r m f De kerkruïne van Schokland Wfyoon odmsmlX «Ie spiaa In Ik ■FJ1 lit m\> ifv jT |fe 1?"! W W' JP** wK Een cultuur-historisch monument op een bar stukje Nederland. 67777 69551 69802 69109 68109 Groen elaan 68110 Singel 68111 Kreupeistraai 69744 St. Liduinastraaf 69400 Cncket N.C.B. 68886 68154 68076 67525 67593 69773 67556 68796 67664 68421 69899 68295 67863 68011 WAT BIEDT Iff,* J§^ 1*8. I l<* J»!*1 lev I? Iff 1%» If;* Iff 111 ff |Im I& fev g? f 1 pik#' iw S JÉK. llfCs ■*|gp S£»s P' SÊ'f» IK lifi léf f*K- le* gar»- fP •Wf f ?jif s> |V - g'Cf Anthraciet Bakkerij Bankiers DE PAGELUKSCHE VRAAGBAAK Levensmiddelen Algemeen Instailaüebureau Bedden en Tapijten LEDERWAREN BIJLOO'S WINKELS Machinefabriek Meelfabrieken Bedrijfskleeding Sport door Johnston Mc. Cnltey 86) HermesrD.V.S. II kampioen Boodschappen öiensi Drukwerk (Ras Goud- en Zilverwerken Meubiieering (Complete) Papiervernietiging Pompen Rnnd- Kalfs- en Yarkensslagerij Schoorsteenvegen Stoffen-Manuf a cturen Timmerman-Metselaar - Aannc rter Hoeden, Petten (ook in laken) Huis- en Decoratie-Schilder G. VAN MEURS, LANGE HAVEN 5. Woningbureau Woning-inrichting ai ijL if- Irs 14*" iK |;jV>- <K. Aj^r M. 1 W% t ®a Wt*\ 7 ■«jo fitful i'ti mA\ 7£< w»* SK ?/K i>- »-n (piw nf< ¥fv wr y^-Vr. skn Bv De Zuidpunt van het eiland Schokland is nu alweer verlaten: dr. De Froe en Zijn studenten hebben hun kamp weer opgebroken. Daags te voren hebben we nog een bezoek aa het kamp gebracht Toen we des morgens om 6 uur van de kade te Kampen met het kleine Zuiderzeesleepbootje vertrokken, kleurde 't eerste morgenrood juist de randen van de zware wolken, die boven den lJsse-1 die ven. Even later brak ook do prille zon zich baan. En voordat tien minuten \©"- streken waren, hing een groote oranje zonneschijf naast het groepje boomen, dat de oude Ketelwachterswoning aan den ingang van het stervende Rechter- diep overhuift, aan den iets ruimende® hemel. Doch weldra was dit schoone ochtend verschijnsel in ne\e'en verdwenen. En dat is ook vrijwel het laatste geweee', wat wij dien dag van den zon genoten hebben. Zware regenwolken werden door em opkomenden storm uit het Zuidwesten voortgedreven en, laaghangend, hulden zij aldra de rondom op het IJsselmeer snorkende en wroetende en dampende machines in een wit waas. Een hevige regen gutste neer en hief de scheiding iusschen hemel en water op De kapitein van ons bootje kon nog slechts op zijn richtinggevoel en op zijn kompas varen. En aan den zelfkant van die verbinding tusschon lucht en water lag het eenzame lapje vaderland: Schokland. je grond! voor het nageslacht te bewaren als herinnering aan wie er eeuwen gele den hier, te midden van het nu nieuw g©» wonnen land! leefden. Re expeditie. De wetenschappelijke expeditie d.e on der leiding van dr. A de Froe ruim vier weken lang op de uiterste punt van dit eiland heeft gewoond, heeft het, wat de weersomstandigheden aangaat, niet erg getroffen. Veel regen en veel wind en slechts betrekkelijk we.nig zoo; de deel nemers aan dien onderzoekingsarbe'd heb ben daardoor wel een, zij het nog maar gedeeilel^ken indruk gekregen van het zware lot van hen, die hier in vroeger eeuwen hun leven hebben moeten door brengen. Maar door dezen klimatologischen te genslag liet de anthropologische opspo- rmgsgemeenscbap zich niet uit het veld slaan en nog minder van het eiland ver jagen. Manmoedig beeft men de elemen ten getrotseerd met volharding en ijver het eenmaal aangevangen werk voortgezet en het gestelde doel ruimschoots bereikt. Er is zeer- veel bruikbaar wetenschappe lijk materiaal verzameld, waardoor het, na nauwkeurige bestudeering en schifting daarvan, mogelijk zal zijn, rich een zuiver heeld te vormen van de oorspronkelijk© bewoners van hei eiland Schokland. Toen de expeditie haar opspormgsarheid aanving, aldus deelde ons dr. De Froe mede, wist men vrijwel niets, aldra werd duidelijk in welke richting meest worden gezocht; uit wat gevonden werd, zal waar schijnlijk kunnen blijken, welke vroegere periode eraan vooraf is gegaan en zuil-en waarschijnlijk ook conclusies kunnen wor den getrokken voor de toekomst Oude fundamenten. Doch de uitsluitend wetenschappelijke re sultaten spreken te weinig tot ons leekea- verstané en tot onze verbeelding, dan dat het zin zon hebben, daarop in dit artikel dieper in te gaan. Duidelijk is dus nu, drink zri de verrichte opgravingen, die vorm van het middel een w- sche kerkje en de plaats waar het gestaan heeft, uit die gevonden fundamenten af te lezen. En wat nu? De vraag dient gesteld, wat er na verder gebeuren zal met deze resten \an midlel- eeuwsche christelijke beschaving. De anthropologische dienst heeft voor- loopig zijn werk gedlaan; dr. De Froe en zijn studenten hebben den hun toegeme ten tijd nuttig en vruchtdragend besteed, zij zijn, als dat artikel verschijnt, reeds weer van het eiland vertrokken. Maar wat nu? Moeten da resten van wat onze middel- eeuwsche voorouders hadden gewrocht tegelijk met het eiland Schokland verloren gaan? De Sehoklandlers hebben het altijd, zooals uit die overleveringen blijkt, op hun eenzame stukje land, ontzettend hard en zwaar gehad. De woelige Zui derzee bedreigde niet alleen de man nen en jongens, die in zwakke huik jes haar bevoeren en bevischten; ze bedreigde telkens ook het eiland, waarop de vrouwen en de kinderen in hun armelijke huisjes achterbleven. De' kerk was in nood en stormgeüj de eenige toeverlaat. Wellicht is er geen plekje langs heel de Zuiderzee, waar uit door angst en vrees geprangde ge- -m-oederen zóó hartstochtelijk gebeden werd als juist in het kerkje van Schokland;. Hulp van de Zuiderzeewerken? Welnu, het komt ons voor, dat de resten van dit „monument-hnmain", deze over- Toekomstbeeld. In onze verbeelding zien we reeds het Zuid-Wesfelijk deel van den Noord-Oost polder. Overal rondom, langs goed onder houden en mooi beplant© wegen, staan welvarende boerenhofsleden. Op welig© akkers wuift het gelende graan, dat straks tot voedsel voor ons volk zal dienen. Over al klinkt het geluid van den vruchtdira- eenden arbeid van den mensch; heel dit land is trouwens een bewijs en een sym bool van wat mensehehjk vernuft vermag. Daar aan den uitersten Zuidelijken rand, dicht tegen den dijk aan, die land van water scheidt, wordt het oog getroffen door een groote groep boomen en bloeien de heesters. Zelfs weerkaatst het licht in een spiegelend wateroppervlak. We komen dichterbij. En zien nu, dat te midden van een met smaak aangelegd park, een ruïne ligt... Het zijn resten van het oude visscherskerkje van Schokland. Het is 't eenig overgebleven plekje van het onherbergzaam stukje land, waar reeds acht eeuwen geleden honderden slecht met aardsche goederen gezegend© menschen hebben gestreden en geleden cd gebeden. Het is een herinnering aan de vergankelijkheid van den mensch en een Bouwkundig© hoopvol getuigenis, diat uit al het oude en verkeerde het nieuwe en betere, uit alle leed en smart de vreugde en het geluk geboren moeten worden. Ook om die reden zouden we van de kerkruïne van Schokland een rust- en pelgrimsoord- van den Noord-Oos'polder willen maken. JAN HOOGENBERG, HOOGSTRAAT 24 Fa. Wed. M. van Meurs, Broers- veld 53. Erkend gasfitter. Erkend installateur. Uw adres bij ver huizingen. NA 6 uur tel. 67879. Bestel nu kolen Krommenhoek, Singel 101. Uw bakker. <2 LIJXEIN) Amsterdamsche Bank N.V. Bijkantoor Westvest 36 Alle Bankzaken - Assuranties ËtQflH Maltha's Lederhandel, U O O 1 I Broersveld 145 - 152 Leder-foumituren, Koffers, Actetasschen, Reparatièn (2 LIJNEN) A. Fontijne, Bolerstraat 2832. Modem ingericht reparatiebedrijf RQR7R Fa. Willems Emsting. UvO/O Rotterdamschedijk 233-235-237. blnfseien van cultuur-historische en rmd- Wat onze lezers ongetwijfeld meer zal - j deleeuwsch-chnselijke beschaving niet ver- interesseeren, is dé modedeehng, dal bij J de opgravingen de fundamenten van het 13e eenwsche kerkje vrijwel geheel zijn blootgelegii. Uit boringen is gebleken, dat het kerkje is gebouwd op de wellicht eeni ge zandplaat die op het eiland beschik baar was; terwijl het overige gedeelte van het eiland zoo goed als geheel uit veen- en kieïbodiem bestond, heeft men blijkbaar destijds weloverwogen en uit piëteit voor zijn kerk en zijn dooden die binnen het kerkgebouw begraven zouden worden, de beste en veiligste plek voor dit doel uit gekozen. Het gebouw is geplaatst zuiver in de richting Oost-West: het priesterkoor aan de Oostzijde, de zware Romaansche toren met muren ter dikte van 1.40 meter, aan den Westkant; voor de muren werden gced gevormde groote baksteen en gebruikt; al leen voor den ingang van den toren is een Bentheimer zandsteenen dorpel ge nomen. Joim Warwik stak de handen omhoog. Er zat niet andera voor hem op. Er kwam een tweede man naar hem toe. Het was stikdonker en slechts nu en dan viel een lichtstraal van een straatlantaarn ius schen bet gebladerte door en daarbij kon Warwik zien, dat de man, die voor hem stond, geen uniform droeg. „Geen woora, of ik pomp je vol loodl" fl uister-.e ae stem achter hem en Warwik herademde. Hij herkende die woorden De man, die den revolver tegen zijn nek duwde was de inbreker van daareven uit het huis van Cardlew. „Je wou me 'n aardige poefs bakken, hè?" spotte de man vinnig, „fk vond bet al zoo vreemd, dat je niet begon te schreeuw© en lawaai te maken, zoodra ik m ae gang was. Jij bent dos een def tige inbreker, hè? Zoo eentje als Raf fles, hè? Nou, dit keer ben "je tegen een stel totfe jongens opgeloopen, hoor. Mij ertusschen nemen en zelf roet den bmt ervandoor eaun0 Niks daarvanl" „En wa- ben. je nu van. plan. te doen?" vroeg Warwik. „Ik zal m*n kameraad je zakken laten nazoeken en. hij zal wat ons toekomt er- loren mogen gaan. Het is ons bekend', dat de directie van de Zuiderzeewerken reeds van haar belangstelling heeft blijk gegeven. Zij zal zeker bereid! zijn, «Kt plekje grond' te reserveeren en wellicht ook wel willen medewerken om «te fundamenten nog ver- fier te ontgraven. Maar de directie van de Zuiderzeewer ken is ten slotte niet een college tot in- standbouding van wat uit vervlogen eeuwen behouden bleef. Zij heeft haar doel zoo goed als uitsluitend op het nieu we en op de toekomst gericht Veeleer liggen de bemoeiingen tot be houd en conserveering van wat hier ge vonden werd op het terrein van colleges als „Overijstselsch Regt en Geschiedenis", van „Hel Oversticht", van het „Oudhekl- kundig Genoo'schap", „Monumentenzorg", om slechts enkele te noemen. Het zou nattig zijn, als een van hen het initiatief nam of dat men gezamenlijk pogingen aanwendde om «Kt kleine plek- De nitslagcn. De uilslageu van de gisteren gespeelde wcdsliijdmi luiden: V.V.V.Roon en Wit. Gewonnen door Rood en Wit met 9 rvms en 8 wickets. V.V.V. 170, Rood en Wit 179 voor 2 (Van Bueren 34, R. Kramer 31, v. d Togt 31 not out en Baasbanb 66 not out). V.R.A.A.C.C. Gewonnen door. V.R.A. met 33 runs. V.R.A. 101, A.C Cv 71. S.C.H C.Haarlem Gewonnen door S.C.H C. met S runs en 2 wickets. Haarlem 119, S.C.H C. 122 voot 8. Eea lie tegen Excelsior 2 De ontmoeting fferrnes-DVS—Excelsior is geëindigd- in een tie, waardoor Hermes- DVS 2 kampioen is geworden. Excelsior 2: 122 runs. J. Weslerholt 15, A. Beukers 21, J. van Harnielen 13, A Ruiterman 10, W. Peters 16, A. v. d. Horst 29. BowhngcijfersP. v. d. Hammen 3—34, J. Engering 351, C. van Geerenstein 1—15," F. Horn 1—12. Hermes-DVS 2: 122 runs. P. de Leeuw 30, P. Janse 44, J. Enge ring 13, 0. van Geerenstein 11, P. Nolet n o. Bowlingcijfers: A. Beukers 217, A. Ruiterman 547, Wïnsman X6. Quick 3 (H)—VCC 2 Gewonnen door Quick 3 op de 2e in nings. Eerste innings Quick 3 66 en VCG 2 68. Tweede innings Quick 3 86 voor 3 en VCC 2 20. HOC 4— NLOC Gewonnen door HCG 4 met 16 runs op de eerste innings. PICO 4 105 en NLGC 89. Faillissementen. In de week van 19 tot en met 24 Augus tus 1940, werden in Nederland 25 faillisse menten uitgesproken. uit halen. Je bent niet eens een fatsoen lijke cfiet. Ik zou half om half met je ge daan hebben, als je me daar in huis «Ie waarhem verteld had, maar nu zud'en we alles meenemen." De man, die voor Warwik- stonl, begon zijn zakken na te zoeken. Hij haalde het geld en de sieraden eruit en vond ten slotte de documenten. „Denkelijk effectenneem maar mee," beval de man met den revolver. - „Wat zijn dat?" vroeg hij schor. „Als hij zo meepakt treeft, zni'en ze wel wat waard zijn. Neem mee, dan kijken we bet later wet' na." De mar. stak de papieren bij zich en ging een paar pas achteruit. „Laat dit een lesje-voor je zijn," zei de man met den revolver. „Je verdiende eigenlijk, dat ik je een k"ap op je kop gaf met den kolf, zoodat je sterretjes zag. Mio-dnen bleef je hier dan we! lig gen, tot een diender je oppakte... Het zou je verdiende...' Plotseling liet Warwik zich op de fn'eCn vallen. Tegelijkertijd greep hij achteruit naar den man met den revolver, smeet hem met oen ruk over zrjn hoofd heen, ontrukte hem het pistool en sprong ach teruit om den anderen man, die op hem toevloog, te ontwijken. Maar die andere bedacht zioh en ging zelf aan den haaf. Hij was maar klein en niet erg sterk en Warwik liaa nu het pistool in han den. Op hef zelfde oogenblik greep de man, die op den grond lag, Warwik om zijn kn-eü! Heen Warwik trok hem over eind. fou gemeene schooier," riep Warwik uit. „Ik zoo je met één hand kunnen doodiammelen.' Hij smeet dm kerel van zich at en de inbreker krabbelde overend en vluch'le zijn makker acth.te.na. Warwik stak hel pistool in zijn zak en volgde hen. Hij was mol van zins zich door een paar boeven te laten overbluffen. De kleinste van de twee had de papieren in zijn be zit, welke Warwik in opdracht van de Spin moest bemachtigen. Als de kerel er mee vandoor ging, zou dat een mislukking van Warwik's opdracht beteekenen en het verlies van vijfduizend dol ar. En dat geld had iiij hard noodig. Hij rende de mannen achterna, maar ze waien hem een heel eind. voor en tracht ten zich zooveel mogelijk tiisschen de struiken peJekt te houden., Hij begreep, dat ze zich eerder naar het smalte steegje langs den a. hterkamt van het huis zouden begeven, dan naar de avenue voor het huis. Hij bevond zich al spoedig in dat steegje en hoorde hen voor zich uit naar de straat loepen. Ze bereikten de dwarsstraat <n staken die over. Warwik versnelde zijn schreden. Ze verdwenen in een steegje aan de overzijde. Warwik rende erheen en liep daar eer potiteagent bijna tegen het lijf. „Wel wei mijnheer Warwik," riep de man verrast nil „Wat is er aan «Ie hand, mijnheer?" „Een „stelletje boeven probeerde me aan F. Róttgering, Hoogstraat 17. Grootst Speaaalhuis. Beeedigd Taxateur van Onroe rende Goederen, Bokhorst, Lange Nieuwstraat 145. MEIJER'S Zakenteietoon Vlotte verzend'ng. Alle boodschappen. Experts in telefoon reclame HOOIKADE Z Drukkerij Wijchers, Walvischstraat 3, Handels- en Vereenigingsdruk- werk. C079C N.V. Van Katwijk's Glashandel, DO uü Lange Kerkstraat 38. Alles op dit gebied. H. Th, v. d. Vlerk, Rotterdamschedijk 268, Gediol. Uurwerkmaker. CQAQA N-V. A. Tieman, DO'tOt' Hoofdstraat 39, COOC1 Tarwebloem Tarwemeel ÜOlD I Tarweatvallen, G. J. de Jager. Dirk van Wassenaarstraat 35. Showroom Rembrandttaan 7. Jac. v. d. Waal, Westmolen straat 25-27. Inkoop alle soorten oud papier en metalen. Verkoop, Verhuur en Reparatie Willem Fontijnc's Pompen-en Motorenhandel, Noordvest 85. Benzine- en Electromotoren. Fa. J. H. v. d. Water, Dam 52. Verbetering van Schoorsteentrek. Fa. V. L. Borrani. Alléén Lange Achterweg 33, 00*142 nK°fa"-Bertds, Dam 9-26. Piet Hemger, Passage 1. Heerenmode-artikelen. Vraagt tel. zichtzendmg. N. Scheurkogel, Lange I teuw- straat 177179. Uitvoering van werken in gewapend beton. p O 7C9 Womngbureau„Schiedam-West'* OO Nieuwe Haven 83. Adm, van Onroerende goederen Fa. Rijnbende VaB Hoek, Hoogstraat 32. DE RADIO MORGEN"? WOENSDAG 28 Augustus 1940. Jaarsveld, 414.4 M'. K. R. O.-üitzendmg. 8 A. N. P. 3.05 Wij beginnen den dag. 8.15 Gramofoon. 10 V.P.R.O.: MorgenWrjt- ding. 10.15 Gramofoon. 11.30 Godsdien stig halfuur. 12 Beriuchten. 12.05 Gra mofoon. 12.15 Rococo-octet, 12 45 A.N.P. en gramofoon. 1.15 K.R.O.-Melodisten en solist. 2 V«>or de vrouw. 3 Musïquette. 3.30 Gramofoon. 3.45 K.R.O.-Melodisten en solist. 4.30 Voor de kinderen, 5.15 A. N. P. 5 30 Gramofoon. 5.45 K. R. 0.- Nachtegaaltjes. 6.05 Gramofoon. 6.15 K. R. O.-Melodïsten m solist. 7 Vragen van den dag (A. N. P.) 7.15 Berichten 7.20 K. R. 0.-orkest. 7.45 Reportage. 8 A. N. P. 8.15 K. R. O.-orkest. 8.45 Re portage. 9 K. R. 0.-orkest. 9.20 Gyclus: „Uitingen van Nationale cultuur". 9.40 K„ R. O.-Kamerorkest. 10.10 Wij sluilen den dag. 10.1510,30 A. N. P., sluiting. Kootwijk, 1875 M. ut /At, te houden," antwoordde Warwik. „Ik heb ze van me afgeslagen en ze zijn gevlucht daar dat steegje in." Met gelrokkcan revolver volgde de poli tie agent Warwik. Eeu heel eind voor zich uit zagen ze de boeven de volgende straat oversteken. De agent vuurde :n sommeer de de kerels tot stilstaan. Warwik moest er bijna hardop om lachen; hrj wist, dat het schot ae dieven slechts harder op de vlucht zou doen slaan Tijdens zijn stu dietijd haa hij verscheidene wedstrijden in hardloopen gewonnen Hij klemde zijn ellebogen tegen zijn zijdein en begon er vaart in te zetten. De agent bleef ver hij hem achter. Warwik hield de volgend© straat goec in het oog, maar zag de die ven die met oversteken. Daar aangekomen bleef hij stilstaan en luisterde scherp en aandachtig. Hij hoorde geen ander geluid dan het kopen van den polilie-agent, Hrj begreep, dat de achtervolgden over een of andere binnenplaats waren gevlucht en op die wijze de avenue moesten bereikt hebben. En toen hij aan het einde der steeg op de avenue gekomen was, zag hij Jan ook een tramwagen twee zijstraten verder stoppen en de beide mannen in stappen. „Die gaan naar hun achterbuurt toe," dacht Warwik. „Dan zit er wel net an ders voor me op, dan er ook heen te gaan. Die ouwe Spin zou het me nooit vergeven als ik die documenten verloren^ liet gaan. ik zal ze terug moeten baten, wat? Vast en zeker!" A. V. R. O.-Uitzendmg. 7 Ber. (Duitsch). 7.15 Ber. (Engelsch). 7.30 Gramofoon. (Om 8 A. N. P.). 10 Mor genwijding. 1015 Gramofoon. 10 30 Sep tet (opm.). 11.15 Ber. (Engelsch). 1130 A. V. R. 0 -Amusementsorkest. 12.30 Ber. (Duiitsch). 12.#- A. N. P. 1 Ensemble Ma- lescu. 2 Ber. (Duitsch). 2.15 Omroepor kest en solist. 3.15 Ber. (Engelsch). 3 30 Zang en piano. 4 Concertgebouw-orkest en soliste (opm.). 4.30 Gramofoon. 5 Ber. (Duitsch). 5.15 A. N. P. 5.30 A V. R. Ot- Amusementsorkest. 6.15 Ber. (Engels<ïh). 6.30 Onderwijsfonds voor de Scheepvaart, causerie. 7 Vragen van den dag (A.N.P.) 7.15 A. V. R. O.-Amusementsorkest 7.45 Reportage. 8 Ber. (Duitsch). 8.15 A.NR 8.30 Ber. (Engelsch). 8.45 Gramofoon. 9.15 Ber. (Engelsch). 9 30 Gramofoon, 10 Ber. (Duitsch). 10.15 A. N. P. 10 30 10.45 Ber. (Engelsch). 11.1511.30, 0.15—0.30 en 1.15—1 30 Ber. (Engelsch) 0.15—0.30 en 1.15—1.20 Ber) (Engelsch). Zen en Maan. Zonsopg. 27 Aug. 6.42 u., oadig. 20.38 u. Zonsopg. 28 Aug, 6.44 u., ondg. 20.36 u, 2 Sept. N.M.. 8 Sept. E.Ki. XXVI. La «ie sloppen. Er kwam een taxi de avenue af. Warwik zag, dat er niemand inzat en bedu.dde den chaufteur te stoppen, „Dien tramwagen volgen," beval hij. „En zoo gauw mogelijk, er naast zien te komen. Ik -moet kijken, of er iemand in zit, dien ik hebben moet. Dan zien we wel verder." De chauffeur zette er vaart in. De breed© avenue was op dat late uur zoo goed als verlaten en de tram was inge haald, voordat ze zes straten verder wa ren. De chauffeur 1 n lerde vaart en bleef vlak naast den i rijden. Warwik keek u uet portierraampje in den tramwagen. Op het terrein om liet huis van Cardlew heen haid hij den klei nen man, die de documenten in zijn bezit had, niet goed kunnen ópnemen, maar den. inbreker had hij in de bibliotheek heel goea gezien Hij zag hem dan ook achter in de tram zitten. Voor hem zat ©cn andere man. roet wiea de inbreker zat te praten Warwik herkende hem op slag als den man, dien hij hebben meest, (Wordt vervolgd).

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1940 | | pagina 6