Hitler opent het
Winter hulpw erk
Sterk binnenlandse» front
steunt de actie der weermacht
EERSTE BLAD
Donderdag 5 September 1940
Voor BADEN, GEYSERS, enz.
Fa. C. C. VAN DER HEIJDEN,
Tijd om te verduisteren
I
93ste Jaargang.
No. 22571.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 693Ö0 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
„Voor een schotel linzen"
GROOTE MARKT 31-33
TELEFOON 67621
Voor Uw BEHANGWERK
W. S. DE GOOYER
De „Diplo" over het Engelsch-
Amerikaansch accoord
Brïtsche vliegers boven Berlijn
De schending van Zwitsersch rechts
gebied door Engelsche vliegtuigen
Roemeensch regeering afgetreden
Principieel accoord tusschen
Roemenië en Bulgarije
VANDAAG: 20.18 u.
MORGEN: 20.16 u.
f}-f' v
Date courant veraohijnt dagelijks, met uit-
tendering van Zon- en Feestdagen.
prijs per kwartaal f 2-—: franco per post
Q,50. Prys per week: 15 ets. Afzon-
dórijjke nummera 5 ets.,Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advortentiiin voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elt uur aan het Bureau
heaorgd zijn, 's Zaterdags vóór V uur.
Eon bepaalde plaats van advertenticn
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der Advertentiën: van 1—5 rogels i 1.55;
iedere regel meer 10.30; in het Zaterdagnumraer
i 15 regels f t.80, iedere regel meer f 0.35.
Reclames f0.75 per regel. Incassokosten5cta.;
gostkwitanties15 ets. Tarieven van advertentiën
ij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
- Advertentiën opgenomen l 0.5Ü t/ra. 15 woor
den, f 0.75 t/m.. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
'8 WoensdagsKleine Advertentiën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond G uur aan
het Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën 114)0, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
In een geweldige betooging is gisteren
in het Sportpalast te Berlijn het achtóto
winterhulpwérk van het Dnitscihe volk
door den Führer geopend, die in een grootè
en meesleepende redevoering het Duitsch©
volk opriep om opnieuw te werken vooe
het geweldigste sociale werk van alle tijL
den. Tevoren 'had' rijksminister dr. Goeb-
bels rapport uitgebracht over het eerste
winterhulp werk van den oorlog, welks
reusachtige getallen getuigen van de on
wrikbare in innige verbondenheid tussohen
front en vaderland.
Hitier weeg in de inleiding van zjjm
red'e op de successen van het eerste oor
logsjaar. Talrijke tegenstanders zijn uit den
weg geruimd.
Alleen aan zijn gelukkige geographische
ligging en aan zijn buitengewone snel
heid in het vluchten heeft Engeland het
te danken, dat hetzelfde lot het nog niet
ten deel is gevallen.
Het groote gebiedi, dat door de Duitse he
troepen op het ©ogenblik wordt beheerscht,
is nog uitgebreid door onzen bondgenoot
Italië, die vanzijn kant in Oost-Afrika
het initiatief heeft genomen, daar zijn
positie versterkte en Engeland terugsloeg.
Natuurlijk staan ook daartegenover
Engelscke „successen". Maar het zijn suc
cessen, die het normale,, gezonde men-
sohenverstand! niet begrijpt. iWij beleven
steeds weer, dat de Engelsche propaganda
van de eenige hoogte in do andere diepte
valt, weliswaar om enkele dagen later ep
nog grootere hoogten te zweven.
Britsche propaganda.
Telkens onderbroken door het luide
lachen van zijn toehoorders, gat de Fülirer
eenige voorbeelden van Engelsche oorlogs-
bcrichtgeving, die haar onbetrouwbaarheid
kenmerken. jWjj rukten juist, zoo zeide
spr. o.m., Polen binnen, toen de Engel
sche propagandisten verklaarden dat zij
uit welingelichte kringen wisten, dat do
Duitscliers reeds een heele reeks zeer
zware nederlagen hadden geleden en dat
de Polen zegevierend naar Berlijn op
rukten. a
Toen wij reeds voor Warschau stonden,
wist men weer, dat men gerechtigd' was
om aan te nemen, dat thans in het Westen
de aanval der geallieerden zijn eerste
groote en doorslag gevende -succes bereikt
had. Vervolgens zeide men: „Er is een
groote nachtmerrie van ons weggenomen.
Die Polen in hel Oosten waren steeds
onze zwakke zijde. Nu kunnen wij ons
op het Westen concentreeren, waar wijl
met de Duitscliers zullen afrekenen."
Toen kwam oen geruimen tijd van kalm
te. Die rust was natuurlijk ook een ont
zaglijk, duurzaam succes der Britsche weer
macht en een. even constant wansucces
van Duitscliiand. Wat hebben, de Eingelschcn
in die maanden al niet gewerkt en wat
hebben wij mét al verslapen. Tot Noor
wegen kwam. Toen de Operaties begonnen,
verheugde de Engelsche oorlogsbericht-
ge ving zich over den ontzaglijken 'fout,
dien wij, Duitscliers, hadden gemaakt. En
men verheugde zich in Engeland er over,
dat men eindelijk de gelegenheid kreeg om
zich te kunnen meten met de Duilsdh'ers.
Zij kregen de. gelegenheid en de krachtme
ting -kwam ook. liet is oen ironie van
heUot, dat de voor de Engefechen toen
tertijd - ergste slag te' danken was aan
hun eigen propaganda. Toen wij n.l. de
Noren ten slotte lol voorbij Hamar en Lille-
haimner hadden verslagen, marcheerde' een
Bntspiie brigady zonder van iets te weten,
op den weg naar Hamar. Zij had naar
achteren geenerleiverbinding, want die ver-
bmding hadden onze duikbommenwerpers
S^d^tdshombardèraenlslóestellen veir-
T5-+ iv J i^islorcloii dus allen naar de
Britsche radio. En door de Britsche radio
vernam da brigade-commandant, dat wij
nc® ver achter Lilléhammer zaten en dat
wij eo.i 7,waren nederlaaghadden geledén.
Nu marcheert de: Britsche brigade-corn-
manaant aan het hoofd van,;kijn brigade
I^llchammer binnen en gaat .daar rustig
pp een tos-, zitten,- gevuld met documen-
-T ir-s hij nu nog
Tenzelfcen nacht met zijn kostbaren winkel
door onze troepen gevat 'Dat komt er
van, wanneer iemand vertrouwtop dé
engelsche berichtgeving.
Denkbeeldige successen.
Zoo was het overal'. Zij hebben gelogen
en gelogen. Zij zijn de zee in geworpen en
het was, zooals zij zeggen, een „heel groote
overwinning'Toen kwam de trotsche
krachtmeting in het Westen. Juist bij dezen
veldtocht heeft de geallieerde combinatie
werkelijk niets anders dan alleen maar
nederlagen moeten incasseeren. Nu is
Frankrijk, eveneens ineengeslagen. En wat
heeft men thans voor een verklaring? Men
zeide: „Tnans kan Engeland zich einde
lijk met zrjngeheele kracht concentreeren,
thans heeft Engeland de strategische po
sitie bereikt, die het voortdurend gewensaht
en gehoopt heeft te krijgen. De bal'ast van
Frankrijk heeft ons alleen maar kostbaar
Britsch bloed gekost."
Men zeide, zoo verklaarde de Führer ten
aanzien van Engeland verder, dat de oorlog
drie jaar duurt en dat men zich instelde
■op drie jaar. Maar ik heb toentertijd tegen
den rijksmaarschalk gezegd: Goering, be
reid alles voor op vijf jaar.
Wij handelen zoo niet, omdat ik geloof,
dat de oorlog vijf jaar zal duren. Maar wat
ook móge komen, Engeland zal ineenstor
ten (minuten lang donderend applaus). Ik
ken geen anderen termijn dan alleen dezen
(applaus). Wanneer men. nu in Engeland
zeer nieuwsgierig is en vraagt: „Ja, .waar
om komen jelui dan eindelijk'niet?" Dan
antwoord ik: „Stelt u gerust, wij komen".
(Donderend applaus). Men moet niet steeds
7,oo nieuwsgierig zijn. Deze wereld, zoo
riep' de Führer uit, zal vrij worden. Eens
en voor altijd moet worden afgerekend niét
het schandaal, dat het een nalic mogelijk
lean zijn al naar believen een geheel vaste
land te blokkeeren.
De Führer herinnerde er vc volgens aan,
dat hij het Engelsche volk reeds zoo vaak
de hand der overeenstemming had gereikt.
„Ik prefereer thans te strijden lot ein
delijk een volkomen duidelijke beslissing
tot stand is gebracht. En die duidelijke
beslissing kan alleen deze zijn, dat liet
regime van erbarmelijke en laaghartige oor-
logsöpruiers uit den weg wordt geruimd
en dat een toestand in het leven, wordt
geroepen, waarin het onmogelijk is, dat
een natie in hét vervolg geheel Europa
vermag te tyranniseeren. Duilschland en
Italië zullen er zorg vobr dragen, dat dit
zich in de geschiedenis niet herhaalt
Toen men in Engeland een jaar geleden
ten oorlog trok, zeide menWij hebben een
bondgenoot, hij heet generaal revolutie. Zij
hadden geen begrip van den nationaal-sociu-
listischen Duitschen volksstaat. Deze gene
raal revolutie was niet te vjnden. Toen zei
den zijl ,dat zij nog een anderen bondgenoot
hadden, generaal honger.
Ook deze generaal was slechts een ver
keerde spieculatie. Thans is men een derde
generaal op, het spoor gekomen. Het is gene
raai winter. De Engelschen moesten', wan
neer zij al werkelijk zulke generaals ne
men, niet vergeten hun belangrijksten ge
neraal misschien tot Britschen rrjksgene-
raal-veldmaarschalk' te benoemen, n.l. den
generaal B'luf. Dat is liun eenige solide
bondgenoot. Ons veyslaat men echter mei
dezen generaal niet meer.
F.n wanneer het uur geslagen heeft,
zullen wij in de plaats van generaal hon-
ger, of revolutie, of winter, of bluf, weer
dén generaal der.daad stellen, d.w.z. dó
actie. En dan zullen wij zien, wie zicli
hier het beste lioudt. V
In zijn vroegere uiteenzettingen gaf de
Führer uitdrukking aan den dank van het
Diu.ilsclie volk aan zijn soldaten. In deze
dagen, zoo zeide hij)worden wij allen be
wogen ;door dank jegens ons luchlwapen. Ik
zou thans, zoo ging hij voort,- vooral dank
willen .uitspreken; aan het moederland voor
dit achter ons liggende jaar. Het is iets
wonderbaarlijks, ons volk in den oorlog
to zien, in zijn gausehe discipline.
Juist ten aanzien van dezen strijd ech
ter, zoo ging dè Führer verder, is het nood
zakelijk te begrijpen, lioe belangrijkdé
opbouw en vorming van onze Duitscho
volksgemeenschap is. Wat den Duitschen
soldaat sterk maakt, is het bewustzijn en
liet weten, dat achter hem in ijzeren aan
eensluiting en met fanatieken wil een ge-
Iteel volk slaat. En' wel 'een volk, dat
vervuld is van zijn. hoog© doelstelling. En
alleen maar wmnen van den oorlog. Neen,
wij willen een nieuwen staat opbouwen.
En zoo is het winterwerk, deze gewel
dige sociale nulpinstelling, de grootste, die
er ook maar op aarde is, een machtige
demonstratie van dezen geest.
Menscben, die, van elkander gescheiden,
ieder huns weegs gaan, kan men breken;
85 millioen echter, die denzelfden wil heb
ben, hetzelfde besluit en bereid zijn tot
dezellde daad, breekt niemand.
Naar aanleiding van den afstand door
Engeland van vloot- en -luchtbases op de
Britsche bezittingen in den. AllanLischeni
Oceaan aan de Ver. Staten, verklaart men
in bevoegde Italiaanschc leringen, dat deze
aangelegenheid beschouwd van het stand
punt der zoogenaamde Monroeleer, Italië
geen belang inboezemt. Italië heeft nim
mer bezwaar gemaakt tegen den inhoud
van de Monroeleer, behalve dan in geval
len, waarin déze leer van Amerikaanscbe
zijde op eenzijdige Wijwo' uitgelogd werd,
te weten als uitsluiting van alle inmenging
van andere landen in de Amerikaansche
aangelegenheden en als het recht der Ver.
Staten om zich in de aangelegenheden en-
belangen van Europa te mengen
Maar wat 1 talie wel interesseert, is do
treffende voorstellen der Britsche regee
ring „met genoegen" aangenomen heeft.
Wel verre daarvan, dat het van Amerika
voor zulke grootmoedige gaven ook slechts
principieel© concessies in de kwestie der
oorlogsschulden heeft verkregen, is Enge
land derhalve verder gegaan op den weg
van den uitverkoop. Nadat de Britsche
troepen, meer geschoven dan gegaan, hun
oude steunpunten in Oost-Azië hebben prijs
gegeven, nadat zij in „roemrijke terugtoch
ten" de verschillende Baldwinsche grenzen
aan de Weichsel, den Donau en den Rijn
hebben opgegeven en het beroemde „pistool
van Antwerpen" thans aan hun Duitsche te
genstanders hebben overgelaten, terwijl de
andere, asmogendheid het eene succes na
het andere in bet Afrikaansche koloniale
rijk behaalt, is de Britsche wereldmacht
thans ook op het Westelijk halfrond, voor
het eerst sedert de bevrijding van Washing
ton, op den terugtocht. De Vereenigdo Sta
ten schijnen bezig, daar ditmaal niet met
geweld, doch als erfgenamen, do heerschap
pij en de macht over te nemen. Te Wash
ington verheugt men zioh, zooals vanzelf
spreekt, over het goedkoope voordeel. De
prijs, die men in materieel opzicht betaald
beeft, was niet noemenswaardig, in hoe
verre de koopprijs in moreel opzicht te
rechtvaardigen is, daarover moet echter
eens diegenen nadenken, wier voorvaderen
afstand der vloot; en luchtbases in ruil door hun nakomelingen geenszins ged-e-
een VAKKUNDIG ADRES
Ruime keuze uit de nieuwe slalencoileciie
Burg. Knappertlaan 2 - Telefoon 68677
Stoffeerden], Beddenmakerij, Compl. Woninginrichting
voor vijftig torpedojagers, die weliswaar
oud zijn, maar niettemin oorlogsmateriaal
vormen. Deze contraprestatie, die de Ver.
Staten van Engeland leveren, kan geen
aanspraak maken op waardeering van de
zijde der almogendheden, "die rnet het Brit
sche rijk in oorlog zijn." i
In bevoegde kringen wijst men er ander
zijds op, dat de afstand der bases een
symptoom te meer is, is van de afbrokke
ling van liet Engelsche Imperium, dat
terwijl het Somaliland verliest, dat doorj
de Italianen veroverd is verplicht is
belangrijke gebieden af te slaan om zich
oud oorlogsmateriaal te verschaffen.
Tenslotte onderstreept men het zware
prestigeverlies van de Engelsche kroon,
daar zich onder de aan do V.S. afgestane
koloniën ook de Bahama-eilandon bevin
den, tot gouverneur waarvan ex-koning
Eduard VIII, de huidige hertog van Wind-
Lsotri.-onlangs benoemd w'asv
savouoerd in het geval Van Alabama
zich op het standpunt gesteld hebben, dat
het verlecnen van steun van dezen aard
in strijd is met het volkenrecht en tót
aanspraken op schadeloosstelling zou kun
nen leiden.
Van - semi officieelë zijde -wordt te Ber
lijn gemeld
Omtrent hei aceoord tusschen Engeland
en de Vereenigdo Staten, waarbij aan Enge
land vijftig oude Amerikaansche torpedo
jagers worden afgestaan in ruil voor de
beschikbaarstelling van waardevolle vlieg
tuig- en vlootsteunpunten door Engeland,
heeft men zich in politieke kringen al
daar voorloopig slechts in liet kort uitgela
ten. Volgens deze uitlatingen schijnt men
hier op hetzelfde standpunt te staan, dat
reeds van Italiaansche zijde lot uiting is
gebracht en dat. culmineert in de vergelij
king met een Bijbeisch verhaal, n.l. iu den
verkoop van het eerstgeboorterecht door
Ezau voor een schotel linzen.
De woordvoerder van het'ministerie van
huiionlandsche zaken heeft heden tegen
over huiterdandsc-he persvertegenwoordi
gers do opmerking gemaakt, dat het ver
kwanselen van waardevolle gebieden van
hel Britsche rijk tegen 50 oude torpedo
jagers een eigenaardig licht op de Britsche
positie werpt. Dit optreden van Churchill
moot men beschouwen als het begin der
algemeene liquidatie van Groot Brittan-
nië.
Naar aanleiding van liet Britsch-Ameri-
kaanscho accoord schrijft de Deutsche Di-
plomatiscli-Politisclie Korrespondenz
Engeland heeft met de Vereenigd-e Staten
een eigenaardige ruiltransactie gesloten. De
reden hiervan is, dat de middelen, waar
over liet beschikt om zijn heerschappij over
do zeeën te handhaven, In tegenstelling
met de voortdurende beweringen der Brit
sche propaganda over de „geringe Britsche
ylootverliez-en" zeer aanzienlijk ineenge
schrompeld zijn. Vijftig zooals van Ame
rikaansche zijdefmet nadruk verklaard wordt
- oudé torpedojagers zijn zo ©dringend
noodig, dat Engeland zich' bereid ver
klaart, de belangrijkste strategische punten,
die hef op het Westelijk halfrond bezit,
voor 89 jaren, d.w.z. to t St. Jutt'èrais, aan
de Vereenigde Staten te „verpachten". De
nood van Engeland is, naar dus toegegeven
wordt, reeds tot liét onméfeliijfce gestegen.
Want vioor vergankelijke materialen, zoo-
als torpedojagers yan oude, ja zelfs van
moderne constructie zijn, biedt Engeland
belangrijke concrete en duurzame waarden
aan. Daarenboven doét bet toezeggingen
ten aanzien van toekomst van de Brit
sche vloot, die, boe de loop der-dingen
ook moge zijn, 'door de v'oerige dominions,
d.w.z. Canada', gestand z.ullen Worden ge-
daan.; dit alles maakt hét alleszins Iwgrijl-
die doelstelling gaat ver uit boven het'peltjk, dat staatssecretaris Huil de desbe-
Het DNB meldl uit Berlijn:
Naar officieel bekend wordt, hebban weer
tal van Britsche vliegers gepoogd door den
gordel van luchtdoelariillerie van Berlijn
heen te breken. Dank zij het sterke afweer
geschut, waardoor een vijandelijk toestel
reeds voor liet bereiken van Berlijn kon
woolen neergeschoten, gelukte het slechts
aan enkele afzonderlijke vliegtuigen het
stadscentrum te hereiken. Op twee plaat
sen werden vier brisantbommen uitgewor
pen Een bom sloeg in den Tïcrgarten en
doodde een. politiebeambte: Een tweede
trof een opslagplaats van de weermacht in
een Noordwestelijke voorstad, zónder
schade van groolen omvang aan to richten.
In een Zuidwestelijke voorstad werd een
huis door vallende scherven van een lucht
doelgranaat beschadigd. In een sladje ten
Zuidoosten van Berlijn sloeg een brisant
bom in een arbeiderswijk. Daarbij werd
een arbeider gedood en een gewand.
Van semi-officieele Du-ilsche- zijde wordt
"gemeld
Betreffende de voortdurende schending
van het Zwifsersche rechtsgebied in de
lucht door Britsche vliegers, wordt in po-
lilieke leringen aldaar opgemerkt, dat Zwit
serland in vroegere gevallen anders gerea
geerd heeft dan tegenwoordig.
Men wijst er te Berlijn op, dat de Zwit-
serschc pers en de Zwitsersch© politici
vroeger van hun luchtwapen als een in
strument ter bescherming van het Zvit-
sersche luchlruim spraken. Men herinnert
zich verder, dat toen bepaalde types jacht
vliegtuigen opstegen om vreemde vliegtui
gen, die de neutraliteit van Zwitserland
geschonden hadden, neer te schieten of tot
dalen tc dwingen. Thans echter constateert
de Zwilsersclie pers zonderling genoeg ten
aanzien van de Engelsche vluchten, waar
om liet heden uitsluitend gaat, hoe moeilijk
liet is des nachts vreemde vliegtuigen te
raken of te verhinderen boven Zwitsersch
gebied te vliegen, jfen gelooft in de ge
noemde kringen hierin een wijziging in de
opvatting van de Zwilsersclie neutraliteit
te zien.
De R-oemeensche regeering is afgetreden.
Generaal Anlonescu is door den koning
belast met de vorming van oen nieuw ka
binet. Hij heeft in den loop van den mid
dag verscheidene besprekingen gevoerd om
zoo spoedig mogelijk tot resultaten te ko
men. Hijzelf zal de portefeuilles van bin-
nenlandsche zaken en oorlog op zich no
men, om de eenheid der uitvoerende macht
te waarborgen. Het is de bedoeling, dat
George Bralianu vice-president en minister
van buitenlandsche zaken wordt. Do eco
nomische departementen zullen worden be
zet met vakministers en de vroegere mi
nister van economische zaken, Cancicov,
zal op dezen post terugkeeren.
Gisteravond zou Antonescu een bespre
king liehhen mot Horia Sima, leider der
IJzeren Garde, om zich te verzekeren van
diens medewerking aan do regeermg.
Antonescu geldt als oen. der kundigste
Roemoensche officieren. Hij is minister
van oorlog geweest in de regeering-Goga en
in het eerste kabinet van Miron Ghristca,
doch trad af, toen onder regeering Christea
het autoritaire regime werd ingevoerd.
Naar uit Boekarest word.it gemeld! zijn
die technische commissies der Roemeen-
sche en Bulgaarsche delegatie C. Clrajova
over d'en verdragstekst tot een principi-
eele overeenkomst gekomen. Men verwacht
de spoedige opheldering ook van de laatste
nog .hangende kwesties.-- -•-
Engelsche aanval op Bad--Kissingen. - -
Britsche "'Vliegers hebben vannacht hot
wereldberoemde Bad' Kissingen met bom
men aangevallen. Daarbij werd een woon
huis getroffen en in Jarand geschoten.
Eenige personen werden licht gewond'. Uit
bet dak van een huis waarin verscheidene
zieken zijn Ondergebracht, sloegen de vlam
men. Een arts slaagde erin een vrouwe-
lijlce patiënt, die van schrik het bewust
zijn verloren had, door moedig optreden
via den reeds brandenden trap te redden.
De brand kon kort daarop door den vei-,
IigheMisdienst gebluscht worden.
Weer luel lalsrni la Zwitserland.
In verscheidene streken "van Zwitser
land is vannacht weer luchtalarm gemaakt,
fn Bern duurde d'e toestand van alarm
zelfs veertig minuten, meldt het Zwitser
sch© telegraaf agentschap.
Engeland heeft gebrek aan
transportmiddelen.
In dó twaalf havens van Angola liggen
duizenden tonnen exportgoederen, die als
gevolg van gebrek aan transportmiddelen
niet vervoerd kunnen worden.
ZONSOPGANG MORGEN: 6,59 II.
Ongevaarlijke bommen. In een basis-haven van Duitsche dnikboo-tén in" Noorwegen
worden vaten met duinwater geladen. (Sckerl.