wiiil
•cd t tewtukkeiï
Rewegmgsvtijheid" in de vacantie
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
binnenland
Rechtszaken
Die moeilijke neutraliteit
Geen vergoeding bij mijnexplosies
Nieuwe wending in
Leidschendamsche moordzaak?
mm
v
99
De militaire maatregelen zullen voor den
toerist geen ernstige belemmering vormen
Gemengd Nieuws
DEK
WOENSDAG 3 April 1940. No. 22442.
Waarom het een wel en het
ajnler niet?
Hét "(s,d'./' lid der. Tweede Kamer,' "dé
'heer van der Goés .van Naters,.heeftaa.n
'den minister van justitie,de volgende schrif
telijke vragen gericht::
Is de minister bereid, mede te deelen,
welke de wettelijke basis, is van de in-
beslagneming van exemplaren van -.Hér-'
marm 'Ttauschning's boek Gesprekken met
Hitler"' en welke leiten daartoe aanleiding
gaven? l
Is hei den mim'ster bekend; dat in Ne:
dcrland, o.a- door de Deutsche Buchband-
lung en de winkels van hét ból wérk (voor;
matigedriehoekswinkels), grafnöfoonplaten
ten verkoop worden aangeboden, waarop ge-
registréerd is een Duitsch oorlógslied van
'agressieve strekking, getiteld: „NVir fahren
gegen' Engeland?"
Acht- de minister dit toelaatbaar en is
hij voornemens wanneer dit niet het
gevat is daartegen maatregelen te ne
men?
Slechts tegemoetkoming - voor
zwaar - getroffenen; -
1 Naar het Vaa. verneemt, zal het de
partement van defensie, op advies van den
'landsadvocaat, geen vergoeding van schade
uillceereti aan hen, wier bezittingen door
mijnexplosies schade, in welken vórm ook,
hebben geleden. Men, gaat hierbij uit van
het slandpunt, dat de staat alles in liét
werk stelt om dergelijke explosies té voor
komen.
Wel is echter de regèeritig bereid,' zon
der eenige verplichting, een tegemoetko
ming te verleenen aan licii, jdie door ©en
dergelijke explosie onevenredig. zwaar, zijn
'getroffen ir. hun bedrijf-of anderszins.-Het
•algemeene beginsel is echter, dat geen ver
goeding behoeft te worden verleend'.
- Prins Bernltard te Amsterdam.
Z.K.H. Prins Bernhard heeft, vergezeld
door zijn waarnemend adjudant, luitenant-
kolonel II. J. Pliaff, heden namens H.M.
de Koningin een bezoek gebracht aan-de
centrale magazijnen van militaire: kleeding
- enuitrusting te Amsterdam.
Honderd toniNfeilcrlandscho boternaar
België.
Ten einde te voorkomen, dat de boter-
prijs zal stijgen, 'als gevolg" van de prij
zen van net veevoeder, zullen de contin
genten voor den invoer van boter wor
den verhoogd. Nederland zal' een aanvul
lend contingent van 100.000 k.g. boter
leveren. Er wordt geen enkele audere maat
regel onder oogen gezien, ten einde een
prijsbederf te voorkomen, welke nadeelig
zou zijn voor den Belgischen landbouw
en het algemeen belang.
Belgische kolen voor Nederland worden
duurder.
De bizondere situatie op de Belgische
.stecnkolcnmarkt heeft een prijsverliooging
gewettigd voor het buitenland .bestemde
steenkolen. Met ingang van 1 April zijn
de prijzen voor Frankrijk met 10 frank:
per Ion verhoogd.
De steenkolen, welke naar Nederland
worden verzonden, zullen met fr. 20.50
•worden verhoogd. Sommige soorten brand
stoffen zullen met 20 frank worden ver
hoogd.
Wetsontwerp instelling van ecu Leening-
fonds aangenomen.
De Eerste Kamer heeft gisteravond het
wetsontwerp tot instelling van een Lee-
ningfonds zonder debat en zonder hoofde
lijke stemming aangenomen.
Een extra tank moest gevuld worden hij
het vertrek van het eerste vliegtuig van
Schiphol, dat gisteren den lnchtdienst Am
sterdamLissabon opende.
Een gcruchtj dat de uitspraak
va.u de rechtbank niet heeft kun-
nen opschorten.
Vlak voor de uitspraak in de zaak tegen
den 29-jarigen R. A., die gisteren, door-dé
Haagsche rechtbank wegens moord op den
veehouder Van; der Horst tot levenslange,
gevangenisstraf Is...veroordeeld,., iser. éen.
gerucht opgedoken, hetwelk - betrekking zou
hebben op een eventueelen mededadier.
Dit gerucht is-; ter .kennis-van .-dqn ^pro-
cureur-generaai gebracht,, die .zoóals
vanzelf - spreekt in .een. dergelijke, ernstige
zaak een grondigonderzp^k-.rdstelt, naar
dé ..waarde, - welke -.-aan.-dit
worden, toegekend. Inmiddels heeft de of
ficier van justitie, géén.''aanleiding ;gevon:
den opschorting jvam die uitspraak van de
rechtbank.te vragen. Daar verdachte's ver
dediger, mr. R. Kokosky, liooger beroep
beeft aangeteekend;, kunnen, éventueele
nieuwe aanwijzingen in deze zaak nog bij
de behandeling':'voor hetHaagsche ge
rechtshof naar voren worden gebracht.
Nader meldt men ons:
Tot levenslange gevangenisstraf veroor- j
deelde gisteren de Haagsche rechtbank den
jeugdigen R. A.,» omdat hij den vee-koop-)
man C. v. d. Horst opi Vrijdag 27 October
zou hebben vermoord en beroofd.
Een uitspraak, die door den verdedi
ger, .mr.. Rob.: Kokoskyj geenszins werd.
verwacht, omdat, zooals wij vernamen, -
een nieuwe getuige, een rijwielban-
delaar uit Oegstgeest;- zich-bij de po-
litie heeft aangemeld,- dié médedce-
lingen heeft gedaan, dié kunnen
wijzen op. het bestaan van een mede-
dader, een zekeren ;..Ane", zooals
verd. hemsteeds heeft genoemd,
Verd.'immers beeft van den aanvang, af
volgehouden, dat, hij- wél bij 'den roof
moord'aanwezig is geweest, maar'dat die
'gepleegd is door zijn tijdelijken compag
non iri de mi's'daadj zeteren „Arie". j.
Van dezen '.„Arie", wiens bestaan door
niemand deugdelijk kon worden bevestigd,
.wist verd. n'odh; den achternaam, noch
de woonplaats. 'Wel kon hij een signale
ment geven.
Politie en justitie slelden alles in liet
werk om den geheimzinrugen.-,,Arie", dié
volgens .verklaringen: van 'den thans veroor
deelden éer&atd.itè^iroofddader-- zoo-zijn^ op
té" speren.' Het gelukte niet. Meer en meer
stelden rechter-commissaris en O. -M... zich
op het standpunt, datverd.- de eenige
dader was en dat „Arie" een figuur was,
ontsproten aan de fantasie van den ver
dachte. Gezien de uitspraak, die de recht
bank gisteren gaf, deelde dit college deze
meening volkomen.
He mysterieuze „Arie".
Veertien 'dagen geleden las de rijVviel
handelaar uit Oegstgeest de uitvoerige ver
slagen van de terechtzitting in de bladen,
Hij werd getroffen door een verklaring van
verdachte: „Ik had op dien 27en October
een afspraak gemaakt met „Arie" om heni
te twee uur 's middags bij het viaduct te
Oegstgeest te ontmoe'en. -.
Terstond herinnerde de rijwielhan
delaar. zich, dat dien middag" te onge
veer, half twee een jeugdigemilitair
in. zijn werkplaats was gekomen met
een zonderling verzoek: „Ik heb geen
verlof, maar ik wil graag vandaag naar
huis. Hel|p mij en,laat mij me hier
verkleeden.Ik heb mijn burgerplunje
bij me".
0 v" m
De verheffing van den nieuwe» suljan van Djokja, Goesü Baden Mas Dorodjaloen in den kraton Siti Hinggil,
geschiedde; met Indrukwekkend Oostersche ceremonieel. De verhetfingsrede werd uitgesproken door dar. Adam,
gouverneur van. Djokja, naast den sultan. I i I
De. gerégelde KV L.
dirnst Amsterdam—LiS--
sabon, in aansluiting'-ólpif
de trans-a fïautLsckc G1 ipi
pers is gisteren offico:
cel geopend,, waardoor
een snellere. postverbin-.j
ding metAmerika- JnioSj
gelijk- zal zijn. De startr
van het eerste vliegtuig.
op Schiphol.
KÏiïié
De rijwielhandelaar had geen bezwaar,
het viel hem echter op, dat de man ze
nuwachtig was, maar hij schreef dit toe
aan het feit, dat de militair er tusschen
uit kneep en bang was gesnapt te zullen
worden. Tegen half zeven was hij1 nog
zenuwachtiger dan 's middags, teruggeko
men om zich weer in uniform te steken.
De rijwielhandelaar had eerst hoewel
hij de houding van den man verdacht vond
geen aandacht aan dezo geschiedenis
geschonken, noch de-ze in verband gebracht
met de Leidschendamsche moordzaak. An
ders werd dit echter toen hij las over de
afspraak bij bet viaduct te Oegstgeest, een
plaats, die diebt bij zijn woning is gelegen
Twaalf dagen geleden wondde de Oegst-
geester zich tot do politie in zijn woon
plaats. Tot -zijn verwondering hoorde bij
echter later niets meer van de zaak. Een
paar dagen later stelde bij zich via iemand
anders, een familielid, in. verbinding met
den minister van justitie, dié don pro
cureur-generaal in Den Haag op de hoogte
stelde, waarna de inwoner van Oegstgeest
nader werd gehoord.
Ook de verdediger, urn, Rob. Kokosky,
heeft een onderhoud met den rijwielhan
delaar gehad en van hém een schriftelijke
verklaring gekregen. De rechtbank heeft
echter van diens verklaring nog geen ken
nis kunnen nemen'. Het signalement, dat
de rijwielhandelaar van den militair, dié
zich in zijn werkplaats verkleed hééft, ge
geven heeft, zou op verschillend© punten
overeenkomen met dat' wat Verdndné van
den mysterteuzen „Arie" geeft.
TANDPASTA
Van militaire zijde meldt men ons:
De naderende zomer zal in ons land als
vacantieseizoen een- heel ander beeld ver
toonen, dan in vredestijd! De-grenzen mo
gen dan al niet gesloten zijn, toch zal de
overgroote meerderheid der vacantiegan-
gers naar alle waarschijnlijkheid reis en
verblijf dit jaar niet uitstrekken tot buiten
onze grenzen. Binnen die grenzen echter
kan ieder zijn 'vacantiegenot zoeken in het
landschap of de streek van zijn voorkeur,
en zal liij kunnen kiezen tusschen zeekust
en vasteland, tusschen de eilanden in Noord
en Zuid, tusschen boscli en hei, polder- en
heuvelland.
Kleine opoffering-.
Het is echter onvermijdelijk, dat do
militaire activiteit hem hief en daar
in, zijn bewegingsvrijheid - zalbeper
ken. Toch zullen deze beperkingen niet
van dien aard zijn, dat hijeen en
kele uitzondering daargelaten er
daarom van behoeft af te zien zijn
vacantie in deze of gene plaats door
te brengen. Een enkel schilderachtig
wegje zal hij afgezet vinden, een enkel
stuk strand zal hij niet kunnen betre
den/zijn foTo-toestel zal hij1 zeer ze
ker niet overal vrijelijk mogen gebrui
ken, maar deze kleine beperkingen
van zijn persoonlijke vrijheid moge hij
dan opvatten als zijn dèel van de op
offeringen, welke ieder Nederlander in
deze dagen voor zijn land heeft te aan
vaarden, en ais een bewijs van de hoo-
ge mate van paraatheid vtan een weer
macht, die op iedere eventualiteit is
voorbereid.
Van. verschillende zijden i3 reeds de
vraag gesteld, of de militaire autoriteiten
niet een min of meer gedetailleerde opi-
gave kunnen verstrékken van de plaatsen,
die men op deze gronden heter zou kun
nen vermijden als vacantleoord. Militaire
overwegingen maken dit helaas ondoenlijk,
maar een bezwaar behoeft dit in feite voor
niemand op te leveren.
Immers de beperkingen, die de toestand
der .meantiegangers in: sommige plaatsen
zon kunnen opleggen; zijn niet zoo ingrif-
!Pétt'd, dat publicatie 'daarvan velen zou
afefprfkkqn;^ Hef publiek kan 'dan q^k! geen
b'efep rèad gegevehwérden dan. 'deze:
Laat uw vacantiegenot door eigen voor
keur voor streek of plaats bepalen en niet
door wellicht geheel ongemotiveerde angst,
dat ge ergens terecht zult komen, waar ge
geen voet moogt verzetten. Bedenk, dat
militaire voorbereidselen ook daar getrof
fen zijn, waar ge deze als leek allerminst
had verwacht, en dat een weinig hinder
lijk verbod, waaraan ge in de eene plaats
dacht te ontkomen, u juist in een andere
plaats kan treffen.
Kiest l^jdig uw verblijf, opdat ge
niet o(p hot laatste oogenblik tot de
teleurstellende conclusie komt, dat nu
juist het hotel of pension, dat ge spe
ciaal had uitverkoren, door de militaire
overheid gevorderd is. Dit kan welis
waar ook later nog gebeuren, maar ten
zij de omstandigheden zich sterk moch
ten wijzigen, is de kans daarop gering.
Bodenk bij uw keuze echter, dat een nor
maal functionneeren van de openbare ver
keersmiddelen in de drukke vacantiemaan-
den juist uit militair oogpunt gezien van
groot belang -is.
Plan-Gou<lri.ian.
Vergeet niet, dat een samendrommen
van tienduizenden vacantiegan gers in en
kele plaatsen, waar de leek geheel meent
vrij te zijn in zijn bewegingen, bet verkeer
in groote gebieden overbelasten, en wel
licht zelfs ontwrichten kan," tot schade van
onze defensieve paraatheid. Het plan-Gou.
driaan tot spreiding van de vacanties lx>-
oogt hieraan tegemoet te komen door de
stroomen vacanüegangers niet allen in den
zelfden tijd door Nederland te laten trek
ken. Het publiek zelf kan hier echter ook
medehèlpen, door naast deze spreiding in
den tijd ook een spreiding in plaats te be
werkstelligen. Verspreidt uw vacanties daar
om over bet geheele land, zooals ge vroe
ger deedt, zonder uw keuze te laten be
ïnvloeden door de vrees voor eve'nlueele
militaire maatregelen, en wanneer ge dan
toch gedwongen mocht zijn een miniem
deel van uw bewegingsvrijheid op te ge
ven, bedenk dan boe gering dit offer is,
in vergelijking met de offers, die van
anderen worden gevraagd. De soldaat op.
zijn piost, die uw auto aanhoudt of uw wan
deling onderbreekt, heeft na zijn dienst
bewegingsvrijheid van Eet middag- tot
het avondappèl, gij echter hebt gedurende
een heele vacantie ieder uur van den dag
h ewegi n gsvrijheid
Moterrijder botst tegen auto.
-Gisteravond' 'is de motorrijder- A> uit Til
burg op den rijksstraatweg 's-Hertogenè
boschGrave,' ter hoogte van' bet kruis-
puut te Ileesch, in voile vaart tegen eemi
tegemoet komende militaire vrachtauto ge
botst. De motorrijder sloeg eenige keereail
over den kop en werd1 zwaar géwondl op
genomen. Met een ernstige hersenschud
ding en zwaar gewand aan het gelaat is
de ongelukkige naar een ziekenhuis te Til
burg vervoerd1.
Tegen den militairen chauffeur, die zon
der richting aan te geven, een zrjweg wil
de inslaan, waardoor de motorrijder den
weg werd afgesneden, is proces-verbaal
opgemaakt.
Sl&ldag in New-York voorkomen.
John Lewis, de leider van het congres
voor de industrieele organisatie, d'ie gis
teren te New-York is aangekomen om dé
onderhandelingen te voeren met betrek
king tot een staking brj den ondergrond!-
schen spoorweg te New-York heeft ver
klaard, dat de arbeidstoestand daar en op
andere doorgaande lijnen op bevredigende
wijze is geregeld en dat het daarom niet
tot een staking zal komen.
De overstrooiuingcn in PeniLsylvanië.
Reuter meldt uit Wilkesbarre.
Gisteren is het peil van de Susquehanna
eenigszins gevallen. Intusschen zijn ploegen
mannen op koortsachtige wijze bezig de.
dijken met zandzakken te dichten en te
versterken en huisraad weg te halen uit
de laag gelegen streken uit voorzorg tegen
een mogelijke nieuwe onverwachte stijging.
Gedeelten van den slaat. New-York bij
Albany, Binghamton en Syracuse staan ook
onder water tengevolge van overstroomin'-
gen van do Susquehanna en de Cibenago.
Het water keert thans naar de rivier
beddingen terug.
Belgisch tankschip onder Middelkerken op
zandbank gcloopcn.
Gisteravond is een. Belgisch "motortank-
schip, dat met een lading stookolie en
petroleum van Nederlandscb-lndië op weg
was naar Amsterdam, in de Belgische ter
ritoriale wateren ter hoogte van' Middel-
kerken op een zandbank gcloopcn.
Teg assistentie uitgevaren sleepbqoten
hebben het tankschip niet vlot kunnen
brengen.
Brand aan -boord van de Manhattan.
Havas meldt, dat aan boord van bet
Amcrikaansche 'schip „Manhattan", dat in
dé haven van Genua ligt, een begin van
brand is ontdekt.In een der ruimen had
een kist phosphor vlam gevat.
Een tiental personen had een rookver
giftiging opgeloopén en moest in een
ziekenhuis worden opgenomen. De brand:
weer van Genua was het vuur in een half
uur meesier.
