krijgt weer een toren Leiden's stadhuis zinsend Laatste Nieuws Kerk en School Godsdienstige Samenkomsten BINNENLAND Gecondenseerde melk Naamsveranderingen van rijksinstellingen Sport Cricket Gemengd Nieuws De Leipziger-Najaarsmesse Het oude e i nieuwe klokkenspel. GEMEENTELIJKE KENNISGEVINGEN Hinderwet Luchtvaart STA DSNIEUWS Petroleum-distributie Rijst en havermout BUI TEN LA N De strijd in Oost-Afrika Burgerlijke Stand Zon en Maan. Zomsopg. 10 Aug. 6.15' u., ondg. 21.. 14 u. Zonsopg. 11 Aug. 6.17 u., ond'g. 21.12 u. Zonsopg. 12 Aug. 6.19 u., ondg. 21.10 u. 17 Aug. V.M. 26 Aug. L.I*. Geslaagd. Voor het. examen. Engelsch l.o. is ge slaagd de hoer G. J. de WaaL Fiukenliehlers. A. G. heeft bij de politie aangifte ge daan, dat onbevoegden drie fuiken in de Nieuwe Haven hebben gelicht Ncd. Protestantenbond. Kerk Westvest Zondag, half 11: ds. W. fL J. Hubeek, Rem. pred. Ie VTaardingon. Ned. Herv. Kerk. Groote Kerk, Lange Kerkstraat. Zondag, 10 uur: ds. J. P. van Steenber gen, van Kapelle-Biezelinge. Nieuwe Kerk, Nieuwe Maasstraat 5 uur: ds. Broers. Zondag, 10 uur: ds. Bosman, van Maas sluis. 5 uur: .ds- De Bet VVesterkerk, Westfranke- landschestraat Zondag, 10 uur: ds. A. A. Wildschut, van Rotterdam. Vereenigingslokaal. Zondag,. 10 vutde heer N. de Kort, G.O. te Maassims. Wrjklokaal Gorzen. Zondags 10 uur: de heer L. Groeneweg. Gebouw Irene. Zondag, 10 uur: mej. T. Verkade. Gebouw Gorzen. Zondag, 10 uur: mej. J. Plooi}. Gcref. Kerk. Oosterfeerk. Zondag, 10 uurds. W. de Graaf. 5 uur: Uo- heer G. D. L. Bredervtód, cand. te Leiden. Plantagekerk. Zondag, 10 uur: ds. O. W.' Bouwma, van IJsselmuiden. 5 uur. ds. W. de Graaf. Julianakerk. Zondag, 10 uur: dc heer Brcderveld. 6 uur: ds. Bouwma. Oud-Kaih. Gemeente. Dam 28. Zondag, 10 uur: pastoor Th. Bakker. Evang. faith. Gem. Lange Nieuwstraat Zondag, 10 uur: ds. P. H. Borgers, uit Apeldoorn. Ckr. Geref. Kerk. Warande hoek Burgemeester K n a p p c rt 1 a a n. Zonoag, 10 en 5 uur: ds. Zwier. Ned. Herv. .Evangelisatie.. Gebouw Eendracht. Zondag, 10 en 5 uuur: ds. P. Bouw, Herv. pred. te Haal ten. Oud Gcref. Gemeente. Lange Haven 9 7. Zondag, 10 en 5 uur: ds. Roos. Leger des Hcïls. Lange Haven 2 7. Zondag 7 uur: Bidstond. 10 uur: Heiligingssamenkomst. 3.45 uur: Openluchtsamcnkomsf, terrein Volkspark bij de tent van Van Houwelin- gen. 7.30 uur: Openbare Samenkomst. Dinsdag 7.30 uur. Soldatensamenkomst. Woensdag 7.30 uur. Openluchtsamou- Ikomst bij het Koolasch. Donderdag 2.30 uur. Gezinsbond Samen komst, o. I. v. majoor Potgieter. Stads Evangelisatie JcruëL Lange Haven 8. Zondag, 10 uur: Opbouwingssamenkomst. 12 uur: Zondagsschool', leider de heer 'J. Molenaar. Donderdag 8 uur: Bijbellezing en bid stond. Hersteld A post Gemeente. Stadhouderslaan 2 6. Zondag, half 10 en 4 uur: Dienst Vergadering van gcloovigen. Lange Haven 33. Zondag, 10 uur: Breking des broods. Dinsdag, 8 uur: Evangelieverkondiging. i Geref. Evangelisatie. Koolasch Broersvest Hedenavond, 8 uur* Straalprediking. Vrije GercL Gemeente. Go h. Eend ra ebt Dinsdag, 7.30 u.: ds. Rustige, van Hier- den. Samenkomsten Chr. Knapenvereenigingen De „Jonge Samuëi". „De Jonge Samuel", onderafd'. van „Bidt en Werkt", eiken Zondag consistorie kamer Nieuwe Kerk, Nieuwe Maasstraat, van 8—9.3G uur n.m. „Bidt en Werkt*'. Chr. Knapenvereen. „Bidt en Werkt", eiken Zondag gebouw „Irine", Nieuwe haven 155 van 12.301.30 uur; gebouw van Wijk V, Stephensonstraat 3, van 12.30 —1.30. Het Mosterdzaadje. School Dwarsstraat Zondag, 10 uur: Kinder Zendingsvercen. Hot Mosterdzaadje. Kerk van Jozns Christus van dc Heiligen der laatste dagen. Gebouw Lange Haven 59. Zondag, .10 uur: Zondagsschool, uur: Samenkomst Chr. Jongel. Vereen. De Heere zal 't voorzien. Irene. Zondag, 8half 10. Vergadering afd. Stad I. Beperkende bepalingen. Naar ait het Verordeningenblad blijkt, is de secretaris-generaal van bet departe ment van landbouw en visscherij bevoegd verklaard tot het uitvaardigen van' beper kende regelen ten aanzien van het bereiden, voorhanden of in voorraad hebben, bewer ken of verwerken, verpakken, verhandelen en vervreemden, afleveren en vervoeren van melk, kaas, melkproducten en melkvet bevattende producten. Naar wij vernemen, zal van deze be voegdheid binnenkort gebruik worden ge maakt ten aanzien van gecondenseerde melk. Betalingsverkeer met Zweden en Zwitser land. Het vandaag verschenen verordeningen blad1 bevat twee verordeningen, waarbij' het betalingsverkeer met Zweden en Zwitser- laad' over liet clearingsinstituut wordt ge leid'. ■ISÏÏilSZan'Jil Bij beschikking van den secroiaris-gene- raai, wntL hoofd van het dept. van onder wijs, kunsten en wetenschappen, is naar aanleiding van een brief van den commis saris-generaal voor bestuur en justitie van 25 Juli, bepaald, dat de hieronder genoem de rijksinstellingen, voortaan den naam zullen dragon, die daarachter is aange geven. Roninkl. bibliotheek: nationale biblio theek. Koninklijk kabinet van schilderijen (Man- ritshuis): rijkskabinct van schilderijen Mau- rilshuis. Koninklijk kabinet van munten, pennin gen en gesneden sleÊnen: rijkskabinet van munten, penningen en gesnodeiü stecnen. Koninklijk Nederlandschc akademie van wetenschappen: Nederlandse lie akademio van wetenschappen. Koninklijk conservatorium voor muziek: Rijksconservatorium voor muziek. Nedcrlamlsche Cricketbond. Het programma morgen voor afd. Zuid luidt: 1: Sparta—HBS, HCC 1—VOC, Hermcs- DVS-IICC 2. 2: HBS 2—-HCC 3, Quick (H.)—LCC. 3: Excelsior 2—Herrr.os-DVS 2. 4: VOC 2—LMCC, HCC 4—Quick (IL) 3, Quick (H.) 2—NLLC. RoUcrdamschc Cricketbond. Het programma voor heden (Zaterdag) luidt als volgt: Hermes-DVS 3VOC 2, Excelsior 4 Hermes-DVS 4, VOC 3-Xerxes 2. Meer dan 0000 exposanten uit 21 landen. Volgens uil Leipzig ontvangen medc- declingen zrn de Duitsche nijverheid op de gebruikelijke wijze aan de van 25 tot 29 Augustus le houden Najaars-Messe deel nemen.' In dit opzicht zal er dus geen verschil zijn met do Messen in vredes tijd. Men is veeleer van meening, dat het aanbod nog belangrijker zal zijn en in overeenstemming met de groote vraag, die blijkens de vele aanmeldingen van bezoe kers tc verwachten is. De toetreding van buiten'andsche expo santen wijst op een record. Behalve de Duitsche, za. ook de industrie van het 'protectoraat Bohemen en Moravië expo- seeren, terwijl verder collectieve tentoon stellingen zijn aangekondigd van de na genoeg allo Europeesche landen. Om de beteekenis van deze buiten'and sche activiteit op de juiste waarde te schatten, moge men zich herinneren, dat in de vredesjaren van 6 tot 8 collectieve inzendingen op de Najaars-Messe aanwezig waren, terwijl er nu 16 van staaiswege georganiseerde tentoonstellingen zijn, ter wijl 21 slaton vertegenwoordig! t zijn, met meer dan 6000 exposanten. Brand tc Londen. Groote hoeveelheden koloniale artikelen en andere levensmiddelen zijn volgens een bericht van Associated! Press, gisterochtend in de vroegte in een Londensch jxikliuis door een eriormon brand verwoesL De vlammen hadden op sommige oogenhlik- kem een hoogte, van vijftig meter. Ontploffing in Italiaanschc slaghoedjes- fabriek. In een fabriek te Lecco aan het Como- rneer, waarin slaghoedjes vervaardigd wor den, is eon ontploffing ontstaan, waarbij drie personen gedood en zes licht ge wond werden. Mijnwerker verongelukt Gistermiddag is de 37-jarige J. G. van der Putten in de ondergrondsche werken van de staatsmijn „Hendrik" te Heerlen onder afvallend gesteente geraakt en ge dood. Nu over enkele weken het carillon op het, uit zijn ascii herrezen Leidsehe Stadhuis, na een gedwongen rustperiode van ruim elf jaren zijn parelende Klanken weder over de daken van de Sleutelstad zal uitstrooien is het wel interessant iets meer omtrent d'it klokkenspel tc weten, dan alleen het feit, dat er in to.aat 4i klokken gegoten door de gebr. van Borgen te iieuigeilee in zullen wouden geplaatst. Wij hebben daarom eens den ouueii staus- Beiaardex van liet voonua.igo carillon den lieer N. v. d. Keur, eens opgezocul en hem eens gevraagd hoe hei vroeger was, en voor zoover onze zegsman ons kou inlichten hoe hel nu is geworuen. l>e lieer v. d'. Keur is de eenige leer ling vau dm beiaardier u.i Beiden s Stadhuis, van wijlen.den la-er U. N. l'b. van Leeuwen, die moer uiia veertig jaar üïiniboveu, in den van hoogea ouderdom zuchtenden en steunenden toren, zon der inankeetren op" WoensJagen en Za terdagen en op hoogtijdagen zijn, bron zen lied' over Leiden uit liet zuigen. Hot oude carillon. Onze zegsman heeft gedurende lan gen lijd les van dm ouden meester ge had eu hij verwilt daarvan het volgende. Eiken Woensuog en Zaterdag weid de sleutel geluiald Bij mijnheer v'au Leeu wen. Dal beklimmen van dien toren was nog niet zoo erg geiuahkeiijk. Eerst moest men over de z.g. „Groote Pers" de groote ruime hall op de eerste verdie ping, waar zich ergens in een zijgang een houlcn hek bevond, verborgen ach ter een deur, dat toegang tot don toren gaf. Een steenen wenteltrap deed den beiaardier eerst bij het uurwerk belan den, eet. mechanisme, dat telkens weer imponeerde door zijn reusachtige afme tingen. Hoe groot het was kan men af leiden uit het feit, <lat liet op den groud ongeveer een oppervlakte liesloeg van 20 iM2. Groote katrollen en kamraden van allerlei soort, louwvleugels en ont zaglijk zware gewichten, welke voor liet aandrijven van het uurwerk de kracht gaven Aan een d'c-r wauden hing nog een stuk vergeeld perkament met een lyri sche ontboezeming van den klokkenma ker -uit Lp ik, '.HeAri\vaa9 Jtuyst, waarin; deze vermeldde dat: „Te Luyck Uonri van NuysS, „Met vuyr en Hamer kragt „Gesmeedt heeft meiter vuyst. „Daarna in 't Schip gliebragt, „En in dees slee ontviagt „Gcwigt en radén mee „Swaar twee en twintigh d'uyst „Tweehonderd en tagtigh twee. Waarmede hij zeggen wilde, dat het gewicht van alle onderdooien, zooals hij ze „uit het schip ontyrachtte en bracht in deze stee", maar eventjes 22.2S2 pond1 bedroeg. Het grootste gewicht bestond' o.a. uil. een oud' kanon, volgegoten met lood en hangende aan een geweldige ka'i'ol. Om dit gewicht naar boven te brengen waren tweemaal per dag twee honderd twintig slagen ncodig. Wanneer men zichtijdens het spelen in den toren bevond, dan was bet wer kelijk angstwekkend',, overal snorde en zeemde liet, de touwvleugcls draaiden mei veel lawaai om, kortom iedereen verging het hooren 'en zien. „Spelen" is niet zóó gemak kelijk. Maar met dat al zijn we nog niet in de „speelkamer" hetheiligdom van den beiaard geweest, We klimmen dus met den heer v. d. Keur in gedachten ver der. Eerst komen we op den zolder, waar zich negen on twintig dwarslig gers bevonden en waar de draden naar de verschillende klokken werden ver deeld. Eén wirwar Van dradon, waar een leek geen vrijs uit kon worden. Een houten trapje doet ons dan ein delijk in de speelkamer belanden. Even eens een warnet van dradon, wnarlus- sclien door men moest lavoeren, om de speeltafel te bereiken. Men. spreekt nu wol van. klokken spel, en als men do fijne klanken der klokken op een warmen zwoe- Ien zomeravond over zich heen hoort gonzen, dan lijkt het ook wol, of alles zoo licht gaat. De werkelijkheid is wel eenigszins anders, althans in den ouden toren. Daar beukte de beiaardier metdo vuisten op do toetsen, en trapten zijn voeten moe. Wilden bezoekers het ook eens pro- beeren, dan lukte hot hen maar zel den een behoorlijken toon te voor- schïjh te brengen. Het was echt wat men noemt een „weet". En wanneer buiten een bolle Noord of Zuidwester zóó tersversch' vanuit zee het land inwoei, dan piepte, zuchtte en kraakte do oude toren van belang en dan schommelden de beiaardier en zijn leerling, daarboven in hun kamertje lustig mee Het klokkenspel was al oud, toen de brand het verwoestte, geen wondér ook dat er dikwijls iels gerepareerd moest worden. Dat was dan dikwijls liet werk van den leerling. „Want", zoo zoïde de oude heer Van Leeuwen, „als je een goed beiaardier wilt worden, dan moet je het spel ook kunnen repareeren". En zoo kroop ik dan romd, tusscheu stoffige draden, om een afgeknapteu draad te hor stellen, of eea ander karweitje op te knap pen. En wanneer onze taak dan afgeloopcn was, dan hoorden wij dikwijls, wanneer we weer beneden kwamen, woorden van dank voor ons werk, van aandachtige luisleraars. Dat waren altijd' inooie oogeu- blikken. Iedere oiid'-Nederlandsclie stad heeft liaar carillon, wat zou Utrecht zijn zonder zin genden Domtoren, of Haarlem, of Alkmaar, of Edam of...? men kan ze opnoemen, een heel rijtje namen van steden ea stadjes, die thans nog bloeien of vroeger bloei den, alle echter getuigenis afleggend van een roemrijk verleden. II cl uien wc klokkenspel. De Leidenaren houden van hun caril lon en zij misten het in d'e afgeloo- pen jaren. Daarom besloten zij het nieuwe stadhuis wederom oou zingen den toren tc geven, die hun weer kond! zal doen van blije en droeve dagon. De Leidsdie studenten gaven oen. bourson, een lm aap van een luidiklok welke ruim 5 ton weegt on een middel lijn heeft van 2.6 meter. Dan is er o.m. het Drie-Octobcr-Comité, dal er oen gaf met de woorden „Ik beier blij met' ied'rcn slag, Den roem van Drie Octobcrdag". Dc zeven en veertig klokken van het speelwerk wegen samen ongeveer 20.000 kilo. Veertig klokken dienen voor het me chanische speelwerk, alle samen kunnen voor de bespeling met de hand' gebruikt worden. Zooals wel genoegzaam bekend zal zijn, is het mechanische speelwerk eigenlijk net een groote speeldoos. Op een grooien trommel bevinden zich 40.000 gaatjes, waarin do beiaardier d'e melodie „steekt"; door middel vau pennen,' dio, wanneer de electromoloren den trommel dóen draaien hetgeen elk hooi ea hall uur geschiedt door een stelsel van bof- boomen en Lrekdraden, de hamers bij de klokken in bewoging brengen. Vroeger mankeerde er bij zoo'n speel werk wel eens wat aan de maat der. me chanisch gespeelde melodie; dé installa teur van het carillon, de héér Addicks heeft nu allerhande technisch© nieuwig heden aangebracht welke ook dit bezwaar, •naar men ons mededeelde, geheel onder vangen. Op liet oogenblik zwijgt de toren nog, daarbinnen echter wordt hard gewerkt. Uiterst nauwkeurig moeten alle klokken op hun plaats gehangen en dé liamers aangebracht worden, wil men straks den beiaardier de gelegenheid geven zijn taak naar behooren te kunnen vervullen. Aanvankelijk was het de bedoeling te Leiden, ter gelegenheid van de ingebruik neming van het carillon, een boiaardiers- congres to houden. Dit kan thans niet doorgaan. Maar wij twijfelen niet, of de Leidenaren zullen ook zonder dat dank baar zijn, wanneer het eerste lied de lucht in zal Idinken, veruit het land! van Leyden in! Burgemeester en Wethouders van Schie dam hebben Lij hun besluit van 8 Augustus 1910 vergunning verleend aan le. C. J A. LIMBURG lot oprichting van een sloc-mwasscherij én -strijkerij in het pand Slecnsiraat 20; 2e. de FIRMA E. HUCKESTEtN en ZOON (ROTTEKDAMSCHE VETER-INDUSTRIE), tot oprichting van een fabriek tot ver vaardiging van veters, tressen ©n andere vlecht artikelen, annex ververij, in pcrcec- len aan de Damlaan 50. Schiedam, 10 Augustus 1940. 4115 20 Wckclijksche vliegdienst Amerika.-Engeland. De Engelsc.be vliegboot „Ciare" van de „Airways Atlantic Cy", die verleden Zon dag in New-York is aangekomen, heeft den terugtocht aanvaard. Het is op speciale wijze gekenmerkt en heeft in New-York geen passagiers aan boord genomen. Naar men zegt, zullenbij dé tusschenlanding; in Montreal verschillende passagiers aan. boord komen. Met deze vliegboot zou een wekelijksch© vliegdienst tusschen Engeland en Amerika begonnen warden; Van 12 Augustus let en met 8 September periode 5. 's-Gravenhage, 10 Aug. De secretaris generaal, waarnemend hoofd' van het depar tement van Lannel, nijverheid en scheep vaart maakt hekend, dat gedurende het tijdvak van 12 Augustus a.s. tot en met 8 September as. de met „periode 5" ge merkte pcLroIeumzege! recht geeft op het koopea van twee liter petroleum. Van 12 Aug. Lm. 0 Sept. bon 14 en 27. De secretaris-generaal, waarnemend! lioofd van het departement van land bouw en visscherij maakt bekend', dat gedurende liet tijdvak van 12 Augus tus tot en met 6 September a.s. d© met „14" genummerde hou van liet algc-meen distribufiebonboekjo recht geeft op het koopen van 250 gram rijst of rijstemeel of rijstebloem. Voorts geeft de met „27" genummer de bom van het algemeen distributie bon boekje gedurende hoveug©.ioe.i:d tijdvak recht op het koopen' van 250 gram havermout of havervlokken of gort of grutten. De toestand van Engeland. Milaan (DNB). De Relazzioni Interna- zionale schrijft: Engeland heeft in Egypte, Palestina, den Soedan, Kenya en Aden- Haldramaut een tiental goedgewapende co uitgeruste divisies. Het lean deze strijd krachion niet voor de verdediging van dj Britsche eilanden Tiaar huis zenden. Dj Engelsche strijdkrachten voor de verdedi, ging van het moederland zijn daardoor verzwakt. liet ministerie van oorlog heet.; indertijd' twee legers van elk tien divisies op dé been gebracht. Het een© leger is op jammerjjjke en onherstelbare wijze in Vlaanderen verslagen, liet tweede wordJV nog vaslgehouden in het naburige Oosten Al het naar Frankrijk gezonden oorloge materiaal is verloren gegaan. Zijn minder» beid' in de lucht kan Engeland' niet ia- halen. Ilel rekent op de Vcreenigdé Sta. ten, maar dé fabrieken daar kunnen slechts een bescheiden bijdrage leveren. De toestand' van Engeland' is dus cru stig «n van militair standpunt gezien zolfe wanhopig. Dc nieuwe Zwoedschc torpedobootw». Stockhol. (D. N. B.). De minister van defensie Skoeld, heeft vandaag in de Tweede Kamer van den Rijksdag de vragen beantwoord op den aankoop v.an vier torpedobooten in Italië. Skoeld verklaarde o.a., dat na het uitbre- ken van don oorlog de noodzakelijkheid had lies taan, de Zwcodsche vloot tc versterken. De voorwaarden, waaronder de koop was gesloten waren voor Zweden zeer bevredi gend. De koopprijs voor de vier torpedo- booten bedroog slechts een vierde deel van do som, die indertijd door de pers was genoemd. Do afgeleverde schepen had den, volgens een verklaring van de com missie belast met'den aankoop, niet alleen aan de verwachtingen voldaan, doch deze verre overtroffen. De chef der Zweedsch© admiraliteit heeft zijn tevredenheid over den toestand van de schepen reeds vroe ger in een perscommuniqué meegedeeld. In. aansluiting hierop verklaarde Skoeld, dat do praatjes over steekpenningen in dez© kwestie ©Ikon grond missen. Amcrikaansclte troepen in China. Washington (D.N.B.) In een persconfe rentie hoeft die plaatsvervangend© minister van buitenlandsche zaken, Welles, ver klaard', dat de terugtrekking der Britsck© troepen uit Sjanghai en Noorê-Cbina geen invloed' heeft op de houding der Vereenig- de Staten, die hun troepen niet terug trekken. De geruchten over .versterking dezer troepen achtte Welles evenwel on waarschijnlijk. Hij antwoordde bevestigend! op de vraag, of de Britsche regoering hemf van tevoTen in kennis had gesteld van het terugnemen der troepen. SCHIEDAM. G e bo en: 8 Augustus: Gerritje Hend'rika, d. van M. P. Pols en M. v. Diest, Paulus Potter straat 39. Ludóvicms Johannes, z. vara P. J. v. Deventer en A. G. M. van Geene, Potgieterstraat 27. Gerrit, z. van Pi HL BaUijns en P. Overgoor, Mariastraat 39. Elisabeth Liduina, d. van A. Heesbeera en J. P. Brökling, Brand'erssteeg 4. .9 Augustus: Catharina Hendrica Jacoba, d. van J. H. Vink en E .G. M. Vermunicht, Newtonstraat 13. Cornelia, d1. van P. v. d. Berg en W. de Bruijn, Middelhar- nisscbeslraal 47. I

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1940 | | pagina 3