Nederlandsche arbeiders naar
Duitschland
Bond van Ned. Onderwijzers
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Meer dan 35.000 landgenooten vonden reeds
werk over de Oostgrenzen.
BINNENLAND
De voedselvoorziening
De lichamelijke toestand van
onze dienstplichtigen
Ir. R. A. Verwey, waarnemend lioofd
van het departement van. sociale zaken,
heeft dezer dagen in een persconferentie
een uiteenzetting gegeven 'van het vraag
stuk der arbeidsbemiddeling naar Duitsch
land. Hij heeft daarbij enkele belangwek
kende cijfers medegedeeld.
Cijfers.
Daaruit blijkt, dat sinds deoorlogsda
gen in Mei circa 15.000 grensbewoners
door de organen der arbeidsbemid
deling in Duitschland te werk zijn ge
steld en dat behalve deze „grensar
beiders" in de periode van 20 J.unï
tot 20 Augustus rond 20.000 andere
Nederlandsche arbeidskrachten naar
Duitscliland zijn gegaan om op ver
schillende plaatsen vooral in Bra
men, Hamburg, Bronswijk, Berlijn en
in het Rijnland te werk te wor
den gesteld. In totaal dus rond 35.000
personen.
Er werken echter, veel meer Neder
landers 'in Duitschland. .Bij deze 35.000
moeten .uiteraard gevoegd worden de
Nederlanders, die reeds voor 10 Mei
in Duitschland een arbeidsveld hadden.
Het vraagstuk der arbeidsbemiddeling
naar Duitschland zoo vertelde ir.
.Verwey is als het er op aan komt
niets nieuws. Ons land is eeuwenlang
een groote koloniseerende mogendheid
geweest, overal zijn Nederlanders heen
getrokken om een arbeidsveld te zoe
ken en speciaal Duitschland had een
groote aantrekkingskracht.
De statistiek geeft aan, dat het aan lal
Nederlanders, dat sinds 1900 naar Duitsch
land trok, steeds is toegenomen. Kort voor
het uitbreken van den wereldoorlog be
droeg dit aantal rond 100.000. In 1914
keerde men op groote schaal naar het'
vaderland terug.
In 1935 waren er circa 20.000 Nederlan
ders in Duitschland werkzaam en sindsdien
is het aantal belangdjkN-toegenomcri.. Dit
werd bevorderd door de .bemiddeling, die
de Duitsche regeering in .samenwerking met
de Nederlandsche autoriteiten verleende.
De stroom, die in 1933 over de grens
trok, bedroeg rond 20.000 personen: In
het vorige jaar liep liet aantal ^terug, Waar
aan natuurlijk de internationale oms.Lam
digh'eden niet vreemd zijn geweest.',
Een Netlerlaudsch belang.
Thans echter zoo vervolgde ir. Ver
wey is er in Duitschland weer werk
gelegenheid en de zaken staan thans zoo,
'dat de noodzaak, deze gelegenheid van
Nederlandsche zijde te heiiutlen, gröoler
is dan vroeger. In dit zeldzaam dicht be-
vofkt land en in verbandmet de huidige
omstandigheden is het uitgesloten in
Nederland voor alle Nederlanders werk
gelegenheid te schepipenDaarom moet van
élke gelegenheid om in Duitschland werk
te vinden, gebruik worden gemaakt. Dat
ds niet alleen hét belang van het individu
dat is vooral een Nederlandsch belang
De samenwerking tusschen Nederlandsche
en Duitsche instanties .topt'/dit .terrein is
hi zond er h echt.-. Ds' y o orwaardenwaaróp
Nederlandschéarbeiders in DuiIschland te
werk werden gesteld, zijn dezelfde als die,
waarop, de Duitsche arbeiders zelve werken
en juist gisteren-is-ten aanzien'van liet
overmaken vati loonoverschotten naar Ne
derlaiid eenregeling Vbekcnd; gemaakt, die
'dé belanghebbenden' in/eeri; belangrijk gun
stiger positie plaatsen dan-'tot dusver.
Arbeiders, die; naar- Duitschland vertrek
ken, ontvangen twee 'weken slciiiiuitkeering,
met welk geld zij en liun gezin in de
dagelijiksclie levensbehoeften kunnen voor
zien tot het oogenblik, dat de betrokkene
het eerste loönoverschot naar. huis 'heeft
- gezonden. 'Maatregelen worden getroffen om
deze tegemoetkoming, indien dat noodig
mocht zijn, uit te breiden. Eveneens zijn
maatregelen getroffen voor liet zoo spoedig
mogelijk doorzenden yahÏÖónöyérsch'otten
naar de gezinnen..
j hr Nederlandsche administrateurs.
Aan dé zorg voor dé in Duitschland
werkende Nederlanders is alle aandacht
besteed'. Waar onze landgenooten in groe
pen wérken, is gezorgd' voor. Nederland
sche koks en Nederlandsche administratieve
krachten. Laatstgenoemden heffen moeilijk
heden, die het taalverschil eventueel zou
kunnen brengen, op. Zij zijn als liet ware
Vertrouwensmannen.
ziet het: de werkloosheidsbestrijding wordt
krachtig ter hand genomen. In ons tand
zelf werken in de" werkverruimingsobjec
ten rond 50.000 personen. In de steun
regeling waren in de periode van 12 tot
19 Augustus rond 64.000 personen opge
nomen, terwijl in dezelfde periode rond
28.000 personen een uitkeering kregen uit
werkloozenkassen. Het vorige jaar waren
in dezelfde periode in de steunregeling
opgenomen rond 90.000 personen, ondanks
de ongnnslige omstandigheden van het
oogenblik toch een aanmerkelijke verbete
ring van den toestand.
Een zeer klein deel keert terug.
Ir. Verwey, nam tenslotte stelling tegen
de geruchten, als zouden de naar Duitsch
land' gelrokken arbeiders om welke rede
nen dan ook, bij groote aantallen .terug
keeren. De cijfers, die hij noemde, spreken
boekdeelen. Van de rond 35.000, die ge
durende de laatste maanden naai' Duitsch
land zijn gegaaan, keerden 994 zegge
en schrijven negen honderd vierennegentig
terug. De redenen hiervan zijn zeer ver
schillend'. Sommigen hebben vrees voor
Gunstige cijfers.
In d'e grensstreken aldus ir. Ver
wey is er groote belangstelling voor
het werknemen in Duitschland'. Door de or
ganen der arbeidsbemiddeling zijn thans
totaal' 14.550 grensarbeiders geplaatst.
Verder werden in de periode van 20 julnlü
tot 20 Augustus 20.000 personen, die niet
■onder de categorie grensarbeiders kun
nen worden gerekend, door dezelfde or
ganen in Duitschland .te werk .gestéld. Men
bombardementen of kunnen niet tegen een
langdurig verblijf in schuilkelders, hetgeen
af en toe en op bepaalde plaatsen nog
wel' eens voorkomt,anderen kunnen aan
de Duitschekeuken niet wénnen, enz.,
enz. Ook zijn ér, die ziek geworden zijn
of wier gezondheid reeds te weuscbc-n
overliet, toen ze van liuis gingen, in welke
gevallen zij natuurlijk worden leruggezon
den. j
AI' de Machten worden nauwkeurig on
derzocht, Zijn 'ze ongegrond, dan Vis het
uitgesloten,-dat de hé trokken arbeider hier
weer in. de steunregeling wordt opgeno
men, óf in een werkverruimingsohject ge
plaatst. wordt,
liet aantal, dal den laatstéu tijd naar
Duilsehland vertrekt, varieert tusschen de
2090 en '2500 per week. De reiskosten
worden betaald, ook wanneer de arbei
ders in het genot van vacaulie worden
gesteld. Deze stelt gehuwden eenmaal in
de drie maanden en ongehuwden eenmaal
in een halfjaar in de gelegenheid 5 a d
dagen thuis te zijn.
Het gevaar van bombardc-
mentcn.
Aan het slot van de conferentie werd
pertinent tegengesproken, dat het waar is,
dat er .vele arbeiders .door luchtbombarde
menten zouden zijn gedood. Deze bewering
zoo Werd -onsmedegedeeld - is abso
luut 'onjuist. Geen -enkel 'Néderlaiidsché 'ar
beider is onder, dergelijke omstandigheden:
ómhet leven gekomen. .Wel zijn éeiiigen
"teruggekeerd wegeiis liédrijfsongeyalleii.
v- De loo-nen.
Ten aanzien van de. loénen, die worden
verdiend, werd,, medegedeeld', dat ear lirii
nierman' en een metselaar doorgaans ,70
tot 85 en een grondarbeider 58tot 72
pfennig per uur verdienen. In do metaal
industrie zijn deze bedragen, nóg honger
1,— tot 1.20 mark per uur. Aangezien in
de bouwvakken zeer veel in accoord wordt
wordt gewerkt, wordt liet -loonbedrag voor
de in dit vak werkzame arbeiders nog be
duidend heoger. In do metaalindustrie pro-
fi toeren velen van de z.g. presla'ietoelage.
Voor Nederlandsche arbeiders is er bijna
altijd een belangrijke toeslag, niet zelden
10 1./2 mark per dag. Over liet. algemeen
dekt .het d.e ko-sten voor de voeding.De
werktijden varieeren; zij liangen af van
de streek of de plaats en van het werk;
en liggen tusschen de 48 en 60 uur per
Week.
Tenslotte Ira'n 7nog worden medegedeeld
ook .ton aanzien van deze kwestie .'be
staan er velé onjuiste voorstellingen
dat 15 tot. 20 procent van het verdiende
Icon moet worden afgestaan voor verz'eke'
•ring'spremies én belastingen. V
Tót zoover de' mededeelihgen, wélke in
deze' belangwekkende piers'eonferentie wer
den verstrekt. Mogen zjj verhelderend wer
ken voor al degenen,dié werken kunnen
c-n Werken willen, maar die om -welke
reden da.n ook -— geloof schonken, aan
hen, dié liet Nederlandsche belang/ dat hij
dit Vraagstuk in zoo groote mate Is ge
moeid, schaadden door onware praatjes en
val s ché voorstellingen betreffende de om
standigheden, waaronder Nederlandsche ar
beiders in Duitschland te werk warden gé
steld. - *'/>j
Ir. S. L. Louwcs benoemd tot
direeleu r-generaal.
Bij beschikking Van den secretaris-gene
raal, waarnemend hoofd van het departe
ment van landbouw, en visscherij, van 27
Augustus 1940, is met ingaing van den-
zelfden datum £tan ii". S'. L'. Louwes, re-
geerthgscommissaris voor den akkerbouw
en <fc veehouderij, hoofd van hét- rijks
bureau voor de voedselvoorziening in oor
logstijd, den persoonlijken' titel van direc
teur-generaal va'n de voedsélvöorziening
verleend.'' -b':'éy*
De mannen werden langer.
Ineen publicatie van het Centraal Bureau
voor de Statistiek' vindt de N.R.C. gegevens
■over de lichaamslengte der dienstplichtigen.
Hieruit blijkt, dat de -lichaamslengte der ge-
keurden regelmatig is toegenomen.
Voor elk jaar zijn dé dienstplichtigen -ver
deeld naar do lengte, beginnende met hen,
die nog geen anderlialven meter groot waren,
en aanvankelijk opklimmende met 5 c.M., ten
slotte met 10 é.M. Voor de jaren 1865 en
1890 is dé eerste klasse genomen tot 1.55
M., dan komt 1.551.60 M., en vervolgens
verschillende klassen 10 c.M. Honderd
dienstplichtigen zijn volgens de lichaams
lengte verdeeld. Het percentage kleine
lotelingen was vroeger veel grooter dan
thans. Zoo waren in 1865 ruim 10 pCt
kleiner dan 1.55 M., terwijl" dit aantal in
1940 slechts Ö.51 pCt. bedroeg, waarvan
0.14 pCt. kleiner .dan 1.50 M. Het percentage
lotelingen. boven de 1.70 M. bedroeg in
1865 bijha 25 pCt., in 1940 bijna 72 pCt.,
waarvan bijna 17 pCt. hoven de 1.80 M.
Als we nu nagaan,,aldus-het blad, of de
lengte der lotelingen in ons' land overal op
dezelfde wijze is verdeeld, dan blijkt dit
niet het geval te zijn. In Noord-Brabant
en Limburg zijn, de lotelirigen gemiddeld
kleiner dan "in dé andere provincies, waar
ze niet zoo veel verschillen, al zijn in
Groningen en Friesland-hét grootste aan
lal lange lotelingen.
Op 100 gemeentenen waren in 1940:
1.50— 1.55— 1.60—
heneden 1.50 M. 1.55 M. 1.60 M. 1.65 M.
N.-Bir. en Limb. 0.33 0.73 392 11.78
Overige prov. 0.1 0.29 1.23 6.17
1.65— 1.70— 1,80 M.
1.70 M. 1.80 M. en
daarboven
N.-Br. on Limb. 25.88 49.78 8.58
Overige prov. 17.72 55.94 18.58
Er beslaat dus een groot verschil in
lengte tusschen Zuid-Nederlandeenerzijds
en Midden- en Noord-Nederland anderzijds.
Enkele jaren geleden heeft dit verschil
actueele beteekenis gehad. Ér bestond na
melijk het plan om de minimumlengte
voor lotelingen te verboogen, daar liet
jaarfijksche contingent ijotolingea- klein was
in verhoudingtot hel aantal jongemannen
van 19- .jaar, en de militaire .autoriteiten
de gröoléro dienstplichtigen pfé'fearden' ho
ven de kleinere. Het. gevolg van de even-
tnee.'e doorvoering van dit plarWzou in
het lielii: der bovenstaande label geweest
zijn, dat Noord-Brabant en Limburg per
centsgewijze veel minder soldaten zouden
levered dan de andere provincies, hetgeen
onbillijk zou zijn tegenover de ft.wonéï."-
van laatslgenoemde gewesten.
Bijna -10°/o ongeschikt.
In - een andere tabel wordt het aantal
afgeVeurden' door de keuringsraden voor
dé lichtingen 1939 en 1940 vermeld. In
1.939 z'ijin 39.15 pCt. van het aantal onder
zochten wegens ziekten en gebreken voor
goed ongeschikt verklaard; in 1940 veel
minder, n.l. -30.32 pCt.
In de volgende tabel is weergegeven door
welke zieklen en gebreken dit percentage
werd bereikt.
Lichting Lichting
i 1939 1940
Bloedarmoede., lichaams
zwakte, onvoldoende
1 licbaamsohtwikkeliüg 14.08 11.45
Spataderen, aambeien 0.23 0.21
Zakaderbréuk 0.04 0.04
Vallende. ziekle 0.19 0.21
Krankzinnigheid en zwak
ke geestvermogens
Het opruimen van de 120 kilo wegende Engelsclie boni in de Kiukerslraat te Am
sterdam, dat onder ket toezicht van den -Obcrfcuerwcrker Blumberg geschiedde,
eischic zeer veel zorg. liet projectiel werd losgewerkt en naar een eenzaam terrein
in Amsterdam-West getransporteerd. Amstcrdamschc motor-agenten gereed om het
transport te vergezellen. (Polygoon)
De nieuwe pontsteigers van den pont over liet Noordzeekaaiaal te Vclsen zijn in ge
bruik genomen. Dit beteekent een belangrijke verbetering op den hoofdverkeersweg
Amsterdam—Friesland en Groningen, via den Afsluitdijk. De oude ketlingponten
zijn tevens uit den vaart genomen en vervangen door vrijvarendo ponten. (Polygoon)
1.22
Ooraandoeningen 1.52
Vermindering: van ge
ziclitsscherpte '4.37
Andere ooggebreken 2.14
Krop 0.49
Slepende ziekte der adem
halingsorganen 0.96
Har (gebreken 0.74
In gewand slire uken 0.15
Ruggeraatsverkrommingen 0.90
Platvoeten 0.20
Aiidere yoetgehreken 2.01
Andere ziekten en gebreken 9.91!
Totaal 39.15 30.32
Hieruit blijkt, dat ruim een derde deel
der jongemannen is afgekeurd,, ómdat ze
niet voldoende lichamelijk ontwikkeld wa
ren, of aan bloedarmoede of algemeene
zwakte leden. Dit fs zoo'u aanzienlijk groot
aantal1, (in absolute cijfers was hét aantal
in 1939:9799, fn 1940: 95Ö3),'dat er in den
larid'e stemmen.' zijn opgegaan 'die op dit
verontrustende cijfer hébben gewezén en
getracht hebben dé middelen aan te geven
om hét getal' te doen verminderen. Dat
sport in al haar variaties, mits Onder 'des
kundige leiding daarbij eender voornaam
ste middelen Is, spreekt Van zelf.
Het' grootste percentage afgekteurdén was
zoowel voor dé lichting 1939 als voor 'de
lichting 1940 in' Zeeland1, n.l. 43,51 pCt.,
resp. '40,28 pCf. Van" h'et aantal, ondérz'och-
ten'. Dit was voornamelijk te wijten aan dé
onvoldoende lïcEamelijké ontwikkeling, welk
"percentage bedroeg. 19.23, resp. 18.88.
Duitsche gevechtsvliegtuigen, bijgenaamd „vliegende haaien", boven liet Kanaal.
j I i I (foto Sherl)
Ook daar zandzakken! Ter bescherming van de huizen tegen vijandelijke luchtaan
vallen werden te Hongkong zandzakken barricaden opgericht. Chineesche arbeide rs
beveiligen de vensters van het gerechtshof te Hongkong. (foto Sherl)
Een nieuwe voorzitter aangewezen.
Naar h'et Handelsblad verneemt is op
last van den commissaris van h'et N;V.V,
den heer Woudenberg, de- voorzitter van
den Bond van Nederlandsche Onderwijzers,
de heer J. P, 5V. van der Sluys, térzijde
gesteld; in zijn plaats is tot voorzitter
benoemd de heer G. F. .-Vlekke, lid van de
N. S. B.-fractie in de Provinciale Staten
van Noord-Holland
Groepen der partij van majoor Krayt
sluiten zich bij van Bappard aan.
Namens de leiding der N. S. N. A'. P., low
der dr. van Rappard, deelt men oris méde,
dat tal van groepen van de partij van!
majoor Kruyt tot dé partij van dr. van Rap-
pörd zijn toegetreden, on,, die in. de pro
vincie Limburg,die te 's-Gravenliage, Ant.
sterdam, Leiden, Haarlem en Zandvoort.
DHR
Donderdag 29 Augustus1940. No. 22565.
