EERSTE BLAD.
Italië en Dzjiboeti
Dinsdag 13 December 1938
De „Giornale d'ltalia" eischt een „grondige
definitieve oplossing" van het „vraagstuk-
Dzjiboeti".
Pan-Amerikaansche conferentie
te Lima
De Memeikwestie
Duitschiand
Tsjecho Slowakije
Engeland
De emigratie van Duitsche Joden
Vereenigde Staten
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
91ste Jaargang.
No. 22043
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN).TEL, 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53II.
BUITENLAND
Dr. Schacht naar Londen
De anti-semietische maatregelen
Zwitserland
Frankrijk
l
>1-
Italië
y
Deza courant ïerscMjnt dagelijks, met uit
zondering van Zon- en 'Feestdagen.
Prija per kwartaal f 2.franco per post
f 2.50. Prijs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nunnners i ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor liet eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan liet Bureau
bezorgd zijn, Zaterdags vóór 9 uur.
Een bepaalde, plaats van advertentiën
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der Advertentiën: van 15 regels 1 55;
Iedere regel meer f 0.30; in het Za ter dagnummer
15 regels f 1.80, iedere regel meer f 0.35
Reclames fö.75 per regel. Incahsokostenöcts.;
postkwitantiesl5 ets. '1 arteven van advertentie»
bij abonnement zijn aan het Bureau vei krijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen «i 10.50 t/m. 1» woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën 11.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
In de Italiaansche pers wordt thans voor
Het eerst duidelijk en uitvoerig gesproten
K*ver Dzjiboeti, en wel door de „Giornale
d'ltalia". Dit blad vraagt een grondige
en definitieve (oplossing van. wat bet blad
noemt, liet „vraagsluk-Dzjiboeti". Het be
toogt, dat Frankrijk zich van een kleine ko
lonie, Fransch Somalilandj, waarvan Dzji
boeti de hoofdstad is, bediend lieefl1, ,om
door te dringen in Abessinië en te strijden
tegen de Italiaansche" belangen.
Vooral tijdens den Abessijnschen oorlog
was Dzjiboeti de voornaamste weg, waar
langs de negus voorraden en wapenen
kreeg, hoewel Mussolini en Laval in Ja
nuari 1935 waren overeengekomen, dat
Italië de vrije hand in Abessinië zou heb
ben. Sedert toen beeft Frankrijk van Dzji-
boetie een werktuig gemaakt voor een nog
vijandelijker actie tegen Italië.
Ttians, aldus de „GiormJe", beeft bet
vraagstuk twee kanten: een economisdhen
en een poditieken. Wat de politieke zijde
betreft: Dzjiboeti is nog steeds de basis van
geheimzinnige lOperaties tegen de belangen
van het Italiaansche keizerrijk. Tot dus
verre hebben de Fransche autoriteiten ge
weigerd Italië in bezit van liet Abessijn-
sche oonsulaatsgebouw te stellen. Onder
bescherming van de Fransche vlag is te
Dzjiboeti een bond van Abessijnsclie vluch
telingen opgericht, die allerlei tegen Italië
igeriebte propaganda drijft.
Er wordt nog steeds gesmokkeld1 in
Ilatiaansclic en Abessijnsclie deviezen.
Zoo, vervolgt het Italiaansche bladi,
vormt de Fransche Somali-kolonio een
voortdurende bedreiging en uitdaging te
gen de 1 >elangen van Italië. Een uitdaging,
die niet langer geduld kan worden.
In economisch opzicht is de toesland
intusschen nog onevrdraaglijker, doordat
Dzjiboeti in- en uitvoerhaven van het Ita.lt-
aanschc keizerrijk is, De haven is klein,
slecht uitgerust en vo'konien ontoereikend
voor bet aanzienlijke Italiaansche verkeer.
Bovendien zijn de scheepvaart- en fiscale
rechten zeer boog en dragen zij bet ka
rakter van rancuncmaatregelcn. De spoor
weg, welks aandeden bijna geheel in Fran
sche handen zijn, kan niet voorzien in de
groeiende behoeften van bet vorkeer, daar
hij voorhistorisch materiaal bezit en een
Langzame administratie heeft, terwijl ook
hier de tarieven zeer boog zijn. Italia,anscllie
uitnoodigingen tot bespreking van deze
kwestie, bij herhaling t.ot de Fransche re
geering gericht, zijn onbeantwoord geble
ven. De Franschcn blijven vorder in bet
bezit van de spoorwegaandeelen, die den
negus hebben toebehoord.
Aan dit alles, zoo besluit de „Giornale",
moet een einde komen. Italië kan niet toe
staan, dat deze parasiet leeft op kosjen
van bet verkeer en den arbeid in het Ilnli-
aanscbe rijk. IIci vraagstuk Dzjiboeii moet
bij den wortel aangevat worden, ter ophel
dering van de Fransch-Italiaansche betrek
kingen.
In het Lagerhuis is verder de vraag
gesteld, of eenig verdrag, pact of over
eenkomst bestaat, waarbij in geval Italië
oorlogszuchtige operaties aanvangt tegen
Frankrijk of deszelfs bezittingen op speciale
wijze Groot Brittannië verplicht zou zijn
militaire hulp te vorioenen aan Frankrijk.
Chamberlain beeft hierop geantwoord, dat
geen dusdanige speciale verplichting be
staat in eenig verdrag of pact met Frank
rijk.
Op een verdere vraag betreffende d©
Italiaansche belnogingen tegen Frankrijk,
antwoordde Chamberlain met te herhalen.
ilni fl.** Rrifor».1io rnfT/voniwn. n_iii.
Verdeeld in twee kaïnpen.
In de hoofdstad van Peru, Lima, wordt
thans de groote Pan-Amerikaansche con
ferentie gehouden. De correspondent van
de „New York Times" te Lima schrijft,
dat de vrees voor economische tegenmaat
regelen van Doitschlan'd op de conferentie
een belangrijke rol speelt. De drie groote
Zuid-Amerikaansche staten, Brazilië, Chili
en Argentinië, zouden definitief positie
hebben gekozen tegen de meeste voorstél
len inzake een „Amerikaansch eenheids
front" en in dit verband wordt er aan
herinnerd, dat Chili c'n Brazilië vooral
een uitgebreiden handel met Duitschiand
hebben.
Aan den armeren kant staan, zoo ver
klaart de correspondent, Columbia, Vene
zuela, Cuba en andere Midden-Europeesche
staten, dia gunstig staan tegenover de
denkbeelden der Vereenigde Staten, inzake
een positief front tegen de militaire, eco
nomische en ideologische invasie van het
westelijk halfrond, en men gelooft, dat
Bolivia, Paraguay en Uruguay zich ook
zullen aansluiten bij het kamp dergenen,
die niets willen doen.
Volgens den correspondent hebben de
juridische deskundigen er bij alle Ameri-
kaansche Mater, op aangedrongen, zich te
onthouden van aL'e pogingen, een aan
valler aan te wijzen, op of sancties toe
te passen, welke, naar zij zeggen, de twee
gemakkelijkste middelen zijn gebleken om,t
terwijl men den vrede preekt, een oorlog
te ontketenen.
dat de Britsche regeering de Italiaansche
regrermg er op gewezen heeft, dat be-
toogmgen van deze::, aard' een nadeeüge uit-
ei king moeten hebben, tenzij stappen ge
nomen worden om den er door gewekten
indruk te herstellen. oor het oogenblik
had de premier hier niets aan toe te
voegen.
Franseh-Engelsch overleg.
In het Lagerhuis heeft men Chamberlain
gevraagd, of de Britsche regeering in ken
nis is gc-steld Tan den inhoud der bespre
kingen tusschen de Fransche regeering en
Von Ribbentrop en of de regeering te
Londen overleg pleegt met Parijs over de
Italiaansche aanspraken op Tunis, Corsica
en Nice, welke den status quo in de
Middellandsche zee zouden verstoren, in
dien zij verwezenlijkt werden.
"•Chamberlain beantwoordde beide vra
gen -bevestigend
Engeland en Frankrijk toornen hun
belangstelling.
Op een vraag in liet Britsche Lagerhuis
betreffende den toestand in Litauen en
hel Memelgehied, heeft Chamberlain geant
woord, dat er reden is om te denken, dat
na de verkiezingen van Zondag, door do
meerderheidspartijen van den Memelschen
landdag eischen kunnen worden gesteld
aan de Litausclie regeering, welke niet in
overeenstemming zouden zijn met bet Me
melstatuut. Als onderleekenaarster van de
Memelconventie, zoo vervolgde Cliamber-
lain, kan de Britsche regeering deze mo
gelijkheid niet over het hoofd zien. Met
het oog op de bizondere belangstelling, die
de Duitsche regeering in staat is in deze
zaken te iconen, aldus de premier, heeft
de Britsche zaakgelastigde tc Berlijn op
dracht gekregen om tezamen met den
Franscben ambassadeur uitdrukking te ge
ven aan de hoop-, dat de Duitsche re
geering haar invloed zal uitoefenon tot
verzekering van eerbiediging van het Me
mel statuut.
Ilavas meldt uit Berlijn:
De Fransche ambassadeur te Berlijn
heeft gisteren een bezoek gebracht aan
het rijksministerie van buitenlandsche za
ken. Hij heeft namens zijn regeering ver
klaard, dat Frankrijk belangstelling heelt
voor het Memelstatuut, dat het mede on
derteekend heeft.
Berlijn ontkent.
Van semi-offieieele Duitsche zijde wordt
medegedeeld, dat meeled oei in gen, volgens
welke do Fransche ambassadeur en de Brit
sche zaakgelastigde aldaar stappen zouden
hebben gedaan bij den Duitschen minister
van buitenlandsche zaken, in verband' met
het Memel-vraagstuk, niet in overeenstem
ming zijn met de waarheid1.
De Fransche ambassadeur en de Brit
sche zaakgelastigde hebben, eten bezoek
gebracht aan onderstaatssecretaris Woer-
mann, terwijl niets bekend is, dat er op
wijst, dat sprake is van meer dan een be
leefdheidsbezoek.
De Duitsche pers over Memel.
De Duitsche pers wijdt veel aandacht aan
de overwinning der Duitsch© bevolking in
Memelland. Zij verklaart, dat ook het bui
tenland in het resultaat een volksbesluit
ten gunste van het Duitsche rijk ziet. De
„Angriff" schrijft, dat voor het eerst sedert
den oorlog een gewelddadig van liet rijk
gescheurde en aan het rijk grenzende Duit
sche volksgroep de gelegenheid heeft ge
had, vrij en onbeperkt uiting te geven
aan haar politieken wil.
Voldoende voorbeelden, ook van den
laatsten tijd, hebben aangetoond, dat de
gerechtigheid, als zij eenmaal „en march©"
is en internationaal erkend is, niet kaïn
worden tegengehouden.
Wat besproken zal worden is nog
niet bekend.
Dr. Schacht zal, volgens een Reuter-
bericht, deze week een bezoek aan
Londen brengen.
Reuter verneemt, dat het a.s. bezoek
van dr. Schacht aan Londen het resultaat
is van schikkingen, welke getroffen zijn
door den gouverneur van de hank van
Engeland en Schacht. Er zijn nog geen
officieel© inlichtingen verkregen over de
te bespreken onderwerpen, hoewel men
geen verrassend resultaat verwacht
Ongetwijfeld zal een ruim gebied wor
den besproken. Men gelooft, aldus Reuter,
dat dT. Schacht eenig aanbod zal doen ten
aanzien van de financieel© omstandighe
den der Joodsclie eri andere vluchtelingen,
die .Duitschiand1 verlaten. Men gelooft, dat
het bezoek morgen zal geschieden.
Gissingen in de City.
In de kringen van de City heeft het aan
gekondigde bezoek van dr. Schacht zeer
groote belangstelling gewekt en men ver
diept; er zich in gissingen over den aard
van zijn particuliere besprekingen met den
gouverneur van de bank van Engeland'.
Volgens recente berichten in de Brit
sche' pers zijn eenige maanden lang infor
meel© besprekingen gehouden, langs niet
officieele, doch erkende kanalen, over een
nieuwe EngelscliDuitsche handelsovereen
komst.
Een inlichting van de Financial
News.
Tijdens deze informatieve besprekingen
is volgens de Financial News het Britische
standpunt geweest, dat geert overeenkomst
de moeite waard zou zijn, tenzij zij niet
alleen directe handelsbetrekkingen lus-
schen de beide landen inhouden, doch
ook hun onderscheidene posities op do
wereldmarkten.
Bovendien gelooft men, dat Duilschland
de besprekingen binnen nauwer grenzen
wenscht te houden dan den iïirecton han
del der beide landen.
Het wordt mogelijk geoordeeld, dat het
bezoek van dr. Schacht ten deele bedoeld
is om een brug te slaan tusschen de twee
uiteenloopende opvattingen, hoewel het ook
mogelijk is, dat zij slechts betrekkingen
zullen hebben op gewone z;iken-, welk© zich
voordoen tusschen de centrale bankinstel
lingen van Groot-Brittannië en Duitsch
land.
De betaling van het eerste ge
deelte der boete.
De betaling van het eerste gedeelte
van de boete tan bedrage van 1 milliard
mark, welke den Duitschen Joden en
staatloozen Joden, die in Duitschiand wo
nen, is opcelega, moet voor Donderdag
in baar geschieden.
Deze Joderi moeten bij de Duitsche ban
ken al hun aandeelen en andere effec
ten deponec-ren en aan de banken er
mededeeling van doen, dat zij tot liet
Joodsclie ras beboeren. Den Joodschcn be
zitter is echter niet toegestaan uit een
sale, welke !i:j mocht hebben, een dool
van zijn bezit weg te nemen, of er over
te bescliileken, zonder toestemming van den
minister van economische zaken.
Indien betaiing m baar onmogelijk zou
zijn. kan ae bank aandeden of andere
effecten van voldoende waarde door de
autoriteiten Iat<-r. laxeeren om in beta
ling aan te nomen. Deze aandeden zullen
niet worden verkocht, doch worden over
gedragen aan de Pruisische staatsbank al
ge\ olmachtigue van het ministerie van bui
tenlandsche zaken
De Joden zullen de kosten dezer trans
aclies moeten dragen.
Straf voor „rassenschennis''.
Volgens hel Schwarze Korps stelt men
in zekere kringen voor de hoofden van
Duitsche vrouwen, die zich schuldig zullen
maken aan „rassenschennis met Joden",
kaal te scherm
De uittocht uit, het bezette gebied.
Tot nu toe zijn uit de doo-r Tsjecho-
Slowakije afgestane gebieden 152.000 per
sonen weggetrokken. Hiervan waren 114 000
Tsjeclien, 11.600 Duitschers en 7300 Jo
den. Een vierde deel van deze vluchtelin
gen zijn arbeiders. De regeering van Tsje-
cho-Slowakije heeft tot nu toe slechts tien
duizend personen onder weten te brengen
in werkkampen; 7000 Duitschers werden
naar liet Sudetengebicd teruggezonden.
Verkiezing van een president.
Donderdagochtend zullen de Kamers in
gemeenschappelijke zitting bijeenkomen om
een bondspresident en een vice-president
te kiezen. De burgerlijke partijen steunen
steeds meer den socialistischen candidaat,
Kloeti, met liet doel een concentratie en
een nationale verzoening tot stand te brein
gen.
Financieel© Kamercommissie keurt bcgroo-
tïng 1939 goed.
De financierde Kamercommissie heeft
mei 25 stemmen, tegen 17 onthoudingen,
de begrooting 1939 aangenomen, welke een.
overschot aanwijst van 25 millioen frank.
In verband met do manifestaties in Tunis
der scherpe bewailing
staat het Italiaansche Consulaat aldaAr on-
van de mobiele garde.
De kwestie der financiering.
Een definitief plan, waarin], naar
verwacht weidt, een beroep op alle
naties zou kunnen worden gedaan, zal
waarschijnlijk vandaag in Londen aan
de orde komen op dc conferentie, waar
beraadslaagd zal worden over plan
nen tot financiering der emigratie van
Duitsche Jolen.
Vrijwilligers of dienstplicht.
Aangezien vele aanhangers van de regee-
ring van oordeel zijn, dat het beter zou
zijn, inplaats van de voorgestelde vrijwiüi-
gersdiensten een soort dienstplicht in te
stellen en men het beter acht, dat deze
moeilijke kwestie nogmaals door het Huis
zal worden behandeld voor het Kerstreces
is bes Ven. op 20 December a.s. nogmaals
den nalionalen dienst tc bespreken.
Hel door de labour-party gevraagde debat
over buitenlandsche zaken zal op 19 De
cember worden gehouden.
Het Suez-kanaal.
In antwoord op een vraag in het Lager
huis. heeft Wallace verklaard, dat 46 pro
cent van de Suezkanaalrechten, het vo
rige jaar betaald is door Britsche schepen
en ongeveer 17 procent door Italiaansche
schepen De beslaande concessie loopt in
1968 af.
Chamberlains reis naar Rome en de toe
kenning der rechten van oorlogvoerende.
Op de vraag in het Lagerhuis, of de mi-
nister-piesident de verzekering wilde geven,
dat hij tijdens zijn bezoek aan Rome niet
zal toestemmen in eenigerlei wijziging van
de niet-inmengingsovereenkomst van Juli
1937, welke do terugtrekking eischt© van
alle Italiaansche en Duitsche troepen uit
Spanje, voordat de rechten van oorlog
voerende aan Franco zouden worden toe
gekend, heeft Chamberlain geantwoord, dat
hij niet bereid was tevoren verzekeringen
te geven omtrent hetgeen hij al of niet zal
doen. Echter, zoo voegde hij hieraan toe,
dit moet niet zoo worden opgevat, dat ik
bereid ben in te stemmen met de veronder
stelling, die in d© vraag opgesloten ligt.
De incidenten in Palestina.
Havas meldt uit Jeruzalem:
Wederom verscheidene incidenten ge
meld: In liet dal van de Jordaan zijn twee
arbeiders gewond en vier arrestaties ver
richt na de ontdekking van een mijn in
dit gebied. De autoriteiten hebben den
kooplieden te Haifa een boete van 400
pond opgelegd la verband met de gisteren
gepleegde moorden. 1
Drie wijken in Haifa zijn gestraft niet
een collectieve boete van 400 pond sterling,
nadat daar twee Joden vermoord' zijn. In
de vorige week zijn te Haifa drie Joden en
twee Arabieren door aanslagen om het
leven gekomen. Een Arabische jongen, die
met een bom speelde, is gedood], toen
het projectiel ontplofte. Door deze ont
ploffing werd een tweede Arabier ernstig
gewond.
Mussolini gaal einde dezer weck
naar Sardinië.
Mussolini zal lml a.s. weekeinde een
bezoek aan Sardinië brengen.
Verwacht wordt, dat hij Zaterdag uit
Rome zal vertrekken. Waarschijnlijk zal de
Duce Zondag zijn redevoering houden,
welke over alle Italiaansche radiozenders
zat worden verspreid.
C'iano binnenkort naar Hongarije.
Te Rome wordt bevestigd, dat de mi
nister van buitenlandsche zaken, graaf
Ciano, nog deze maand aan een uitnoo-
diging van den rijksbestuurder van Hon
garije, IIortiiy, gevolg .zal geven en zal
deelnemen aan een jachtpartij.
In politieke kringen te Rome acht men
het niet uitgesloten, dat bij doze gelegen
heid verscheidene mot do ontwikkeling in.
Oost-Europa samenhangende kwesties zui
len kunnen worden aangesneden.
De Italianen in den vreemde.
liet staatsblad meldt, dat op de begroe
ting van buitenlandsche zaken een bedrag
van 10 millioen lire is uitgetrokken voor
de vepatrieering van in liet buitenland1 wo
nende Italianen.
Het Vaticaan tegen <Ic anti-Joodsche maat
regelen in Italië.
De Osservatore Romano veroordeelt ern
stig het besluit van zekere theaters aan
Joden het bedrag hunner abonnementsgel
den voor het volgend seizoen terug te
geven. Hel blad herinnert er in dit ver
band aan, dat do minister van nationale
opvoeding onlangs in een redevoering heelt
verklaard, dat de maatregelen tegen de
Joelen niet van discrimineerenden aard wa
ren en niet liet karakter van een vervol
ging zouden aannemen. Het blad' wijst er
op, dat het vrijwel ondoenlijk is Joden
uit do theaters te weren. Het blad' is van
meening, dat deze ras verbittering niet ge
rechtvaardigd kan worden met weten
schappelijke motieven, noch door ethnische
overwegingen of opvattingen van politie
ken of socialen aard. In antwoord op de
genen, die in Italië alle gevoelens van
medelijden met Joden veroordeelen, door
laatdunkend te spreken over „Pietisme"
betoogt de Osservatora Romano, dat dit
gevoel voortkomt uit christelijke naasten
liefde.
Het bezoek van Eden.
Summer Welles, de waarnemend minister
van buitenlandsche zaken, zal Eden ver
gezellen hij diens bezoek aan Roosevelt
op het Witte Huis.
Het verluidt, dat het bezoek van Eden
volkomen onofficieel zal zijn.
De National Press Club zal heden ter
eere van Eden een noenmaal aanbieden.
Eden is voornemens een bezoek te brén
gen aan Annapolis en Baltimore, voor hij
terugkeert naar New York, vanwaar hij
Vrijdag met de Queen Mary zal vertrek
ken.
Plannen van Morgen th au.
In een persconferentie heeft minister
Morgenthau onthuld, dat voorstellen tot
het verstrekken van leeningen aan de sta
ten van Zuid-Amerika bestudeert.
Hierdoor wil bij den handel met de Ver
eenigde Staten vergemakkelijken. Een der
gelijk plan zou evenwel goedkeuring van
het congres behoeven.
