1
Iff
Vernieuwing dér Iféiö©
Nederlandsehe cultuur
TWEiDË BLAD
SCHIEDAMSGjlïr COURANT
.Schiedamsche tweede^kiassers
winnen
f -
De rijkscommissaris* dr. Seyss-inquart over de
binnen- en buiteniahdsche positie van ons land
SPORT
-VOETBAL'
S.V.V. verslaat het Dordsche O.D.S. en Martinit
verrast Neptunus op eigen terrein
«111
Neptunus—Martinit 0—2
N.V.B.
Gemengd Nieuws
i - i -
To 's-Gravenh'age is :Ziaterdagmiddag in
Pulchri Studio de Néderlaiidsch© Kuituur-
Kring .onder leiding vian prof. dr. G. A. S.
Snijder b ij-een gekomenDe Rijks oommissa-
ris RïjKsministèr. Sóys-Inquart, de commis
sarissen-generaal en tal van: andere Duit
sclio- autoriteiten -woonden als gasten de
vergadering bij'. - -
Na de rede .van prof. Snijder nam' de
Rijkscommissaris het -woord. -
|'n de eerste plaats dank! iic u, aldus
richtte" de Rtjfeconirnissaris zich tótden
voorzitter, dat u uw voordracht in de
Duitsche taal gehouden hebt. IK vat het. als
ken. vriendelijke tegemoetkoming tegehoyer
mij. en. mijn medewerkers op. Maar ik héb'
ook de be teekten is v,ah uw Nederlandsehe
woorden, goed begrepen.
Cidtureele.-ss-me-i werking.
Wannéér u sprak'over uw sanieüwerÉnjg
nu jas, d,an beschouw ik dat niet zoozeer
nis een samenwerking met ons in onze
hoedanigheid van Duitseih gezag, als wel
veeleer ©en samenwerking met ons als
hier aanwezige vertegenwoordigers en dra
gers der Duitsche cultuur, opdat het tot
een juiste harmonie van liet Nederlandsehe
volk en het Duitsché cultureel© leven moge
Kóinén.'. J.
En juistdaarom is deze Bijeenkomst
voor mij niet een bijéénkomst' van politici,
-maar van mensch'en, die naar de geestelijke;
en', daardoor moreele ..beteékJenis. ..van het
leven streven en daarmee dan "tevens ook
pp weg zijn-den dieperen zin van diet pes
litieke' gebeuren te l>eseffên.
Met ware voldoening hoorde ik u consta-
teexén, dat u de door mij uitgestoken vrien-
denjrand wilt zien'éii wilt gPIjlpjen, en. daar
mee heteft u tevens de voor u belang
rijkste vraag beantwoord. Vriendschap kan
slechts tusSchen zelfstandige', vrijie, volko
men verantwoordelijk© mensch'en beslaan.
En'avat het cultureel© leven betreft, zóó
kan ik u slechts de verzekering geven,
dat juist wiij een echt volksch.Nederlandsch'
cultureel leven wijlen, ja, er direct naar
- verlangen én er zeker van zijn,-dat evenals
het eigen karakter van/-de Duitsche stam
men,-die tocli h-«len èen "door eén geloof
%:einv^.^feie]d..voifk--.'y,orm^^
sing niaar l.tótverrijkingvan het-.geheeie
Ömtsodïié-
—de ...viÈrsiïn^èÉ^Av^idhete Néder) andsché
en IXiitsclie: cuHm^le;-le«>n^g^ïjs^ilang
heteekent, niaar' slechts een verrijking van
heide kanten. -
Weliswaar zooals u zelf zegt lean
het niet gaan om dat steeds naar het
Westen kijkende aestheticisme, dat, even
als vroeger ons, ook uw cultureële streven
beheerschte en leidde tót splitsing, tót
een bovenmatig aceentiieeren dér dialectiek
en tot oen zich' vermeien in de nuances
van ondergang en twijfel. Het cultureel© le
ven van een volk moet in Zijn diepste diepte
gegrondvest zijn op -een hechte wereldbe
schouwing, die haar kracht weer put uit
het besef van wat eigen vólk en liet op
gaan in de gemeenschap van dat volk
eischt.
Twee broedervolken.
U sprak over het' Nederlandsehe en liet
Duitsche volk als over twee broeders ©n
daarmee raakt u aan den grondslag van.
op.ze gemeenschappelijke Germaansch-e af-
s'a imï-ng.
wil bovendien nog wijzen op de
kameraadschap die deze beide volken moet
omsluiten. Kameraadschap der volken be-
teekent evenzeer als bij kameraadschap
der enkelingen het vasté besluit eikaars
lot te deelen en voor elkaar in te staan.
Het Duitsche volk is tot deze kameraad
schap volkomen bereid en zal voor deze
kameraadschap alles' in het werk stellen,
wanneer het om liet bestaan van den an
der mocht gaan: i
Het mag dan op liet oogenblik schijnen
alsof van het Nederlandsehe volk op het'
oogenblik meer gevergd wordt. Docli dit
houdt alleen verband met de uiterlijke
levensomstandigheden, die juist tengevolge
van de gemeenschap van' het lot aan de
zelfde beperkingen onderhevig zijn, in welke
het Duitsche volk zich op het oogenblik
schikt.
Doch Nederlanders, die een ruimeren
kijk op de dingen hebben, zuilen be
grijpen, wat het beleekenen kan, wan
neer de gansche reëelè macht van hei-
Duitsche volk van 85 millioen en het
Groot-Duitsche rijk, als het er op aan
komt, bereid is op de bres te staan
voor het bestand van het Nederland
sehe volk en den Nederlandschen slaat'.
Want hierin schuilt juist de kern van
het lot van dezen staat, dat zijn reëele
machtsbasis verre ten achter bleef bij
deze gelegenheid met politiek of zelfs
problemen der buitenlandsche politiek
te willen bezig houden,kzp.o dient u
toch te weten, dat onder alle omstan
digheden de gansche uitgestrektheid
Van het toekomstig gebied, waarover de
invloed van liet Duitsche rijk en liet
nieuwe Europa zich uitstrekt, ie uwer
beschikking zal staan en wel ter be
schikking van vrije. Nederlanders, onze
kameraden.
Het gaat dus niet om vrijheid, zelfstan
digheid en /onafhankelijkheid.- En het ver-
vrijt van lieulen met-den tegenstander of
zelfs verraad, treft volkomen (en onrechte
de mannen, die vóór liet Nederlandsehe
volk een weg aan de Zijde van het Duitsche
vólk zoeken. Wat befeekent verraad dan
eigenlijk? .Wij Duitscber's weten bel maar
al te góed. Wanneer wij volk en volkska
rakter als hoogste goed beschouwen, dan
pleegt diegene verraad, die zich juist aan
dit hoogste goed vergrijpt-. Wie volksvreem
de of zelfs-voor-hét volk schadelijke bio
logische,'geestelijke en moreele invloeden
toelaat, of zelfs .bevordert, is. .evenzoo een
verrader, als diegene, die de kracht van
liet volk me-edóogenlóos" vc-ór zelfzuchtige
doeleinden- -misbruikt.
-—te Verraders?
-In tijden van plotselinge nederlagen hoort
men dan ook steeds hét woord verraad,
maar nooit hoort men- het uit den mond
der dappere soldaten in de voorste' linies,
DER
MAANDAG, 30 September 1940, no. 22592.
wanneerwij ons'in ons werk niet met
Gód verbonden en aan Gód' gebonden zou
den gevóelen. Misschien 'is dit ons. geloof
niet zoo zeer vervuld van angst voor het
leven en gesmoord door den druk van do
onbeduidendheid daarvan als'wel gedragen
door het "bewustzijn yalnl.dé vólkomen juiste
invoeging in de sojbeptpifig) waarvan de
beleekenis ons meesjalyei'borgon blijft.
Wij .moeten-.er1,.pchter-tégen opko
men, wanneer -ba'rtd-^U jdcr dogmatiek
als politieke kenteekerren worden be
schouwd en zoo jtolrisprijting van liet
volk leiden. Want vopr ons zijn de vol
keren in hun dóór'dóte bloede bestemd
karakter de door Gód: gewilde bouv-
steenen der menschjieid.
U hebt er juist aan jyèdaan, toen u zich
in. uw streven niét' dóór m'rj liet legitime©
ren. Dit geldt voor u Iprécies zooals voor
ieder de'gemeenschap, betreffend'en daar
mee politiek strevieh. Ujjzulteu u wilt zich
gécn macht door den 'staat laten geven om
deze macht dan. op Vpolitiek gebieduit
te buiten, maar hét' isyu daarom te doen
do- Nederlandsehe méhschen van de juist
die de overweldigende militaire macht vaiijheid van iiw weg W overtuigen en hen
den tegenstander leerden kennen cm res--voor uw overtuiging"- téi winnen. Hier is
pee te-eren.
Men noemt ,ook dié menschén. graag ver
raders, die tegen stands- en klassegronzem.
optornen, wanneer deze verschillen hun
ecpnomisch'en en geschiedkundigen zin ver
lóren hadden én het léven van hét' volk-
beklemmen. - - - -
Ik kan., u verzekeren,.dat; juist die-
Nederlandsehe mannén, die men boos
aardig'of .onnadenkend verrader noe
men wil, bij de opperste leiding Van
het rijk heel goede en waardige verte-
- génwóórdigers Van de Nederlandsehe
zaak en dé Nederlanilsclie vrijheid wa
ren,, over "welk laatste punt door het
rijk nooit eenige twijfel was gelaten.
-f Godsdienstige everluiging.
'fk! ko«m ook nog graag terug op uw
opmerking dat de godsdienst de hoogste
geestelijke 'uiting van alles om ons heen
is. Ook wij hebben deze vaste overtuiging.
Hoe zouden .wij"anders ook zoo'n onme
telijk .streven 'der hervorming en vernieu
wing der geestelijke en reëele betrekkingen
der Europeésche menschen met het vaste
.verirauwens;--QPN-s.ué<^.s.;,-;kunnen.^beginnen,,
slechts één ding voor noodig, moed en wel
do moed van het inzicht, het besluit en de
volkomen toewijding.
U verzocht vmij, u of wel het Nede-r-
1 andsehé volk"tijd 'te lateni Wij haas
ten u" niét. Waiit 'dé :beslissi.n'gen val
len hjer niet;óteóri'Ónsri.ön'se"beslis-
l- sin gen .bé'xaïchten. Trijdelders .inde.' we
reld. Maar juist voor.' deze beslissing
is hét van het 'grootste.' belang, dat liet
Duitsche volk het. Nederlandsehe volk
als zijn kameraad; beschouwt.
De richting van den weg moet bijl liet
begin van den marsch wórden gekozen.
De bouw van den wég kan dan met uiterste
zorgvuldigheid en overleg geschieden. In
dezen zin is uw :redèv'oeriing een daad
c-n vrij zijn getuigen, dat-mannen in Neder
land, die zich bewust - Zijn van liun ver
antwoordelijkheid, reeds nu op liet oogen
blik, do kameraadschap van het Neder
land scho met liet 'Duitsche volk gekozen
hebben, in het bewustzijn,- dat deze ineen
vlechting van ons beider lot ons groot
maakt' en beiden tei/u goede komt. Daar-
voorj dan k.ik-; u
v. rr~-.- 'cT,;.r.-r**: »--r -r- -
De belde plaatselijke tweede klassers heb
ben het er gisteren beter afgebracht, dan
Hermes-D.V-S. S.V.V. won met 20 van
O.D.S. en Martinit maakte van het korte
reisje naar Neptunus gebruik om eveneens
beide punten met een 0—2 overwinning
in'dé wacht te sleepen.
De wedstrijd S.V.V.O.D.S. was de eer
ste officieele wedstrijd van dit seizoen
in Schiedam. Deze gebeurtenis was echter
niet zoo druk bezocht als wij van dc club
aan den Westfrankejandsche dijk gewend
zijn. -Het publiek moet zeker nog wat
wennen aan den geregelden gang van zakei.
Het elftal echter eveneens, want er werd
soms raar geschutterd, vooral in de voor
hoede.
De Schiedammers kwamen met de vol
gende spelers in hét veld:
Opschoor. .1
Bokhorst. Feelders.
Goossen». Burg. C .Poulus.
v. Dongen. Schrumpf. - Bochove.
De Bruyn." Romeijn.
Daartegenover stelde O.D.S.
Groeneweg. Beuk, Versteeg, v. Gog, Bol jé,
Seits. v. Geel. Diederiks.
De Snoo. F, vi Gog.
Braven boer.
In het S.V.V. elftal waren dus nogal w;ij-
zigingen aangebracht. De voornaamste is
wel de vervanging van Jan Poulu's door
Burg, dig een prachtig debuut maakte." Hij
was goed op dreef, combineerde goed, bleek
technisch' zeer vaardig én h'ad zoowel oog
voor de verdediging als. voor'de'stuwing
van de voorhoede.
Daar was de voornaamste verandering
de plaatsing van Van Dongen op de plaats
van Arie van Diggelen.
Van Dongen is tot nog toé voornamelijk
als, middenvoor opgetreden en hij stond
daar goed op zijn plaats. Als rechtsbuiten
mist hij é'éin vóórnaam ding en dat is eeai
tijdige start.
Zijn snelheid1 is wel goed', dat hebben
wij reedis kunnen merken, toen hij als
midvoor af en toe een run nam, maar
als buitenman komt 'daar nog iets anders
voor kijken. Het is te hopen, dat Van
Dongen zich' spoedig in dit opzicht ont
wikkelt, Want snellé buitenspelers zijn
steeds dé kracht der rood-groen en geweest.
Misschien was het voor een deel wel
te danken aan de verminderde werkzaam
heid van den rechtervleugel, dat het Lin
nentrio niet zoo goedi voor den dag kwam
als verwacht mocht worden.
Typisch is, diat vrij kort na den aanvang
Van Dongen weer als goalgelter fungeerde,
door een prachtigen voorzet van Bochove
in te koppen. (10).
O.D'.S. zag daarna nog wel kans om
mogelijkheden te scheppen, maar de S.V.V.-
verdediging zat to vinnig op den balom
de Dorcltenaren de kans te geven dié mo
gelijkheden te benutten.
Versteeg, de Rordtsche midvoor, loste
een goed scherp schot, en even later kwam
er nog een bal van den voet van Groene
weg, doch heide schoten troffen geen
doel.
Na de rust had O.D.S. herhaalde malen
pech. De Dordts.ché 'doelman- Bravenboer
had er bijvoorbeeld geen erg in, d!at het
boogballetje van Burg-achter liem in het
doel zou terechtkomen, toen hij uitliep om
het schot van dien Schiedamscihen midvoor
te keeren.
Zoo.werd liet 2—0 en zoo is het ge
bleven, ondanks verscheidene goedé aan
vallen van O.D.S. Enkele schoten-kwamen
tegen dé paal en andere gingen over dé
lat heen.
Op. deze wijze, is de 2—0 misschien wat
geflatteerd', doch' hoewelO.D.S. wel een
tegenpunt hadl verdiend, komt S.V.V. de
overwinning toch' zeker .toe:
Dé heer Jaspers leidde dézen wedstrijd
op serieuze wijze, waarbij hij zeer weinig
over zijn kant lfet gaan. -
In de Vinkcvconschc plaatsen wordt zeer veel turf gewonnen. Boeren uit den om
trek trekken hier profijt van, door met een speciale vergunning zelf hun brandstof
voor den komenden winter te halen. In ecu schuitje wordt de turf van de droog
plaatsen langs de kanalen naar dcu weg gebracht en op een wagen overgeladen.
(Polygoon)
as?»
Afweervuur van het lichte luchtafweergeschut, boven een stad in, Noord-Duitschland.
(Keil, Zander)
In de tweede helft komen de
doelpunten.
Doordat sciheidswchter Griep niet kwam
opdagen, begon de wedstrijd "een -half ,uur
later, met Van Gelder als arbiter. De eer
ste helft kenmerkte zidh door verkenningen
van weerszijden. Hét was duidelijk waar
te nemén, .dat- Martinit het spel spoedig
„door" had. Door lang treuzelen ver
knoeide v. d.- tVilt een moöie kans, toen
hij zich' alleen tégenover dén Neptunus-
doelmani.bevond.
Een! tegenaanval door Qórissen geleld,
naakte Troost óp vakkundige wijze 'on-
sch'adelijte Nepturftb nam het nogal kalm:
op en deed geen moeite om tot grootere
prestaties te komen. De rust kwam met
dubbel blanke
De tweeue helft zette Martinit goed in.
Een uitstekende breed opgezette aanval
bracht don bal voor het doel, waarna
v. d. Bont voor de verdere expediüe naar
het net zorgde (01).
Spaandoncik c.s. kwam sterker in den aan
val, de Martinitverdediging hield echter
goed stand. Slechts eenmaal ontsnapte
Martinit aan het gevaar van een doelpunt.
Spaandoncr had zich door de verdediging
gebroken. Hij had maar voor het inschie
ten. Het schot belandde editor haast het
doel. Neptunus drong sterk naar voren,
waardoor v. d. Wilt een snelle doorbraak
kon onseeneeren en met een hard schot
den stand op 0—2 voor Martinit bracht.
Neptunus gat het in den resteerenden
tijd niet op. Er werden een dozijn hoek
schoppen op bet Martinitdoel genomen, zon
der dat dit maar eenig succes had.
Zonder dat de sland zich wijzigde, kwam
het einde.
De opstelling der elftallen was als volgt:
Neptunus: Landman (d.); Savert en Ho-
gedoorn (a.); de Coccj, Kluin en v. Seyen
(m.); Alens, v. Spaandonck, Gorissen, Beun
en Sens (v.).
Martinit: Troost (d.); A. Verschoor en
Bras (a.;; Lupker, Vermaat en Steehou
wer (m.); v. d. Wilt, Mackay, v. d. Bout,
Rijngoud en Noordijk (v.).
Uitslagen.
Mdeeling II.
'lweede klasse A
Emma—BMT 31
- Spartaan—VtOS 24
Unitas—Quack 4—6
Slicdreéht—HVV 31
NeptunusAlariinit 02
Tweede klasse B.
Overmaas—Vriendenschaar 31
VDL—D éS 3—5
SVV—ODS 2-0
Fluks—Gouda 13
Derde klasse B.
GDADST 2—1
De AlussdienBEC 21
DHZ—D..IL 3—1
VOC—FDS 5—1
ScheveningenHoek v. Holland 4—0
SVGPostduiven 2—0
Derde klasse C.
Fortune—Het Noorden (gest.) 11
DVG-ONA 2—4
Olvmpia—Pechvogels 41
DHSAlplien 15
Woerden—VFG 34
SteedsVolhardenOVV 3—2
Derde klasse- D.
RDAI—SVW 5—2
CoalThe Rising Hope 3—2
LSVExcelsior 2—2
DDCFBOH 2—5
Zwijndrecht—Leonidas 3l
Vierde klasse D,
BTCUrsus 1—1
WassenaarOB 6—0
Zwart BlauwDelfia DVK 35
.VDS—Quick Steps 83
RijswijkSchoonhoven 5—0
Kranenburg—Spoorwijk 8T
Vierde klasse F.
USC-SFC 2—4
FSV PretoriaSalurnus 43
DLSVWit Rood Wit 44
Vierde Idasse G,
TransvahaScliiedam 90
SMVCbarlois 21
Oud Beijerland—DJS 1'—6
AeoIitis—HOV 1'2
Reserve eerste klasse.
ADO 2—SVV 2 5—2
Quick 2—DHC 2 31
I'eijenoord 2—Sparla 2 2—1
VUO 2Overmaas 2 2'4
Hermes-DVS 2—Xerxes 2 1—2
Reserve tweede klasse B.
VDL 2—ADO 3 '4—3
Overmaas 3—Sparla 3 1—5
Neptunus 2—Hermes-DVS 3 12
Fortran 2—HBS 2 2—5
SVV 3—Feijenoord 3 14
Reserve derde Idasse A.
Alphen 2—LFC 2 5—2
UYS 3Alplria 2 82
Laakkwartier "2ASSC 2 31
Reserve derde klasse C.
Sparla 4— Olympia 2 3—5
Schoonhoven 2—ON A 3 2—2
Xerxes 4Alert in it 2 4—5
Reserve derde klasse D.
Hoek v. Rolland 2—SVV 4 '0—2
DHL 2—VFC- 3 2—1
DHC 4The Risins Illope 2 '44
Neptunus 4De Hollandiaan 54
Reserve derde klasse E.
DHS 3—Hoek v. Holland 3 5—3
Reserve derde klasse F.
OLIVIO 2—SIOD 2 3—3
Florissant 2DCV 2 15
FSV Pretoria 2USC 2 90
Excelsior 2 (S1-SA1V 2 '4—0
EDS 2 —Transva'in 2 23
Overreden.
De 8-jai'ige H. Paters van liet Meilariil
te Rotterdam, is.aan de Groene Zoom bij
het spelen onder een tram geraakt endoor-,
lijk gewónd, naar bet Zuideigaslhuis go-
bracht. Bij aankomst bleek hij reeds over
leden te zijn.
