g[||] I' ■\l Ivlilit ÜUUnAN I séiir:::
1
EERSTE BLAD.
mislukte staking
Een
E R DA M
Tel. No. 69300 (3 lijnen). BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen). Postrekening"to. 5311.
BUITENLAND
Het Fransche vakverbond lijdt een groote
nederlaag tegen DaEadier. Hetstakingsparooi
is slechts voor een gedeelte opgevolgd.
Openbare bedrijven, spoorwegen en andere
vervoermiddelen zijn niet gestoord.
Tot vrijwel - hét - kitste: oogenblik zijn
pogingen in liet werkgesteld om de door
ihet Fransche f valjverbónd tegen vandaag
geproclamearSte staking'te verhoeden/maar
niets mocht baten. ;.De; leiding van' het
vakverbond:had door haa® starre 'houding
de schepen achterzich* Verbrand en de
regeer in g zou wel van. een zeldzame zwak
heid blijk gegeven hebben, indien zij on
der deze omstandigheden het eerst de hand'
uitgestoken had. De meest serieuze pogin
gen om nog gisteravond' tot een aeoooird
te komen werdten verricht door minister
Frossasrd', den leider van de links-republi-
keinen, die evenwel van Daladier het ©enig
juiste antwoord! op zijn beroep kreeg, na
melijk, dat de Ö.G.T. beginnen moest met
de stakingsbevelen in te trekken.
Zoo begon vanmorgen deze met span
ning tegemoet geziene dag. Hoewel de sta
king theoretisch te middernacht moest be
ginnen, v er op dat tijdstip niets van
te merken. Alles ging normaal door. Uit
het land' kwamen berichten, dat hier en
daar de bran ben bedrrj ven beperkingen aan
het bedrijf moesten opleggen. Uit liet Koor
den werd medegedeeld, dat daar de sta
king slechts gedeeltelijk zou worden uit
gevoerd'.
Om twee uur kon meal in Parijs nog
geen indruk krijgen in hoeverre het sta-
kingsparool was opgevolgd', aangezien de
nachtdienst verzekerd was.
De stad' bood vrijwel het normale aan
zien. Alleen bij- de stations^ van de Metro
en de autobusdiensten duurden normaal tot
kwart over een in den nacht door.
De autoriteiten namen maatregelen tot
bescherming van de voornaamste gebou
wen, evenals dit in het Noorden des lands
is geschied: Daar worden d<* gemeentehui
zen, stations en postkantoren door mili
tairen bewaakt.
(Bij het aanbreken van den dag wees
alles erop, dat de algemeene staking een
gedeeltelijke mislukking zou worden. Behal
ve 't ongewoon groote aantal politiebeamb
ten en de aanwezigheid van groepjes mo
biele garden, was er niets veranderd. De
stadsreimgingsdi'ensten werkten gewoon en
de vroege autobusdiensten vervoerden de
eerste arbeiders naar hun werk, terwijl
ook de Metro reed', zij het ook met een
beperkten dienst. Aan het Gare St Lazare
vernam de Reutercorresponent, dat de
diensten 's morgens volkomen normaal
verliepen. De post is naar het schijnt
gewoon hestcld, want reed' vroeg kon men
de postbodLn naar hun werk zien gaan,
terwijl de post op de stations gewoon in
de postauto's werd! geladen. Naarmate het
later werd, gingen de cafe's, bakkerswin
kels en andere zaken geleidelijk open en
de melkboeren begonnen hun ronde. Er
reden vrij vee] taxi's op straat, doch de
meeste wei mn bestuurd door de eigenaars.
Met uitzon,^ring van de „Maiin", „Jour",
„Petit Parisien" en „Action Franeaïse",
die gedeeltelijk met een %*erkleind aantal
pagina's uitkwamen, zijn geen dagbladen
te Parijs verschenen.
In den loep van d'en ochtend zijn uit
liet geheel© land berichten over den toe
stand in de verschillende steden binnen ge
komen en deze berichten komen vrijwel
alle op het zelfde neer: de staking is
een mislukking geworden. Te Parijs werk
ten de vervoermiddelen .normaal, evenals
de water-, gas- en dec triciteits bed rij ven
Ook bij de spoorwegen en den vuilophaal
dienst wordl gewerkt, alsof er nooit een
stakingseprcep bestaan heeft.
In de „Hallen", het centrum der Parij-
sehe levensmiddelenvoorziening, ging het
leven gewoon door, hoewel het schijnt, d'at
het abatloirpersoneel van plan is om het
werk neer te leggen.
Een bericht uit Lyon maakt melding van
een mededeel'ng van de directie der spoor
wegen, volgens welke er geen stagnatie
in. liet vervoer van reizigers en goederen
is en dat alle treinen normaal en volledig
loopen.
Naarmate de ochtend vorderde, bleek
steeds duidelijker, dat de staking verre
van algemeen is. De winkels zijn open,
de kinderen gaan gewoon naar school en
de arbeiders begeven zich naar hun werk'.
Bij de abattoirs, welke gerequireerd zijn,
zijn slechts enkele stakers.
Tot kwait voor elf hedenochtend waren
290 arrestaties verricht wegens weigering
om door te Iqopen en 70 tot 80 wegens
belemmering van de vrijheid van arbeid.
Te Toulouse is het rustig. Er rijden
geen trams en weinig taxi's. De groote
zaken zijn alle open. De kranten zijn niet
uitgekomen
Overzicht van de staking.
Volgens hedenmiddag ontvangen be
richten uit alle deelen des lands is
het peicentage dergenen, die aan het
stakingsparool gehoor gegeven hebben,
in de voornaamste bedrijven als volgt:
Spoorwegen wegvervoer 10, ha
venarbeider* en zeelieden 40, mijnwer
kers 45, ijzer- en staalindustrie 75,
machinefabrieken 40, winkels en maga
zijnen 1, dagbladbedrijf 40, levens
middelenvoorziening 3, electriciteits-,
gas- en waterleidingbedrijf nihil.
In de haven van Marseille merkte m'en
niets van die staking, want de havenar
beiders hebben het stakingsparool gene
geerd'.
Te Bordeaux daarentegen werd op de
kade algemeen gestaakt.
Socialisten roepen het parlement
bijeen
,,Dc verantwoordelijkheid rust
geheel op Daladier".
De socialistische fractie van het Fran
sche parlement heeft besloten alle Kamer
leden bijeen te roepen voor een vergade
ring, die Vrijdag a.s. in het Palais Bour
bon zou worden gehouden, om „de afge
vaardigden in de gelegenheid te stellen
hun mandaat uit te oefenen".
De fractie is van meening, dat het par
lement zoo spoedig mogelijk bijeengeroe
pen had' moeten worden, en bij gebreke
van een officieele bijeenroeping heeft zij
besloten zelf tot een oproep over te gaan.
In een motie zet de socialistische frac
tie uiteen, hoe zij is gekomen tot het be
sluit. Er zou geen conflict zijn ontstaan,
aldos wordt gezegd, indien het parlement.;
den dag na de afkondiging d'er wetsdecre-
ten zon zijn bijeengeroepen, waartoe Dala
dier zich trouwens verplicht had.
De verantwoordelijkheid rust dus ge
heel op Daladier, die nog alle bemidde
lingspogingen, zowel van dien bond van
oudstrijders als van een fractie, die in zijn
'regeering vertegenwoordigd is, heeft afge
wezen. De socialistische fractie is van
meening, dat het conflict als het niet in
zijn ontwikkeling tot staan kan worden
gebracht, in zijn gevolgen beperkt moet
worden en is daarom tot do uitnoodiging
overgegaan.
Duitschland
De straat voor de Joden verboden.
Het D. N. B. meldt, dat do chef der
veiligheidspolitie een verordening heeft ge
troffen, welke de Joden verbiedt, op den
dag der nationale solidariteit, Zaterdag a.s.
de straten en pleinen te betreden.
Zij legt den Jod'en de verplichting op
zich tusschen 12 uur en 20 uur in hun
woningen op ie houden. De verordening
bevat eveneens de bedreiging met straf
maatregelen in geval van overtreding.
Leden der N.S.D.A.P. naar concentratie
kamp.
Officieel wordt uit Weenen medegedeeld,
dat na een onderzoek, op bevel van Buirc-
kel door de geheime staatspolitie inge>-
stekl naar de plunderingen tijdens de antï-
Joodsche betoogingen, twaalf leden der
nationaal-soeialistische partij zijn ge
roveerd en naar een concentratiekamp ge
zenden. Meer arrestaties worden verwacht.
Hel Duitselie nieuwsbureau spreekt de
berichten, als zou in de nationaal-soeia
listische partij in Oostenrijk een zuivering
hebben plaats gehad, waarbij 1,50 leden
zouden zijn gefusileerd, tegen. Ook wordt
ontkend, dat de Führer gedurende den
laatsten tijd in Weenen zou zijn geweest.
Mexico
Een mislukte aanslag op Trofzky?
De politie deelt mede:
„In den afgeloopen nacht heeft men een
gewapend individu gearresteerd', dat op
liet dak van de woning van Trotzky
trachtte te klimmen".
Ondanks het stilzwijgen van de politie
en de omgeving van Trotzky gelooft men,
dat hier sprake is van een aanslag.
Belgie
De betrekkingen met Spanje
Belgische medewerlring in het
niet-inmengings comité is niet
meer gerechtvaardigd.
Minister-president Spaak heeft gistermid
dag in den Senaat geantwoord op de inter
pellaties, die ingediend waren met betrek
king tot het feit, dat België niet is verte
genwoordigd bij de ieoMsclte regeering in
Spanje.
Sinds langen tijd, aldus 2eide Spaak,
heeft ,de burgeroorlog, die Spanje ver
woest, zijn weerslag gehad op de binnen
landsdie politiek van andere landen. De
Spaanselie zaken hebben ons heel wat
zorgen bereid.
Spaak verklaarde dat België, al gaat bet
voort de gemeenschappelijk genomen he
sluiten in acht te nemen, van oordeel, isj,
dat zijn medewerking in het niel-inmengings
comité niet meer gerechtvaardigd is, en dat
de regeering de meening is toegedaan, dat
er aanleiding bestaat om zonder dralen on
derhandelingen aan te Ènoopen, die haar
in staat moeten stellen te Burgos een
gelijke positie te krijgen als die van an
dere mogendheden. 1
Het economische belang van Belgis
eischt, dat men traeiht met ihet redhtsdhe
Spanje de zaken te doen, die mogelijk
rijn. Bij deze kwestie moet men van partij-
hartstochten abstrabeéren. Het zenden van
een agent naar een land beteekient niet,
dat men de politiek of het regime van dat
land goedkeurt.
De beslissing der regeering staat vast:
direct zullen de onderhandelingen begin
nen, die tot resultaat moeten hebben, dat
België dezelfde handelsbetrekkingen met
Burgos krijgt als de andere landen.
Senaat keurt regeeringspolitiek
goed.
Aan het einde der interpellaties over de
betrekkingen met Spanje heeft de Senaat
met 88 tegen 13 stemmen bij 50 onthoudin
gen, een motie aangenomen, waarin de
verklaring der regeering wordt goedge
keurd.
De 13 tegenstemmers waren communisten
en socialisten: degenen, die zidh onthielden
waren voor het meerendeel socialisten.
Engeland
In antwoord op een vraag over de
financiering vin het wapeningspiogramma
heeft Simori in 'het Lagerhuis verklaard,
dat aan het einde van het Ioopende finan-
cieele jaar een bedrag van ongev-eer 180
millioen pond geleend1 zal zijn, zoodat
daarna nog machtiging bestaat voor het
leenen van 220 millioen. Met het oog op"
de nieuwe uitgaven voor die defensie, die
overwogen worden, ben ik, ald'us Simon,
tot de slotsom, gekomen, dat nieuwe lee-
ningsvolmachten noodig zijn en het vol
gende jaar zal ik het parlement een der
gelijke machtiging vragen.
Bloedige strijd in Palestina.
Ten Zuiden van Haifa hebben Britsclie
troepen gisteren een verwoed gevecht met
Arabische opstandelingen geleverd. Twee
Britsclie soldaten sneuvelden, zeven wer
den min of meer ernstig gewond. In een
gevecht van man tegen man werden 26
Arabieren gedood. Later is de strijd op
nieuw ontbrand Door het ontploffen van
een landmijn ten Noorden van Toelkarem
is een Britsch soldaat ernstig gewond.
Frankrijk
Oom en tante van Grynszpan veroordeeld.
De oom en tante van Grynszpan, die
den aanslag op den Duitschen ambassade
secretaris Vom Rath heeft gepleegd, zijn
tot vier maanden gevangenisstraf en een
boete van honderd frank veroordeeld we
gens het herbergen van hun neef, die het
land had moeten verlaten.
Italië
Het aanslaande bezoek van Chamberlain.
Men is er te Rome ten zeerste over
voldaan, dal Chamberlain en Halifax met
Mussolini komen confereeren. Deze gebeur
tenis wordt beschouwd1 als een eclatant
succes der fascistische diplomatie. Volgens
de meening in Ilaliaansche kringen zal het
Britsche bezoek een keerpunt in de Euro-
peesche politiek beteekenen en een plech
tige bevestiging zijn van de hervatting
der Britsch-ltaliaansche samenwerking op
internationaal gebied, maar d'itmaai in het
kader van volkomen gelijkheid'. Men ge
looft dat de staatslieden niet alleen de
wederzijdsehe betrekkingen, maar den ge-
heelen internationalen toestand zullen be-
studeeren.
Binnenkort reis van Mussolini en Ciano
naar Londen?
De mogelijkheid van een reis van Mus
solini naar Londen, als gevolg van het be
zoek, dat Chamberlain in Januari aan den
Dnce zal brengen, wordt nu reeds in poli
tieke klingen te Rome onder oogen ge
zien.
Mussolini zal vergezeld zijn van Ciano.
Tsjecho Slowakije
Wie wordt ministerpresident?
Volgens het Praagsehe blad „Vecor" zal
de Tsjechische eenheidspartij liaar voor
zitter, den afgevaardigde Reran, als mi
nister-president aan den vandaag te kiezen,
staatspresident voorstellen. Waarschijnlijk
wordt hij, als leider van de grootste par
tij, met de regeeringsvoirming belast.
Hasja tot president gekozen
Met 272 van de 308 stemmen is
Hasja door de nationale vergadering
tot president der Tsjecho Slowaaksche
republiek gekozen. Er zijn 36 blanco-
stemmen uitgebracht.
BINNENLAND
Overzicht Tweede Kamer
De begrooting van defensie*
De motie van den heer Botter weg
om tot den bouw van een kinderzieken
huis te Utrecht niet over te gaan dan na
dat de Kamer over de desbetreffende be-
grootingspost zal hebben geoordeeld, is
bij den aanvang der vergadering van de
Tweede Kamer met 60 tegen 26 stemmen
aangenomen.
Daarna is de behandeling voortgezet van
de begrooting van het departement van
defensie. De minister van defensie, de
heer Van Dijk, beantwoordde de spre
kers. De minister zeide daarbij, dat men
bij zijn critiek op het defensiebeeld moet
bedenken, dat de weermacht nog in op
bouw is, m.a.w. nog niet voltooid. De
plannen, die de regeering verleden jaar
ontvouwd heeft, worden uitgevoerd, alleen
zijn hier en daar aanvullingen noodig ge
bleken. Het verwijt, dat een vaste lijn zou
ontbreken, mist allen grond.
De sociaal-democratische woordvoerder
de heer Alb ar da heeft volgens den mi
nister nog niet voktoende begrepen, dat
het belang der landsverdediging een uniek
belang is, waarmede geen enkel belang
op gelijke lijn kan worden gesteld.
Voorts verdedigde de minister zich tegen
de Kamerleden, die aan de zuinigheid van
zijn departement getwijfeld hadden, door
de verzekering te geven, dat steeds nauw
keurig tegen het doen van onverantwoor
de uitgaven wordt gewaakt. De criliek van
den heer IJsselmuiden op dit punt
noemde de minister niet opbouwend, niet
gefundeerd. Hij had daar niets uit kunnen
leeren.
Het heeft den minister verheugd, dat de
houding van de S.D.A.P. en van het N.V.V.
de opheffing van de zoogenaamde defensie
verboden ten opzichte dier organisaties
mogelijk had gemaakt. Evenwel blijft de
individueelo toetsing der dienstplichtigen
bestaan en daarbij de strenge handhaving
van de krijgstucht.
Verder zeide de minister, dat bij de aan
schaffing van materieel zooveel mogelijk
orders aan de binnenlandseh© industrie
worden gegeven, doch dat prijzen en voor
al leveringstermijnen wel eens een belet
sel zijn. Er zijn onlangs geen groote or
ders voor vliegtuigen in het bütenland
geplaatst, wel zijn prijzen gevraagd.
De in de motie Thijssen gevraagde com
missie van onderzoek naar de positie van
oud-gepensionneerden achtte de minister
overbodig.
Het denkbeeld van een soort Maginot-
linie verwierp de minsiter. Wei is een stel
sel van eenvoudige hindernissen waar
bij ook aan het natte element is gedacht
voorbereid.
Uitvoerig verdedigd© de minister vervol
gens de vlootpiannen, met name den bouw
van den tweeden vervangenden kruiser.
De Java is wel gemoderniseerd, maar is
daardoor nog niet modern. De regeering
acht drie moderne kruisers noodig en, ge
zien de financieele mogelijkheden, voldoen
de.
De minister kondigde voorts aan, dat
behalve Bergen en Soes torberg nog twee
militaire vliegvelden binnen de vesting
Holland' zouden wroden aangelegd. Aan
ballonbarrages wordt thans nog niet ge
dacht.
Nauwgezet antwoordde de minister
voorts de door de Kamer over detailpun
ten gestelde vragen.
Nadat gerepliceerd was waarbij zich
niets nieuws voordeed werd gestemd.
De genoemd© motie-Th ij s sen weird met
45 tegen 32 stemmen verworpen. Het amen
dement-Al bar da, dat beoogde in 1939
niet tot den bouw van den tweeden ver
vangenden kruiser over te gaan, werd ver
worpen met 55 tegen 23 stemmen. Voor
stemden de soc. dem., de communisten en
de chr. democraten. De defensiebegrooting
en bijbehoorende wetsontwerpen werden
daarna zonder hoofdelijke stemming goed
gekeurd' met de aanteekening „tegen" van
do communisten en de chr. dem. De Kamer
ging daarna verder met „onderwijs".
De heer Albarda (s.d.) vroeg verlof,
minister Colrjn vx'agen te stellen over het
beleid der regeering en haar richtlijnen
t.a.v. de vluchtelingen en do incidenten
die zich de laatste dagen aan de grens
hebben voorgedaan.
De vergadering werd om 6 uur geschorst
tot 8 uur.
De begrooting van onderwijs.
In de avonnvergadering is lang en breed
over een aanlal onderwerpen gediscus
sieerd, waarvan tevoren reeds vaststond
hoe de regeerinu haar houding daartegen
over zou Lejjalen. Het ging in de eerste
plaats om den gulden, den principieelen
gulden, welke d'e heer M o 11 e r (r.-k.) voor
de R. K. 'boogeschool te Tilburg beschikbaar
gesteld wilöê zien. Hierover ontwikkelde
zich een debat, waaruit wel d'e tegen/in
bleek om het vraagstuk van- de subsi-
dieering even tusschen neus en lippen
door af te werken, of, zooals jhr. D e
Geer (c.-k.) Let noemde, met den Fran-
scheri slag te behandelen. Dat wilde
uiteraard minister Slotemaker d'e
Bruïne ook niet en bovendien was er
geen geld. Maar een geheel afwijzende hou
ding nam de minister toch ook weer niet
aan. Een grondige voorbereiding is in
ieder gevn noodzakelijk. Morgen zal over
het amendement gestemd] worden.
■Bij de afcKeling middelbaar onderwijs
kwam de kw-sbe van de A-afdeeling der
Lecuwardcnsche H.B.S. ter sprake, waar
voor eveneens een amendement was inge
diend'. Volgens enkele leden was een derge
lijke literair-economische afdeehng niet noo
dig en volgens anderen wel en bij deze
laatste sloot de minister zich aan. Het
amendement ontraadde hij. De Kamer moet
geen beslissing nemen over zulk een al
leenstaand geval.
Lang en breed is er vervolgens nog
gesproken over nijverheidsonderwijs voor
meisjes, over lichamelijke opvoeding, over
vakonderwijs voor jnogens, maar steeds was
hét een afwijzing onder het motief: er is
geen geld. Zoo heeft de Kamer nog tot tien
voor twee door vergaderd en nog was
de begrootmg van onderwijs niet afgelian-
del. Vandaag gaat de Kamer er mee ver
der. t
ÉËÊimmÊmê
Ie de straten van BUIanconrt in Frankrijk is door de politie een strenge bewa
king ingesteld, nu de fabrieksgebouwen ontruimd zijn en de bedrijven door
de staking zijn stilgelegd.
„„«„i,,-,.t dan-Kiiibo met nit- Prijs der Advertentlan: van 15 regels H5S;
rendering ran Zon- en Feestdagen. 'Tlt 91ste Jaargang. Woensdag 30 November 1938 No. 22032 15 regels f 1.80, iedere regel meor 0.35
Prgs per kwartaal f 2.franco per post llwUMg "Wiwmuvi avwv Reclames f0.75 per regel. Incassokostend ets.;
f 2.50. Prijs per week: 15 cts. Atzon- - postkwitanties 15 cts. larieven an ad verten tien
deriiike nummers 4 cts. Abonnementen bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
awmnm ?puii:nAMQPUET nmidmit
^1^^ nm™ m flfW a niet vóór Vrydagavond 6 uur bezorgd.
Tegenspraken.
- Nienwe "defcmieleenitig ül moöig zijn.
ïimSSs
