EERSTE BLAD.
Woensdag 7 December 1938
Fransch-Duitsche verklaring
betoogingen
v. d. AREND
91ste Jaargang.
No. 22038
Te). No. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Gisteren door Bonnet en Von Ribbentrop
onderteekend. De gemeenschappelijke grens
gewaarborgd.
.Gistermiddag is te Parijs .door Bonnet
en Zon Ribbentrop. de Fransch-Duitsche
verklaring onaerteckend, waaini wordt
overeengekomen;
Ten eerste: Le Fransche en Duit-
-sché legeeringen deelen volkomen de
overtuiging, dat 'vreedzame betrekkin
gen en goede nabuurschap tusschen
.Frankrijk en Duitsclilaad een der be
langrijkste elementen voor de conso
lidatie van) den toestand in Europa
en voor de handhaving van den alge-
meenen vrede vormen. Beide regeerin
gen verbinden zich derhalve met al
hun kracht dr ontwikkeling der weder-
zijdsche betrekkingen in dezen zin te
■verzekeren.
Ten tweedede beide regeeringen
constaleeren, dat tusschen hun landen
geen enkele territoriale kwestie bestaat
en erkennen de grens, zooals die thans
bestaat, als definitieve grens tusschen
hun landen
Ten derde: beide regeeringen zijn
vastbesloten, on\ermindcrd hun bi/on-
dere betrekkingen met derde mogend
heden, over alle vraagstukken, waarbij
beide landen belang hebben, ia con
tact te blijven en overleg te piegen
in geval de latere ontwikkeling dezer
vraagstukken, wellicht lot internationale
moeilijkheden zou kunnen leiden.
De besprekingen tusschen Von Ribben
trop en Bonnet, die om kwart voor vier op
het ministerie van buitenlandsche zaken
een aanvang namen hebben geduurd lot
hal fzeven.
De beide ministers begaven zich toen
naar de klokken zaal, waar zij de journalis
ten ontvingen.
Bonnet, de Fransche minister van buiten
landsche zaken, heeft het volgende com
muniqué voorgelezen, dat in het Fransch
en Duitsch is gepubliceerd:
Het bezoek van den rijksminister van
buitenlandsche zaken op 6 December aan
Parijs gebracht, heeft gelegenlheid gegeven
tot een uitgebreide Fransch-Duitsdhe ge-
dachtenwisseling. Tijdens de besprekingen
welke plaats vonden tusschen Von Rib
bentrop en Bonnet, werden de voornaam
ste Euroj.eesche vraagstukken en in het
bizonder die, welke direct betrekking heb
ben op de politieke en economische be
trekkingen tusschen Frankrijk en Duitsoh-
land, besproken. Aan beide zijden werd er
kend, dat de ontwikkeling der betrekkingen
tusschen de beide landen op de basis o'er
tormeele erkenning hunner grenzen niet
alleen hun gemeenschappelijke belangen
zou dienen, doch een essen tieele bijdrage
zou" leveren tot de handhaving an den
vrede. In deze verwachting hebben de mi
nisters van buitenlandsche zaken der beide
landen de verklaring geteekend, welke on
der voorbehoud der hizondeie betrekkingen
der heide regeeringen met dorde mogend
heden, uitdrukking geeft aan hum wil tot
vreedzame samenwerking met wederz ij d-
sclie waardeering Zij beteekent derhalve
een belangrijken stap op den weg van al-
gemeene bevrediging.
Von Ribbentrop ontvangt Ita-
liaanschcn ambassadeur.
Tegen zeven uur kwamen Von Ribben
trop en zijn gevolg in hun hotel aan de
Place de la Concorde aan, waar om zeven
uur de ambassadeur van Italië, Quariglia,
zijn opwachting k'wam malken. De Italiaan-
sche diplomaat werd na eenige minuten
ontvangen.
Om k'wart voor acht verliet Quariglia
het hotel.
Gevraagd naar het doel van zijn bezoek
antwoordde de ambassadeur: Het was zui
ver en alleen een beleefdheidsbezoek.
Op de vraag of dit bezoek was afgespro
ken antwoordde de ambassadeur: neen!
Het belang der besprekingen.
In Fransche diplomatieke kringen heeft
men gisteravond vooral gewezen op de door
den rijksminister van buitenlandsche zaken
hij zijn aankomst te Ciompiègne gesproken
woorden: ,„Ik kom vrede maken tusschen
Frankrijk en Duilschland".
Deze woorden teekenen de atmosfeer,
waarin de leider der Duitsche diplomatie
een bezoek aan Parijs brengt, twintig jaar
na den oorlog. De erkenning der grens
tusschen de beide landen !mtoekent dus,
naar men gisteravond te Parijs veridaarde,
een belangrijk feit, wat ook gebeure.
- De Indruk te Lenden.
Het bezoek van Von Ribbentrop aam Pa
rijs is volgens de Londensche Evening
Standard een gebeurtenis van Europeesche
beteekenis. Het doet de geruchten over
nieuwe onrust verdwijnen en biedt een so-
liede basis, waarop een werkelijke vrede
misschien kam worden opgebouwd.
De diplomatieke correspondent van Reu
ter bericht, dat de Fransch-Duitsdhe ver
klaring welke gisteren te Parijs is onder
teekend, door de Fransche ministers is
besproken met Chamberlain en lord Ha
lifax bij hun bezoek aam Parijs. De minis
ters waren volkomen eensgezind tem aan
zien van dezez verklaring.
In verband hiermede wijst de correspon
dent er op, dat de Rritsche regeering reeds
eerder heeft verklaard, dat zij iedere over
eenkomst tusschen Frankrijk en Duilschland
zou begToeten.
De strijd in Spanje
De luchtaanvallen.
De vele luchtaanvallen der vliegtuigen
van Franco op de dorpen ten Noorden
en Noordoosten van Valencia hebben 57
dooden geeischt, terwijl 80 burgers ge
wona zijn.
In Italië afgerichte Spanjaar
den te Gibraltar aangekomen.
Volgens Havas zijn 250 Spaansehe natio
nalisten, die in October naar Italië waren
gezonden om er een militaire opleiding
te volgen in speciale eenheden, gisteren aan
boord van het ïlaliaansche schip Rex te
Gibraltar aangekomen. Zij begaven zich aan
.bosril-vaiveti). Sjpaansch,. schip, waarmede
zij naar Ajgesira® zijn vertrokken.
Beigie
Spaak in de meerderheid
Met 111 tegen 49 stemmen,
bij 21 onthoudingen.
De door Van Oauwelaert, Carton de
Wiart en Poncelet ingediende motie
van vertrouwen in de regeering werd.
gistermiddag door de Belgische Kamer
aangenomen met 111 tegen 49 stem
men bij 21 onthoudingen.
Deze motie werd aangenomen met de
stemmen der roomsch-katholieken, libera
len en rexisten. Tegen stemden de socia
listen, op een tiental uitzonderingen na, vier
liberalen en de communisten.
De Vtaamsch-nationalisten hebben ziali
van stemming onthouden.
De minister-president had een lange rede
voering gehouden, waarin hij ervoor waar
schuwde telkens maar een regeering naar
huis te stuoxen.
Wanneer men een economische politiek
van langen duur wenscht, is ministerieele
stabiliteit noodig. Men kan niet iedere
zes maanden de regeeringen heenzenden.
Men moet oppassen.
De regeering moet krachtige pogingen
doen om de verzoening der verschillende
standpunten te bewerken .De nationale een
heid, welke in den boezem^ der regeering
bestaat, heeft, ongelukkigerwijs!, niet de
noodige verlenging gevonden in den parle
mentairen ring Mijne heeren, riep Spaak
uit: Wat gaat gij doen?
Tegenover de vraagstukken en de moei
lijkheden, welke zich voordoen, blijf ik
er bij te gelooven, dat het omverwerpen
der regeering niet een redelijke zaak is.
Er moeten drie vraagstukken worden
opgelost: de werkloosheid ,het economisdhe
vraagstuk en de passieve en actieve ver
dediging der natie. Indien gij de regeering
omver werpt, zal het land dat niet geloo
ven. Ik vraag u u to groepeeren rond de
nationale eenheid. Indien ik vandaag mocht
vallen, zou een levenstaak mij mislukken
Kort na den Anschluss hebt gij mij allen
toegejuicht. Is het nu werkelijk noodig,
dat het gevaar voor de deur staat, opdat
gij mij begrijpt? (Applaus). Ik verraad niet
de partij en ik verraad niet de democratie,
aldus besloot Spaak.
De redevoering van den eersten minister
werd langdurig toegejuicht.
De vergadering werd hierna voor den
tijd van een uur geschorst om de fracties
gelegenheid te geven zich onderling te
beraden. 1 1
Na de stemming verklaarde minister-pre
sident Spaak, dat hij na zal denken over
de houding, welke hij in verband met de
houding van de Kamer aan moet nemen.
Weer anti-Fransche
Italië
In verscheidene plaatsen.
Gisteren is het m Italië weer tot anti-
Fransche betoogingen gekomen. Te Rome
waren het voor het mee rend eel studenten.
De toegang tot de Fransche ambassade
werd streng bewaakt door carabinieri en
militairen, waarop de betoogers zich richt
ten naar het partijgebouw van de fascisti
sche partij, dat in de nabijheid ligt. Hier
werd „Turns" geroepen, tot de secretaris
yan de party te Rome, Ippolito, verscheen
en een toespraak hield. Hij zeide o a,
„De fascisten hebben steeds nog rekenin
gen te -vereffenen. Italië heeft thans een
leider, de weet hoe hij voor de rechten
van zijn iana" op moet komen en eens
zaï recht worden gedaan aan de eischen
van Italië.'-"
Naar gemeld wordt, sprak de secretaris
zeer heftig. De studenten schenen meer
te beantwoorden aan een officieel bevel,
dan ernstige politieke bedoelingen te heb
ben. Zij riepen liever complimentjes tegen
de aardige winkelmeisjes dan „weg met
Frankrijk".
Te Genua werd voor het Fransche con
sulaat betoogd, te Turijn droeg men leu
zen in den optocht mee van dezen in
houd
„Corsica is Ilahaansch. Tunis beboort
tot de gerecbh aardigde eiscben van Italië
in het westelnl: deel der Middellandsche
zee."
Talrijke burgers sloten zich bij den op
tocht aan.
Niettegenstaande de anti-Fransclie betoo
gingen van de studenten geven de ItaJiaan-
sche bladen den indruk, dat de spanning
ten aanzien van Tunis is verminderd. Er
wordt geen herziening van grondgebied
meer getisclif, hoewel druk wordt gespro
ken over üe Fransche „provocatie", waar
mede de betoogingen in Tunis en Corsica
worden bedoeld Dp Italianen voelen zich
gedwongen hierop met betoogingen te ant
woorden. Niet alleen te Rome, doch ook
te Milaan, Genua en Turijn werden betoo
gingen gehouden, zonder ernstige gevolgen.
Anti-semietisme.
De fascistische federatie heeft medege
deeld, dat de sportclubs te Napels, alsmede
de cullureele, artistieke en ontspannings-
vereenigingen te Napels en omgeving be
sloten hebben alle Joden van hun leden
lijst te schrappen.
i», Duitschland
i Nog eens Jiarjfhaaï Innitzcr.
Volgens fnhchtmgen, uit goede roomsch-
katholieke bron afkomstig, zou kardinaal
Innitzer zeer. Linn-nkort als aartsbisschop
van Weenen aftreden en zich in Italië terug
trekken Dit besluit zou verband houden
met ïcdenen van godsdienst-politieken aard
en met den slechten gezondheidstoestand
van den kardinaal.
In dezelfde kringen wordt verklaard, dat
geen enkele officieele stap is gedaan met
betrekking tot de benoeming tot aartsbis
schop van Weenen van mgr. Conrad von
Preysing, den bisschop van Berlijn.
Vrouw terechtgesteld.
Marta Marek, dia door het Assizenhof te
Weenen ter dood veroordeeld1 was wegens
het vermoorden van zeven personen, o.w.
haar echtgenoot en haar kind van zes
maanden, met het doel in -het bezit te
komen der verzekeringssom, is vanoch
tend te Weenen terechtgesteld.
Zwarte dag voor de Joden.
Met ingang van gisteren zijn de aan
Joden Jtoehehoorende auto's, ten getale van
ongeveer 2000 op een totaal van 114000,
uit het verkeer verdwenen. Sinds twee
maanden hadden de aan Joden toebehoo-
jende auto's speciale nummers boven de
350 000. Het zal dus niet moeilijk zijn hen
te herkennen
Met ingang van heden kunnen de Jo
den ook geen bioscopen en schouwburgen
meer bezoeken oi bepaalde wijken betreden.
Frankrijk
Gisteravond te elt uur is de mailstoomer
„Paris" uit Havre vertrokken naar Cher
bourg, om passagiers aan boord te ne
men, die hun reis" naar New York hebben
uitgesteld. Het personeel bestaat geheel
uit weer in dienst genomen stakers van
de De de France, Paris, Normandië en
Champiain. i
C.G.T. tot onderhandelen bereid.
De O.G.T., het Algemeene Vakverbond,
heeft gisteravond aan de parlementsleden
een schrijven gezonden, waarin zij ver
klaart, steeds bereid te zijn tot het voeren
van besprekingen, welke ertoe kunnen bij
dragen om een einde te maken aan de
huidige sociale geschillen".
(links)
Tsjecho Slowakije
Chvalkowski naar Berlijn.
De „Prager Abendzcitung" meldt, dat de
minister van buitenlandsche zaken, Chval
kowski, zich terstond na terugkeer van
Von Ribbentrop uit Parijs, naar Berlijn zal
begeven, en wel Vrijdag of Zaterdag.
Vereenigde Staten
Een zielig verbod.
Kort geleden is in den provincialen
raad te Goderich (Ontario) eenstemmig
een besluit aangenomen, waarbij het, op
straffe van opsluiting, verboden is zich
op straat te vertoonen met een snor, welke
gelijkenis vertoont met die van Hitler.
Voor de kaalhoofdigen ziet het er treu
rig uit, als de heeren in Goderich op een
goeden dag het lumineuze idee krijgen
om de Mussolini haardracht te verbieden.
Gemengd Nieuws
De Paris"
Polen
Huiszoekingen bij Joodsche vak
vereenigingen.
Gisternacht is een huiszoeking verricht
bij de Joodsche vakvereenigingen, aange
sloten hij de Joodsche sociaal-democerati-
sche partij. De politie heeft zes bureaux
gesloten en een twintigtal personen gear
resteerd.
Talrijke documenten zijn in beslag ge
nomen. In Joodsche kringen verwacht men,
dat de autoriteiten de vakvereenigingen zul
len ontbinden met de bewering, dat uit
de in beslag genomen documenten com
munistische actie blijkt. Ook wordt een
strenger optreden tegen andere, vooral so
ciaaldemocratische, akverccnigingen, mo
gelijk geacM.
Engelsch schip aangevaren
Tw ee gewenden.
In den afgeloopen nacht is het Engel-
sche motorschip „Prowess" aangevaren.
Eenige leden van de bemanning zijn
gewond. De „Prowess" is de haven
van Viissingen binnengeloopen.
De aanvaring geschiedde gisteravond om
streeks zeven uur op ongeveer twaalf mijl
van het Noordhinder-Lichtschip. Men weet
nog niet, met welk schip de „Prowess"
in botsing is geweest. Vanochtend is het
schip op eigen kracht te Viissingen binnen
geloopen. Het heeft veel schade aan het
achterschip opgelopen.
De kapitein, de heer A. Seaman, wacht
op orders van zijn reederij. Hij is aan een
der beenen licht gewond. Een matroos
is er ernstiger aan toe. Hij heeft eenige
ribben gebroken en is in het ziekenhuis
Bethesda opgenomen. De „Prowess" heeft
een bruto inhoud van 207 ton.
Historisch hotel te koop
Waar Victor Hugo ,,Les Miséra-
bles" schreef.
Het hotel Behaze te St. Jansberg (Brus
sel) waar Victor Hugo in 1SG1 twee maan
den verbleef en „Les Misérables" schreef,
staat thans te koop. Het is gelegen aan
de splitsing van de wegen van Brussel
naar Jemappes en Nivelles, nabij Water
loo.
In Mei 1861 kwam Victor Hugo uit
Guernsey naar St. Jansberg. In hotel Be-
liliaze kreeg hij een kamer, die uitzag op
de slagvelden en in het bizonder op de
vermaarde boerderij van Hougomunt.
Teruggekeerd in Guernsey gaf hij op 3
September 1861 „Les Misérables" uit.
Aanrijding met doodclijkcn afloop.
Gisteravond omstreeks half tien is de
16-jarige A. S. op den Waaldijk te Brumpt
bij Tiel aangereden door een vrachtauto
van den graanhandel Van de Wal te Op-
hemert. De bestuurder van den wagen
werd verblind door het licht van een
tegenligger en zag daardoor den fietsen
den jongen, die geen licht voerde, niet,
De jongeman was op slag dood; De
vrachtauto is in beslag genomen. Het lijk
van het slachtoffer is naar het r.k. zieken
huis te Tiel overgebracht.
Dertig arbeiders bij mijnougeluk
gedood.
Gisteren beeft zich in de Prinoess-mijn te
Sydney (Nw. Schotland) een ernstig on
geluk voorgedaan, dat aan dertig mijnwer
kers het leven heeft gekost.
Een wagen op rails, waarmede de mijn
werkers zich onder den grond begaven,
brak los, tengevolge waarvan het voertuig
met steeds grooter wondende snelheid' een
ongeveer anderhalve kilometer lange helling
afreed.
Behalve dat dertig mijnwerkers gedood
werden, weiden er nog twintig gewond.
Verkeerd begrepen orders
Hoe in Djokja de inlanders op
een Iuchtbeschermingsproef rea
geerden.
Te Djokja is onlangs een luchlbescher-
mingsoefening gehouden. Mataram meldt,
dat de oefening zeer goed geslaagd is.
Maai-... een zeer belangrijk ding, dat bij
deze oefening aan het licht is gekomen,
is dat vele kamponghoofden in overmaat
van ijver met hun instructies aan de
bevolking te ver zijn gegaan, waardoor
het economische leven van Djokja op
dezen oefeningsdag volkomen was gedesor
ganiseerd.
Bij vele inlanders bestond de mooning,
dat er op dezen dag werkelijk ernstige
dingen zouden gebeuren en daardoor is
in de kampongs een volstrekt ongemoti
veerde vrees ontstaan, die aanleiding is
geworden tot de meest dwaze dingen. Men
leefde namelijk in de overtuiging, dat er
echte bommen op Djokja zouden vallen
en velen hebben .gisteren in den loop van
den dag Djokja verlaten om in Klaten
en andere omliggende plaatsen voor dezen
dag een veilige wijkplaats te zoeken.
Hoewel dit niet de bedoeling is geweest
van het binnenlandsch bestuur, hebben ver
der verschillende kamponghoofden, ook
in de omgeving van Djokja hun kampong
hoofden, ook in de omgeving van Djokja
hun kampongonderhoorigen eenvoudig ver
boden om de kampongs te verlaten.
Het gevolg hiervan is geweest, dat de
groote pasar geheel verlaten was en
dat er niemendal te krijgen was. Slechts
enkele sporadische verkoopers waxen te
ontdekken.
Nu kan men zich op liet standpunt stel
len, dat in tijden van werkelijk gevaar, dit
ook het geval zal zijn.
Doch naar men dit te voren wist, had
het publiek gewaarschuwd moeten worden.
Men had terzake b.v. de vereeniging van
huisvrouwen kunnen inschakelen, en ver
der via de courant en radio een waar
schuwing tot de huisvrouwen kunnen rich
ten. Thans zijn zeer velen gedupeerd, door
dat op de pasar geen levensmiddelen te
verkrijgen waren en ook de gewone huis-
verkoopers niet kwamen opdagen.
Vergissen is nieiisclielijk.
Een vxschhandelaar in het noorden van
Duitschland is de trotsche eigenaar gewor
den van een bnoi van den particulieren
secretaris van den koning van Italië, zulks
door een vergissing van de posterijen.
Hij deed een brief op de post voor
een zekeren hoer Keizer te Rome, een
plaatsje in Poiumeren, met een offerte
van twee kisten haring tegen een uiterst
billijken prijs. Een beambte van de Duit
sche P.T.T. zond Let schrijven echter naar
Italië, waar het teieeht kwam bij den
koning van Italië en keizer van Abes-
sinië.
Tot zijn groote verbazing ontving de
handelaar eenigen tijd later een antwoord
van den Italiaausehea vorst, waarin deze
hem bedankte vcor het vriendelijk aan
bod, doch mededeelde, dat hij er geen ge
bruik van zou mak an.
Aan de gevolgen overleden.
Zaterdagmiddag is de 34-jarige motor
rijder O. Smit,, wonende aan de Fontein
laan te Haarlem, in botsing gekomen met
een wielrijder, waardoor S. viel en een
schedelfractuur opliep. Hij werd naar het
Biaconessenhuis overgebracht, waar hij
gisteren zonder tot bewustzijn te zijn te
ruggekeerd, is overleden.
Deze courant verschijnt dagelyfcs, met Uit
zondering van Zon- en Feestdagen.
Prys per kwartaal f 2.franco per post
i 2 50. Prys per week* 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
hezorgd zijn, 's Zaterdags voor uur.
Een bepaalde plaats van ad ver Un tien
wordt niet gewaarborgd.
SCMEDAMSCHE COURANT
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Pryader Advertenties? vani5 regels fl55j
Iedere regel meer f 0 30, in het Zaterdagnummer
i5 regels f 1.80, iedere regel meer 1 0.35
Reclames f0.75 per regel. Incassokostenöcts.;
postkwitantieslö ets. Tarieven \an advertentien
oy abonnement rijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentien opgenomen 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
*g Woensdags: Kleine Ad vertentièn tot Zwoor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentien f 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 0 uur bezorgd.
vertrokken.
De onderleekening van de Fransch-Duitsche verklaring door minister Bonnet
(rechts) en den Duitschen minister van Buitenlandsche Zaken Von Ribbentrop
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDEN OPTICIEN
dus
HOOGSTRAAT 91
Brillen voor Ziekenfondsleden