vijande
lijkheden de Noordelijke grens van Hong
kong steeds dichter naderen. Eenige dui
zenden Clhineesche vluchtelingen zijn reeds
in Hongkong aangekomen.
De strijd aan de Jangtse op
nieuw ontbrand.
Nadat het meer dan veertien dagen lang
aan het front van den Jangtse kialm was
geweest ,is de strijd opnieuw ontbrand.
Japansche strijdkrachten, die zid'i op den
Noordelpen oever van de rivier Sintsiang
bevinden, probeeren de riiver over te
steken om het station Sintsiang aan te
vallen.
Het puik' der Kantonneesche troepen be
geeft zich in Zuidelijke richting langs den
spoorweg KanionHankau. De troepen heb
ben Pasjiangkoe reeds gepasseerd en ver
klaren op te rukken naar Taun Hoea en
Hoeasjien, twee steden ten. Noorden van
Kanton.
Chineeschc troepen worden geconcen
treerd ten Oosten en ten Westen van den
spoorweg.
Zij voeren een guerillastrijd ten Zuid
oosten van Kanton.
Chamberlain naar Rome?
Tegen eind Januari.
Volgens sommige Londensche bladen is
Chamberlain voornemens, eind Januari. een
bezoek aan Rome te brengen.
Of bet bezoek al of niet door zal gaan
hangt volgens de Doily Telegraph tot op
zekere hoogte af van het verloop van den
oorlog in Spanje en de wijze waarop de
'Britsche openbare meening erop reageert.
De Daily Mail schrijft, dat de Rrilscho en
de Italiaansclie regeering thans de plan
nen bespreken voor dit bezoek, dal een on
derdeel zal vormen van een korte vat-
cantio, die Chamberlain op de Miudelbmd-
sche Zee wil doorbrengen.
Duitschland
De boete" der joden
Het eerste deel moet 15 Decem
ber betaald zijn.
Het eerste deel der boete van 1 milliard
mark moeten de Joden op 15 December
a.s. contant betaald hebben.
Teneinde hen in staat te stellen zich
van hun schuld te kwijten, is in Berlijn
een centraal kantoor opgericht voor den
aankoop van juweelen en kunstvoorwer
pen, welke in Joodsch bezit zijn. De arti
kelen worden hier door experts getaxeerd.
Voor de drie volgende betalingen, zal de
minister van financiën de ontvangers kun
nen machtigen oin in betaling aan te nemen
in Joodsch bezit zijnde effecten.
In een rondschrijven aan de belasting
kantoren, preciseert de minister van finan
ciën, dat deze heffing berekend is vol
gens het totale bedrag der Joodsche be
zittingen in Duitschland en in het buiten
land', zulks met aftrek van de schulden.
De heffing is ook van toepassing op Duit
sche Joden in het buitenland.
De goederen van echtgenooten, ouders
of kinderen zullen niet afzonderlijk be
rekend' worden. De raming der bezittingen
is geschied volgens den toestand op 12
November j.l., zonder dat latere wijzigin
gen in aanmerking genomen kunnen wor
den.
Er zal voor vijf millioen aan
glas ingevoerd moeten worden.
Naar Reuter in gewoonlijk' goed inge
lichte kiringen verneemt, heeft de jongste
anti-Joodsche agitatie, waarbij vele winkel
ruiten het moesten ontgelden, niet de goed
keuring weggedragen van vele vooraan
staande personen in regeering en partij. De
glasschade alleen bedraagt 6V2 mzbioen M.
Duitschland heeft op het oogenbliK slechts
een voorraad glas van ongeveer I1/2 mil
lioen Mark, zoodat voor 5 millioen Mark
aan ruiten moet worden ingevoerd om
het dringend noodige herstel uit te voeren.
Deze invoer moet uiteraard in buitenland
sche deviezen voldaan worden.
Koning Carol te Wcencn.
Koning Carol van Roemenië en kroon
prins Michael zijn gistermiddag te Wee
nen aangekomen. Na een kort oponthoud
zetten zij de reis naar Boekarest voort.
Frankrijk
De a.s. staking
De P. T. T. zal normaal werken.
Gisteren werd op bet ministerie van
P. T. T. verklaard, dat deze diensten voort
durend ter beschikking staan van de open
bare diensten en dus niet kunnen worden
opgeêischt. Niettemin heeft de regeering
veiligheids- en voorzoigsmaatiegelen be
raamd om voor ieder geval de normale
functionneering te verzekeren der diensten
van de P. T. T.
Tal van winkeliers in het district Parijs
hebben het ministerie van arbeid doen
weten, dat zij Woensdag a.s. geopend zullen
zijn, ondanks de stakingsorder. Ook het
gemeente personeel 2al aan het werk
blijven.
Tsjecho Slowakije
Ernstige incidenten bij bezetting door
Poolsche troepen.
Gisteren hebben zich ernstige incidenten
voorgedaan tijdens de bezetting daar Pool
sche troepen van de Slowaaiksche gebie
den Zdar en Javorina, die door Tsjecho-
Slowakije aam Polen zijn afgestaan.
Het kwam tot schietpartijen tusschen Po
len en Slowaken, waarbij een Poolsch offi
cier werd gedood. f
De gezant van Polen te Praag, Pappee
heeft direct een protestsiap ondernomen.
De Tsjechische regeering heeft haar ver
ontschuldiging aangeboden en een onder
zoek gelast.
De grenswijziging
Schiedam
Rotterdam
De kou komt er uit
met enkele „Mijnhardtjes".
l)epjjnverxlrijveri)ijuil:nernencllieicl
Uiting van anii-scmietisme.
Te Timisoara (Temesvar, Zevenburgen),
is in een theater oen bom ontploft.
Drie personen zijn om het leven geko
men. Veertig personen werden gewond.
De bom was door leden van een amti-
semietische organisatie geplaatst in het
theater, waar Joodsche kunstenaars optre
den. De ontploffing heeft groote onrust te
weeg gebracht in de Joodsche wijk.
Hongarije
De regcering van Imredy blijft aan.
De regeering van Imredy blijft in haar
oude samenstelling de Hongaarsche staats
zaken leiden.
Slechts aan het hoofd van het mini
sterie van buitenlandsche zaken zal in
de plaats van Von ICanya eon andero
functionaris komen. Er wordt gesproken
over een candidatuur van graaf Csaky.
Horthy heeft zijn besluit Zondagavond om
zes uur genomen.
Italië
Ibepatrieering van Italianen.
Volgens berichten uit Brazilië zouden
10.000 emigranten in dat land het Ita-
liaansche consulaat verzocht hebben naar
Italië en de Itaiiaansche koloniën te wor
den gerepatrieerd in toepassing van de
kortelings door het ministerie van bui
tenlandsche zaken getroffen schikkingen
voor terugkeer naar het vaderland van
over de wereld verspreide Italianen.
Pirow te Heme.
Gisteravond is de Zuid-Afrikaansche mi
nister van landsverdediging, Pirow, te
Rome aangekomen. Vandaag zou hij door
den Italiaanschen minister van buiten
landsche zaken, graaf Ciano, worden ont-
vangen. I
De uiteenzetting van B. en W.
In hun schrijven aan den raad naar aan
leiding van de voorgestelde grenswijziging
met Rotterdam deelen B. en W. van Schie
dam mee, dat de grensnormalisalie (en in
verband daarmee de ontpoldering van OuJ-
Matbenesse), waartoe de raad op 8 No
vember 1935 in beginsel liad besloten,
niet tot stand te brengen bleek.
Begin 1937 werd daarom een andere
oplossing aanbevolen, waarbij de grens in
Oud-Malhenesse zou worden gevormd door
den graaien Nooird-Zuidweg, dien Rotter
dam evenwijdig aan de Boerliavelaan heeft
ontworpen, met dien verstande, dat het
grootste gedeelte van den weg Rotter-
Öamsch gebied en slechts een strook daar
van ter breedte van 12 meter Schieiamsch
territoir zal zijn. Op deze strook zal dan
worden aangelegd een parallelstraat voor
het plaatselijk verkeer langs de op Schie-
damsch gebied te stichten bebouwing.
Oorspronkelijk woog tegen deze oplossing
bij het Schiedamsdhe college wel sterk
het bezwaar van den meerderen afstand
van grondgebied, doch waar op zichzelf
deze grens zeer aannemelijk is, hebben
B. en W. gemeend over dit bezwaar te
moeten heenstappen.
Bij de onderhandelingen heeft men zidli
niet tot Oud-Mathenesse beperkt; ook in
Nieuw-Mathenesse, het terrein ten Zuiden
van Schielands Hoogen Zeedijk, is een
nieuwe grens ontworpen.
Scheen het een tijdlang, dat door om
legging van de waterkeering aldaar (Groe
ne Dijk'; naar Rotterdamscli gebied (Guslo-
weg) de grensregeling c.a. in Nieuw-Ma-
tenesse voor onze gemeente vtaoxdeelig zou
zijn, bij de nadere uitwerking bleek, dat
deze omlegging voor onze gemeente zoo
belangrijke kosten zou medebrengen, dat
dit voordeel zou worden te niet gedaan.
Zooals bekend is, wordt bedoelde water
keering thans binnen ons eigen gebied om
gelegd.
De grensregeling in Nieuw-Mathenesse
heeft dan ook veel van li aar aantrekkelijk
heid verloren; wel biedt deze eenige com
pensatie tegenover den gebiedsafstand in
Oud-Mathenesse, doch B. en W. nebben
haar voor onze gemeente ran zoo weinig
belang geacht, dat zij hun amhtgenooten
van Rotterdam tenslotte hebben vrij ge
laten deze al dan niet in de regeling te
betrekken. Deze hebben echter d© voor
keur gegeven aan een regeling voor de bei
de Mathenesse's, wat bij B. en W. van
Schiedam niet op bezwaren stuit.
Met de grensregeling gaat gepaard een
belangrijke gronduilinrg, daar ook thans
weer het reeds eerder aangenomen beginsel
wordt toegepast, dat de beide gemeenten
niet op elkanders gebied privaateigendom
hebben.
In Oud-Mathenesse zullen eigendom van
Schiedam worden, eenige perceelen ter ge
zamenlijke grootte van pl.m. 5.84.59 H A..
terwijl Schiedam aldaar aan Rotterdam zal
overdragen een oppervlakte van pl.m.
3.37.10 H.A.
Voor het verschil ad pl.m. 2.47.49 H.A.
zal door Schiedam worden be'aakl' £2.50
per cA., terwijl hierover verschuldigd zal
zijn een rente ad 5 pC't. van den 25 Juni
1935 af, de datum, waarop Rotterdam den
koop met het Weeshuis der Hervormden
sloot. Bovendien zal Schiedam een even
redig deel van de door Rotterdam in 1935
betaalde transportkosten dragen.
Het verschil van pl.m. 1.79 80 H.A. ten
gunste van Schiedam in Nieuw Mathenesse,
waarvan een deel voor straat is bestemd,
behoeft niet te worden betaald, daar de
transactie in Nieuw-Mathenesse met ge
sloten beurzen plaats vindt.
De Commissie voor het Grondbedrijf
heeft zich met het voorstel van B. en W.
kunnen vereenigen.
Schiedamsche Burgerwacht
Damesvendel.
Er bestaan plannen om bij de Schiedam
sche Burgerwacht een damesvendel op te
richten. Enkele dames hebben zich reeds
aangemeld. Reeds tal van Burgerwachten
beschikten over zulk een afdeeling, wier
taak voornamelijk op de verpleging is in
gesteld, al zijn er verschillende andere
functies, die door d'ames worden waar
genomen,
In een binnenkort te houden propaganda-
vergadcring zal het vierde lustrum van
de Schiedamsche Burgerwacht worden her
dacht.
Geref. Kerk
En de Zondagsrust,
De classis Schiedam van de Geref. Kerk
heeft het vooVnernen aan de Hoog© over
heid eiai adres te richten inzake Zondags
rust. In de laatste classicale vergadering,
die de vorige week hier ter stedte gehou
den werd, is een. rapport over dteze aan
gelegenheid uitgebracht. Een commissie
van adres is belast met het samenstellen
van een onlwerp-adres. -
Weldadigheidspostzegels
Voor het misdeelde kind.
De centrale propaganda-commissie 00B
de weldadigbeidsposlzegels schrijft 011-
Op Donderdag 1 December verschijnt de
jaariijksche serie kinderzegels die -veilo
den jaar dank zij hot enorme succes \,m
de tweeton-actie, een overgroot© l>ekend-
heid heeft verkregen.
De nieuwe serie van 5 zegels za) z of
zeker niet achterblijven bij het mooie Frans
Hals-kopje. De ontwerper Pam Rueter slaag
de erin een zegel to ontwerpen, dat onge
wone charme heeft.
De kleuren zijn:
I1/2 (3) cent zwart; 3 (5) wijnrood!; 4 (G)]
groen; 5 (8) terra-roodi; 12i/a (16) blauw.
Tegelijkertijd worden door den Ned.
Bond tot Kinderbescherming prentbriefkaar
ten uitgegeven, n.l. eon serie van 5 stuks
(voor 35 cent) ontworpen door Anton Piecfc
en 2 losse kaarten (a 7 cent) resp. van,
S. Kraay en E. Iellendoom. Alle kaar
ten houden verband met de feestdagen die
ons in December a.s. wachten. De winter-
serie van Pieck opent met „St. Nieolaas",
dan volgen; „Kerstnacht", „De Torenklok",
„Oudejaarsavond" en „Veel Heil en Zegen".
De losse kaarten sluiten zich hierbij aan
onder de titels „Kerstgroet" en „Winter
morgen".
Dank zij de toegezegde medewerking van
de federatie van Ned. Vereen, v, <L Kan
toorboekhandel zullen deze kaarten vooM
liet publiek in veel meer winkels te ver
krijgen zijn.
Piet Worm ontwierp een reclameplaat
die vr ooi ijk, opvallend en artistiek is en
die zonder twijfel ©en ieder zal weten
te herinneren aan d© Deoemher-actie voor
het kind'.
Een uitgebreid radioprogramma, waartoe
alle omroepvereenigingen medewerken, zal
een waardige aanvulling van de propa
ganda vormen. Minister Romme spreekt
morgenavond te 21.15 uur voor den K.R.O.,
10 andere sprekers en spreeksters zullen
in den loop van December het woord voe
ten. D© A.V.R.0. verzorgt omstreeks Kerst
mis weder op de bekende wijze «en luister
wedstrijd voor het kind.
Een van de hoogtepunten van de Decem
bermaand zal zijn de groote dagbladpuzzle,
„De ronde door Nederland", die op 10
December a.s. geheel Nederland aan het
puzzelen zal zetten. H.K.H. Prinses Juliana
beeft weder den hoofdprijs ten geschenk©
gegeven.
Iedere Nederlander is dus in de gelegen
heid zijn steun aan dit werk te geven.
De vereenigingen die zorgen voor de
misdeelde jeugd, d.w.z. voor achterlijke,
zwakzinnige, zieke, zwakke, verwaarloos
de, blinde, doofstomme, gebrekkige kinde
ren van alle gezindten, ontvangen een aan
deel uit de opbrengst. Deze vereenigingen,
die samen ongeveer 50.000 kinderen ver
zorgen ontvingen uit de vorige actie meer
dan twee ton-
Zij werken voor de geestelijke m licha
melijke gezondheid van onze jeugd, een
doel waarvan ieder meer dan ooit het
groote belang beseft. Zij hebben echter
nog steeds met financieele zorgen te kam
pen.
Aan het Nederlandsche publiek is hot
om die zorgen te verlichten.
Carillonbespeling.
In verband met het feit, dat 125 jaar
geleden de Prins van Oranje te Scheve-
ningen aan wal stapte, zal de wekelijk-
sche beiaaxdbespeling op den St. Jansto
ren, Woensdag a.s. gegeven worden, in
p'aats van op Vrijdag.
De bespeling door den stadsheiaardier
Ferd. Timmermans, begint om half één n.m.
Het programma luidt:
1. Wilhelmus van Nassaue
2. Onze Driekleur J. C. Andrae
3. In 't Voorhout
4. De Prins komt (uit de cantate „Holland
herleeft") Gerard Bunk
5. Wij willen Holland houen Arnold Spoel
6. Wij leven vrij J. W. Wilms
7. Komt dankt nn allen God (koraal)
Gestolen motor terecht.
Op 29 October j.'L is op de Leuveha-
ven l© Rotterdam een DK W-motorrijwiel
van den student W. L. 8. van hier ge
stolen. Zaterdag heeft de Rotterd'amsdie
politie een inval gedaan in een pakhuisje
in de Honnepsteeg, gelegen in het cen
trum van Rotterdam, dat in gebruik was
bij den 87-jarigen B. R. v. d. R. Daar
werden, behalve de motorfiets van W. L,
B., nog twee andere gestolen motorfi^sen
aan getroffen en een groot aantal onderdee-
len. Van den B. demonteerde gestolen
motorfietsen <31 knutselde van de ondler-
deelen weer andere in elkaar, zoodat d©
gestolen motorrijwielen vrijwel onherken
baar werden.
St. Nieolaas.
De Oranje Buurtvereenlgmg „Guste or
ganiseert Dlasr] 6 December In Musis
Sacrum een SI. Nicolaas-Hnderfeest, waar
bij o.a. Oom Oor de jeugd zal vermaken.
I);:z5 courant 'ciscliflct dagelijks, roei uit
zondering van Zon- «n Feestdagen.
Prijs pet kwartaal f 2.—; franco per post
f 2.50. Prijs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentie-a voor net eerstvolgend num
mer moeten vóór elf anr aan tiet Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór O nor.
Een bepaalde plastB van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
JPrijsder Adrertentiën: ran 15 regels ƒ163;
Iedere regelinteer f0.30, in betZaterdagtmmmer
Nfl 22030 15 ref&* f**80» iedere regel meer f 035
Reclames /Ö.75 per regel. incassok os ten5 ets.;
postkwitantfes 15 ets. Taneven \an ad\ertentiea
by abonnement zyn aan het Bureau verkrygbaar.
DagelijJtB worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentièn opgenomen k 10.50 tjm. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentièntot25woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 0 oor aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentièn J 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond C uur bezorgd.
LWOf
Ook helpen „Mijnhardtjes" wonder
goed en snel bij; Hoofdpijn,
Kiespijn, Spit, Rheumaiiek, Maand-
bezwaren en Zenuwpijnen.
1 „Mljnhardtja" 5 et
12 „Mijnhardtjes" 50 ct
