SPELLINGVRAAGSTUK
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Eerste Kamer
Hervormingen van onderwijs hebben langen
tijd van assimilatie noodig. Subsidieering
van orkesten
fA
Overleg met België
BINNENLAND
Amerikaansche belangstelling
voor ir. Mussert
De werkloosheid
Militaire Willemsorde 125 jaar
P5
Viering 600-jarig bestaan
De Maastunnelbouw
Omliggende Gemeenten
Rechtszaken
De Eerste Kamer heeft gistermiddag de
begiootiug van. onderwijs, kunsten en we
tenschappen voor 1940 zonder hoofdelijke
stemming aangenomen, nadat minister B o 1-
kestein do" sprekers, die Vrijdag het
woord hadden gevoerd, had beantwoord.
De minister ving zijn rede aan met en
kele noorden van dank aan den voorzitter,
voor de vriendelijke woorden van welkom,
die deze Vrijdag gesproken had. De mi
nister wees er op, dat verscheidene onder
wijs verbeteringen met zonder groote uit
gaven te verkrijgen zijn en dat het defen
sieve vermogen van de economische kracht
van ons land thans voor alles gaat en
zware offers eischt. In die offers moet het
onderwijs deelen, doch men bedenke, dat
de verdediging van de zelfstandigheid van
ons land mede is verdediging van ons
onderwijs. Voorts wees de minister er op,
dat ons onderwijs nog steeds op hoog peil
staat. liet zou onjuist handelen zijn, her
vormingen voor te stellen, waarvan men
weet, dat zij geen weerklank zullen vinden
bij het onderwijzend personeel. Voor derge
lijke hervormingen is een lange tijd van
assimilatie noodig.
Ook de heer Bolkestem zeide den lang
zame» gang van het spellingontwerp te be
treuren, doch betoogde, dat de te volgen
weg, mede door het overleg met de over-
zeesche gebied sdcelen, wel ingewikkeld
moest worden. Naar contact met België
zal gestreeld worden, aldus de minister,
die de berichten bevestigde, dat hij deze
week bij gelegenheid van de opening van
een tentoonstelling van moderne Neder
land «che kunst te Brussel, een bespreking
zal hebben met zijn Belgischen ambtge
noot over het spellingvraagstuk Wat de
onderwijsvernieuwing betreft, "zeide de mi
nister, dat hierbij de hulp noodig is van
buiten de school staande wetenschappelijke
paeongogen en psychologen. Verscheidene
onderwerpen wenschte de minister voorts
nit te stellen tot de behandeling van het
ontwerp regeling van het voorbereidend
hooger en het algemeen vormend middel
baar onderwijs. Wat het verschil in be
handeling tusschen de economische hooge-
school te Rotterdam en de r.-k economi
sche hoogeschool te Tilburg betreft, ten
aanzien van de subsidieering, - verklaarde
de heer Bolkestein, dat het hier geen pxin-
cipteele kwestie betrof, doch dat de Til-
burgsche hoogeschool ïs opgericht zonder
toczeggmg van subsidie.
Van de instelling :vam eenistaatseommis-
sie voor de subsidieering van het bizonder
höoger onderwijs zeide de minister niet
veel te verwachten, weshalve zij buiten
beschouwing kan blijven.
Met den Waarborg van een minimum
aantal college uren voor hizondere hoog
leeraren verklaarde de minister zich ac
eoord. De minister betoogd voorts, in ant
woord op den heer De Jong, dat het onder
wijs eischt, dut de directeur van een
groote ambachtsschool met tevens raadslid
zij. Zonder ontheffing mag een dergelijke
betrekking door personeel van het nijver
heidsonderwijs niet aanvaard worden.
Wat de leerlingenschaal betreft, zeide de
minister, dat de regeering is opgetreden
met het verlangen om hierin verbetering
te brengen. De oorlog deed dit voornemen
uitstellen, doeli de minister hoopt nog al
tijd iets te bereiken. Het medetellen van
den tijd, als zelfstandige kweekeling met
akte doorgebracht, hij de berekening van
het aantal dienstjaren voor het pensioen
noemde de minister pTactisch onmogelijk
wel zou pensionneering op lateien leeftijd
■mogelijk zijn. De adviescommissie voor do
zaken van muziek is georganiseerd en zal
dezer dagen worden geïnstalleerd. Een van
haar eerste taken zal zijn het bestndeerem
van de subsidieering van orkesten.
Hierbij zal zeker bet Rotterdamsche Phil-
harmonisch Orkest niet worden vergeten
Het rapport over het godsdienstonderwijs
van een der groote partijen is naar den
onderwijsraad gezonden om advies. In de
moraal van het christendom zeide minister
Bolkestein de eenige rem te zien in deze
verwarde wereld.
In zijn rede bij de behandeling van
de onderwijsbegrooing in de Eerste
Kamer heeft minister Bolkenstein
gistermiddag verklaard1, dat liij deze
week hij gelegenheid van de ope
ning van de tentoonstelling van mo
derne Nederlandsehe kunst te Brus
sel, een onderhoud! zal hebben met
zijn Belgischen ambtgenoot betref
fende het vraagstuk van die schrijf
wijze der Nederlandsehe taal.
Na repliek van den heer De Jong (r.k.)
werd de begroohng zonder stemming aan
vaard. Evenzoo werd aangenomen, nadat
de heer Wo 11 jer J(a,r.) het woord had
gevoerd, het wetsontwerp tijdelijk afwijking
van enkele bepalingen der hooger onder
wijswet.
Zonder debat en zonder hoofdelijke stem
ming werd aanvaard een lange reeks wets
ontwerpen, w.o. enkele naturalisatie ontwer
pen en de ontwerpen herziening van de
wet, houdend© instelling van de militaire
Willems-orde en wijziging en verhoogmg
van de begrooting van onderwijs, kunsten
en wetenschappen voor 1939 (uitgaven ten
behoeve van de kunstbescherming tegel
oorlogsgevaren).
Oud-minister dr. H, Colijn verlaat het pa
leis Noordeinde in Den Haag na de ont
vangst van de ridders der Militaire Wil
lemsorde door H.M. de Koningin.
Interview over de radio.
Voer het Columbia Rioadcastmg System
heeft mej. Marvin Breckinridge een vraag
gesprek met den leider der N.S B, ir Mus
sert, uitgezonden, Jlet Handelsblad weet
over dit gesprek het volgende te melden:
Na een inleiding over den persoon van
den geïnterviewde en over de N.S B zeide
spreekster, dat ir Mussert haar verklaar
de- „Ik heb flen groots feu eerbied voor
Mussolini en Hitier; zij zijn de bouwers
van het nieuwe Europa".
V Me]- Breckinridgevroeg; j,jlnkjgeval-.jvari
èeri mögèlijken aanval van Düitschiand óp
Nedeiland, zouden de Nederlandsehe nazi's
dan Duitsche hulp gebruiken om hun doel
stellingen in Nederland te bereiken, of
zouden zij voor hun Konmgm i echten9
Toen ik aldus mej. Breckinridge
deze vraag den leider stelde, antwoordde
hij, dat sinds nazi's met meer werd toe
gestaan lcgcr-offieieien ie zijn, zij (de
nazi's), absoluut mets anders zouden doen
dan zóó te gaan zitten, zeide lnj, terwijl
hij zijn armen over de borst kruiste en
in zijn stoel achterover leunde
Mussert zeide verder, dat vele N.S B -ers
hun lidmaatschap geheim houden; zoo
doende wordt het totale aantal niet be
kend gemaakt, maar de heer Mussert zegt
dat het aantal ingeschrevenen lusschende
30 en 40 "duizend bedraagt. En hij ont
kent het in ruimen kring aangenomen feit,
dat hij geld uit Düitschiand ontvangt, of
dat' dit vóór den oorlog het geval was,
en zegt, dat hij al het geld uit Neder
land krijgt.
Voorts zeide de geïnterviewde nog, dat
hij het eens is met Mussolini, dat het
grootste deel der Joden gedeporteerd moet
worden. Daartoe heeft hij een schema uit
gewerkt voor een Joodsche nederzetting
in G ui an a op de kust van Zuid-Amenka.
Mussert vatte ten slotte zijn programma
in de volgende woorden samen„Ik vecht
er voor, dat er, als Düitschiand wint,
een sterk, onafhankelijk Nederlandsch volk
zal zijn, met Oost-Indië. Als Engeland wint
zullen andere menschen te beslissen heb
ben, want dan heb ik afgedaan."
DER
DINSDAG, 30 April 1940 No. 22463
In de week van 8 tot cn
met 13 April 1940.
öp 13 April waren bij de organen der
openbare arbeidsbemiddeling ingeschreven
293.119 werkzoekenden (226 309 mannen
en 12.810 vrouwen).
Hiervan waren 169.309 (161.085 man
nen en 8224 vroüwen) werkloos en'waren
54.286 personen geplaatst hij werkverrui
mingen Blijkbaar waren er dus 15 524
personen als werkzoekenden ingeschreven,
die in het vrije bedrijf werkten, doch an
der werk zochten.
In de week van 8 tot en met 13 April
1940 waren bij gesubsidieerde vereenigin-
gen met werkloozenkas aangesloten 598 881
personen, waaronder 75 261 landarbeiders.
Van de 523.620 verzekerden, bulten de
landarbeiders, was het werkloosheidsper
centage 16.6 (in de vorige verslagweek
van 25 tot en met 30 Maart 1940 was
dit percentage 18.0).
Van de 598.881 verzekerden, met inbe
grip van de landarbeiders, was Bet werk
loosheidspercentage 10.0. (vorige verslag
week 17.9).
Hel tijdvak, waarover de werkloosheid,
die m den winter altijd een hoogtepunt
bereikt, hoog bleef, was dezen winter van
buitengewoon langen duur. Als reactie
daarop vertoont zij sinds eind Februari
een groote daling van $7.1 procent tot
18.0 op het einde van Maart (thans ver
der gedaald tot 16.0 procent).
H. M. de Koningin ontvangt de
ridders ten paleize.
Ter gelegenheid van het 125 jarig bestaan
van de Militaire Willems-orde, heeft HM
de Koningin, grootoi&eMerosse lan de on.'e,
de ridders in Nederland gistermiddag om
half vijf op het paleis Noordeinde ontvan
gen en hiermede is de herdenking van deze
belangrijke gebeurtenis begonnen.
Er zijn in Nederland 221 ridders in de
Militaire Willemsorde, van wie er 108 offi
cier en 113 beneden den-, rang \an officier
zijn. In Neder!andsch-Indie telt de orde
140 leden, samengesteld uit 13 olficieron ei
127 beneden dien rang.
Ongeveer 20O ridders begaven zich gister
middag naar het paleis Koordeinde-, De offi
cieren-ridder kwamen op «jagen gelegenheid
aan, 'de "overig© kwamen in autobussen, die
de gemeente 's Gravenhage gedurende deze
dagen te hunner beschikking heeft gesteld
De heer Vaii Geen heeft namens de ud
ders het woord gevoerd en aan de Koningin
eerbiedigen dank betuigd voor het "feit,
'dat Hare Majesteit, in haar hoedanigheid
\an grootmeesteresse-van de Militaire Wil
lemsorde, de samenkomst van de ridders
heeft willen bekronen door hun herdenking
111 te zetten met het in ontvangst nemen
van hun gevoelens van trouw en ver
knochtheid.
Tenslotte bood baron Van Geen de Ko
ningin aan een exemplaar van het in op
dracht en op kosten der' regeering samen
gestelde g-edenkboek der M W. O., dat
zoovel aan alle ridders in Newiland als
in Nederland overzee wordt aangeboden.
Het gedenkboek der M. W. O.
Dit gedenkboek is samengesteld, door
den heer G C. E. Koffler, secretaris ter
kanselarij van de Nederlandsehe orden Ba
ron Van Geen schreef er een oorwoord in.
Het hoek bevat de namen van alle ridders,
sinds de instelling der orde, m totaal
5874. Verder is in het gedenkboek opge
nomen een korte voorgeschiedenis van c1©
stichting liet bevat portee.*©! van dc drie
grootmeesters, Koning Willem I, Koning
Willem U en Koning Wilt-em 111 en van dc
tegenwoordige grootmeesteres:-© 11 M. de
Koningin. Ook vindt men. er afbeeldingen
van de drie gedecoreerde vaa.rn'e's, foto's
van de Nederlandsehe gropLknüsen met ge
kt éraaD-Van Ueirtz als Taaiste e T van de
kanseliers
Andere geschenken
Nadat baron Van Geen het gedenkboek
had aangeboden zijn aan de Koningin nog
drie andere boeken aangeboden. Ee com
mandeur der M W Ocep luiteiant gene
raal Swart en de heer J. Jongman, \oor-
zitter van den bond van ridders M W. O
beneden den rang van officier hebben een
boek aangeboaei, bevattende de dagorders
met betrekking tot de M. W. verder
boden de gep. Im'e lant-generaal R, ten
Seldom en de gep generaal majoor P.
D. A. Fiankamp, beiden van het K N L
twee albums aan, lievattende de portret ei
van de officieren-ridder M. W. O.
Rede van H. M. de Koningin.
Na aanbieding van deze werken heeft
H. M de Koningin de ridders toegesproken.
Hare Maejsteit sprak als volgt:
Op den dag, waarop vóór 125 jaar de
Militaire Willemsorde werd ingesteld door
Neeiland's eersten koning, gevoel Ik Mij
als Uw Grootmeesteresse gedrongen om een
persoonlijk woord te richten tol u allen,
ridders, saamverbonden door denzelfden
eed, die op dezen gedenkdag zijt bijeenge
komen zoowel in Nederland ais in Neder
land van over zee
Gedurende de reeks van jaren, volgende
op hare oprichting, heeft de Militaire Wil
lemsorde uitnemend voldaan aan het doel,
met de instelling beoogd- het opwekken
en aankwesken van krijgsmansdeugden door
de belooning van hen, die zich door het
bedrijven van uitstekende daden hebben on
derscheiden. Ook op de toekomst is Mijn
volle vertrouwen gevestigd, moogt gij,
ridders, daarbij voor allen een lichtend
voorbeeld blijven voor moed, beleid en
trouw 1
f-f />h\
H.K,H. Prinses Juliana heeft gisteren voor de Nirom het voord gericht tot de
luisteraars in Nederlandsch- Indie als voo-rzitster van het Nederlandsehe Roede Kruk
in verband met dc aanstaande Ronde Kruis-week in Indië. De Prinses betreedt het
hoofdgebouw der P.T.T. In Den Haag.
Tweehonderd ridders der Militaire Willemsorde zijn gistermiddag door H.M. de
Koningin, grootmeesteres der orde, ten paleize Koordeinde in Den Haag ontvan
gen en toegesproken. De ridders verlaten het paleis.
Groenten uit eigen tuin. Vele families in de Londenschc voorstede® zijn er toe
overgegaan, om hun tuintjes productief te maken voor den „verbouw'' in dezen tijd
van nuttige verbruiksartikclen. Groot en klein aan het werk.
De actie tegen „Volk en Vaderland".
Omtrent de inbeslagneming van exem
plaren van het weekblad „Velk en Vader
land" binnen het ressort 's-Gravenhage, is
ons bij informatie ter bevoegde plaatse het
volgende gebleken.
Tegen de verspreiding van dit bereids op
Vrijdag j.l. verschenen blad, is op grond
van de Zaterdag j.l. in werking getreden
persverordening van den opperbevelhebber
van land- en zeemacht op last van den
ptroeureur-generaal bij biet gerechtshof te
's-Gravenhage, waar noodig en gewenscht
opgetreden in verband met de gevaren,
welke de inhoud van dat blad naar zijn oor
deel jSiiist voor de Item bizandedijk toe
vertrouwde behangen in zijn ressort ople
vert. I 1
Uiteraard laat dit optreden ongerept het
geen van de zijde van den lOfpjperbeveJfteb-
bar o.q. door de justitie over het geheelo
land naar aanleiding ram' publicaties in
dat Wad zou bunnen worden ondernomen.
Der stad Rotterdam.
Hal Rotterdamsche Studenten Corpis
wensehl ook het zijne bij fe dragen tot het
welslagen van de herdenking van het 600-
jang bestaan der stad Rotterdam.
Het heeft n.I. het plan opgevat eind Juni
op „Drjfczigt" drie voorstellingen te geven
van het openluchtspel „Bulgersteyn" van
W. A. Wagenaar, dat tot hoofdthema de
voorgeschiedenis van het stadsrecht van
1310 heeft.
Het derde tunneldeel naar zijn
plaats gesleept.
Gisteren heeft men het derde tunneldeel
van den Rotterdamschen Maastunnel van
de Hijscheliaven naar zijn ligplaats in de
rivier gesleept.
In tegenstelling met de vorige transporten
die "s nachts hadden plaats gevonden, werd
ditmaal gisterochtend vroeg met het werk
aangevangen. Anders dan de vorige malen,
toen de weersomstandigheden niet erg mee
wgrkten, was het weer gisteren bizonder
gunstig, zoodat bet tunnelfragment een half
uur eerder dan men gerekend had, bij de
Parkkade arriveerde.
De morgen is heengegaan met het pre
cies op zijn plaats brengen van liet caisson
en gistermiddag omstreeks half twee was
men zoover, dat dit caisson op de juiste
plaats verankerd kon worden. Hedenochtend
grepen de, vier bokken, die hij het zinken
van het stuk werkzaam zijn, bet tunneldeel
aan de vier hoeken vast, waarna de afzin-
Iring kon beginnen. Daarna werd een aan
vang gemaakt met de bekende - werk
zaamheden, zooals het met zand onder-
spoelen, enz.
KETHEL.
Gemeenteraad.
De gemeenteraad is voor een vergade
ring op hedenavond half 8 bijeen geroepen.
De agenda vermeldt oa.: Voorstel tot
vaststelling van een mouwc verordening,
re-velende de eischen van benoembaarheid
en de bezoldiging van de veldwachters der
gemeente Ivcthel en Spialand; idem tot wij
ziging van het Ambtenaren-reglement; idem
tot vaststelling van een verordening, rege
lende de samenstelling en den werkkring
der bednjven-commissie, idem tot verhoo
ging van het aantal opcenten op de Per-
soneele Ijolasting met ingang van 1 Ja
nuari 1940 met 30; idem tot wijziging der
gemeentebegrootingeu 1939 en 1940 en
prae-adviezen betreflende hetgeen bij de be
handeling van de gemeentebegrooting 1940
naar voren is gebracht.
Dansleeraar ontsprong den dans.
Een dansleeraar, die een dansinstituut in
Amsterdam Zuid exploiteert, meende buiten
de bepalingen van de Drankwet te vallen
door consumpties op de Zondagavond bij
eenkomsten gratis te verstrekken, doch lnj
verhoogde de entreeprijzen.
Do kantonrechter veroordeelde l.eu ech
ter tot f15 boete en in hooger beroep
vorderde het 0. M. bevestiging van dit von
nis. De Amsterdamsche rechtbank verklaar
de de dagvaarding nietig, zoodat den ver
dachte geen strat werd opgelegd.
