gar
dÊÊm
De organisatie van
Opbouwdienst
den
4 WSmÊÊÊm
w^mÊÊsÈÊKÊÊt'
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Eerste werk: herstel van orde en tucht. Her
stellingen aan het Oostfront van de vesting
Holland. Onpolitiek.
Uit de Pers
Gemengd Nieuws
Vliegers aangespoeld
De nieuwe sociale ordening in
Nederland
wjm,
mém
liipsgi
-
mm
m
mmrn
mmmm
mmmÊÊÊmm, v*-,
1
ISii
BINNENLAND
De deviezenverordening
Paardenveiling
Verlichtingsvoorschriften
Vijf en vijftigduizend dienstplichtigen van
de Nederlandscbe weermacht zijn thans
om-waau m den Opbouwdienst Over de
organisatie van dezen dienst heeft de lei-
de? majoor J. N. Breunese, in een pers
conferentie eemge beschouwingen gehou-
^°De hiiiiuien van den Opbouwdienst zijn
die leden der weermacht, die geen arbeid
hebben minnen vinden in de burgermaat
schappij. Zij hébhen een bewijs van hun
burgemeester - overgelegd, dat zij werkloos
zijn. Een 'teel -van hen moet gerekend
worden tot de slachtoffers van de huidige
omstandigheden. De ondernemingen, waarin
zij werkzaam waren, zijn stil komen te
liggen door den oorlog, of zijn te gronde
-gegaan. Een ander en grooter deel was
reeds voor cie mobilisatie werkloos. Helaas
zijn er onder hen vele beroepswerkloozen.
Iedereen keet de funeste uitwerking van
onze vroegere stempel- ensteunregelin
gen. De jarenlange werkloosheidwas oor
zaak van arbeidsschuwheid', van een dar
ling van het moreel en van een minder
waardigheidsgevoel. Ieder officier heeft dat
in de voorafgaande maanden in de prak
tijk hij don troep kunnen merken. De man
nen, die eemge jaren werkloosheid ach
ter den rug hadden, misten voor een groot
deel houding en fut.
Gemeenschapszin.
De Opbouwdienst nu wil in de eerste
plaats hij allen gemeenschapszin en saam-
li oc righeid sgeyoel bevorderen en wil trach
ten eerbiea en waardeering voor den ar
beid. hij 'te brengen. Natuurlijk is dit niet
in veertien dagen of drie weken te berei
ken. Het is evenwel een doel van zoo
hooge sociale waarde,, dat wij, aldus ma
joor Breunese, gaarne al onze krachten
daaraan zullen geven.
Hét eerste middel om dit doel te be
reiken is het herstel van orde, netheid'
en tucht. Met 50.000 mannen, hij wie géén
stiptheid ou tucht lieerscht, valt niets aan
te vangen. De tucht moet gebaseerd zijn
op vertrouwen. De leidende officieren en
onderofficieren moeten hün mannen in alles
voorgaan, moeten zich dicht bij den man
begeven en hem wijzen op den ernst van
de taak die hem wacht. De grootste ge
strengheid, en als het moet hardheid, moet
worden toegepast. Dit kan ook, indien met
rechtvaardigheid wordt opgetreden. Exces
sen, fouten en. overtredingen zullen met
kracht moéten worden- -bestreden, om. zbo;
doende .te--komen.-.tOt :afdeelingoh,':<lié,CvèÊ
komen in* dé Tiandr van de leiders zijn
en die op haar-beurt ook weer het ver
trouwen bobben in. dieleiders. Dit is een
moeilijke opgave,;'doch tevens een eerste
voorwaarde^ welke ook vervuld' zal wor
den, indien de leiders hun taak met be
zieling verrichten.
Arbci-dsobjcelen.
Zoodra eenige teekoning in de verlxj-
tering op dit terrein merkbaar zal zijn,
zal onmiddellijk Worden aangevangen met
de uitvoering van arbeidsobjecten. Men zal
gemerkt hebben, dat op dit punt de Op
bouwdienst met terstond' van stapel isge-
1 o op en. Het zal misschien half Augustus
worden eer het eerste werkobject ter band'
zal worden genomen. In den aanvang zal
de keuze der werkobjectcn met eenige
kieskeurigheid moeten geschieden, ff iet elk
object immers leent zich voor gemeen-
schappelijkcn arbeid van eenvoudigen. aard,
waaraan een ieder, ongeacht zijn beroep,
kan deelnemen.-Bovendien moet den man
nen duidelijk zijn, dat bun arbeid aan
de gemeenschap, dus aan land en volk,
ten goede komt. Dit zal hét geval bijv.
zijn, wanneer de Opbouwdienst in het Oost
front van ae vesting Holland', waar veel
akkers en weiland aan de agrarische pro
ductie zijn onttrokken, deze landerijen we
der voor landbouw en veeteelt bruikbaar
gaat maken. Indien de daar werkzaam te
stellen afdeehngen tevoren aan de hand
van kaarten inzicht krijgen in doel en
werkwijze, zal zeker de zin en de ernst
van de te ondernemen arbeid tot de man
nen spreken en zal hun innerlijke gesteld
heid mede brengen, dat zij hun werk ten
behoeve van do gemeenschap met ambitie
en toewijding zullen verrichten. Dergelijke
workobjectetij geschikt om te worden uit
gevoerd 'door menschen uit verschillende
beroepen afkomstig, zijn ook bebosschings-
werken, cuttuurarbeid, herstellen van dij
ken, het graven van kanalen, e.d.
Door dezen arbeid zal de vroegere sol
daat, ingedeeld hij den Opbouwdienst, de
waarde leeren kennen van het werken ten
nutte van de gemeenschap en zal hij de
vruchten plukken, niet alleen van de onle
digheid, maar ook van het verheffende
"besef, een nuttig menscli in do maat
schappij te zijn.
De lichamelijke opvoeding.
Alleen arbeid echler is niet voldoende
voor het gestelde doel. Het is veelzeggend,
dat de eerste dag, waarin de Opbouwdienst
officieel in werking trad, aan de sport
■was gewijd. Op 15 Juli is in Den Haag
een sportcentrum geopend, waar de toe
komstige sportleiders van den Opbouw
dienst in opleiding zijn. Hef feit, dat ter
stond op den eersten dag daarmede begon-
DER
WOENSDAG 24 JULI 3940. No. 22534.
nen is, moet men zien. als een demonstratie
van den geest, Welke de leiders bezielt:
een daad is meer waard dan lang gepraat.
Wij weten allen boe liet met de licha
melijke opvoeding in ons land gesteld is
en kennen de plannen, welke thans voor
de toekomst worden gemaakt. Bij de ver
nieuwing van de lichamelijke opvoeding
in Nederland zal de Opbouwdienst in de
eerste gelederen marcheeren. Zijn mannen
moeten hard als staal en taai als leer zijn.
In hun krachtige lichamen zal een frissche
geest huizen en een warm hart kloppen
voor land, volk ,taal en cultuur.
Muziek en zang.
Ook aan muziek en zang zal veel aan
dacht worden besteed. Ik ben, aldus ma
joor Breunese, een overtuigd voorstander
van muziek- en zang-oefeningen, rhylhme
immers geeft kracht. Ik hoop; op dit gebied
binnen niet a,l te langen, tijd merkbare
resultaten te hebben bereikt.
Vakbekwaamheid.
Misschien had hetgeen nu volgt in de
eerste plaats moeten, worden genoemd
groote aandacht zal de Opbouwdienst beste
den aan vakbekwaamheid. Het doel immers
is menschen af to leveren, dié bun plaats
in de maatschappij met eere zullen gaan
innemen. Ex zijn in dén Opbouwdienst man
nen, afkomstig-uit de meest uitoenloopende
beroepen. Voor hen zal gelegenheid wor
den geschapen zich in het eigen vak. te
bekwamenof hun reeds verworven be
kwaamheid to onderhouden. Daaróm zal
nauw contact worden gehouden mot fa
brieken, werkplaatsen en vakscholen, ten
einde deskundigheid en practisehe werk ge
tegenheid in elk beroep voor den deelne
mers aan de cursussen té waarborgen.
On-jiolitiek.
De Ophouw-dienst is on-politiek. Daarom
is alle politieke, en kerkelijke propaganda
er verboden. ..De Opbouwdienst streeft
slechts naar een Neder]andsc-hen geest. Zoo
gaarne hoorde ik, aldus majoor Breunese,
tijdens de vierdaagsch'e afstandsrnarsclxen
om Nijmegen" hot lied
Want Wij-zijiv een voör allen,'
E.u'allen zijn wij een,
j Zoo -willen wij1 door Nederland
vVrlii&t leven keen. -- -'ri d
^j.;komén uit een tijdperk van verdeeld
heid .-én "moeten naar een nieuw tijdperk
waarin gcmeenschapsziu eni saamhooriglieid
zitllen- héersohen. Indien de Opbouwdienst
déze gemeenschapszin en saamhooriglieid
ook-maar voor zèstig procent; bereikt, ach
ten wij ons doel geslaagd. Natuurlijk er
kennen wij, dat ons land op christelijken
grondslag'is gegrondvest. Hét christendom
is zoo heilig, dat het niét',in -.discussie
komt. Maar wel héb ik, aldus majoor Breu
nese, bezwaren tegen sommige belijders
van het christendom, omdat achter hen aan,
steeds do politiek om den hoek kwam
kijken. Daarom zal er in den Opbouwdienst
geen politieke, noch' kerkelijke propaganda
worden geduld .Wel zal de Zondag geheel
ter beschikking staan en zal iedere man
van den Opbouwdienst ten volte de-gelegen
heid krijgen den Zondag te vieren, en zijn
'godsdienstplicKtén'na te komen. 'En mocht
hot voorkómen,' dat het' uit' te voeren
werkobject verafgelegen is van één kerk,
dan zullen op Zondagochtend de auto's
van den Ópbomvdienst beschikbaar staan
om de mannen naar de kérk te brengen.
Maar de werkdagen zijn voor den Opbouw
dienst en voor niemand anders.
De Opbouwdienst 'is een' Nederlandscbe
organisatie. Ilij staat alleen ten dienste
van het Nederlandsohie volk. Ons land en
ons Volk moeten hieruit de voordeelen
trekken. Bij alle narigheid van deze tijden
moet het als een lichtpunt worden be
schouwd, dat wij de gelegenheid hebbe,
50.000 van onze jongens op te leiden in
Nederlandschen geest, tot bruikbare leden
van onze Néderlandsché volksgemeenschap.
De Opbouwdienst is een daad, welke be
antwoordt aan de groote behoefte aan ge
meenschapszin, Welke in Nederland beslaat.
Op Texel.
Op het Texelsclie Noordzeestrand' zijn
gisteren de stoffelijke resten aangespoeld
van twee Fransdien en een Engelsdrman,
vermoedelijk vliegers. De nationaliteit van
een vierde lijk kon niet worden v as (ge
steld.
Nadat dé lijken waren geschouwd, zijn
déze op de algemeeno begraafplaats te
Den Burg ter aarde besteld'.
Met ecu aap er van door gegaan,
In Hengelo is door de politie aangehou
den de 21-jarige koopman J. 0., wiens
opsporing en aanhouding door de Ilaagsche
politie verzocht was. De man heeft n.l. een
poosje in een logement in Den Haag ver
toefd, en Wij die gelegenheid een aap ge
stolen. Bovendien stónd 0. nog gesignaleerd
voor eenige kleine straften, welke hij nog
moest ondergaan.
De Ilaagsche redacteur van de „Deut
sche Zeilung in den Niederlanden" heeft
een onderhoud gehad' met deu leider van
het bureau voor sociale aangelegenheden
van den algemeencn commissaris voor fi
nanciën en economie, en schrijft over de
nieuwe sociale ordening in Nederland:
De geschiedenis der laalslc honderd
jaren heeft bewezen, dat de oplossing
van de sociale vraagstukken, welke dooi
de moderne economische ontwikkeling ont
stonden voor het politieke en economische
bestaan der volkeren tot het belangrijkste
punt is geworden.
In Nederland zal mén moeten inzien,
dat de sociale ontwikkeling tot nu toe niet
in de juiste banen verloopen is. De hon
derdduizenden werkloozen in een land,
waaraan alle hulpbronnen ter beschikking
slaan, zijn daarvan het bewijs. Het recht
op arbeid', dat niet ia de laatste plaats
het fundament voor de toekomst van een
volk is, moet ook hier verwezenlijkt wer
den, zooals dit in het Duitschc rijk si nis
jaar en dag geschiod is.
Dit recht op arbeid houdt tevens in den
plicht tot arbeid'. Het gaat niet aan, dat
een werklooze dien,arbeid',weigert, die hem
naar leeftijd en scholing toekomt. Wan
neer een arbeider in verband met de hoog
te van liet steunbedrag zich genoopt ziet,
hem aangeboden arbeid' te weigeren, dan
is hier nog een stuk grondig opvoedings
werk nood'ig.
De verplichting tel arbeid.
Het mag niet' aan het goeddunken van
den enkeling overgelaten worden, zijn ar
beidskracht aan de natie te weigeren; hij
heeft haar integendeel daar in te zetten,
waar zij zijn volk het grootste nut ver
schaft. Waar het inog aan het juiste in
zicht in deze ontbreekt, daar moet de
wetgever, als vertegenwoordiger van de
hoogero belangen, -.ingrijpen.
Het moet voorts duidelijk zijn, dat er
nog een grondige omkeer in de ideeën
mondig is, om op den weg te komen, die
tot een bevredigende oplossing der econo
mische en sociale vraagstukken leidt.
Wanneer wij zoo evori van de plichten
van den arbeider spraken, dan staan daar
tegenover nog gróotere plichten, van d:en
•ondernemer, welke .plichten .tot nu toe in
dit land' vaak- niet erkend werden.
De liberale denkwijze, die La don arbcids
slechts koopwaar ziet, waarvan de kosten
zoo laag mógelijk.'gehouden moeten wor-
dien, moet -wijken voor dé waarheid, dat
iedere- arbeid', -onverschillig hoe en waar
deze uitgeoefend wordt;- bijdraagt ~tot "hei:
algemeenwel zijn en datede arbeider dien
overeenkomstig zijn waarde hóeft.
De tot inog. too gevolgde meilieden leid
tlea tot verschijnselen, die op den duur
een verderfehjken invloed op deze volks
kracht moesten hebben.
Het zal een der eerste, hoewel niet de
gemakkelijkste taak zijn, de langdurig werk
loozen weder aan regelmatigen arbeid te
gewennen. In vele gevallen zal men pro
fijt kunnen trekken van de in het Duitscho
rijk gegeven voorheelden. Men moet aller
eerst nagaan, in hoeverre Nederland de
leidende grondgedachten voor haar ar
beidswetgeving uit Duitsche bron zou
kunnen overnemen. Een ding kan daarbij
vastgesteld wox-den, namelijk, dat de me
thoden van het op gang brengen van de
economie, zooais zij in het Duitsche rij!
met groot succes zijn toegepast, ook hier
voor het grootste deeltegebruiken zijn.
De instellingen voor werkloozen-onder-
steuning zullen zich meer en meer voor
de arbeidsbemiddeling moeten vrijmaken.
Tewerkstelling op het platteland.
Daarbij zal de tewerkstelling naar verder
af gelegen streken en naar het platteland
uitgebreid moeten worden. Want een be
langrijk aantal werkloozen. komt uit steden
van meen dan 10.000 inwoners.
Daarbij komt dat een groot deel der Ne
derlandscbe bevolking zich in enkele groo
te steden heeft geconcentreerd. Deze maat
regelen zullen in alle geval niet voldoen
de zijn om d'e honderdduizenden werkloo
zen op Hollandschen bodem arbeid te ver
schaffen. Het Duitsche rijk heeft reeds zijn
helpende hand geboden, doordat het de
grenzen openstelde voor Holland'sche ar-
heiders en de arbeidsbemiddeling met alle
kracht bevorderde.
In Diiitschland werk voer vele
handen.
Voorwaarde hiertoe is evenwel de be
reidheid va;a de Holland'sche arbeiders,
die als gevolg van politieke ophitsing de
laatste jaren meer en meer het Duitscho
rijksgebied meden, nadat op liet eind van
hét jaar 1938 nog ongeveer 30.000—31.000
Hollanders op Duitschen bodem werkzaam
waren.
De'deviezenbelemmeringen, die de laat
ste jaren een sterke tewerkstelling in
Duilscbla'nd in den weg stonden, zijn door
de jongste maatregelen van 'Duitsche zijde
uit den weg geruimd.
Wil het kwaad der werkloosheid in Ne
derland' uitgeroeid worden, dan moeten
duizenden en tienduizenden Ilollandsche
arbeiders den weg naar tewerkstelling in
'Duitsclilund vinden, aangezien nu, zoowel
als in de naaste toekomst er nog niet op
gerekend kan' worden, dót zij op Neder
landschen bodpm arbeid zullen kunnen
vinden.
.-'.V',
Dc tumielbuw oimdcr de Maas te Rotterdam is in een nieuw stadium getreden. De voor
bereidingen worden getroffen voor het transport van het 5c tunnelstuk. Een over
zicht op de rivier. Op den achtergrond de riehlbriig.
§m£®
r'.
mmTm
SMS
-te;-
Dc groote collecte in Rotterdam had gisteren aller medewerking. Zij, die zorgc.i voor
den wederopbouw der stad, droegen ook op figuurlijke wijze hun steentje bij.
i - -
HMÉMl
>3;, :.y
WmM&ÊÊxÊÊËtsm
Het eerste huwelijk op glazen schoen
tjes is te 'sGravenhage voltrokken. De
moderne Asschepoester past het muiltje,
alvorens naar het stadhuis te rijden
§më
Landbouw In de stad. In de itink-
horstlaan in de Residentie laat de gemeente
's-Gravcnhage groote stukken braak land
omspitten, waarop onmiddellijk landbouw
producten zullen worden uitgezet.
Eenige soepele bepalingen.
Door het doviezenmstituut is bepaald:
Het -is aan ingezetenen zonder vergun
ning van het deviezeninsttiuut geoorloofd
ten gunste van niet-ingezefenen krediet to
verleunen, voor zoover zulks geschiedt Ier
betaling van:
a. Kosten van onderhoud en studie van
hier te lande verblijvende leden van het
gezin van een niet-ingezetene.
b. Verplichte of vrijwillige ondersteuning
van ingezetenen.
c. Pensioenen, verschuldigd aan inge
zetenen.
Voor personen, die op militaire
vorderingen auto's en paarden
hebben afgegeven.
Vrijdag 26 Juli, des ochtends te elf uur,
zullen te 's-Clravenhage, in d'e Houtrust-
liallen, ongeveer 35 paarden worden ge
veild'. Als koopers komen personen in
aanmerking, die bij d'e mobilisatie of tij
dens den oorlog paarden of auto's aan d'e
Nederlandscbe of Duitsche overheid' heb
ben afgegeven. Een ambtelijke schriftelijke
verklaring daarvan dient te worden over
gelegd, Handelaren zijn hiervan uilgeslo
ten. Iedere kooper van paard'en meet zich
erp]ichten, deze minstens 'zes maanden in
zijn bedrijf te houden.
De kooper verkrijgt éen door dé Duit
sche militaire autoriteit afgegeven eigen
domsbewijs te zijnen name, dat bij-latere
controle als legitimatie dient. Zij, die zon
der deze legitimatie in het bezit van mili
taire paarden worden bevonden, zullen
worden gestraft. De paarden worden in
dat gerat in beslag genomen.
Verlichfingsvoorschriften voor
motorrijtuigen.
Dc K.N.A.C. heeft er onlangs de aan
dacht op gevestigd', dat de officieele Neder-
landsche vertaling van den Duitschen tekst
der nieuwe voorschriften inzake liet af
schermen van motorrijtuiglantaarns tot mis-
vërstana aanleiding heett gegeven, omdat
van de gebruikelijke Nedcrlandsche termi
nologie was afgeweken.
Het V eroïdenragenblad 11 van 17 Juli
bevat nu een verbetering, waaruit blijkt,
dat ue door de K.N.A.C. gegeven ver
taling de bedoeling der verordening juist
weergaf.
Lid 5 van par. 10 van bedoelde verorde
ning moet dus als volgt worden gelezen:
„Motorrijtuigen moeten op wegen buiten
„de bebouwde kom rijden mét afgedekte
„koplampen en groot'licht. Bij verkeer van
„tegengestelde richting eri in bebouwde
„kommen moeten de koplampen worden
„gedimd. Het rijden met stads- of parkeer-
.lichten Is verboden."
De opvatting oer K.N.A.C. dat men ver
plicht is de richtingaanwijzers te gebrui
ken, blijkt eveneens juist te zijn. Lid 4
van par. 10 luidt volgens de verbetering
m het verordeningenblad thans:
„Richtingaanwijzers moeten worden ge
bruikt." r;!; 'v: '";y-
De overige bepalingen betreffende af
scherming van kop-, achter- en stoplichten,
welke reeds waren gepubliceerd, blijven
onveranderd, van kracht.
