In Noorwegen is de
toesta n cl onveranderd
Engeland waarschuwt Zweden
EERSTE BLAD
BADEN - GEYSERS
Donderdag 18 April 1940
De positie van Nederlandsch Indië
SB
Fa. C. C. van der Heyden
H.lf. Schiedamscha Kleedinpagazijnen
Deze courant rarsohQnt dagelijks, met uit-
tendering van Zon- en Feestdagen.
Prjja per kwartaal f 8.—; franco per post
f 2.50. Prijs per week: 16 ots. Afzon
derlijke nummers 4 ots. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor bet eerstvolgend num
mer moeten vóór elf nnr aan bet Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór t> uur,
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
938te Jaargang,
No. 22455
Tal. Mo. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN), TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Havas seint:
De haven van Narvik heelt var; de
bombardementen nog niet veeï geleden.
De Euoelschen beheerschen de stad
thans volkomen.
Volgens berichten, die de Zweedsehe
bladen van particuliere zijde hebben
bereikt, zouden de Duitsche troepen er
de voorkeur aan geven, de wijk) te
nemen naar de Zweedsehe grens, lie
ver dan in handen der Engelschen te
vallen. Viji Duitsche soldaten zijn de
'Zweedsehe grens gepasseerd.
Naar hei Noorsche Telegraafagenl-
schap meldt, zijn 'te Hoenofors voor
het eerst Duitsche tanks gezien.
Reuter meldt nog omtrent de situatie
in Noorwegen, dat, naar verluidt, in de
haven van Narvik en op de reede van
Narvik en van Ilarstad, ten N.VV. van deze
stad, Britsche oorlogs- en troepentransport
schepen van aanzienlijke sterkte liggen.
Men gelooft, dat thans op ongeveer 100
K.M ten N.O. van Oslo de grootste slag
sedert het begin van den inval aan den
gang is. Een Zweedsehe correspondent te
Kongsvinger meldt, dat de Noorsche en
Duitsche voorposten den geheelen. dag in
actie zijn geweest
- De geheele spoorweg van Drontheim naar
Stoilicn aan de Zweedsehe grens, is, naar
het schijnt, ia Duitsche handen, doch hij
wordt door een zeer geringe troepenmacht
bewaakt.
De kanontien van het fort Hegra, dat
door Duitsche vliegtuigen is gebombar
deerd, zouden zich niet meer laten hooien,
doch het schijnt, dat Hegra zelf nog
■-leeds in Noorsche. handen is.
-Be* over de.- Zweedsehe,-grens
getrokken Noren.
Het Zweedsehe Tel. Agentschap meldt
uit Lulea*
Het Noorsche contingent, daL in het ge
bied van Narvik de Zweedsehe grens is
overgetrokken, bestond uit SS man, waar
onder 1G gewonden De Noorsche troep
bestond oorspronkelijk uil 200 man, die
zich langs de spoorlijn terugtrokken, teen
Narvik door de Duitschers werd bezet. De
Noren werden bij Bjoernfell door eenige
honderden Duitschers verrast. Zij moesten
zich op do Zweedsehe grens terugtrekken.
Men gelooft, dat een deel dor afdoe ting in
Duitsche handen is gevallen en groote
verliezen heeft geleden. Voorts wordt be
vestigd, dat de Duitschers de geheele spoor
lijn van Drr.i theim naar Storlien in. Zwe
den controleeren. - j
Noorsch legerbericht
Het Noorsche hoofdkwartier, dat zich
ergens ra Noorwegen bevindt, publiceert
volgens hex Zweedsehe Telegraafagentschap
het volgende communiqué
In het Zuidoosten, zijn Noorsche troe-
pen onder bevel van generaal Erichsen
de Zweedsehe grens ovei getrokken. Zij wer
den geïnterneerd. Kongsvinger is in han
den van don vijand gevallen. Noorsche
strijdkrachten trekken naar het Noorden
terug. Onze troepen hebben aan beide zij
den van het Mjoesmeer hun posities ge
handhaafd Bij Hakadal hebben detachemen
ten skitroopen den vijand groote verliezen
toegebracht. Wij hebben ongeveer 150 ge
vangenen gemaakt
Verscheidene Duitsche vliegtuigen wer
den omlaag geschoten'. De positie der Noor
sche troepen in andere deelen des lands
is onveranderd.
0e strijd in de lucht
Britsdie luchtaanval op
vliegveld Drontheim.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt mede:
Gisternacht is het vliegveld te Dront
heim door zware bommenwerpers van de
Britsche luchtmacht gebombardeerd. Men
zag als gevolg daarvan een groeten brand
uitbreken. Ook een vijandelijke basis voor
watervliegtuigen in de nabijheid werd ge
bombardeerd".
De Duitsche luchtaanvallen op
de Britsche zeestrijdkraehten.
Het D.N.B. meldt:
Bij de luchtaanvallen voor de Noorsche
Westkust is gistermiddag de Britsche vloot
wederom een zware slag toegebracht. Een
Britsche kruiser kreeg een voltreffer van
oen bom van het zwaarste kaliber en zonk
onmiddellijk. Nog twee kruisers werden be
stookt met in totaal drie voltreffers van.
hel zwaarste kaliber. De bommen veroor
zaakten zoo zware vernielingen, dat de
schepen waarschijnlijk den terugtocht over
de Noordzee naar een Britsche haven niet
meer zullen kunnen volbrengen.
Vliegveld te Slavanger door Brit
sche vloot gebombardeerd.
De Britsche admiraliteit deelt mede:
„Gisterochtend1 vroeg is het vliegveld ran
Stavanger gedurende een uur en twintig
minuten hevig gebombardeerd door onze
-vlootstrijdkrachten.
Toen de schepen van deze operatie terug
keerden, werd een kruiser door een bom
getroffen Hij liep eenige schade op, doch
zet de reis naar do thuishaven voort".
Britsche duikboot door vliegtuig
vernield.
Op den 15ea April werd! een Britsche
duikboot, welke onder water voer, aan de
Zuid Westkust van Noorwegen waargeno
men door een Duitsch watervliegtuig, al
dus deelt het D.N.B. mede. De Duitsche
machine daalde tot enkele meiers boven
zee en liet met korte onderbreking bom
men vallen. Twee meter achter den peris
coop getroffen, sloeg de boot achterover.
Weldra bedekten olievlekken en wrakstuk
ken de plek waar de duikboot gezonken
was. Het Duitsche vliegtuig wachtte eenige
©ogenblikken om naar boven komende
vijandelijke matrozen aan boord te nemen
en keerde dlaarna naar zijn basis terug.
(Hier is sprake van het vergaan van de
Thistle, welke gisteren reeds door de En
gelschen als verloren werd' opgegeven. Red1.)
Ook Fransche troepen naar
Noorwegen?
In een door het Duitsche Nieuwsbureau
uitgegeven commentaar op het legerbericht
van gisteren wordt vermeld, dat berichten
ontvangen zijn, volgens welke Fransche
troepen op weg zijn naar Noorwegen.
Van fiet Westfront
Het Fransche avondlegerbericht luidt:
„Laat in den nacht bedrijvigheid van
de afdelingen, die met den. vijand in
contact zijn, in het gebied ten Westen
van de Vogezen."
HET CENTRUM NARVIK
De „Scharnhorst" beschadigd
Reuter meldt uit Stockholm:
Iemand, die onlangs uit Noorwegen, is
teruggekeerd, heeft medegedeeld, dat het
Duitsche oorlogsschip „Scharnhorst" be
schadigd in de Rissa-kreek bij Drontheim
ligt. Het voorschip zou onder water liggen.
In de haven van Drontheim ligt een Duit
sche kruiser aan den grond, evenals drie
torpedojagers.
Het vergaan van de Thistle.
De duikboot Thistle is de vijfde Englsche
onderzeeër, die in dm oorlog is vergaan.
De andere vier waren de Seahorse, de
Undine, de Starfish en de Oxiey, welke
laatste vernield1 werd: door een bij onge
luk ontstane ontploffing.
In het begin van den oorlog had! Enge
land 57 d'uikbooten ea Duitschland naar
schatting 71. De Duitsche verliezen tij
dens den oorlog worden verschillend ge
raamd. Sommige autoriteiten stellen ze op
zestien.
Duitsche opsomming van de
Engelsehe verliezen.
Volgens het „Zwólf Uhr-blatt" hebben
de Westelijke mogendheden in zes dagen
alleen in de Scandinavische wateren 4
slagschepen, 2 slagkruisers, 3 zware krui
sers, 3 kruisers, I vliegtuigschip, 9 tor-
pcdobcotjagers, 7 duikbooten, 7 transport
schepen en 24 vliegtuigen verloren.
Finsch stoomschip vermist.
Het 2300 ton metende Einsehe s.s. Signe
uit Mariënham wondt met de 19 opvaren
den vermist. Het schip was op 29 Maart
van Stockholm naar Engeland vertrokken.
Decnsche, Noorsche en Zweedsehe
schepen vastgehouden.
Het Pritsche ministerie Yoor de econo
mische oorlogvoering deelt mede, dat met
het oog op den toestand in Noorwegen en
Denemarken 30 schepen op bevel van het
ministerie zijn vastgehouden, om. 14 Noor
sche, 7 Deensche en 6 Zweedsehe.
Noorsch vrachtschip vermist. Voor
Hi Yokohama is men ongerust over het
6029 ton groote Noorsche vrachtschip Rin-
da, van de W. "Wl Wilhelmsen Cy. Het
schip is over tijd.
De Rinda is met 3000 ton klipeout uit
Europa aan boord op 10 April uit Sjimo-
noseki naar Yokohama vertrokken, waar het
schip op 13 April had moeten aankomen.
Cross over Italië en Zweden
De Britsche minister van economische
oorlogvoering, Cross, heeft gisteravond te
Sheffield een rede gehouden, waarin hij
o.a. heeft gezegd:
Wij hebben geen reden om aan te nemen,
dat Italië anders dan als een neutraal land
wenscht behandeld te worden en wanneer
dit zoo is, dan moet dit land [talie verzoe
ken zich ook als zoodanig te gedragen.
In denlaatsten tijd evenwel beeft
de Itaüaansche pers een toon tegen
dit land aangeslagen, welke alleen vij
andig genoemd kan worden en dit doet
ons nadenken over de houding van
Italië jegens ons. Wij hebben geen
ruzie met Italië en we wenschen vrien
den te zijn, doch wij zijn een volk, dat
duidelijk spreekt en we zouden graag
willen weten, wat we van Italië moeten
denken.
Cross zeide verder te veronderstellen,
dat Duitschiand binnen een maand ver
moedelijk Zweden aan zal vallen ln het
Westen staal Hitier voor een stalen wal
en het is niet waarschijnlijk, dat hij zich
hiertegen zal werpen. ITet is waarschijn
lijker, dat hij de zwakke neutralen op zal
slokken om zich meester te maken van
hun voorraden en met het doel de Brit
sche scheepvaart aan te vallen.
Hij heeft het meest te vieezen van de
latente kracht van de hulpbronnen van
het „Britsche imperium. - Duitschland kan
COLBERT COSTUUMS VGRMHGUOEHD
19.75 - 24.50 - 29.50 - 35,00
SOLIDE CQSTBUMS reeds vanaf f 10.50-12.75
Voor Uw BEHANGWERK
Ruime Reuze uil de nieuwste staalcollectie
W. S. DE GOOYER,
Bsddenmakerij,
Ingeval van een aanval op Nederland.
Amerikaansche en Japansche belangstelling
-—-Reuter meldt uit,-Washington
De Vereenigde Staten 'bobben een
beroep gedaan op andere landen, in
het bizonder op Japan, den sla'us quo
van. Nedorlandsch-Indie te eerbiedigen,
ongeadA wat er gebeurt ten aanzien
van Nederland
Dit is gebleken uit een oflicieele
verklaring, welke Cordeli Huil, de
Amerikaansche minister van buiten-
landsche zaken, gisteren heeft afge
legd
„Een inmenging in de binuenland-
sche aangelegenheden van Neder
landse!) Indie of eenige wijziging in
den status qub vaa dezen archipel op
een andere wijze dan laags vreedzamen
weg, zou schadelijk zijn voor de sta
biliteit, den vrede en de veiligheid,
niet slechts in de zone van Neder-
landsch-Indie, maar in liet geheele ge
bied van den Stillen Oceaan."
Aldus verklaarde de minister, wiens be
toog een antwoord was op de j.l. Maan
dag ataelegde verklaring van den Japan-
schen minister van builenlandsche zaken,
Arita, die uitdrukking gaf aan de bezorgd
heid van cte Japansche regeering over het
behoud van den status quo in Neder-
landscn-Indie.
De verklaring van Cordctl Huil luidt
verder als volgt
Elke wijziging in den status quo van Ne
derlaudsch-Indie zou rechtstreeks de belan
gen van vele landen raken. Nederlandscli-
lndiê is van zeer groote beteekenis voor
de internationale verhoudingen ïin den ge
heelen Stillen Oceaan en vormt tevens een
belangrijke factor in den handel van de ge
heele wereld. Ik baseer mijn verklaring
op twee belangrijke overeenkomsten waar
van de een vervat was in de nota's welke
in November 1908 zijn uitgewisseld tus-
schen de Yereenigde Staten ea Japan, waar
in elk der bedde regeeringen verklaarde,
dat haar politiek erop gericht was den. be-
staanden status quo in het gebied van den
Stillen Oceaan te handhaven de andere
overeenkomst was vervat in de nota's, wel
ke de Vereenigde Staten, Frankrijk, het
Britsche rijk en Japan in Februari 1922
gezonden hebben aan de Nederlandsch©
regeermg, en waarin eik dezer vier re-
geeringen verklaarde vast besloten te zijn
de rechten van Nederland met betrekking
tot diens eilandenbezittingen in het ge
bied van den Stillen Oceaan te eerbiedigen.
Een afschrift van de verklaring van Cor
deli Huil zal aan liet Japansche ministerie
van buitenlandsclie zaken worden overhan
digd bij wijze van hoffelijkheid en ter in
formatie. 1
Het Japansche standpunt
Reuter meldt uit Tolde:
De "woordvoerder van het Japansche de
partement van builenlandsche zaken heeft
heden verklaard»
„De Nederland sche minister van buitea-
Jandscho zaken heeft uitdrukking gegeven
aan de waardeering zijner regeering voor
de Japansche houding ten aanzien van
Nedcrlandsch-Indife."
ln Tokio is tot dusveire geen - officieel
commentaar te verkrijgen belreffende de
verklaring van Hull, varum de staats
secretaris bij de andere naties aandrong
op eerbiediging van den status quo vaii
Nederlanrlsch-Jndië. De n oordvoerder ver
klaarde hecien„Wij wenschen Neder-
landsch-Indie met in vreemde handen te
zien vallen".
Nederland vraagt geen bescherming
Na-T aanleiding van het gepubli
ceerde aangaande het onderhoud, dat
de Japansche minister van buitenland-
sehe zaken, Arita, dezer dagen met den
Nederlandschen gezant te Tokio heeft
gehad, heeft, naar wij vernemen, de
Nederlanctsrbe regeermg aan de Japan
sche regeermg doen weten, dat zij Diet
voornemens is eenige vreemde mogend
heid te vragen, in geval Nederland in
Europa onverhoopt in een oorlog mocht
worden gewikkeld, om bescherming
van Nederlandsch-Indië, noch derge
lijke bescherming, mocht zij worden
aangeboden, onder opmerking, dat de
regeermg van Nederlandsch Jndie in het
onderstelde geval, zoowel in feite als
rechtens m staat is het bestuur over
die gewesten in vollen omvang te ver
zekeren en de orde aldaar te hand
haven.
Japansche gezant in Den Haag brengt
rapport uit
Het Japansche persbureau Domei meldt
uit Tokio:
Er wordt geen officieel commentaar ge
leverd op de verklaring van Huil. Vanmid
dag om 5 uur heeft echter de woordvoer
der van het Japansche departement van
buitenïandsche zaken de volgende verkla
ring afgelegd over de kwestie van Neder
landsch Indië:
Wij hebben van onzen gezant te 's-Gra.
venhage Itaro Ishii een rapport ontvangen
van de volgende strekking:
De gezant Ishii, heeft op 1G April een
bezoek gebracht aan den Nederlandschen
minister van buitenlandsclie zaken, Van
Kleffens, wien hij een uiteenzetting gaf
van de houding der Japansche regeering ten.
aanzien van de Invest ie van Nederlandsch
Indië. De Nederlandsche minister van bui
tenïandsche zaken gaf uitdrukking aan de
waardeering der Nederlandsche regeering
voor de houding der Japansche regeering en
verklaarde terzelfderlijd dat de Nederland
sche regeering niet gestreefd had naar,
nocli in de toekomst zou streven naar de
bescherming van Nederlandsch Indie door
welk land het ook zij, en dat de Neder
landsche regeering vastbesloten was om
ieder aanbod van bescherming of inter
ventie, van welken aard dit ook zij, en
komende van welk land ook, van de hand
te wijzen. j
De Nederlandsche gezant te Tokio, ger.e
raai J. G. Pabst, heeft heden een bezoek
gebracht aan den minister van buitenland
sclie zaken, Arita, en daarbij liet bovenver
melde rapport van Ishii bevestigd.
alleen ijzererts krijgen uit Zweden en lief
kan niet over het hcofd zien, dat de Brit
sche troepen in Narvik zijn en er zullen
blijven. Het is daaiom zeer goed mogelijk,
dat Duitschland Zweden aan zal vallen om
zelf de ijzermijnen te bezitten.
Ik zou zeggen, laat Zweden zorgen,
dat het niet hij verrassing wordt ge-
nomen. Wij sympathiseeren met het
Zweedsehe standpunt en we zijn be
reid te helpen, wanneer het wordt aan
gevallen, doch we moeten het vragen
alles te doen wat in haar vermogen
is om zichzelf te helpen.
We verwachten, dat het op het gevaar
zal letten en alles zal doen om het hoofd
te bieden aan een aanval.
Amerika en de Britsche blokkade
De onderhandelingen tusschen de Ver
eenigde Staten en de geallieerden over
de bloukaae, zijn thans vrijwel geëindigd.
In welingelichte Amerikaansche kringen
verklaart men, dat, van Amerikaansch
bUndpuTd bezien, met veel bereikt is. De
geallieerden, aldus zegt meu, blijven vast
houden aan liun recht tot onderzoek van
de Amerikaansche post en zij weigeren toe
te staan.' dat "zékere Duitsche producten,
die m<H van elders verkregen kunnen wor
den, worden doorgelaten. Engeland zal ech
ter wijziging brengen in het bestaande ver
bod van aankoop van kleine hoeveelheden
Amerikaansch [ruit en labak Bovendien,
zoo zegt men in deze leringen, zullen de
gealheerden voortaan geen medeJeelingen
over verbod van aankoop in do Vereenig
de Staten doen, zonder met Amerika over
leg te plegen. t
De Paus verzoekt om gebed tot
herstel van den vrede
De Paus heeft den kardinaal-staatssecre
taris, mgr. Maglio-ne, een brief doen toe
komen, waarin hij aanbeveelt, dat gebeden
gestort zullen worden om den vrede tus
schen de volkeren te herstellen.
Ons hart is vervuid van zeer groote
droefheid, aldus schrijft de Paus, niet al
leen om het verschrikkelijke lijden waar
door de oorlogvoerende volkeren worden
getroffen, doch tevens om' de steeds grooi-
tere gevaren welke ook de andere volke
ren bedreigen.
De Paus doet een dringend beroep op
de geloovigen zich te richten tot de moe
der Gods, „omdat God wil, dat alles door
de bemiddeling van Maria tot ons komt",
en vooral ook de kinderen te laten bidt-
den, opdat door de tusschenkomst van
haar, die de bemiddelaarster van den
vrede is, een tijdperk van. vrede vooir de
volkeren zal aanbreken.
Denemarken
Demobilisatie.
ITet Deensclie ministerie van oorlog en
marine heeft medegedeeld, dat het leger
is gedemobiliseerd, op enkele kleinere ai-
deelingen voor bewakingsdiensten be
stemd, na. Ook de militairen, die zijn in
gedeeld bij de officiersopleiding blijven in
dienst.
De opleiding voor officier en onderoffi
cier blijft bestaan.
De marine zal eveneens geleidelijk wor
den gedemobiliseerd.
Finland
De moeilijkheden tengevolge van den
oorlog.
In een onderhoud met het Finsehe tele
graafagentschap heeft minister Tanner ge
zegd, dat bet op het oogenblik onmogelijk
is de normale economische situatie te
bandhaven in verband met de enorme las
ten welke de oorlog met Rusland veroor
zaakt heeft, en tengevolge van het feit, dat
de groote oorlog zich tot Scandinavië heeft
uitgebreid, waardoor de Finsehe buiten
landsclie handel belemmerd wordt. Alte
maatregelen zijn genomen voor de afleve
ring van veldvruchten, aardappelen enz. uit
Oostzee- en andere landen, doch tot den
nieuwen oogst is de uiterste spaarzaam
heid geboden.
Prija dfer Advertentiën: van 15 regel* fl58f
Iedere regel meer f030, in het Zaterdagnummer
SCHI Eli IAMSCHE COUF i INT
DQS1
bu abonnement wjn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen k f 0.50 t/m, 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 80 woorden*
*8 Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25 woor
den f025, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
*8 Zaterdags Kleine Advertentiën f 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond O uur bezorgd.
m>raö
MA**Ta4)£
BOOÖ
SEN JA
tALAMZU
sntMQtf»
Qitcknk s
I Vosljtura
OFOTEN
AüflMO
Nwdtbortr
3B'«iEÖ
Bvtgard Z
z km
Groote Markt 31-33 - Teieï. 67621
HOEK GR. MARKT -- SCHIEDAM
een VAKKUNDIG ADRES.
BURG, KNAPPERTLAAN TELEFOON 68677
