fe ugfocht der Russen
Moskou
erkent grensschend ng
in Zweden
Het extremisme in Belgi i
Is hier iets voor II bij?
Fa. A. J. v. d. VEN
Vrijdag 19 Januari 1940
EERSTE BLAD
Geruchten om en in Roemenië
Activiteit in de lucht
Oorlog ter zee
,,'T VINKJE"
92ste ;aargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL, 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
De overhaaste terugtocht vaa de Sovjet
troepen in het gebied' van Kitelae, op cir
ca 10 KÜM, ten Oosten van Impilathi,
schijnt tot de ineenstorting te moeten lei
den van de geheele positie van de Russen
in het gebied', dat onmiddellijk ten Noor
den van het Ladogameer is gelegen, in dit
gebied, dat de voorpost vormt van de
voornaamste Finsohe verdedigingsstelling,
welke aan den Noord'elijken vleugel van
de Maxmerheim-linie grenst, hadden d©
Russische troepen zich sedert het begin
van den oorlog zeer veel inspanning ge
troost. Van den aanvang ai heeft het roode
leger verwoed gevochten om het bezit van
het op enkele kilometers van Kitelae ge
legen kruispunt, dat de verbinding zijner
colonnes zou hebben, verzekerd' met het
oog op latere operaties tegen de voornaam
ste weerstandslinie der Finnen. De ont
zetting van Kitelae en van dit kruispunt
na den overhaasten terugtocht der Russen
op deze plaats, heeft een bres geslagen
in het geheele Russisch aanvalsstelsel.
Ln het gebied' van Salla zijn de Rus
sische troepen 45 K.M. teruggetrokken.
Eerst tr- kken zij terug op Kemijaervï, waar
fel werd gestreden. De strijd verliep gunstig
voor de Finnen en de Russen trekken ver
der terug via Toutsijaervi naar Merkaejaer-
vi. De Finnen stellen zich. evenwel niet
tevreden met deze resultaten en men ver
wacht, dat binnenkort een beslissende slag
in dit gebied zal worden geleverd.
Binnenkort beslissende sla.* ver
wacht.
Alvorens een offensief te ontketenen heb
ben dc Finsehv patrouilles krachtig ge
werkt op de achterwaartsche verbindingen
van de Russen. Men weet niet uit hoe
veel divisies de Russische strijdmacht be
staat, doch men heeft reden om aan te
nemen, dat dit twee divisies zijn.
Niettegenstaande de felle koude zijn d©
Bussen ten Noorden van het Lad'ogameer
tot den aanval overgegaan. Zij werden
evenwel met groote verliezen teruggesla
gen. In het gebied1 van Aytlojoki en Kuamo
werd gevochten bij een temperatuur van
45 graden beneden het vriespunt.
Aan het front van Karelië blijft de ar
tillerie van de Russen zeer actief. Veel
resultaat levert dit schieten niet op en
men veronderstelt, dat het voornamelijk
ten doel heeft de Russische troepen moed
te geven. In die bosschen heeft men de
geheel tot ijs bevroren lijken van Russi
sche soldaten gevonden.
Do Russische luchtmacht bombardeert
iederen dag de Finsche batterijen te Bjor-
ko, een vijftigtal vliegtuigen heeft bom
men geworpen, doch zonder succes, een
iaestel werd' omlaag geschoten.
Volgens de statistieken van den Fiu-
seihen genoralen staf heeft de luchtmacht
van de Sovjet Unie sedert het uitbreken
van de vijandelijkheden 208 toestellen ver
loren.
Het Finsche legerbericht.
Het Finsche legerbericht luidt:
Van de Karelische landengte niets nieuws
te melden. Aan d!e Oostelijke grenzen heb
ben de Finsche troepen alle vijandelijke
aanvallen ten N.O. van het Ladogameer
afgeslagen. Ia den sector- van Hettojold
en Kihma hebben Finsche patrouilles ver
scheidene belangrijke afdeelingen van het
Russische leger vernietigd.
Oh Lapland1, in d'en sector van Salla,
zijn de Finsche troepen d'e laatste dagen
45 K.M. opgerukt. Jontsijaervi moest wor
den ontruimd door de Russische troepen,
die teruggedreven werden tot Markajaervi,
waar de strijd wordt voortgezet. Aan de
and ore deelen van het front is het be
trekkelijk kalm.
Ter zee: Niets te melden.
In de lucht: In den loop van den dag
■17 Januari beeft de vijandelijke lucht
macht nog Abo en Ilangoe gebombardeerd',
alsmede Lappeenranta en Koivisto. Vol
gens de tot d'usver ontvangen inlichtingen
werden in Lapland' twee personen gedood'
en vier gewond'.
In den loop van den dag hebben de
Finnen elf Russische bommenwerpers neer
gehaald.
Het Russische legerbericht.
Het legerbericht van het militaire district
Leningrad zegt: „Op 18 Januari bestand de
militaire actie aan het front hoofdzakelijk
uit bedrijvigheid van verkenningsafdeelin-
gen en artillerievuur in eea aantal distrio-
ten. De Sovjet-Russische luchtmacht heeft
verkenningsvluchten ondernomen".
Artillerievuur op Wiberg.
Uit Viipuri wordt vernomen, dat de stad'
nog steeds door Russisch geschut, op on
geveer 40 kilometer afstand' opgesteld', be
schoten wordt.
Zweedsche grensschending
Rusland betuigt ziju spijt.
Het ministerie van buitenlandsche zaken
heeft van den zaakgelastigde m Moskou
een telegram ontvangen, waarin wordt
medegedeeld, dat na de Zweedsche demar
che bij de Sovjetregeering deze thans een
antwoordnota heeft overhandigd. Daarin
verklaart de Sovjetregeering, dat twee Rus
sische vliegtuigen hij vergissing de Zweed
sche grens gepass"»rü zijn, tengevolge van
oriénteeringsmoeilijkheden door *n sneeuw
storm, De Sovjetregeering betuigt haar spijt
over het incident.
De Belgischen Senaat -vergadert
ln terpcll,a tic ver zoek verworpen.
Met 100 stemmen tegen 16 en 1 stem
blanco, heeft de Senaat een urgent inler-
pellatieverzoek van Senator van Dieren,
verworpen. De interpellatie zou betrekking
hebben op de reorganisatie der regeering,
die slechts 4 Vlaamsche ministers omvat
op de 14 zetels, zoodat geen enkel
Vlaamsch katholiek democraat meer zitting
heeft in de regeering, en op de \ersterking
van de voorzorgsmaatregelen aan slechts
één der landsgrenzen, benevens op de be-
teekenis van de instelling van het groote
hoofdkwartier en de volmachten, die aan
dit hoofdkwartier zullen gegeven.
Vervolgens hield senator Borginon een
interpellatie over het verbod van het
Vlaamsch nationalistische blad Volk cn
Staat, over de soortgelijk© verbodsmaatre
gelen tegen de weekbladen Strijd en V.0.S
en over „de systematisch op de onder de wa
penen zijnde Vlaamsche soldaten geworpen
verdenking".
De minister van binnenlandsch© zaken,
Vanderpoorten, verklaarde dat de verboden
tegen de genoemde bladen "veneens zou
den worden uitgevaardigd tegen welke pu
blicatie ook, welke de soldaten zou kunnen
demoraliseeren en de eenheid van het
Belgische leger zou kunnen verbreken.
Generaal Denis, de. minister van lands
verdediging, sprak in gelijken zin. Do
Vlaamsch nationalistische senatoren begon
nen echter zoo zeer te in terrum peeren, dat
de zitting moest worden geschorst.
Na hervatting der zitting verklaarde gene
raal Denis, dat alle Belgen, Walen zoowel
als Vlamingen, vastbesloten zijn hun plicht
te doen, begrijpend, dat hun eenige devies
thans is: salus patriae suprema lex (het
heil des vaderlands is de hoogste wel).
Twee-moties werden ingediend, waarvan
de eene eenvoudig overgaat tot de orde
van den dag. Dinsdag a.s. zal er over
worden gestemd.
De ontploffing in de kruitfabriek
Ei* wordt aan sabotage gedacht.
Vernomen wordt, dat de verdenking
bestaat, dat sabotage de oorzaak is
van de ontploffing in de kruitfabriek
van Walthamabbey.
Het verluidt, dat er pogingen zijn
geweest, te saboteeren.
Ambtenaren van Scotland Yard heb
ben reeds een rapport aan de autori
teiten uitgebracht, in afwachting van
een definitief verslag. Meer dan een
week geleden hadden rechercheurs een
bezoek aan de fabriek gebracht, na
dat Scotland Yard een wenk had ge
kregen.
Vijf «landen.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
ontploffing zich heeft voorgedaan in de
koninklijke kruitfabriek in Waltham Ab
bey
Volgens de laatste niet-officieele berich
ten worcll het aantal gewonden geraamd
op "30. Vijf personen werden gedood, zoo
als is medegedeeld in een verklaring van
het ministerie voor de voorraden, dat het
toezicht heeft op ie producten van wa
pens en munitie Niet officieel wordt ver
der vernomen, dat de explosies beperkt
bleven tot een loods der fabriek en zoo
sterk waren, dat stalen balken 500 M.
ver werden weggeslingerd. Onder normale
arbeidsomstandigheden werken niet meer
dan zes arbeiders in eiken loods der fa
briek. De politie afzetting houdt een ieder
op een behoorlijken afstand. Van een ze
keren afstand gezien echter, ziet de fa
briek cr niet ernstig beschadigd uit. De
fabriek ligt in het hartje van een tuin-
bouwdistrfet en honderdduizenden glasrui
ten zijn versplinterd.
He toestand in Helsinki,
Terwijl het in Helsinki dertig graden
vriest en de voorraden wollen goederen in
de grootere zaken reeds zijn uitverkocht
of voor de troepen gevorderd zijn, daalt
de temperatuur in le voorsteden, waar tal
rijke uil de hoofdstad geèvacuecrden in
lichte, niet voor winterverblijf gebouwde
zomervilia's wonen, tot 40 graden onder
nul. Schade tengevolge vaa de vorst en
ziekten door koude en verkoudheden zijn
den laatsten tijd zeer toegenomen. Van
Woensdag tot gisteren tegen den middag
heeft de bevolking van Helsinki geen ge
bruik behoeven te maken van de schuil
plaatsen en bomvrije kelders. Er vlogen
geen Russische toestellen naar Helsinki.
Van het Westfront
De Fraasche leger bench ten.
Het gisteravond- uitgegeven legerbericht
luidt: i
In de Vogezen heeft een onzer posten
een aanval van een vijandelijk detachement
afgeslagen. Dit liet eenige krijgsgevange
nen in onze handen achter.
Het Fransche legerbericht van heden
ochtend luidt;
Niets te melden.
Het Duitsche legerbericht.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend
„Geen ti/ondere gebeurtenissen".
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt verder bekend::
Op den avond, van den achttienden
Januari vonden vluchten plaats van
afzonderlijke vijandelijke vliegtuigen
naar Noordwest Duitschland. Hierbij
werd op den heen- en op den terug
tocht, veelvuldig ovei\Jjederlandsch
territoriaal gebied ,%-bvlogen.
De vliegtuig-en der Britsche
kustwacht treden op.
Vliegtuigen van de kustwacht hebben
ot> hun dagebjksche verkenningspatrouilles
een aantal Duitsche aanvallers vernietigd'.
Ontmoeting bij Sylt
Er werden vijf ontploffingen
gehoord.
Uit Toonder wordt gemeld, dat om zes-
uur vanochtend een hevig vuren der lucht-
dcelartillcrie van het Zuidelijk deel van
Sylt het Duitsche eiland', dat tot lucht
vaartbasis is ingericht werd' gehoord,
dat een half uur heeft geduurd. Tien
groote Duitsche vliegtuigen zijn om zes
uur opgestegen van het vliegveld' van
List, op het Noordelijk deel van het eiland
gelegen. Zij vlogen rechtstreeks naar het
Zuiden. Even later stegen vijf Messer-
schmidts van Sleeswijk op. Deze toestel
len begaven zich in Westelijke richting.
Korten tijd later werd een hevig ge
schutvuur gehoord', dat waarschijnlijk af
komstig was van oorlogsschepen. Twee
uur latei passeerden vijf vliegtuigen, die
uit het Noordwesten kwamen, boven List.
Onmiddellijk hierna werden vijf ontploffin
gen gehooid.
Ten aanzien van de activiteit in do lucht,
welke gisteren boven het Duitsche eiland
Sylt werd waargenomen, werd hedenoch
tend in officieele Britsche kringen mee
gedeeld, dat gisteren geen enkel Britsen
vliegtuig boven Sylt heeft gevlogen.
De ondergang der Britsche
duikbootcn.
Van bevoegde zijde wordt vernomen,
dat, volgens de gegevens, waarover >n
thans beschikt, vier officieren en 26 min
deren van de vernietigde Britsche duik-
booten Seahorse, Undine en Starfish ge
red zijn.
De bemanning van dc „Colurn-
bns" niet vertrokken.
Het Japansche schip „Tatuta Mai*oe",aan
boord waarvan 512 leden van de beman
ning van de „Golumbus" via Japan en
Siberië naar Duitscliland zouden terugkee-
ren, is zonder de Duitsche passagiers ver
trokken Men schrijft dit toe aan de ge
ruchten, dat een Australisch en een Cana-
deesch oorlogsschip op de loer lagen op
een honderdtal mijlen uit de kust, om de
Duitschers gevangen te nemen.
De commissaris voor de immigratie,
Megrath, heeft medegedeeld, dat maatre
gelen zijn genomen om hen op te nemen
opi l._. eiland' Angel, het immigratiestation
aan de kust van den Stillen Oceaan.
S.s. „Astcria" op mijn ge-
Ioopen.
Ilel Grieksche s.s. „Asteria", groot 3313
ton, is gisteravond' op de Noordzee op
een mijn geloopen en gezonken. Elf over
levenden en het lijk van een lid der be
manning, die uit 24 koppen bestond, zijn
vandaag in een haven aan de Oostkust
aan land gekomen. De overlevenden had
den 15 uur rondgedobberd in oen klein©
bc-ot Men vreest, dat de 12 andere op
varenden en een Engelsche loods als ver
loren moeten worden beschouwd.
Later werd vernomen, dat toen de „As
teria" op een mijn liep, twaalf man, met
inbegrip van den kapitein en den loods,
werder gedood. Slechts drie der geredden
zijn ongedeerd gebleven.
Bemanning van tankschip vermist
Familieleden gewaarschuwd.
Men verneemt, dat het petroleumtank-
scliip, dat Dinsdag na een ontploffing aan
dc Zuidwestkust van Engeland in brand
geraakt en gezonken is, d'e 9456 ton me
lende „Inverdargle" was.
De familieleden van de 46 opvarenden
van het tankschip „Inverdargle" hebben
bericht ontvangen, dat het schip wordt
vermist en dat vermoedelijk de geheele be
manning is omgekomen.
Inrichting voor Physische Therapie
JOH. DE VRIES
Russische pers gewaagt van onderhandelen.
De wolf in schaapskleeren De petroleum-
veiden
In diplomatieke kringen wordt veel com
mentaar gehecht aan een uit Moskou ont
vangen bericht, volgens hetwelk het or
gaan van de Komintern Roemenië voor
stelt in het gisteren uitgekomen num
mer met de URSS een pact tot wederzijd-
schen bijstand te sluiten. Dit bericht, zoo
merkt men in deze kringen op, verdient
de aandacht. Men moet zich herinneren,
dat het optreden van het Kremlin, eerst
jegens de regeeringen der Baltisch© lan
den en vervolgens jegens de regeering van
Helsinki, telkenmale vooraf gegaan werd
door soortgelijke betuigingen van de Sov
jetpers..
Het feit, dat het orgaan van de commu
nistische Internationale thans de bedoeling
van het Kremlin Iaat doorschemeren om
'met Roemenië te -onderhandelen, is vol
beteekenis in dezen zin, dat het wellicht
een eerste toespeling zou kunnen vormen
op het gevaar, dat misschien binnenkort
aan den dag zou kunnen treden.
Op den grondslag van de recente ervaring
is men in dezelfde kringen van meening,
dat de bedoelingen van Moskou jegens
Roemenië van gelijke orde moeten zijn als
dien welke de accoorden met de Baltisclie
landen ingaven en d!e agressie tegen Fin
land. Men denkt dan ook, dat Rusland het
voornemen heeft zich Bessarabië te doen
afstaan of op zrjn minst zich in dezen
sector en in d'e Zwarte IZee sterke strate
gische posities fe verzekeren in ruil voor
een pael tot wederzijdschen bijstand met
Roemenië. Een dergelijke gebeurlijkheid',
zoo doet men in Rome opmerken, zou
een bedreiging tegen Hongarije vormen.
De petroleum velden bij Lwow.
De correspondent van de „Times" te
Belgrado bericht, dat men in de Balkan,
en Donaulanden eenigszins ongerust is
over de geruchten, volgens welke de Sov
jet Unie en Duitschland een overeenkomst
zouden hebben gesloten, waarbij de Sovjet
Unie het petroleuingebied ten Zuid-Oosten
van Lwow, nabij de Roemeensche grens,
zou hebben afgestaan aan Duitscliland. Als
tegenprestatie zou Duitschland dan Rus
land helpen tegen Finland', hetzij door
raad van deskundigen, hetzij door op meer
doeltreffende wijze tegengaan, dat Finland
van oorlogsmateriaal wordt voorzien. De
correspondent voegt hieraan toe, dat deze
geruchten geloofd worden in welingelichte
Roemeensche en Hoagaarsciie kringen; men
acht het hier zeer waarschijnlijk, dat de
Sovjet Unie de petroleumbromien van
Stanislawof en Kolomiya op zijn minst
aan Duitscliland heeft geleend'.
Verder wordt vernomen, dat de laatste
tien dagen Duitsche troepen in dit gebied
zrjn aangekomen. Yolgens vluchtelingen uit
Lwow ziet men daar talrijke Duitsche sol
daten en ambtenaren, die naar men zegt
gekomen zijn om een onderzoek in le
stellen naar het Poolsehe oorlogsmateriaal
en het repatrieeren van de Duitschers uit
Galicië te bewaken.
HOOGSTRAAT 51 - TEL. 68546
Slijterij en Wijnhandel
Singel 103 - Telefoon 67641
Mariastraat 54 - Beyerlandschcstraat I
Fransch-Britsche samenwerking
Eea „peel".
De minister voor de voorraden, Burgïn,
heeft voor den terugkeer naar Parijs van
den Franschen minister voor de bewape
ning, Dautry, de journalisten ontvangen en
bij deze gelegenheid verklaard: „Wij ma
ken een „pool", niet slechts van de grond
stoffen van onze beide rijken, doch even
eens van hun hulpbronnen voor de fabri
cage. Het algeincene doel is, te verzekeren,
dat iedere zwakte in het economische leven
van het eene land aangevuld zal worden,
door hel andere".
Australië levert munitie aan
Engeland.
Het Australische oorlogskabinet heeft
gisteren zijr toestemming verleend voor
de levering van munitie tot een bedrag
van 2.750.000 pond sterling aan Enge
land. Er zijn onderhandelingen gaande
voor de levering van nieuwe hoevee' hz Jen.'
Irak
Aanslag op den minister van
financiën.
De minister van financiën van Irak,
Roestam Haidar, is gisteren op zijn bu
reau neergeschoten door een oud-inspecteur
van politie, die uit 's lands dienst was ont
slagen voor wangedrag en een onderhoud
met den minister had verzocht.
De minister werd in allerijl naar een zie
kenhuis vervoerd. Omtrent zijn toestand
is nog niets bekend. De dader van den
aanslag is gearresteerd.
Turkije
Parlement verleent regeering speciale
volmachten.
Do nationale vergadering heeft met al-
gemeene stemmen een wetsontwerp goed
gekeurd, waarbij aan de Turksche regeering
speciale volmachten worden verleend ter
verzekering tan de landsverdediging en
bescherming van het nationale bedrijfsle
ven in geval van buitengewone omstan
digheden.
Het wetsontwerp staat de regeering bo
vendien een bedrag toe van vijf miUioen
pond sterling voor buitengewone behoeften
voor het ministerie van landsverdediging.
Vereenigcfe Staten
Senator Borah ernstig ziek.
Senator Borah, de gewezen voorzitter
van de Senaatscommissie van buitenland
sche zaken, heeft tengevolge van een val
■n zijn woning, een hersenbloeding opge-
loopen. Zijn toestand is kritiek.
Borah was gisteravond volkomen bui
ten bewustzijn. De patiënt had hooge
koorts. De hem behandelende geneesheer
heeft gezegd, dat binnen 24 uur de crisis
kon worden verwacht.
President Roosevfelt heeft zich telefonischs
in verbinding gesteld met het huis van
den senator van Idaho, om uiting te geven
aan zijn medeleven.
Slowakije
Algemcene dienstplicht.
Het parlement heeft heden de nieuwe
wet op de weermacht aangenomen, waarbij
algemeene dienstplicht wordt ingevoerd.
Voor dienstplichtigen en arbeidsplicht'gen
bedraagt de diensttijd twee jaar. De dienst
plicht geldt voor alle mannen van 20 tot
50 jaar. Joden worden niet voor don mili
tairen dienst opgeroepen, maar ingedeeld
Lfij prheidsforniatics, die onder militair
commando staan. De president der repu
bliek geeft bevel tot mobilisatie en demo
bilisatie.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uit-
tendering van Zon- en Feestdagen.
Pnjs per kwartaal t 2,franco per post
£2.50. Prfls per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers i ets. Abonnementon
worden dagelflks aangenomen.
Advertentieü voor hot eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór t» uur.
Een bepaalde plaats van advertentién
wordt met gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
NO 2238Q ?n> der Advertentlën: van 1—5 regels f 1 a
Iiu. iedere regel meer f080, in het Zaterdagnummer
15 regels f 180, iedere regel meer f 0.85
Reclames f0.75 per regel Incas8okosten5cta.;
postkwitantles 15 ets. l arieven van adverientiën
by abonnement rijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling lCleme
Advertentién opgenomen 10.50 t/m 15 woor
den, f 0.75 tto. 25 woorden. Elk woord meer
iC^?rl 101 660 max,nmm van 80 woorden,
s Woensdag8: K leine Ad vertentiën tot 25 woor
den t u.25, mits voor Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
*8 Zaterdags: Kleine Advertentiën 11.00, Indien
met vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
LOUISE DE COUGNYSTR. 32 - TEL. 67910
Heilgymnastiek, Massage, Heete
Lucht-Baden, Ademhalings-Gym-
nastiek, Speciale Voetbehande
ling, Vervormbare Steunzolen.
Behandeling uitsluitend op medisch advies.
Gedlpl lid van het Nederl Genootschap voor
Heilgymnastiek en Massage.
SUPRA JENEVER2.90 p. Liter
BRANDEWIJN3.—
CITROEN JENEVER 2.90
COGNAC 3.10
ADVOCAATvanaf 1.15 „Flesch
BORDEAUXvanaf 0.90,,
RIJN- en MOEZELWIJN vanaf 1.25
VERMOUTHvanaf 1.Lft.fl.
OUDE JENEVER „vanaf 2.95 „Llt.kr.
Tel. 67885