De ontwikkeling van de
gemobiliseerden
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
De verzorging van het technische onderwijs
Gem&ngd Nieuws
BINNENLAND
De aanvoer van zeevisch
Filmnieuws
Van zwemster tot filmaetrice
Brutale inbraak bij juwelier
Gevaarlijke was in zicht?
Beveiliging spoorwegen
As van een dieseltrein gebroken
Het werk van O. en O. is veelzijdig en
veelomvattend. Veelomvattend, omdat liet
werk zich uitstrekt over vrijwel alle gemo
biliseerden, veelzijdig, omdat de O. on <3.
organisatie op velerlei wijze zich met de
gemobiliseerden bemoeit.
De veelzijdigheid van 0. en 0. is reeds
eerder in publicaties tot uiting gekomen,
toen er geschreven werdi over de vele
wijzen, waarop men voor de ontspanning
voor de militairen zorgt. Over de eerste
0., de ontwikkeling, werd reeds een en
ander gepubliceerd, doch blijkbaar niet vol
doende, omdat gebleken is, dat hier en
daar misvattingen zijn ontstaan over de
methoden, volgens welke de geestelijke en
technische ontwikkeling der gemobiliseer
den geschiedt.
Er zijn twee lichamen, aan wie de ont
wikkeling der soldaten is opgedragen, het
instituut voor individueel onderwijs, diat
zorgt voor het algemeen ontwikkelend' on
derwijs, zooals Nederlandsche taal, vreem
de talen, aardrijkskunde enz. en het poly
technisch bureau Nederland-Arnhem, dat
meer voor de technische ontwikkeling der
gemobiliseerden zorgt.
Naast deze twee instituten bestaan er
nog bizondere cursussen, doch de beide
genoemde instituten verzorgen verreweg
het grootste gedeelte van de ontwikkeling
der soldaten.
In een persconferentie, dezer diagen ge
houden, heeft men ons iets nader over de
methoden van het P.B.N.A. medegedeeld.
Het verzorgt het technische lager en
middelbaar onderwijs plus aanverwante
vakken, zooals wiskunde, natuurkunde,
scheikunde, enz. Het peil van. de cursus
sen loopt ongeveer van de ambachtschool
tot iets boven de M.T.S.
Het onderwijs is individueel en schrifte
lijk en men heeft deze beide methoden
gekozen, omdat men er de beste ervarin
gen mee had, toen het P.B.N.A., in op
dracht van het departement van sociale
zaken cursussen voor werkloozen organi
seerde.
Dp voordooien zijn legio, nadeel en zijn
er nagenoeg niet.
Iedereen kan het vak of het aantal vak
ken kiezen, dat hjj wil en hij is niet ge
bonden aan plaats of tijd. In kleine kan-
lonnementen met b.v. 20 soldaten, kan
iedere soldaat op een of andere" wijze 'stil1
deeren. Het klasse-stelsel is vrijwel niet
door te voeren.
Het kleinste kantonnement is dat van...
een soldaat. Natuurlijk wordt aan de or
ganisatie van deze schriftelijke en indivi
du col o methode hooge eischen gesteld. Dei
deelnemers ontvangen geregeld' hun lessen
per post veldpost, dus gratis toezen
ding en sturen hun werk naar het bu
reau op. Daar wordt het gecorrigeerd en
worden nieuwe lessen verzonden. Geregeld
moeten de leerlingen worden gecontroleerd.
Ook moet er worden geadviseerd over het
kiezen van een vak, over het al dan niet
doorgaan in een bepaalde richting, enz.,
enz. Er zijn niet minder dan 260 vakken,
voor welke men zich kan laten bekwamen.
Om de organisatie doeltreffend en vlot te
doen verloopen zijn die vakken verdeeld!
in zes hoofdgroepen: bouwkunde, water
bouwkunde, werktuigbouwkunde, electro-
techniek, chemie en bizondere cursussen.
Aan het hoofd van elke afdeeling staat
een cursusleider, voor de bizondere cur
sussen (handelswetenschappen, wiskunde,
enz.) zijn er twee, in totaal dus zeven lei
ders met een aantal in botsing komen.
Aan het eind van den cursus kunnen
examens worden afgelegd, doch dit zijn
de gewone rijks- of vereenigingsexamens.
Men ir.oet niet denken, dat alleen geheel
of nagenoeg niet-geschoolde miiiairen van
deze cursussen gebruik maken. Zeker niet,
ai is de animo bij die groep zeer groot.
Maar ook gegradueerden en officieren
schrijven wel voor de cursussen in. Mees
ters in de rechten of ingenieurs volgen
cursussen in boekhouden, handelsrekenen,
enz.
Enkele getallen.
Wanneer we dan enkele getallen wil
len noemen, dan kunnen we rncdedeelen,
dat ongeveer 6500 leerlingen zijn inge
schreven. Hiervan zijn er ongeveer 2500
met opleiding II.B.SM.T.S., of universi
teit
Bij 6500 cursisten zijn er elke maand
een 100.000 vel correctiewerk noodig, waar
voor een groot aantal leeraren vereischt
is, tlians ongeveer 200.
De kosten zijn. voor de gemobiliseerden
gering. Zij betalen 25 cent per les, waar
voor zij verder alle materiaal krijgen.
Door 0. en O. wordt aan het P.B.N.A.
eveneens 25 cent bijbetaald. Aan elke
les is ongeveer een uur of vijf werk ver
bonden Dat de lessen zoo goedkoop Irun-
fien worden gegeven, is te danken aan
verscheidene factoren. Ten eerste leveren
de leeraren hun medewerking tegen mini
male vergoeding, de verzending is port
vrij, terwijl de organisarie zoo doeltref
fend mogelijk geschiedt.
Hue hel contact verkregen
wordl.
Hoewel do schriftelijke verbinding leeraar-
loerling, direct dus zonder tussohenpersoon,
is, rgn er toch de contact officieren, btj wie
ie»-'Uflflen en ad spirant leeilinsen bur wen.
DER
DINSDAG, 6 Februari 1940, no. 22395.
schen kunnen kenbaar maken. Deze contact-
officieren stellen plaatselijke militaire lei
ders aan, officieren en onderofficieren,
die een eenvoudige administratie kun
nen voeren. Deze zorgen voor de expe
dieering en distribueering van het werk. De
contact-officieren komen elke veertien da
gen op het centraal-bureau van O. en '0.
in Den Haag bij elkaar om wensclien en re
sultaten te bespreken.
In groote kantonnementen worden wel
studiegroepen gevormd van militairen, die
tezamen eenzelfde studie volgen.
Maar dit alles doet aan het principe van
het schriftelijke en individueel® onderwijs
niets af, het principe, dat voor de ontwik
keling van de gemobiliseerden toch wel het
meest juiste en doeltreffende wordt geacht
en ertoe zal bijdragen, dat de vrije tijd der
gemobiliseerden niet ontaardt in een geest-
doodend nietsdoen, doch integendeel nuttig
gebruikt zal worden met goede resultaten,
wanneer de demobilisat:e zal zijn gekomen.
Geen rijksstcun aan den visch.
h&ndel.
Op de vragen van het (lib.) Tweede Ka
merlid den heer I. H. J. Vos, betreffende
hei uitvaren van te weinig trawlers, den
vischprijs en steunverleening aan belang
hebbenden bij den vischhandel, hebben de
ministers van economische zaken en an
sociale zaken het volgende geantwoord:
Het is juist, dat tengevolge van facloren,
weltee verband houden met de tijdsom
standigheden, een gering aantal trawlers
ter visschcrij uitvaart.
Het is den ministers bekend, dat de in
voer van Deensehe en Koorsche visch op
sommige dagen aan stagnate onderhevig is.
Wat betreft het prijsniveau van hel ar
tikel visch, kan in het algemeen worden
opgemerkt, dat de vischprijs is gestegen,
hetgeen trouwens noodzakelijk is met het
oog op de verhoogde productiekosten. In
verband hiermede komt bet niet onjuist
voor, dat de invoer binnen zoodanige per
ken blijft, dat een ongunstige terugslag
op den reeds gereduecerden - Nelcr-
Jandschen aanvoer vermeden wordt
Het is den ministers bekend, dat belang
hebbenden bij den vischhandel door ge-
meentebj'kte diensten van maatschappelijk
hulpbetoon zij bet bij wijze van hulp
op den voet der armenwet, dus niet krach
tens de steunregeling van het departement
van sociale zaken steun wordt verleend.
Naar aanleiding van door de betrokken
organisaties naar voren gebrachte wensclien
is meermalen het verleenen van een tege
moetkoming overwogen. De regiering ziet
evenwel als resultaat dezer oierwegnnie
geen mogelijkheid om door een legem, et
koming van rijkswege, welke niet zou na
laten ten aanzien van verschillende andere,
eveneens door do huidige omstandigheden
getroffen, categorieën neringdoenden onaan
vaardbare consequenties mede te brengen,
ten dezie steunmaatregelen te heffen. Zij
meent, dat hier, althans vooralsnog, vol
staan moet worden met de hulp van de be
staande gemeentelijke organen. Overigens
moge er nog op worden gewezen, dat voor
de voorzieniung in bizondere nooden door
de regeering is ingesteld liet algemeen
steuncomité 1939.
Aantal radioluisteraars in Nederland.
Het aantal radioluisteraars, dat, blijkens
aangifte een eigen ontvangtoestel bezit, be
droeg 31 December j.l. 1.025.876; het aan
tal aangeslotenen op radio-distributie.inr'ch
tingen bedroeg op dienzelfden datum
411.720, zoodat een totaal aantal van
1.437.596 radioluisteraars, of 163 op 1000
inwoners is geregistreerd.
Willy den Ouden krijgt een
rol in „Van het een komt het
ander".
De moeilijke tijdsomstandigheden verhin
deren niet, dat binnenkort weer een nieuwe
Nederlandsche film op stapel gezet wordt.
De Universal Film Agency N.V. begint 19
Februari in de studio's in Brussel met de
opnemingen van de film „Van het een
komt het ander". De productieleiding be
rust bij Ludwïg Vidor en Riethoff, terwijl
Carl Lamac en Gerard Rutten de regie
2ullen voeren. De muzikale illustraties zijn
opgedragen aan Ralph Benatzky, terwijl
Otto Heller jle camera bedient.
Willy den "Ouden zal in deze film debu
teeren en volgt hiermede het voorbeeld
van Johnnie Weisrnuiler. Onder den namen
van haar medespelers treffen wij aan Her
man Bouber, Matliïeu van Eysden, Jan'
Musch, Sylvain Poons en nog vele anderen
„Van het een komt bet ander" zal een
muzikale filmcomedia en. geen operette
worden.
De première zal waarschijnlijk eind April
of begin Mei draaien. i
Een ruit ingeslagen.
In den aigeloopen nacht hebben inbrexers
de etalageruit van den juweherswinkel der
lirma Spoyer te Amsterdam, ingeslagen,
vervolgens het metalen vlechtwerk achter
de ruit verhogen, waarna zij met de hand
een aantal uitgestalde kostbaarheden s alen.
Hoeveel ontvreemd is en de waarde van
het vermiste is nog niet bekend, Zooclra de
inbraak ontdekt was, werd de politie ge
waarschuwd, die zich terstond met den
eigenaar in verbinding stelde, en het on
derzoek opende.
De daad moet zich in een oogwenk
hebban afgespeeld. Aan den kant van het
Koningsplein heeft de juweliers win kei drie
etalageruiten. Achter deze ruiten bevindt
zich een metalen vlechtwerk, de dader
heeft nu het kleinste der drie ruiten, in den
benedenhoek, vlak bij de deur, ingeslagen,
vermoedelijk met een koevoet. Het vlecht
werk, dat betrekkelijk licht van structuur is,
heeft hij uit de rails weten te duwen, waar
op hij met de hand een aantal gouden arm
banden, cigarettenkokers en andere voor-
werpen van waarde kon bereiken. De man
heeft blijkbaar overhaast gewerkt, aange
zien hrj een groot ged-eelte van de onder
zijn bereik liggende kostbaarheden heeft
laten liggen.
Een nachtwaker, die op het Singel liep,
zag den man haastig om den hoek ko
men, doch schonk hier geen aandacht aan
Even later ontdekte hij den inbraak, waar
van hij" terstond de politie op bet bureau
Singel in kennis stelde. De dader was toen
uiteraaid reeds verdwenen. Men vermoedt
dat een auto op den man had staan
wachten.
Situatie op Nederlandse!:® Rijn-
urmen dreigt 'precair te worden.
De hoofdingenieur directeur in de direc
tie algemeenen dienst van den rijkswater
staat deelt mede, dat blijkens door hem
ontvangen bericht het ijs van de Moezel,
Zondag over 90 K M is losgekomen De kop
van de bewegende ijsmassa is gisteren te
één uur Coblenz gepasseerd. In Duitschland
verwacht men, dat heden te middernacht
deze kop Wezel zal bereiken.
Zooals bekend, is van .een punt, een ige
kilo meters beneden Wezel tot in Neder
land de rivier de laatste dagen vast ge
weest
Men acht in Duitschland een was van het
water van drie meter mogelijk Hoe zich
de waterstand op de bovengedeelten dei
Nederlandsche Rijntakken zal ontwikkelen,
is thans nog niet t «'voorspellen.
Sterke was is niettemin waarschijnlijk.
Bij Orsoy gelegen op ongeveer 19 K M
boven Wezel steeg gistermiddag het water
vier centimeter per uur. Het weid niet
onmogelijk geacht, dat reeds vandaag in
den loop van den dag het ijs op do boven
gedeelten van Rijn en Waal in beweging
komt.
Bewaakte en onbewaakte.
Veelvuldig wordt gevraagd, hoe tenslotte
de spoorwegovergangen zullen worden, be-
eiliird De A.N W B. geeft hieronder een
afoeineen overzicht van do verschillende
wijzen van beveiliging.
Ie. Bij groote dichtheid van het ver
keer zullen met de hand bediende afsluit-
boomen worden gebruikt. Dit zijn de be
waak t e spoorwegovergangen.
2e Bij andere belangrijke overwegen
zullen flikkerlichten worden geplaatst. Dit
zijn de automatisch-mechanisch
beveiligde spoorwegovergangen. Rood
flikkerlicht beteekent: stop (trein nadert);
wit flikkerlicht: doorgang vrij; oranje vast
licht: kijk uit of weg vrij is (sein defect).
3e. Bij allo niet-bewaakte overwegen zijn
z.g. Andreaskruisen opgesteld, dwz.rood
wit geblokte palen met twee of vier ge
kruiste, rood-wit geblokte armen, resp, bij
enkel en bij dubbel spoor.
4e. Buiten de bebouwde kommen zullen
bij alle bewaakte spoorwegovergangen en
alle eenigszins belangrijke onbewaakte
overwegen, ter weerszijden van den weg
op ongeveer 240 M., 160 M., en 80 M.
van den overweg, waarsekuwingsbakons
worden geplaatst, dat zijn plm. 1 M. hooge
en 30 c.M. breeds, witte platen, waarin
resp. 3, 2 en 1 reflecteerende, schuine
strepen zijn aangebracht. De refectoren
aan de rechterzijde van den weg hebben
een ronde, die aan de linkerzijde een witte
kleur. Op de verst van den overweg ver
wijderde bakens aan de rechterzijde van
den weg worden naar gelang een bewaak
te, dan wel esn onbewaakte overweg
wordt genaderd, waarschuwingsborden ge
plaatst (witte driehoek met roode ran
den) met pp het witte veld in zwarte kleur
rt-sFp een hek of een locomotief. Binnen
bebouwde kommen znllen deze bakens al
leen worden geplaatst, indien het karak
ter vm den weg daartoe aanleiding geeft.
6e. Zoo lang die onder 4e. genoemde
bakens niet overal zjju aangebracht, kan
een waarschuwingsbord met liek of loco
motief worden geplaatst.
De thiol, die in ons land flink inzette, herschiep vele straten in uitge
strekte poelen. De auto's deden het sneeuwwater hoog opspatten.
Ook uit Denemarken ziju vrijwilligers uaar Finland gegaan, om tegen de
Russische troepen te strijden. Gewapend met de onontbeerlijke ski's, mar-
rheert een afdeeling door Oulo.
4,<
f- s»
Luitenant-generaal H. G. Winkelman, die lveBoi' dc secretaris-generaal van den Vol-
it. li kenbond (rechts), arriveerde gisteren in Den
benoemd rs tot opperbevelhebber van Land- gHffifr vfn hct Perma_
en Zeemacht, als opvolger van generaal Iientc Hof vm internationale Justitie,
Reijnders. Lopez Olivan,
Korfc stagnatie op de lijn Amers
foortApeldourn.
Toen gistermiddag omstreeks kwart voor
een de dieseltrein 116 het station Ban
ner eld op de lijn AmersfoortApeldoorn
was gepasseerd, en ter hoogte van Stroe
was gekomen, brak van een der trein
stellen een as. De trein, welke ter plaatse
met groote snelheid reed, werd spoedig
tot stilstand gebracht. Toch beschadigde
de gebroken as eenige wissels. Zoo spoe
dig mogelijk werden de noodige maatrege
len getroffen. De reizigers, die in dezen
dieseltrein zaten, werden met uit Bame-
veld gereauireeide motorwagens opgehaald,
zoodat zij' ter plaatse konden overstappen.
Het defecte treinstel reed op eigen kracht,
uadat eemge vooizieningen waren getrof
fen, terug naar het station Barneveld. Daar
werd deze trem op een zijspoor gezel.
Omstreeks drie uur kon het spoorwegver
keer m beide richtingen weer normaal
plaats vinden.
Ammoniak tegen griep ingenomen,
in het r.k. ziekenhuis te Zutphen zijn
twee broers van do familie R. te Hal (ge
meente Brammen) opgenomen, die thuis
een verwarmend drankje tegen griep had
den ingenomen. Uit een flesch hadden zrj
zich ieder een glaasje vol ingeschonken,
maar spoedig, nadat zij er van hadden ge-
ronken werden zij onwel.
Het bleek, dat zij ammoniak hadden in
genomen.
Een van de broers verkeerde aanvankelijk
in levensgevaar, maar gistermiddag was
het gevaar geweken. De toestand van bei
den is gunstig
De „Laertes" door mist opgehouden.
Bij de reederij te Amsterdam is gister
avond bericht ontvangen, dat het s,s.
Laertes", dat Zaterdag nabij Dover opj
een mijn geloopen is en thans op halve*
kracht doorvaart naar Londen, door den!
mist in het Kanaal wordt opgehouden.
Jongetje onder auiobns gedood.
Gistermiddag omstreeks half twee is liet
zevenjarig zoontje van de familie Van
Straten te Amerongen, bij het spelen on
der een passeerende militaire autobus ge-*
makt. Het ventje was op slag dood.
Matroos door gasverstikking om liet leren
gekomen.
Gisterochtend vroeg heeft men aan boord
van het s s. „Rabeuliaupt", dat in het
Jolian van Hasseltkanaal over het IJ te
Amsterdam ligt, den 21-jarigen matroos
K. Lubbers uit Appingedam dood in zija
hut gevonden.
Uit het onderzoek door de politie bleek,
dat in het kombuis een fornuis fel brand
de. Aan het fornuis had' men een groote
kolenkit gehangen. Deze kolen werden ver
hit, met het gevolg, dat zich gassen ont
wikkelden, welke doordrongen tot d;e aan
het kombuis grenzende hut van den ma
troos". Deze kwam door gasverstikking om
het leven. Het stoffelijk overschot is naar;
het Binnengasthuis vervoerd1.
Autobus door trein gegrepen.
Op een onbewaakten overweg op het
traject Ocliolt-—Clopperiburg bij Munster,
(Westfalen), is een autobus door ©en goe
derentrein gegrepen. Hierbij zijn tien per
sonen gedood.
