De spionnage-affaire te Schiebroék
TWEEDE BLAD
SCHiEDAMSCHE COURANT
Ameland uit zijn isolement bevrijd
mê
JRechtazali'eu.
Vijf jaar gevangenisstraf tegen beide
verdachten geeischt
w,,B ,.11, ,M----- WÊISmË
i sast 1 s
Gemengd Mieww-s
Hachelijk avontuur van
een militairen vlieger
De „eeuwige" zaklantaarn
Kruiend ijs in het liselmeer
Spoorwegramp in Japan
r.
SU-
tlililllif1
WmÊÊmm
Gistermiddag heeft de Rotterdam-
scbe rechtbank de spionmagezaak be-
hancleld van den '47.-jarigen marconist
P, C. B., die in. zijn woning te Schie.-
- broek een zendapparaat had, waar-
mede-bij neer- en bodemberichten naar
Duilschlaïid zond; Tevens stónd" te-
recht de 35-jarige Duitsche journalist
H.DrevêSj ;die B. er toe had' aan-,
gezet.
Den Nederlander was ten laste gelegd,
dat hij art. 1CH) van het Wetboek vam Straf
recht had overschreden, n.l. het in ge
vaar brengen van onze neutraliteit en over
treding van art. 21 van de neutralitèits-
proclamatie, waarin staat, dat het verbo
den i s zendapparaten te exploitéeren ten
dienste van oorlogvoerende buitenJandscne
mogendheden.
Na een uitvoerig verhoor eisebte mr.
H A. I Reumer, de vertegenwoor
diger van het O. M., tegen beide ver-
dachten een gevangenisstraf van vijf
jaar, met- aftrek van de preventieve
hechtenis.
-.-B.;- die; 'oorspronkelijk oen- groot pen
sion te Amsterdam, dreef, vertoefde in
September1938 té Dussëjdorp' in Duitsch-
larul én maakte 'hier kennis met dén
Duitschengeheimen inlichtingendienst ea
werd - kórt hieropdoor deze instantie als
spion naar Frankrijk gestuurd. Toen zijn
taak -geëindigd was, keerde hij terug én
ontving het verzoek "ergens in. dé buurt
van Rotterdam één' kortegolfzend 'oeste' te
plaatsen en - doormiddel hiervan, weér-
en bödemberichten naar DuitscRani te
zenden. B. nam dit aan en vèstigd'c zich
aan den Molensingel te Schiebroek. Er
werd een contract opgemaakt,.waarin stond,
dat B. per maand' f 250, benevens ver
goeding van zijn onkosten zón ontvangen
en dat hij tweemaal pér dag in een be
paalde code zou zénden. Het zendappa
raat werd hem op 1 November 1939 van
DuitschJana uit toegestuurd en B. mon
teerde het, geheel alleen,, onder den vloer.
Op een golflengte van/.50 meter zend' B.
toen dagelijks, n.l. 's'morgens en .'s avonds
omstreeks 7 uur, berichten irL een .afge
sproken, steeds" ivissél ende, code over'het
weer, de bewolking; het zicht, de baro
meter- en thermometers tand, de bodemge
steldheid, enz. y/i".. _r
'2óó nii en"darf oAtvirrg'BT""Vah- den ge
heimen dienst berichten, dat alles goed
overkwam. Ook* mét de salarieering liep
alles. vlot. B. werd maandelijks vooruit
betaald. Voor de maand November kreeg
hij het geld toegezonden. Begin Decem
ber ontving hij een telegram, ondertee
kend met „Bommer", dat iemand het ho
norarium overde maand. December zou
komen brengén. Hiertoe'móest .Hij op 11'
December in >,Lido' te - Amsterdam- zijn.
B. ontmoette hier Bommer", dié; later
de journalist Drevés bleek te zijn.' Deze
droeg hém'het geld af. én deelde medé,
dat B. ergens een schroefje in het toestel
wat vaster moest draaien. Dan zou de
ontvangst nog beter worden.
Alles ging goed, tot de politie argwaan
kreeg en op 21 December een inval dééd;
Rijksrechercheur F. C. Grondel én .ir.; A.
C. Mc-isert, opsporingsambtenaar van de
.radiocontrole der P.T.Tr, drongen het pand
aan den MolensingeJ binnen .en deden, huis
zoeking. B. ontkende een zendappaiaat in
zijn woning té hebben, doch tóen de beide
heertn een seinsleutei ontdekten, was het
toestel - spoedig gevonden.. B,,vernietigde
de. gehpiru© constructie, doch kon niet Vér-'
hinderen, éliat een onderdeel van de code
in besiag. genomen werd.
B. werc ópgesloten. in liet huis van be-:
waring --"éift ontving daar zijn salaris -yóoi.
Januari, benevens f60 onkostenvergoe
ding en nog wat later een koffer met
droge batterijen.
Bij het verhoor van den rechter-eom-
missaris gaf B. toe, dat hij het gewicht
van dezo berichten voor 's iands neutrali
teit wel degelijk had' beseft.
'Op de terechtzitting bevestigde rijksre
chercheur Grondel de feiten. Gok if. Mel-
sert verklaarde met den' heer Grondel hét
"huis te zijn binnengedrongen én hier öp
aanwijzing van de seinsleutef hét toestel
te hebben gevondén. Het apparaat kon niet
gebruiktworden als ontvanger.
- Het requisitoir/
De officier y an justitie bracht in zijn
requisitoir rechercheur Grondel ceu'compli
ment voor zijn werk. Spr. wees ook op de
- behoorlijke houding van verd, B., die heeft
hijgedragen aan de ontwarrïmg van' de feiten
Dat de berichten bestemd ivaferi .voor
militaire doeleinden, wist"Vexd., omdat liet
hem door zijiv öpdractóglv^^^^édiiiéï
deeld. AÏs'; verzacliténde. onistandighéicl
voerde, sp®. aan, dat ,B. finaueiééï omhóóg
zat. doch., het "feithdat.5 terwijl de Neder-
la.ndsche .regeering al liet mógelijke doet
om de neutraliteit te bewaren,.: verd.lom
een handjevol geld onze onzijdigheid in ge
vaar brengt, is volgens spr. toch wel zéér
schandelijk. Verd. is wel niet de eénige,
er zijn nog meer zenders' in Néderlarid,
doch die zullen te zijner tijd wel opge
spoord worden. Hier moet getoond wor
den, hoe het een spion vergaat, onverschil
lig voor welke mogendheid hij zijn werk
verricht. De officier achtte het '.en laste
gelegde bewezen en eischte 6 jaar ge van
genisstraf iriet aftrek van de voorloopig©
hechtenis. ■■■■■-
Mr. P. Sanders, de verdediger, voerde
aan, dat verd. zeer ideologische motieven
voor zijn daadhad. Hij had het financieel
zeer moeilijk en zocht een manier om zijn
schulden at te betalen. Wel wist hij na
tuurlijk, dat men er geen geheime zender
op na mag houden volgens de post- en tele,
graafwet, doch hierop staat een maximum
straf van 6 maanden^ hetgeen verd. wel
wilde riskeeren voor zijn honorarium.
Spr. concludeerde tot vrijspraak subs, cle
mentie.
Duitsch journalist in dienst
van eonl ra-spienna ge.
Den Duitscher Dreves was ten laste ge
legd uitlokking en medeplichtigheid.
Deze man staat in dienst van de
Duitsche cohtfa-spaphnage de. zoogenaamde
„Abwehr" eii fungeert hierbijalsverbin
dingsofficier of koerier tusschén deze. in
stantie en dé spipnhérx.
Verd.- verklaarde, zoo •gehandeld te heb
ben, omdat dit hem was bevolen dooi
zijii opdrachtgevers.'
Het 0. M. wees er op, dat Dreves de zaak
als. koerier naar Nederland reisde. Spr.
ach te D.schuldig aan uitlokking,'ómdat
hSj middelen en inlicht'nge i aan B. .had
verstrekt, aan me lepJichligheid omdat hij
hem behulpzaam is 'geweest.
Ook tegen D. luidde de eiscli vijf jaar
gevangenisstraf met aftrek van de. preven
tieve/hechtenis.
De verdediger verzocht vrijspraak subs,
onmiddellijke invrijheidstelling.
Dit laatste verzoek werd door de recht
bank afgewezen. - -'
Uitspraak zal volgen óp 18 Maart. ij:
«pi
';v;- f';
"W"..: -
"S. 5 v W "f" ^,1.
s. v v 2
1 -»
'Koene sprong u't cea vliertrig
Gistenmddag" hcefr'dc^lcoiporcal-vneger
Van Berkuni, die met een twéepérsóoris les-
vliegtuig van hét vliegveld te Vlissingen
was opgestegen"; boven de Noordzee -een
angstig avontuur beleefde /-.w.
Hij geraakte in den mist verdwaald, ter
wijl zijn benzinevoorraad a.'engs slonk.
'Op het moment, dat hij meende, dat de
motor over enkele seconden zou stoppen,
en hét toestel 'iii zeezoustóften, caitdékte
hij" iii'1 de Wielingen' hét Grieksche s.s
„CórmthiatPs".-- De- piloot- vloog,; naaf liet
schip én cirkelde er la'ag' oy er heenten
einde op deze wijze dé/Aandacht' té* trek
ken, Vervolgens gaf hij de opvarenden
door middel van gebaren Te keriiien', :~dat:
hij 'het toestel wilde yeriaten. 'Ohmiddeliijk
zette de bemanning:-: eeu sloep uit, de pi
loot verliet zijn stuurhut en klom op de
cabine om yan„ eenhoogte yah omstreeks
25 meter in het water te, springen. Hij zwom
daarna 'naar dén sloepen - bereikte kor
ten- tijd later., Wissiiigen, De vlieger bleèk
geheel ongedeerd 'té zijn. -i: .l"'y y
Het vliegtuig is, ;na: iri '.zee' te ...zijn ge
stort, spoedig gezonken. -
'Met. mêde'wertdng vau de - marine zal
thans getracht vff)r4|Ö
gen, v
Een niénwc ^RJiilipsqiroducf.
Door Philips wordt een zaklantaarn in
den handel gebracht, die zijn licht niet
ontleent aan een batterij; maar aan een in
het liulsje ingebouwde dynamo. Een druk
op een hefboom, aan den zijkant van de
huls aangebracht, is voldoende de lamp
te doen branden.
DER
DIN'BDAO, 5 MAART 1940. No. 22419.
Philips dynamo-zaklantaarn.
De overbrenging van het' mechanisme
i» zoodanig, dat men zonder moeite het
dynamo-anker een toerental van 40Ó0 om-
wencelingen jner rainunt kan - geven, waar-
dioor zooveel enex'gie wordt opgehoopt, dat
het. apparaat drie tellen gelijkmatig licht
geeft. De drukbev ig kan dus in een
zeer rustig tempo - meilieden.
„Waddenzee" en „Ameland"
vlot gekomen, i
Beide booten van Vagenborg's passagiers-
diensten, de „Waddpézeo" én de „Ame
land", die Woensdag j.l. door het ijs op
den mosselbank wéöJén geschoven, zijn
gisteren vlot gekomèh en liggen thans
in de haven varx Nes. Met ingang van
Dinsdag 5 Maart zalyde geregelde dienst
NesHolwerti, welkp-isénigeh lijd door een
barkas werd waargenomen, per veeboot
geschieden. y -
De iangyerheide góederen, welke twee
maanden lang in de,pakhuizen van Wagen
borg en van de „Friesland" Sagen: opge
slagen, zijn thans: ter bestenidér plaatse,
aangekomen, Ameland is nu eindelijk uit
zijn isolement lievrijd,jtnaar de winter van
19-10 zal de eilanders nog lang hengen.
Schotsen «vér den dijk Urk
Lemmer geschoven.
Gistermiddag omstreeks ha'f vijf is liet
ijs in het IJselmeer, in den' omtrek van
Urk' gaan kruien.'1Tén;gé.vpIgé hiervan zijn
de schotsen op omgê\4e-r twee kilometer
afstand' van het voorma',ige eiland, over
een lengte van .vijftig meter over den dijk
geschoven. Thans bestaat érnstig gevaar
voor de keten opi den: dijk. Tte werking
van het ijs wordt steeds groo'cr.
Uit'Amsterdam wordt gemeld';
De kansen van hervatting va 1 het scheep
vaartverkeer over Kot Wselineer van Am-
'sterdam, uit, stijgen.-- Het Buiton-lJ js ge
iieel ijsvrij en ook Het'IJse!meer is, voor
zóóver-men van' detó'fvüiJt'tófen van Dur-
ge.rdam kan zien;4opérf^vaber:h-;y~;
Tegeii V het onbewopnd)e"''éilajid Pampus
is hef ijs gaan kruien. Het'eiland; is ge
heel met schotsen bedekt;
Bezuiden het eiland Marken is de scheep
vaartroute in het ijS' eveneens verdwenen,
Tusschén Vol en dam; Monnikendam en Mar
ken is het ijsveld nog volkomen intact
en de" verbinding tusschén den vasten wal
en het eiland wordt ook-nu noig per slede
onderhouden.
De eilandbewoners verwachtten, dat het
ijs zou gaan kruien, en hoopten zelfs op
d'eze wijze van het ijs verlost te worden,
maar gisteravond' zat het ij's nog vast.
Havenheofd vernield.
Gisteravond is tijdens den 'Noordwester-
storm het havenhoofd' te •Elbu.rg door liet
kruiende ijs locaal vernield.
Men vreest honderd en twintig
doeden.
Bij de grens, tussclien de Japansche pro
vinciën Jamagata en Niigata, heeft zich in
den vroegen ochtend een spoorwegongeluk
voorgedaan, dat, naar men vreest, 120
monschcnhet loven gekost heeft.
Eén uit zes wagous bestaande trein van
den dienst Jonezawa—Sakamati, is even
na het verlaten van ©en tunnel in het
water gereden doordat de brug, die ter
plaatse is gebouwd, door een lawine ver
nield was. De locomotief en vijf wagons
vielen 25 meter omlaag. Vier der rijtuigen
geraakten in brand.
Een hulptrein met medicamenten en am
bulancepersoneel was spoedig op de plaats
van de ramp aangekomen, doch het red
dingswerk wordt belemmerd door de hoog
liggende sneeuw.
Tot dusverre 'zijn twee lijken gevonden.
Mén heeft' 21/mensehen bevrijd, doch 3
hunner waren zwaar gewond. Gemeld
wordt, dat het geheel© .treinpersoneel is
omgekomen. 1
Slecht weer in het Noordoosten
der "Vereen. Staten.
Het geheele Noordoosten der Vereeaigde
Staten is gisteren geteisterd door zwaren
regen en door een hagelstorm. Het land
was overdekt mét -een dikke laag ijs, die op
vele plaatsen het verkeer, de toevoer van
stroom en de telefoonverbindingen stoorde.
IJzel, de ergste sedert mensclienheugenis,
veroorzaakte ontelbare auto-ongelukken. Tot
dusverre zijn twaalf doodelijke ongelukken
bekend geworden. Bovendien richtte de
storm geweldige schande aan de hoornen
aan.
De koude in Jlongarije.
Bijna alle wildsoorten in Hongarije heb
ben ontzaglijk te lijdén. gehad van de bui
tengewone koude, die tengevolge heeft ge
had', dat van bepaalde diersoorten de helft
is gestorven. In liet - bizondér is de sterfte
groot onder de patrij'zen, fazanten en
reeën.
De twee postbooten „Ameland" en „W addenzee", die de verbinding met Ame
land tot stand zouden brengen, liepen op een mosselbank. Na een gedwongen
verblijf van 24 uur werden passagiers en post met een. sloep van'boord ge
haald'en per barkas naar het eiland gebracht. Hiermede werd de eerste ver
binding na twee maanden; weer hersteld.
i
'mi
Op een terrein aan de Vierhavenstr aat te Rotterdam is gistermiddag een
demonstratie gegeven met de eerste stukken luchtdoelartillerie van 2 c.M.
Geheel links de burgemeester van "Rot terdam mr. P. J. Oud;daarnaast de
gemeente secretaris mr. M. Smeding en de oud-Schiedammer kapitein Hage,
die van voorlichting dient.
Andermaal heeft een bom-explesie het Mrest End van Londen opgeschrikt.
De malerieele schade, welke aangericht werd, was belangrijk. Politiedeskan-
digea op de plaats van den aanslag.
- -i
Even ti.td om d*e brilleglazen schoon te „Grondig" werk. Om de mijn, die in Am-
maken. Mevrouw R,oovesei(- de eehtgenoo- sterdam gebruikt werd als collectebus voor!
te van den president der Vereenigde Staten, het Marinérampcn-fonds, tè ledigen, troïc
tijdens haar .rede voor het Ainqrikaansclie een soldaat de stoute schoenen aan en he-
Jengdcongrcsj dat te Washinglon verga- gaf zich: in het inwendige van het ove-
derde. rigens onschadelijk gemaakte zeemonster.
