ZWEDEN
IN
PROTESTEERT
MOSKOU
Toestand voor de
Finnen iets gunstiger
i
EERSTE BLAD
Neutrale scheepvaart in
moeilijkheden
Donderdag 22 Februari -1940
92ste Jaargang.
Het incident bij Venio
Zweedsche minister Guenther over den zee
oorlog. De verliezen
België
Vatikaan
Vereensgde Staten
Het verre Oosten
—^•sr>.^m WFWi ipp? wfspMfp
f\<s
|f
22409
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Boren. Pa-iala hebben gisteren zeven
bommenwerpers op zeer groote hoogte
gevlogen. Zij hebben bommen van ver
schillende soort uitgeworpen.
De Russische vliegtuigen vlogen op een
hoogte van 4000 tot 5000 meter over
het dorp en wierpen ongeveer 50 explo
sieve bommen en verscheiden© honderden
brandbommen uit. De bommen kwamen
imiddea in het dorp terecht en veroorzaak-
-ten brand in drie huizen. Er werd. aan
zienlijke materieele schade aangericht. Ver
scheidene bommen kwamen bij de berk
terecht, waarvan enkele ruiten werden ver
nield, doch de arbeiders wisten zich in
veiligheid te brengen. Het schijnt, dat
er geen doodea of gewonden zijn ge
vallen.
Na het bombardement verwijderden de
vliegtuigen zich in de richting van Fin
land.
Zweedsc!i protest te Moskou.
Het Zweedsche telegraafagentschap ver
neemt, dat het ministerie van buitenland-
sche zaken aan bet Zweedsche gezant
schap te Moskou instructie heeft gegeven,
bij de Sovjetregeering krachtig te protes-
teerea tegen het bombardement van Pa-
jala.
Gisteren heeft de voorzitter van den
raad van volkscommissarissen, Molotof,
-den kortelings aangesteldea Zweedschea
gezant, Assarsson, ontvangen.
Russen voor Viipuri
Volgens Havas zegLxQ6n,vdat;bet de' be-'
-dueling was,- dat-het rood© legér op zijn
22sten verjaardag Viïpuri zou binnentrek
ken. De terugtocht der Finsche troepen
had dezen Russisehen hoop ©enigszins ver
sterkt, doch thans schijnt het, d'at deze
Finsche manoeuvre de kansen der aan
vallers zelfs verminderd' heeft. De Finnen
hebben hun frontlijn verkort en huto tegen
standers gedwongen de strijdkrachten te
hergroepeeren, willen zij zich bij de nieu
we terreinsomstandigheden kunnen aan
passen.
De Russen hebben hun krachten niet
alleen tegen Viïpuri beproefd), maar ook
tegen het Finsche front aan d'e Taipale.
Zij'wilden daar de positie van d!e Russi
sche divisies, die in moeilijkheden ver-
keerea, verlichten. Na een ijverige artil
lerie voorbereiding werden twee Russische
divisies in den strijd gebracht. De Finsche
stellingen hier bieden echter buitengewoon
veel bescherming en zijn vrijwel immuun
voor geschutvuur en luchtaanvallen. De
aanvallende Russen werden ontvangen met
©en moordend' vuur, dat zij niet verwacht
hadden.
De deskundigen zijn het -er over ©ens,
)dat de nieuwe Finsche stellingen voor
iVaipuri veel steviger zijn dan d'e ont
ruimde.
De strijd op de landengte van.
Karelië.
Volgens Havas schijnt het, dat de toe
stand op d'e landengte van Karelié voor
0e Finnen niet zoo critiek is als de vo
rige week, niettegenstaande de groote over
macht, waarover d'e Russen beschikken.
Ten Noorden van d'e Taipale zijn de Fin
nen er in geslaagd' de Russen te verjagen
uit de stellingen, welke zij deze week heb
ben bezet en alle pogingen van die Russen
oni vasten voet te krijgen aam die over
zijde van de lijn, welke wordt gevormd, door
de meren tusschen het Vuoksi en Suvamto
meer zijn mislukt.
Ten Noorden van het Ladogameer heb
ben die Finnen een afdeel tag Russi
sche skitroepen vernield' in een ge-
vecht, dat 48 uur duurde. De Russi
sche afdeeling bestond' uit drie batal
jons en twee verèermings-afdeeliiagen,
zij was goed uitgerust en bestond
blijkbaar uit uitgezochte manschappen.
Het Finsche legerbericht,
liet Finsche legerbericlit van heden
luidt:
Te land!: Op de landengte van Karelië
heeft de vijand' gisteren aanvallen gedaan
tusschen Golf en. het Muola-meer. De Rus
sische aanvallen werden afgeslagen, som
mige gevechten duurden tot in den nacht.
Een groot aantal tanks werd1 vernield'. Bij
id'e Taipale hebben de Finnen een aalnval,
ayaaraan werd' d'eelgenomen door twee
Sovjet-Russische divisies, afgeslagen.
Ten Noord-Oosten van bet Ladogameer
verliep de dag vrij kalm, in de richting
van Kubmo weiden enkele punten vain
tegenstand van den vijand uit den weg
geruimd. De Finnen hebben een poging
van de Russen* om bun troepen, welke in
dit gebied' omsingeld zijn, versterking te
zenden, verijdeld.
Verder aan het front activiteit van pa
trouilles en artillerie.
In de lucht: De Finsche luchtmacht
heeft gisteren verkenningsvluchten uitge
voerd boven de achterhoede van den vijand.
Verscheidene catomnementen van de Rus
sen werden in den nacht gebombardeerd,
overdag werden bommen geworpen op
marcheerende vijandelijke afdeelingen.
De activiteit van de luchtmacht van den
vijand boven de gevechtszone was heviger
dan ooit. Verscheidene aanvallen weiden
gedaan gedurende den nacht op bet achter
land, in het bizonder aan de kust en ito
het Zuid-Westen des lands.
Verscheidene aanvallen werden afgesla
gen en de Russische escadrilles werden
verjaagd'. De vijand bombardeerde o.a.
Hyvinge, Rihmaki, Lahti, Kuovola, Hapa-
maki, Salo en Hamgoe.
Het Russische legerbericlit.
Het hedten uitgegeven legerbericlit luidt
als volgt: r
- Op 21" Fébruari"heeft zich" niets -van be
lang voorgedaan 'aam hetfront. Van 19 tot
21Februari' hebbend e~ S ovj ettr oepem 1 an gs
bet front, waarin het gebied' van d'e sterk
te Kojvisto ligt, 176 vijandelijke verdedi
gingswerken genomen met inbegrip vato
37 stalen en betonnen artillerieforten.
De Sovjet luchtmacht is opgetreden tegen
vijandelijke troepen en militaire doelen.
Zestien vijandelijke vliegtuigen werden tij
dens luchtgevechten neergehaald.
Russisch© luchtbombardementen.
Sovjet-Russische bombardementstoes tel
len, die hun bases hebben in Moermar.sk
en Gcdsjaervi, hebben gisteren bombarde
menten ondernomen op Ivalo en Rovanie-
mi, aldus wordt uit Kyrkenaes gemeld
aam bel Noorsche Telegraafagentschap. Min
stens 50 vliegtuigen vlogen in Zuidelijke
richting. Een groot aantal bommen werd
op Ivalo geworpen, waar aanzienlijke
schade werd aangericht.
Vrijwilligers 'voer Finland.
De woordvoerder van de Finsche lega
tie, lieeft vandaag tegenover den corres
pondent van Havas verklaard, dat het
aamtal vrijwilligers, dat zich sedert de
vorige week te Londen beeft opgegeven,
„hoogst bevredigend" is. Het zijn voor het
moerend oei Engelschen, 'doch er bevindt
zich ook een aantal Ieren, Italianen, Cana-
deezen, Australiërs en Scandinaviers on
der.
Naar de Paris-Soir meldt) is vanmiddag
een duizendtal Hongaarse!» vrijwilliger»
voor Finland door 'Frankrijk gereisd. De
commandant van dit eerste contingent ver
klaarde, dat zich thans 10.000 vrijwilligers
nebben opgegeven, die ziclf'gereed maken
om uit Hongarije te vertrekken.
De eerste groep van ''duizend zal mor
gen scheep gaan naar Lo&den, vanwaar
/.ij naar Finland zullen vertrekken.
MateriaalzcnHngeii uit Engeland
Reuter meldt:
Engeland jieeft in totaal 7144 vliegtuigen
ter beschikking van Finland' gesteld, t.w.
120 gevechtsvliegtuigen^ erf 24 bommen
werpers. Hiervan zijn er ibedis 40 tot 50
in Finland aangekomen. I,
Voorts worden door- Engeland naar Fin
land gezonden: 150 anti-tankkanonnen met
munitie, 10.000 anti-tankmijnen, 50.000
handgranaten, 25 houwitsers*,-100 machine
geweren met munitie, een aanzienlijke hoe
veelheid munitie voor kleine wapens, 24
tuchtafweerkanonnen met munitie, 30 veld
kanonnen, 4 zes-tontanks, 12 zes-duims-
kaaonnen met munitie en ;10 drie duims-
mortieren met munitie..f
Voorts zijn aanzienlijke-; hoeveelheden
niet-dioodelrjke militaire" uitrusting vrijge
geven, o a. gasmaskers,gas-ontsmettings-
mstailatiesj tenten, Meeting, telefoons,
enz p
Verklaring var Hansson
Muuster-president Hanésoia- heeft m de
Eerste Kamer van den Zweedschen Rijks
dag verklaard, dat" het tijd-eps het( debat
in. de] rëgeering uitgesprokens-vertrouwen
■niet nieuw is, daar de apolitiek- der .re-gee
'ring te dien -aanzieii 'stfö^S* lang - was- vast
gesteld. De wit- der cregeermg Finland
te helpen, werd niet zoo zeep in woor
den, (loch voortdurend in daden betoond.
De Fmsche stap, waarbij 'ddel treffender
hulp werd gevraagd m den vorm van
interventie van geheele Zweedsche mili
taire detachementen, was met officieel,
doch is besproken tijdens particuliere ge
sprekken tusschen individueel© leden der
beide regeeringen.
Ilansson wees er op, dat Zweden vast
besloten is zijn politiek voort te zetten,
in de boop, dat wat gedaan zat kunnen
worden, nuttig voor Finland zal zijn.
In zijn hoedanigheid van minister-presi
dent van Zweden moet hij zich evenwel
vooral de belangen van Zweden voor
o ogen houden.
Iu het Lagerhuis.
In antwoord op een in het Lagerhuis ge
stelde vraag over de tegenwoordige ver
blijfplaats van de beide Bntsche officieren
kapitein Best en majoor Stevens, die door
de Duilscheis hg de Nederlandsche
giens werden ontvoerd, heeft Butler ver
klaard, dat zij zich, voor zoover bekend
thans te Bellijn bevinden. Er was geen
sprake van, dat deze officieren uit naam
van de Britsche regeering vredesvoorstel
len bij zicli hadden. Zij waren slechts ge
machtigd te luisteren naar en verslag uit
•e brengen over een van Duitsehe zijde on
dernomen stap. De juiste aard en de bron
van deze stappen konden niet worden
vastgesteld wegens de gewelddadige ont
voering van onze officieren door agepten
van de Duitsehe regeering op Neder-
landsch grondgebied. I
Van het Westfront
Fransch legerbericht.
liet Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
Plaatselijke activiteit in de lucht.
Het Fransche legerbericht van heden
ochtend luidt: Een vijandelijk© overval ten
Oosten van de Moezel is verijdeld. Een
onzer patrouilles lieeft twee Duitsehe on
derofficieren gevangen genomen.
Oorlog ter zee
Duitsehe treiler opgebracht.
De Duitsehe treiler Herrlichkeit (268 ton)
is gisteren, met de Britsche marmevlag
in top, in een Schotsche haven binnenge-
braeht.
De Steinstad getorpedeerd.
Volgens de laatste Reuter-berichlen is de
naam van het Noorsche stoomschip dat
ter hoogte van de Westkust van Eire werd
getorpedeerd de Steinstad, een l© Oslo
geregistreerd schip van 2476 ton.
De ondergang van de Daring.
De admiraiiteitd publiceert een lijst met
de namen van 155 opvarenden van den op
19 Februari getorpedeerden torpedojager
Daring, die vermist worden en 'vermoede
lijk verdronken zijn.
Noorsche verliezen.
Naar te Oslo gisteren werd medegedeeld,-
heeft Noorwegen in den-oorlog tot dusver
49 schepen, totaal 168000 .ton verloren.' lm
totaal zijn 327 Noren om het leven ge
komen.
Deensche schepen varen niet
- meer alleen.
De laatste maanden hebben de Deensche
schepen er reeds voor gezorgd, dat zij bij
bet bevaren van de Noordzee zoo mogelijk
door een ander neutraal schip werden be
geleid. Het ministerie van ha >del heeft
deze gewoonte thans vastgelegd door te
bepalen, dat Deensche schepen bij het
bevaren van de Noordzee buiten de neu
trale vaarwaters en bij het varen langs de
Westkust van Engeland vergezeld moeten
zijn van een ander neutraal schip, even-
De Zweedsche minister van buitenland-
sche zaken, Guenther, heeft geantwoord op
een interpellatie, waarhij 'n overzicht weid
gevraagd van de methoden der Duitsehe
oorlogsvoering ter zee tegenover de Zweed
sche scheepvaart en inlichtingen werden
verzocht over door de regeering genomen
of beraamde maatregelen.
De minister deelde allereerst mede, dat
32 Zweedsche vrachtschepen, met een in
houd van 64.000 br. ton en ©en ver-
zekermgswaarde van 24Va millioen kronen
sedert het begin van den oorlog zijn ge
torpedeerd or op mijnen geloopen en
gezonken. Zeven schepen zijn zeer zeker
door Duitsehe duikbooten tot zinken ge
bracht. Het -«verlies van 26 6 pet. dezer
tonnage is door duikbooten veroorzaakt.
Slechts een derde der door duikboo
ten tot zinken gebrachte tonnage was be
stemd voor Engeland'.
Toespitsing van den zee-oorlog.
In het geheel 53.2 pet. der verloren
tonnage was onderweg tusschen neutrale
havens. Bij ons weten aldus de mi
nister heeft geen enkel tot zinken ge
bracht schip in Eagelsch of Fransch coa-
vooi gevaren. Aan de hand van cijfers
illustreerde de minister dan de toespit
sing van den zee-oorlog..
In October bedroeg de inhoud der tot zin
ken gebrachte schepen 3152 ton, in Januari
22.199 ton. Indien het voornaamste d'oel
van clen toegespitsten zee-oorlog is de
leveringen aan oorlogvoerenden te verhin
deren, kan men zeggen, dat dit doel slechts
bereikt is voor wat aangaat een zesde
van hei aantal tot zinken gebrachte sche
pen. De rest was op weg naar Zweden
of tusschen Zweden en andere neutrale
hinden. De rampen hebben derhalve Zwe
den oneindig zwaarder getroffen dan de
oorlogvoerenden.
In dezen oorlog werd'en mijnen gelegd'
zonder dat ook maar in eenige mate reke
ning werd' gehouden met het legitieme be
lang der neutrale scheepvaart.
De minister heeft herinnerd! aam het
in 1936 te Londen voor den duikboot
oorlog vastgestelde principe, waarmede
alle landen, die deel nemen aan den
oorlog tusschen d'e groote mogendhe
den, hun instemming hebben betuigd'.
In tegenstelling met deze beginselen
zijn de schepen getorpedeerd, hoewel
zij niet geweigerd hebben te stoppen,
noch een onderzoek hebben verhin
derd'.
De minister herinnerde er aan, diat de
tegenwoordige zeeoorlog gekenmerkt wordt
door een contrahande-contróle der Wester-
sche mogendheden, waardoor tal van
Zweedsche schepen gedwongen werden bi
zonder gevaarlijke zones binnen te gaan
wegens d'e uitgebreide contrahandelijsten.
i De Duitsehe opvatting.
Van Duitsehe zijd'e verklaart men o.m.,
d'at neutrale vrachtschepen, die zich bloot
steUen aam gevaren in de oorlogszöne in
de Noordzee en rond' Engeland) noodzake
lijkerwijze een risico aanvaarden) Indien
Zweden gevaarlijke zones zon vermijden,
zou dat „er toe leiden, dat het verplicht
zou zijn d'e scheepvaart op Engeland' en
Frankrijk te staken eto in groote mate dé-
handels- en scheepvaartbetrekkmgen met
neutrale landen te verbreken.
Dat zou funeste gevolgen hebben voor
landen, welke, gelijk Zweden, van den zee
handel afhankelijk zijn. Geconstateerd' moet
worden, dat de beide oorlogvoerende par
tijen methoden gebruiken en verdedigen
met argumenten, welke Zweden noch an
dere neutrale landen zouden kunnen toe
laten.
De mogelijke maatregelen voor neutrale
landen de beginselen, gebaseerd' op het
internationale recht te verdedigen, zijn in
hoofdzaak protesten. De Zweedsche regee
ring laat niet na zich van deze mogelijk
heid te bedienen. De minister maakt dan
onderscheid' tusschen de reacties van die
neutrale staten tegen schendingen van
neutraal gebied' en schendingen op de
vrije zee.
In het eerste geval heeft een neutraal
land alle red'en zich met alle moge
lijke maatregelen te verzetten; in het
laatste geval zijn directe maatregelen
nauwelijks mogelijk, diaar zij tengevol
ge zouden hebben, dat het neutrale
land in den oorlog zou worden be
trokken. Het hangt van d'e omstandig
heden af of maatregelen van indirecte
pressie tegen dergelijke schendingen
mogelijk zijn.
Zweden heeft deze mogelijkheden in
overweging genomen bij handelsbe
sprekingen met de oorlogvoerenden.
In samenwerking met andere neutrale
landen, vooral de Scandinavische, is de
Zweedsche regeering bereid' al haar aan
dacht te wijden aan de verdediging van de
eischen van memschlievandheid en de ele
mentaire beginselen van liet reolit en de
economische belangen.
Het vraagstuk zal behandeld worden in
de vergadering der ministers van. buiteto-
landsche zaken, welke einde -van - de week
zal worden gehouden.
tueel door ©en kleiner schip als b.v. een
vi s s c h ere v a ar t u i gHet ministerie bestu
deert de mogelijkheid van uitgebreider toe»
passing van vïsschersvaartuigen als bege»
leidingsvaaxtuigen.
Tankschip door controle geglipt.
De Texas Petroleum Company heeft gis
teren het bij de Deutsche werf bes ie! de
10 000 ton groote tankschip Scandinavië,
dat in Januari Duitschland verlaten had
en op 14 dezer te New-York w as aangeko
men, overgenomen Het schip blijkt der
halve door de Britsche blokkade te zijn
geglipt.
Nieuw vestzakslagschip In dcu
Atlantisch en Oceaan?
Volgens het blad „El Pueblo" wordt van
gezaghebbende zijde vernomen, dat een der
'beide vestzakslagschepen van de Duitsehe
vloot, de „Deutsohland" of do „Admiial
Scheer" zich thans in het Zuidelijk deel
van den Atlantischen Oceaan bevindt om
koopvaardijschepen aan te vallen, teneinde
de „Admiral Graf Spee" te wreken.
Het blad verneemt verder, dat het Duit
sehe vrachtschip „Lahn" metende 8498 ton,
op zal treden als hulpschip. Het vaartuig
is in November te Montevideo aangeko
men en heeft onlangs steenkool geladen
en is naar Buenos Aires vertrokken.
Optreden tegen communistische agitatie.
Naar Belga meldt heeft de politie in
Henegouwen communistische agitatoren ge
arresteerd'. i
Tijdens huiszoekingen werden verschil
lende documenten in beslag genomen.
Frankrijk
Nieuwe lichting opgeroepen.
De Staatscourant zal heden een de
creet van den minister-president publieee-
ren, waarbij wordt bepaald, dat het deel
van de lichting 1939, dat binnenkort on
der de wapenen zal worden geroepen, zal
beslaan uit de jongelieden, die geboren zijn
tusschen 1 Juli 1919 en 30 September
1919. Het is dus een kwart van de totale
lichting, in de plaats van de helft, zoo-
als anders het geval is.
Receptie van Myton Taylor
- gefilmd.
Havas meldt: -11
"De plechtige receptie..van den,-afgezant
van president Roosevelt bij Z.H. den Paus,
Myron Taylor, zal worden gefilmd. Dei
Paus heeft gebroken met de strenge voor
schriften van zijn voorgangers en heeft
piet alleen toestemming gegeven, dat het
overhandigen van, de geloofsbrieven zal
worden gefilmd, doch ook de redevoerin
gen, welke zullen worden uitgesproken*
mogen op gramofoonplaten warden opge
nomen. 1
Oud-secretaris van den German American
Bund veroordeeld.
Reuter meldt:
James Wheelerhill, dé vroegere natio
nale secretaris van den nationaal soeïa-
lis+ischen German American Bund, is gis
teren veroordeeld tot een gevangenisstraf
voor een onbepaalden tijd, doch niet lan
ger dan drie jaar, wegens meineed tijdens
het proces tegen Frits Kukn, dén leiden
der genoemde organisatie, die zelf in De
cember j.l. veroordeeld is tot een gevan
genisstraf tusschen de 2 1/2 en 5 jaar*
wegens bedrog en oplichting.
Japansehe begrooting goedgekeurd.
Re landdag heeft de begrooting, die
10.300.000.000 yen bedraagt, aangenomen.
Foor de weermacht is 60 procent van
deze begrooting bestemd, nl. 3.600 000.000
yen voor het leger en 2.300.000.000 yen
voor de vloot.
BINNENLAND
Nieuwe motorstrandreddingbooten
Op Schiermonnikoog en te
Zandvoert.
De Noord- en Zuid.Holiandsche Redding
Mij. werd dezer dagen verrast door de me-
dedeeling, dat de verkoop van het boek
„Schepen" zóó gunstig was verloopen, dat
de N.Z.H.RM. reeds thans garantie kon
geven voor een helrag van f 12.000 uit
het Amstleven Reddingboot-fonds, zoodat
direct tot den bouw van een motorstrand-
reddingboot kan worden overgegaan. Deza
nieuwe N.Z H.R.M.-boot zal op Schiermon
nikoog worden gestatiouneerd.
Behalve te Schiermonnikoog zal dit jaar
ook te Zandvoort de roeireddingboot door
een motorstrandreddingboot worden vervan
gen. Dank zij de prachtige gift van een!
landgenoote,
De heide motorstrandreddingbooten voor
Zandvoort en Schiermonnikoog zullen van
het nieuwste door prof. E. Vossnack ont
worpen type zijn. Twee booten van. dit
type zijn reeds in dienst, nJ. de „President
Steyn" te Egmond aan Zee (geschonken
door Z.Exc. dr. Hendrik Muller) en de
„Prins Bemhard", te Scheveningea (ge
schonken door de Nederlandsche school
jeugd).
I®.i
H k t f
1 »>r
'v^-itvif-
Tz-l '-. .y
®yii| V
'5
S">
Dei» courant Toraoliijct dagclgks, mot uit-
rondsring van Zon- en Feestdagen.
PryB per kwartaal f 2.—. franco per post
f 2.80. Proa per week- 15 ets. AEÈtm-
i'.erHjRe nummers 4 ets Abonnementen
worden dagelijks aangenomen
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdaga vóór uur.
Een bepaalde plaatB van advertentien
wordt met gewaarborgd.
Prijs der Advertentlën: yon 15 rogels f153;
iedere regel meer f0 30, in het Zntei dagnummer
15 regels f 1.80, iedere regel meer f035
Reclames fU.75 per regcL Incassokosten5 ets j
Êostkuitanüeslöcts. larie\en \an advertentien
y abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Adveitentién opgenomen a JQ.5Ö t/m 15 wooi-
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
cent tot een maximum van 80 woorden.
*8 WoensdagsKleine Ad verten tiën tot 25 woor
den f 02o, mits vó&r Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd
's Zaterdags Kleine Advertentien i 1.00, indien
met \óór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
A V*. TjA-
t c K if
Wi
