CHAMBERLAIN
OVER OORLOG EN VREDE
Nog steeds kalmte in
Finland
De Balkan=politiek
Je
EERSTE BLAD
Woensdag 10 Januari 1940
v. d. AREND
92ste Jaargang.
No. 22372
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Duitsche luchtaanval
op de Britse
kust
Kalme dag aan het Finsche front
Russisch legercorps omsingeld
Bij Salla wordt nog steeds gevochten
Confer ,ntie van de Balkan-entente
(bekend goede kwaliteiten)
BOTTE R DAM N H E M
Csaky naar Rome?
België
Vereenigde Staten
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDEN OPTICIEN
(MIDZA-BONNEN)
,ui ïcr3CtiijiU dagelijks, met uit-
vju Zon- en Feestdagen,
t'üj= per kwartaal f 2,—; franco per post
2 50. Prijs per weck: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
onion dagclubs aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf aur aan hot Bureau
bezorgd zgu, 's Zaterdags vóór aur.
Eeu bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
SCHEDAMSCHE COURANT
Prijs dor Advertentica*. van 15 regels f155;
Iedere regel meer f030; In het Zaterdagnummer
15 regels f 1.80, iedeie regel meer f0.35
Reclames f0.75 per regel. fncassokosten5 ets
postkwitanties 15 ets. larieven van advertentien
bij abonnement zijn aan bet Bureau veiknjgbaar.
Dagelijks worden tegen vooiuitbetaling Klune
Advertentiën opgenomen 10.50 t/m 15 woor
den, f 0.75 t;m. 25 wooi den Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
'8 Woensdags: Meine Advertentien tot 25woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan liet
Bureau bezorgd
's Zaterdags Kleine Advei tentién J 1.00, indien
mot vóór Vrijriigavond b uur bezorgd.
In het Mansion House te Londen hoeft
'de Britsche minister-president Chamberlain
gisteren ©en red© uitgesproken, waarin hij
o.a. het volgendt© heeft gezegd:
Sedert de oorlog verklaard werd, zijn
mijn gedachten en handelingen slechts op
één doel gericht geweest alles te doen
wat den oorlog tot een goed einde zou kun-
nen brengen. Aan dit doel maak ik sd het
andere ondergeschikt.
Dit nieuwe jaar, dat waarschijnlijk rijk
aan historische gebeurtenissen zal.zijn, is
rustig begonnen ,doch het is de rust van de
'kalmte voor den storm. Tot dusver is er
geen algemeen treffen geweest. Wij weten
niet hoe lang dit zal duren.
Op zee zien wij het duidelijkst het ver
loop der vijandelijkheden in de eerste vier
maanden van den oorlog. Ik geloof, dat wij
kunnen zeggen, dat het resultaat niet onbe
vredigend is.
Sprekend over den strijd in Finland
zeide Chamberlain: de Finnen kunnen
er zeker van zijn, dat ons antwoord op
de te Genève aangenomen resolutie
niet, slechts een, formaliteit zal zijn.
Voortgaande zeide d© kmiuister-rwssi-
den: Wij moeten wel opmerken, hoe
snel de kwade dingen, waarover ik ge-
sproken heb, zich zouden verspreiden,
tenzij er paal en perk aan wordt ge
steld. Thans is het de beurt van Fin
land, te worden aangevallen door een
mogendheid waarmede Duitschland
een onzalig pact heeft gesloten.
Finland vecht thans tegen de macht
van onnadenkend geweld, zooals wij
zelf vechten.
Finlands schitterende successen vervul
len ons met bewondering voor zijn held
haftigheid.
Na woorden van medegevoel te hebben
gewijd aan de aardbevings- en overstroo-
mingsrampen in Turkije, vervolgde Cham
berlain
Niets zou meer de taak van een
vreedzamen wederopbouw vergemakke.
lijken dan uitbreiding van de Britsch-
Fransclie financieel© en economische
samenwerking tot andere naties in Eu
ropa ert misschien de geheele wereld.
Chamberlain vervolgde: De mobilisatie
van liet menschenmateriaal voor militaire
doeleinden in dit land geschiedt ree Is op
uitgebreide schaal. Ik ben er zeker van,
dat ons volk één is in den vasten wil
den oorlog te winnen, docli niet zoo zeker,
dat het begrijpt, waarvoor het ges eld is.
Wij moeten het stel'en zonder vele dingen
die wij zeer zullen missen. Steeds meer
menschen schakelen wij in in de productie
van oorlogsmateriaal.
Ik zeg niet, zoo vervolgde de premier,
dat wij het toppunt bereikt hebben van
onze eischen aan de rijkere klassen, doch
haar levensstandaard is reeds merkbaar
lager geworden, ik wil niet zeggen, dat er
geen loonsverhoogingen raceten zijn, doch
liet zou een fout zijn, de loo"on te verbin
den met de kosten van levensonderhoud.
ij moeten sparen, wij moeten den in
voer controleeren, wij moeten bet stellen
zonder onnoodige artikelen. Wij' aarzelen
met, iets aan de rantsoenoeringslijSt toe
te voegen, wanneer de noodzakelijkheid
hiervan zich opdringt.
Het Duitsdie volk moet, naar Chamber
lain verder zeide, beseffen, dat de verant
woordelijkheid voor het voortduren van
dezer oorlog en al het lijden, dat het ko
mende jaar nog met zich mee zou kunnen
brengen, hij hen ligt, evenals bij de tyran-
nen, die boven hen staan.
De premier besloot met do woorden:
Wij worden gesteund door de volken van
liet imperium, door de macht en de vast
beradenheid van onzen grooten en moedi
gen bondgenoot Frankrijk en door de me-
reele goedkeuring van allen, die beseffen,
dat het lot der beschaving verbonden is
met ons succes. Tegen zulk oen combinatie
zullen de machten van het kwade vergeefs
vechten.
f
Vijl' schepen met bommen en
mitrailleurs bestookt.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt,
dat Duitsche gevechtsvliegtuigen giste-
ren een verkenningsvlucht naar de
Oostkust van Engeland en Schotland
ondernomen hebben. Daarbij zijn ver
scheidene gewapende patrouillevaartui
gen en koopvaardijschepen, die door
deze vaartuigen geconvoieerd werden,
aangevallen en vernield. Alle vaartui
gen zijn onbeschadigd teruggekeerd.
Het Engelsclie ministerie van luchtvaart
deelt hieromtrent het volgende mede:
Vijandelijke vliegtuigen hebben onder dek
king van den mist met bommen en ma-
chin ege weer vuur aanvallen gedaan op twee
koopvaardijschepen buiten de Oostkust van
Schotland en op twee andere koopvaarders
verder naar het Zuiden. De tot dusverre
ontvangen berichten melden, dat geen ern
stige schade is veroorzaakt en dat slechts
één man licht werd gewond.Een. vijfde
schip werd aangevallen'door twee Heinkel
machines. Een aantal bommen werd neer-
geworpen en het schip liep schade op.
Gevechtsvliegtuigen werden de lucht inge
zonden, maar tengevolge van het slechte
zicht werd geen contact tot stand gebracht.
Schip beantwoordde het vuur.
Volgens berichten van Reuter heb
ben twee groote Duitsche bommenwer
pers zeer laag aan de Engelsche Oost
kust gevlogen. Zij schoten met machi
negeweren op een schip, dat in Noor
delijke richting voer, cn vielen dit
daarna aan met bommen, waarvan
geen enkele het schip raakte. Het schip
beantwoordde den aanval net zijn af-
weerkanon en wist zoo de machines op
een afstand te houden.
Verder hebben twee niet geïdentificeer
de vliegtuigen op groote hoogte gecirkeld
boven een stad in het gebied van de Firlh
of Tay in Schotland. Zij zetten daarop koers
naar zee, waar later vier zware ontploffin
gen werden gehoord. Britsche gevechtsvlieg
tuigen stegen op en keerden later terug.
Uit nadere berichten van - Reuter
blijkt, dat minstens tien personen zijn
gewond aan boord van een door Duit
sche toestellen aangevallen schip van
den< vuurtorendienst, dat uitgevaren
.was voor de aflossing van een licht
schip.
Later werd vernomen, dat een redding
boot was vertrokken, naar men gelooft om
de gewonden van het aangevallen schip
weg te halen. Men gelooft, dat minstens ecu
man doodelijk getroffen is. De Duitschers
richtten bij tusschenpoozen gedurende een
half uur machinegeweervuur op het schip.
Twee en dertig man werden gewond, eeai-
gen ernstig.
Finschc vaartuigen beschoten.
Bij hun aanvallen op de scheepvaart voor
de Oostkust hebben de Duitsche vliegtuigen
ook vijf Finsche visseherssmakken voor de
Stfhotsche Oostkust met machinegeweren
beschoten. Niemand der opvarenden werd
echter gewond en de bootjes konden veilig
thuis komen.
Het schijnt dat een stoomschip de aan
dacht van de visscbersvaartuigen heeft afge
leid en dat de vliegtuigen daarop koers
zetten in de richting van dit schip. Later
werd van dien kant uit het geluid van
ontploffende bommen gehoord.
Duitsche duikboot gezonken?
Het dagblad Ogiobo te Rio de Janeiro
zegt, dat de- Duitsche duikboot, welke het
Britsche schip „Highland1 Patriot" heeft
aangevallen, na het gevecht dat twee uur
heeft geduurd', js gezonken.*
Het blad voegt hieraan toe,-dat dit be
richt afkomstig Is van' ledten d'er beman
ning van de „Highland Patriot".
Ter Brilsclie ambassade te Rio de Janeiro
wordt dit bericht bevestigd noch ontkend.
Bereiden do Bussen een nieuw
offensief voor?
Het Fiansche persbureau Havas
meldde gisteren uit Helsinki, dat se
dert 24 uur de bedrijvigheid aan liet
Finsche front zeer vertraagd is. De
Russen verbruiken echter nog steeds
een groote hoeveelheid munitie en
het optreden der patrouilles gaat voort.
De Lralijvigheid in de lucht is over
het algemeen nihil, ondanks het zeer
gunstige weer.
Voor den eersten keer sedert het be
gin van den oorlog in Finland is
een dag voorbij gegaan zonder felle
gevechten en zonder luchtaanvallen bij
gunstig weer. Sommige kringen schrij
ven deze inactiviteit toe aan voorbe
reiding van den kant der Russen van
nieuwe otiensieven op verschillende
punten. De vraag, waar druk uitge
oefend zal worden,^ is moeilijk te
beantwoorden, want niet vergeten mag
worden aldus dij Fransche be
richt dat de Russjjsoihe leiders als
Oosterlingen denken, .hetgeen zeggen
•wil, dal men evengoed' uitblijven van
actie kan verwachten, .en het voorloo-
pig laten varen van ©ipp slechte aange
legenheid, als een hevige hervatting
van de veldslagen zooals dte, welke in
de eerste dagen van den oorlog voor
kwamen, en die de-Sovjets zoo duur
zijn te staan gekomen.
Een nieuw wapen van de
Russen?
Volgens don correspondent aan het front
in Finland van het Zweedsche dagblad
Nya Allehanda hebben de Finnen aan
het eind© van de vorige niaand een ge
pantserde slede buit gemaakt, die be
schouwd wordt als hgt geheime wapen
van Slalin tegen. Finland. De Russen hoop
ten, dat dit wapen dezelfde uitwerking
teweeg zou brengen als het optreden dei
tanks tijdens den, vorigem wereldoorlog.
Iie gepantserde slede, die den vorm heeft
van een tcpedo. is voorzien van eer
schroef en gewapend met een kanon. Zij
is reeds bij het Ladogameer opgetreden
on kan een snelheid halen van 160 K.M.
por uur.
De slede heeft het voordeel hoven de
tank, dat een ophooping van sneeuw niet
gevreesd behoeft te worden. Daar staat
echtertegenover, dat..-de - bestuurder on
der'" vuur uer tnitrtóljéias^jeeveóoulijk zoo
nerveus wor.lt, dat hij zijn'* koelbloedigheid
verliest en onhandig .manoeuvreert. Reeds
thans verklaren de Finnen, dat zij in
staat zijn dit nieuwe wapen het hoofd
te bicden.
Duitsche officieren naar Rusland?
Het Fiansche persbureau Havas meldt,
dai het Itabaansche blad Corriera Delia
Sera meedeelt, dat twintig Duitsche staf
officieren naar de Sovjet Unie vertrokken
zouden zijn, teneinde het Russische leger
te reorgamseoren.
Stefam meldt uit Helsinki:
Naar men hier verneemt, is de toestand
van het 12.000 man sterke Russische
leger in den sector Silla wanhopig, door
dat het door de Finnen omsingeld wordt
Men verwacht, dat capitulatie van het
Russische legercorps niet lang zal kunnen
uitblijven. Van de kalmte aan het front
in Karelie maken de Finnen gebruik om
achter de Mannerheimlinie twee nieuwe
linies aan te leggen. In het zelfde gebied
weraen de Russeri met koortsachtige haast
aan versterkingswerkeri.
Activiteit der Russische lucht
macht.
De Russische luchtmacht heeft gisteren
geprobeerd drie sladjes .in West-Finland
te bombardeeren en drie in het Oosten des
lands, waarvan de namen evenwel niet
worden gegeven. Tot nu toe werd geen
enkele Inzonderheid verstrekt.
Gistermiddag was er ook luchtalarm te
Abo. Volgens de eerste inlichtingen zijn
er geen slachtoffers.
Overigens wordt uit betrouwbare bron
vernomen, dat zich onder de Russische
krijgsgevangenen bij de operatie van Raate
veertig Russische officieren bevinden, waar
onder een kolonel, chef van een divisie
staf. Bij Kilioeiae zou een generaal zijn
gedood.
De spoorlijn tusscheu Moer-
mansk en Leningrad op
nieuw afgesneden.
Volgens Radio Roma is de spoorlijn
tussclien Moermansk en Leningrad opnieuw
afgesneden op verscheidene punten door
Finsche patrouilles, die gesteund werden
doer aanvallende Finsche vliegers.
Volgens de jongste in Helsinki ontvan
gen berichten wordt er bij Salla nog steeds
lievig gestreden, hoewel er van het Saila-
front geen officieele berichten beschikbaar
zijn. Vernomen wordt, dat de Russische
troepen in de stellingen ten Westen van
de stad veel hardnekkiger strijden dan
hun collega's te Suomnssalma. Zij zijn
keurtroepen, niet veel grooter beweeglijk
heid dan de andere Russische soldaten
tot dusver aan aen dag hebben gelegd.
Zelfs hebben zrj patrouilles uitgezonden
om te trachten de Finsche stellingen te
omsingelen. In de jongste Finsche tegen
berichten is op dezen zwaren strijd nabij
SaUa gezinspeeld. De temperatuur is iets
gestegen. De lucht is bedekt.
Eenheid in Britsche luchtstrijd
krachten in Frankrijk.
Het Brilsclie oorlogskabinet heeft eeu
aanbeveling opgesteld om een commando
der R.A.F te vormen, dat alle eenheden
dei Britsche luchtstrijdkrachten in Frank
rijk zou* omvatten. Tot opperbevelhebber
van dit commando is benoemd luchtmaar-
sclialk Barret.
Barratt is van begin 193G tot het uit
breken van den oorlog commandant ge
weest van den staf van het opleiding-
instituut voor de Britsche luchlstrij 1 krach
ten.Verleden jaar werd hij benoemd tot
commandant der luchtstrijdkrachten in In-
dié, doch in stede van zijn functie te aan
vaarden, werd hij de voornaamste ver
bindingsofficier der koninklijken luchtstrijd
krachten in Frankrijk bij het Fransche le
ger en de luchtmacht.
Churchill terug naar Engeland.
Winston Chuichili is gistermiddag in En-
-ge'and teruggekeerd van zijn bezoek aan
zijn bezoek aan het Britsche expedilie-
leger aan het Westelijke front.
De Dunbar Castle" op een
mijn geloopen.
De „Dunbar Castle" (10.000 ton) van de
Union Castle Lijn, is gistermiddag aan de
Zuidoostkust van Engeland op een mijn
geloopen. Mannen, vrouwen en kinderen
werden opgepikt en aan land gebracht.
Het schip was op weg van Kaapstad en
had aan boord ongeveer 48 passagiers 8
eerste klas passagiers, 31 toeristen en 9
kinderen. De bemanning bestond uit on
geveer 150 koppen. I
De passagiers van de Dunbar Castle, die
in hvee reddingbooten van liet schip rond
zwalkten, werden opgepikt door ©en mo
torbarkas van de kustwacht, welke hen aan
wal heeft gebracht.
Voor zoover bekend, werden alle passa
giers gered. Zij hadden de beide redding-
booten van hel schip gebezigd en dreven
daarmede in het Kanaal rond, totdat zij
door een motorbarkas werden gezien en
opgepikt.
Men gelooit, dat behalve twee opvaren
den ook de gezagvoerder Causton om het
leven is gekomen.
Een der geredden heeft nog gezegd,
dat het schip na de ontploffing begon te
zinken en. in .ongeveer ©en half uur is on
dergegaan.'
Vijftien minuten nadat het schip op een
mijn was geloopen bevonden alle passagier
en leden der bemanning zich in de booten.
Reuter meldt uit Boekarest:
Officieel wordt medegedeeld, dat op
2, 3 en 4 Februari te Belgrado een
bijeenkomst zal worden gehouden van
de ministers van buitenlandsche zaken
van Turkije, Griekenland, Roemenië
en Zuid-Slavie.
Te Boekarest acht men deze bijeen
komst volgende op de besprekïn
gen van Cfeaky en Ciano te Venetië
van groot belang. Men veronder
stelt, dat op de conferente de vraag
stukken van de verdere ontwikkeling
van de betrekkingen tussclien Bal-
kan-stalen en Italië en Hongarije zal
worden besproken, alsmede de liulp,
welke aan Roemenië kan worden ge
geven, wanneer zijn grenzen worden
aangevallen.
De geruchten over een Balkan-verbond
worden evenwel noch bevestigd noch tegen
gesproken. Roemenië blijft evenwel pogen
de betrekkingen tot Bulgarije te verbete
ren. In een toespraak tot den Bulgaar-
sclien gezant die van Boekarest naar An
kara vertrekt, heeft Gafencu gewezen op
de noodzakelijkheid de bestaande vriend
schappelijke betrekkingen tussclien beide
landen te vergrooten. Hij verklaarde ver
der vertrouwen te hebbeu in een vreed
zame ontwikkeling van de betrekkingen.
De Bulgaarscbe minister van financiën die
mm
een bezoek heeft gebracht aan Moskou,
heeft op zijn terugkeer twee dagen te Boe
karest doorgebracht om besprekingen te
voeren met zijn Roemeensclie collega. Bin
nenkort zuilen handelsbesprekingen tus-
schen beide landen beginnen.
De omroep te Rome meldt, dat de Hon-
gaarsclie minister van buiknlandsobe za
ken, Csaky, die gisterochtend te Boedapest-
is aangekomen, vandad-- naar Italië terug
keert en zich waarschijnlijk naar Rome
zal begeven Csaky heeft, naar men ver
neemt, langdurige besprekingen met den
Hcngaar.-cnen rijksbestuurder en den mi
nister president, Teleki, geha 1.
In een fe0enover vertegenwoordigers van
de pers afgelegde verklaring heeft Csaky
gezegd, dal hij voor liet oogenblik niet naar
Rome zal gaan. Tevens sprak hij dui
delijk de gerechten tegen, volgens welke
minister-president Telelu naar do Ita'iaan-
sche hoofd-1ad zou gaan Hij herhaalde,
dat het resultaat der Venetiaansche bespre
kingen uiterst gunstig is geweest.
De Belgische mobilisatiekosten.
De regeering overweegt schatkistbiljet
ten op korten termijn uit te geven, ter
dekking van een gedeelte der buitengewone
kosten, voortvloeiende uit de mobilisatie.
Twee linieschepen van 45.000 ton.
Admiraal Stark, de chef van de vloot-
operaties, heeft voor de viootcommissia
van het Huis van Afgevaardigden onthuld,
dat twee slagschepen, waarvoor president
Roosevelt de vorige week de eerste cre-
dieten heeft aangevraagd, feitelijik zuster
schepen zulten zijn van 45.039 ton, waar
voor het congres in 1939 de middelen
heeft gevoteerd voor den aanvang van
den bouw.
Weer honderdduizend dollar voor Finland,
Hoover, de voorzitter van het fondss
tot steun verleening aan Finland, hoeft
medegedeeld, dat opnieuw honderdduizend
dollai zijln overgemaakt aan Finland. In
totaal is tot nu toe een bedrag van een;
half millioen dollar verstrekt.
Hel Amerikaansche Yioofboinv-
program.
De maritieme commissie maakt plannen,
voor den bouw, ten behoeve van den
dienst op den Stillen Oceaan van twee
schepen van 35.030 ton, die zoo noodig
verbouwd kunnen worden tolt vliegtuigu
me cderschepCn. Men verwacht, dat de com
missie binnenkort dienaangaande een offi
cieele mededeeling zal uitgeven.
("Vervolg pagina 2. Ie Blad).
dus
HOOGSTRAAT 91
Brillen voor Ziekenfondsleden
In het hooge Noorden van Finland. Een ambulance-poot In de aneeuw, wachtend *f
haar droeve last.