- v
Waardebepaling van gouden munt
en muntmateriaal
De huisvesting der geëvacueerden
m
m
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Welke instanties hjerbij in werking treden
nr.
Een van de eerste dingen,.die, toen einde
'Augustus van het vorige jaar de internatio
nale toestand zich toespitste, onder dé
oogen moest worden gezien, was de mo
gelijkheid van een eventueele evacuatie
van een. aanzienlijk deel: der burgerbevol
king.
Reeds spoedig na de mobilisatie is bet
vraagstuk aangepakt en is men tot een
organisatie gekomen. De evacuatie is een
onderwerp, waarbij burgerlijk enmilitair
gezag elkaar moeten vinden; in onze Ne
derlandsche evacuatie regeling komt dit
op verschillende wijzen tot uiting- Aller
eerst hierin, dat de regeling is vastgesteld
door den minister van defensie, doch met
instemming Van den minister van brnnen-
landsche zaken. Duidelijker blijkt dit nog
uit de organisatie van de evacuatie.
De eigenlijke ontruiming geschiedt vol-
...gens de aanwijzingen .van het militair ge»
zag. Zij wordt, echter voorbereid en zoo
noodig geëffectueerd door de burgemeester
derte ontruimen gemeenten.
De zorg voor bet vervoer berust bij een
militaire instantie, de directie van den
etappen-, en verkeersdienst (d.e.v.), echter
met bijstand in betaalde gevallen van ;de
-burgemeesters der in- en uitiaadstatiohs én
-van de provinciale voedsel-commissa-
rissen. r
De derde phase de huisvesting en ver
zorging-van de bevolking in de vluchtoor
den is voor de burgerbevolking de meest
belangrijke, ook al omdat zij van meer
langdurigen aard is. Daarom overweegt
in dit stadium het burgerlijk gezag, maar
toch ook hier weer in voortdurende sa
menwerking. met de militaire autoriteiten.
Zoo stelt de regeering de vluchtoorden
vast, maar op voorstel van den opperbe
velhebber. De radio van deze verdeeling
van bevoegdheden ligt voor- de hand. De
keuze van de vluchtoorden moet zoo zijn,
dat zij strategisch verantwoord is. De be
oordeeling daarvan komt uiteraard toe aan
de hoogste militaire instantie, den-opperbe
velhebber.
De algenieene leiding gedurende de derde
phase berust bij de commissie burgerbe
volkingen, ingesteld door de, ministers van
binnenlandsche zaken en defensie, doch die
ressorteert onder biruienlandsche zaken.
Voorzitter -van deze" commissie'Ts'-mr. - Hr
W. J. Mulder; raadadviseur, chef der afdee-
ling binnenlandse!!bestuur vanliet de
partement van binnenlandsche, zaken.
Bij de samenstelling van de centrale eva
cuatie commissie is er naar gestreefd al
thans de meest primaire van deze belangen
alle in de commissie de hun toekomende
plaats te geven. Naast representanten van
de ministers van binnenlandsche zaken en
van defensie en van den opperbevelhebber,
hebben in de commissie zitting vertegen
woordigers van het militairevervoerwezen
van het Roode Kruis, benevens deskundi
gen op het gebied van de volkshuisvesting
en de voedselvoorziening. Met de verzor
ging van de overige belangen zijn ver
schillende sub-commissies belast.
Zeer belangrijk werk heelt de sub-com
missie volksgezondheid onder leiding van
den" directeur-generaal van de volksgezond
heid verricht.
Het evacuatieplan voor de talrijke in het
te ontruimen gebied gelegen gestichten en
een regeling voor het vervoer dei thuis-
liggendo zieken, is door deze commissie
uitgewerkt. Ook do voorziening in vol
doende ziekenhuisruimte in de vluchtoor
den is een onderwerp, dat deze sub-com
missie regardeert.
Van niet minder beteekenis is de sub
commissie registratie, onder leiding van het
hoofd der inspectie van de bevolkingsre
gisters.
Het is duidelijk, dat de veelal reeds uit
anderen hoofde zwaar belaste leden der
centrale evacuatie commissie en van hare
sub-commissie den omvangrijken arbeid, aan
de voorbereiding der evacuatie verhonden,
alleen niet aan kunnen. Daarom heeft de
regëerihg aan de commissie een ambtelijk
bureau toegevoegd onder leiding van den
heer -Götz, oud-hoofd van de staatsspoor
wegen in Ned.-Indië. Het is een gelukkige
omstandigheid, dat dit- bureau het bu
reau; afvoer burgerbevolking doordat
het nu reeds dè verschillende plannen
bewerkt en uitwerkt, zicli volledig kan
instellen op de omvangrijke taak van cen
traal ëvacuatiekantoor, welke liet bij een
éyéntuèele evacuatie zal hebben te- ver
richten. -
Do commissie burgerbevolking is volgens
de haar verleende opdrachten belast met
de algeineene voorbereiding en, mócht het
ernst worden, met de algemeone leiding
van de huisvesting en verzorging van de
geëvacueerde bevolking in de vluchtoorden,
Daarnaast zijn echter ook uitvoeringsorga
nen noodig.
Daarom zijn aan de commissie een aantal
regionale commissarissen toegevoegd.
De onmiddellijke zorg voor de huisves
ting en verzorging der geëvacueerden be
rust brj de burgemeesters der vluchtoord
gemeenten.
Een maatregel, - welke zeer ten goede kan
komen -aan een elficeintouitvoering !van-
hetgeen in' de' vluchtoorden 'iseti' wordt
voorbereid, is het contact, dat de commis
sarissen afvoer burgerbevolking sinds de
totstandkoming van de gewijzigde evacu
atiepiannen op verzoek dér commissie heb
ben gelegd tussciien de burgemeesters do
te evacueerengemeenten. en die der vlucht-
oórdcu. Het is van gróolè beteekenis, dat
de burgemeesters der ('yluchtoordgémóen-
ten en hunne medewerkers reeds nu'zoo
veel mogelijk van tal vahebizonderheden op
de hoogte komen van de bevolking, die
hun wacht.
Sedert begin September is met kracht
aan de voorbereiding der evacuatie gewerkt
vaak onder lioogen druk. Gelukkig is de
bevolking geleidelijk aan deze voorberei
dingsmaatregelen gewoon geraakt. Men weet
nu langzamerhand wel, dat dat onderwerp
deel uitmaakt van de-talrijke voorzieningen,
welke voorbereid moeten worden 'om pa
raat te zijn, als het 'eerste mocht gebeuren.
Het onrustverwekkende is er nu wel af.
Integendeel zal liet,, .velen een geruststel-
lin^zpn, da^-inu_geralvan- nood ^door-be-
vo^dëv'^riTO^'^'ün verzorging -zoo goéd
mogelijk is voorbereid.
DBS
DONDERDAG 29 Febr. 1940. No. 22415.
Gemengd Nieuws
De ondergang van de „Ida"
De bemanning behouden in Wales
geland-,;
Volgens een hij de reederij le Groningen
ontvangen (telegram is de uit vijf perso
nen bestaande ^bemanning van hét motor
schip „fda", 'dat ih den nacht van Maan
dag op Dinsdag-onder dé kust van Wales,
ter hoogte van Pembrokeshire, is ge
zonken, behouden geland.
De opvarenden hebben onder ongunstige
weersomstandigheden zestien uren lang in
een sloep op: zee rondgedobberd, waarna
ihèt hun -'gejukte nabij Saint David aan
land te gaain.Vaststaat, aldus het tele
gram; dat de;.';,Ida" niet op een onderzee
boot is gestagen. Binnen een uur was het
vaartuig gezonken.
De bemanning keert met een der Bata-
vierbooten- riajiÉ-Nederland terug, met uit
zondering van (kapitein G. Kuur, die voor-
Joopig nog inEngeland blijft,
Twee verkeersongelukken
Opiden Rijksweg bij Haarlem.
Drie gewonden.
Op den rijusstraatwcg in Haarlem-Noord
zijn gisteren twee verkeersongelukken "ge
beurd, yraarbij jéen 35-jarige sergeant en
iwee jongentjes-yaii acht en tien jaar
ernstig gewónd'werden. De sergeant,' in
dienst hg het-korps motordienst (e Haar
lem, kwam omstreeks half vier met zijn
motorfiets uitVéën' zijweg en "wilde den
rijksstraatweg oprijden. Juist op den hoek
groette hij een, kennis en zag hierdoor
te laat, dat een personenauto passeerde.
Een botsing volgde, waarbij de sergeant
tusschen auto! én motorfiets bekneld raak
te. Nadat men hem bevrijd had; werd hij
naar een ziekenhuis vervoerd, waar gecon
stateerd werdl 'dat het linkerbeen ver
brijzeld was. Waarschijnlijk zal dit
lichaamsdeel geamputeerd moeten worden..
Op dezelfde plaats gebeurde eenige uren
latei- opnieuw een' ongeluk. Een vracht
auto,-bestuurd :door„ den 5-^ P. B.
uit Wervorshoóf,-'trachtte een personenauto
te passoerën, -juist 'op het moment, dat
deze naar!'links een zijstraat wilde in
rijden; Om eéji botsing te voorkomen,
draaide B. ook *éen zijstraat in, doch reed
daar twee broertjes vanacht en tien jaar,
die op deze manoeuvre niet verdacht wa
rén, aar".. Be -knaapjes werden tegen de
straatgéslingerdj'^el^ oudste brak het
lenhtentijjieenfj de' 'jongste- kreeg-éeh*£warë,
hersenschudding!!-Beiden wérden naar een
ziekenhui? -overgebracht?'^
ÉiiÉlmÉi
Ml
1 -
Bèz-
BÉM
Het Groningscli kustvaartuig „Ida", dat aan de Westkustvan Engeland
hoogte van St. David vergaan is. Het schip had een lading steenkolen van
Groningen naar Saleombe vervoorden na lossing, aldaar een lading ijzer
erts ingenomen.
HSIWii
Een ctnmal drijvende. Met een nieuw Een niet ontplofte granaat nit het lucht
soort zwemvest werd gisteren te Amster- doelgeschut, dat te Amsterdam in actie
dam een demonstratie gegeven. Dit appa- 8,oeS vieP verdiepingen hoog
huis op den ho&k vaa de Bernard Koeh-
raat stelt den drenkeling m staat 2d uur strMt de hoofdstad. p>e eommaudant
boven water te blijven. van de brandweer, de heer Cl Gordijn, be
kijkt de aangerichte schade aan een muur
tusschen twee slaapkamers.
Ernstig ongeluk in een steenkoolmijn.
In de steenkoolmijn, van Arsa bij Triest
heeft zich een hevige mijnonlploffing voor
gedaan, Voorzoóvér -'.tot: nu J;oe_!befend.;is;
zijn twintig arbeiders omgekomen* en is
een honderdtal gewond.
Timede Kamer
Bestemming van de boekwinst; Amendement van
den heer Schouten.
De heer F. O. baron..Aerssen Beijoren vail
Voshol, is benoemd tot buitengewoon ge-
zant e» gevolmachtigd minister van Neder
land bij de regeering van Iran.
Alvorsns over te gaan tot voortzet
ting van de behandeling van de be
grooting van Nederlahdsch-Indië voor
1940, lieeft de Tweede Kamer zich
gisteren geriumen tijd bezig gehou
den met het wetsontwerp voorloopige
voorziening ten aanzien van de waar
debepaling van den voorraad gouden
niunt en gouden muntmateriaal van de
Nodcrlandsclie Bank en regeling van
de gevolgen dier voorziening.
Van de door de herwaardeering verkre
gen boekwinst wordt voorgesteld een be
drag van ruim honderd; en zestien mil-
lioen aan. den staat en een bedrag van
bijna derlig millioen aan de Nederlandsche
Bank ten goede te doen komen. Volgens
den heer Rost van Tonnihgen
(N.S.B.), is dit ontwerp de plechtige be
zegeling van den toestand van voortge
zette inflatie die sinds 1933 bestaat.
Voorts betoogde deze spreker, dat deze
maatregel mgaat tegen de politiek van
handhaving van de stabiliteit van den gul
den. Deze maatregel beoogt fictieve geld-
scliepping en is inflatorisch, aldus deze
afgevaardigde. Ook verklaarde de heer Rost
van Tonningen zich tegen de uitkeering
aan de Nederlandsche Bank, hij zeide tegen
het ontwerp te zullen stemmen. Hoewel
de voorkeur van den heer Schouten
(a.-r.), uitging naar handhaving van den
hestaanden toestand totdat een definitieve
beslissing genomen kan worden, over de
pariteit van den gulden en. hoewel1 hij
liet onjuist achtte dat de goudwinst wordt
gebruikt en met voor eventueele appre
ciatie wordt gereserveerd, verklaarde liij
niettemin zich onder de huidige omstan
digheden mei tegen herwaardeering te zul
len verzetten.
Geen uitkeering aan reserve-
fends en bizondere reserve
van de- Ned. Bank.
VVatfffte,/bestemming van de winst be-
yeft -was ^de heer, Schouten van oordeel,
dat; het voorde.elig verschil' moet worden
gebruikt voor het inhalen van den aclitef-
stand,die. bestaat .ten. .aanzien van het
fonds der sociale-verzekeringen. De regee-
rmg legt verband tusschen- het ponden-
verlies van de Nederlandsche Bank en
de - monetaire politiek; naar spreker be
toogde moet de monetaire politiek der
regeering nadrukkelijk, gescheiden gehou
den worden van de bedrijfspotitiek der
Nederlandsche Bank. De jarenlang voor-
deeüge goudwisselpolitiek van die Bank
is de oorzaak geweest van bet ponden-
verlies. Daar van een moreelo verplich
ting der regeering ten aanzien van het
verlies niet is gebleken, heeft de heer
Schouten zijn amendement ingediend', welke
de strekking heeft, dat van die winst
geen uitkeeringwordt gedaan aan het
reservcionds en aan dc bizondere reserve
van de Nederlandsche Bank,.
Ook de heer .Teulings' (r.k.) was van
oordeel, dat geen verband gelegd mag wor
den tusschen dé goud winst nu en de ge
beurtenissen in 1931. Strikt formeel civiel
rechtelijk is het wel juist, dat de goud-
winst liet onbetwistbare eigendom is van
de Nederlandsche Bank, d;och eenige jaren
geleden hebben minister Oud' en mr. Trip
verklaard; dat die goudwinst voor de ge
meenschap is en dat een afdoende rege
ling gcwenscbl was. Naar het oordeel van
dén lieer Teulings gaat déze regeling te
ver en draagt zij niet het karakter van
een compromis. De versterking van de
reserve is van algemeen belang, doch van
algemeen belang is ook, dat d'e staat over
die millioeneu kan beschikken. Bij amen
dement heeft spreker- daarom voorgesteld1
de reserve-positie van 1932 integraal te
dé en herstellen door in plaats van bijna
dërtig millioen, zooals wordt voorgedra
gen, ruim elf millioen aan de reserves
der Bank ten goede te doen komen en
het resteerende bedrag van ruim achttien
millioen. aan den Staat boven het voor
gedragen bedrag van ruim honderd) en
zestien millioen.
Belangen van de aandeelhouders
der Ned. Baak,
De heer Ru tgers.van .Rozenburg
(o.h.) betoogde, dat liet niet juist is - de
aandeelhouders van de Nederlandsche
Bank wel in het verlies te laten déelen,
td'och niet ïn dé winst. Het voorgestelde
bëdrag aehfte hij voor (ten Staat geen of
fer-van beteekenis,
De heer Van Gel deren (s.d1.) was
het in groote trekken eens met de bezwa
ren van den heer Schouten en Teulings,
daar het ponden verlies een gevolg is van
het beleid1 van ,dé Nederlandsche Bank
zelf. Hij zag liever de goudwinst aange
wend voor de sociale verzekeringsfondsen
en de verzorging van ouden van dagen.
Spreker gevoelde voor beidé amendemen
ten en zal de behandeling afwachten, het
voorstel van den minister achtte hij ech
ter verderte gaan dan op gronden van
redelijkheid' is te verdedigen.
De heer Bierema (lib.) zeide niet be
vredigd1 :te zijn door de argumenten die
waren aangevoerd tegen dé bewering, dat
de voorgestelde maatregel een inflationis-
tiscli karakter draagt. Hoewel déze spre
ker dé regeling zeer gunstig achtte voor
de aandeelhouders van dé Bank, maakte
hij toch geen overwegend bezwaar tegen
het regeeringsvoorslel.
De heer Sc h i 11 h u i s (v.d.) zag even
eens geen nauw verband tusschen ponden-
verliues en goudwinst. Naar zijn oordeel
komt de laatste toe aan de schatkist. Deze
spreker verklaarde zicli eens met liet amen
dement Teulings.
Het antwoord van .minister He
Geer.
In zijn antivoord zeide minister De
Geer, dat de winst, juridisch gezien,eigen
dom is van de Nederlandsche Bank, daar de
staat een der grootste participanten is,
komt zij echter toch den staat ten goede.
Uitdrukkelijk verklaarde de minister, dat
het pondenverlies niet voortvloeit uit eea
fout in hét beheer van de directie van de
Bank, liet is een gevolg van de publiek
rechtelijke positie dier Bank. De beide
amendementen achtte de minister niet aan
vaardbaar, docli hij achtte een tusschenre-
geling wel gewenscht. Daarom diende de
minister een „nota van wijziging in, waar
bij hij een eigen tussclioiiweg voorstelde,
die inhield, dat aan den staat zal worden
vergoed, hetgeen deze als deelhebber in
de schrale jaren van 1932 tot 1939 is te
kort gekonien. Dit is een bedrag van ruim
tien millioen gulden. Op verzoek van den
heer Schouten werd vervolgens de behan
deling van het ontwerp geschorst tot .Vrij
dagmiddag om de Kamer in de gelegenheid1
to stellen, deze wijziging te overwegen.
De Dinsdag afgebroken replieken op de
rede van den minister van koloniën bij: de
behandeling van de Indische begrooting
werden vervolgens voortgezet. Hierbij voer
den het woord de hoeren Wagenaar (a.r.),
Effendi (comm.), Teulings (r.k.) en Joekes
(v.d.). Hedenmiddag antwoord minister
Welter in tweede instantie.
Ameland uit zijn isolement verlost
De postboot, vaart van Nes
;Anaar Holwerd.
Nadat de postboot „Waddenzee" sinds 6
Januari j.l. door het ijs niet heeft kunnen
varen, is deze gisterochtend om-half twaalf
vari den steiger t© Nes vertrokken en
gistermiddag om drie uur te Holwerd aan
gekomen. Het traject, waarover de boot
in normale omstandigheden een uur doet,
werd nu in drie cn een half uur afgelegd,
tengevolge van liet vele ijs, dat zich nog
nog op deze route bevindt.
Ameland is dus thans na &5 dagen uit
zijn isolement verlost! De vracht- en pas.
sagiersboot „Friesland" van den dienst Hol-
lumZwartehaan, die gedurende de afge-
loópen maanden in dé" bocht hij Allum
was gemeerd, heeft haar pogingen om den
vasten wal te bereiken moeten opgeven
en is naar den steiger teruggekeerd. Fan-
daag wordt opnieuw een poging gedaan om
uit te varen. Ook een beurtschipper zal
met zijn motorschip trachten naar de Frie-
sclie kust te komen. Door den Zuidenwind
blijft het ijs nog te veel langs het eiland
opgehoopt. j: j-;:'
Geen zeeslag maar schietproeven.
Verscheidene Hagenaars en vooral de in
woners van Scheveningen hebben gister
avond laat kanongebulder gehoord en luchl-
scliijnsel waargenomen. Het geluid der
schoten alsmede "ï-le flikkerende lucht-
schijnsels kwamen ver uit zee, iu verband
awarmede velen de conclusie trokken, dat
onder onze kust een zeeslag werd geleverd.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat
deze veronderstelling naar het rijk der fa
belen moei worden verwezen en dat het
geluid der schoten en de lichtschijnsels af
komstig zijn van scliietprocven, die nabij
Wassenaar zijn gehouden.
Brug werker, door trein gegrepen en
om het leven gekomen.
Gistermiddag om half vier is op de
spoorbrug over de Oude Maas te Dordrecht,
de 44-jarige. bru'gwerker P. van Ettou,: wo
nende in de Vondelstiraat te Dordrecht,
door een electrisehen trein gegrepen. Het
slachtoffer was op; slag. dood. -
De man, die werkzaamheden verrichtte
aan de brug, had den naderenden trein niet
bemerkt.
- Het stoffelijk .óvcrscliot van liet slachtob
fer is.iiaar het'gemeentehuis te Dordrecht
overgebracht. I
Motorschip gezonken.
Gistermiddag is 'liet motorschip „Theo
dora",. schipper Van Helden hij de Maas
band gemeente Stein (Limburg) gezonken.
Het schip was meV-een lading fosfaat
op weg van België naar Wageiiingen. Het
is bjj de Maasband lek gestooten. en binnen
vijlf minuten gezonken.De schipper en
een -loods konden zicli met een roeiboot
redden". De „Theodora" meet 290 ton.
