i
i
w
De waarde van de beriGhtgevihg
m
Sm
B
m
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Leidslieden iri het donker
Brieven uit Berlijn
Het luisteren naar buitenlandsche zenders.
Ér vallen bommen. ;j
/{Eigen correspondentie).
Berlijn,
Het is steeds het begrijpelijk streven van
met elkander .oorlogvoerende staten ge
weest, alles wat zich op. en om dlè slag
velden afspeelt'zoo gunstig mogelijk voor
do eigen partij te schilderen. Meer dan
ooit tevoren is zulks in dezen oorlog het
geval. Daar men wederzijds nauwelijks
meer de oorspronkelijke/:exemplaren-dér
kranten onder de' oogen krijgt en dus hier
niet kan vergelijken (de-- uiltreksels zijn
door belanghebbenden opgesteld' en1 daar
om ook weer niet overtuigend1), is men
op de verschillende radiozenders aangewe
zen. Maar ook hier is het begrip „men"
weer zeer beperkt. Met de meesten mijner
buitenlandsche fcollega's geniet ik het voor
recht, niet-Duitsche en dus voor bijna alle
Duitschers en vreemdelingen - binnen de
-grenzen van het Diuitsche Rijk en de,
door de Duitsche troepen bezette''gebie
den, streng verboden.-zenders te mogen,
beluisteren. Het spreekt vanzelf, 'dat ik-
daarvan dagelijks gaarne gebruik maajr.ömj
beter dan dé meeste 'andere 'monsclién- in.
staat te zijn, een objectief oordeel te be
waren. Maar de vergunning tot'afiuisteréh
sluit nu toch' wéér. een streng vérbod 'ïn
n.l. het géhoorde, aan onbevoegden, dus
aan allen, die déze vergunning: niet-, bezit
ten ;(ook de huisgenooten); vêrdèr-'tó/geven-
of bi zonderheden uit liet gehoorde'-met
hen te bespreken. ..a'///"/'/•-*,
Letterlijk genomen, sluit dit. dus. voor
den huitenlandschen correspondent'in Ber
lijn mede in, d'at hij dat,' wat. bijv. de
zendér-Londén over Duitscliland Vertelt, na
dat hij het aan de' waarheid heeft ge
toetst, niet mag verder, géven, ookal- is
het alleen met de bedoeling, hét zoo noo-
dig uit eigen ervaring tegen té spreken.
Ik geloof intusschen niet, dat al deze ver
boden zoo naar dén letter ook door den
pnblió'ist; die ^féh mët'/het nieuwtje" van
beroepswege moet bezig iiouden, mogen
worden opgevat. -
-•-• - Polemiek..-
Al dadélijk doen dat;die Diutsclid ;kran-"
tan' zelf' nie t;-:
rig. ..op dé nieuwsberichten janbeschouwini-
- gén van
lig u3tgaahft^j^^^^Km:phd^teliing;^dat:i
ondanks dé. strengste verbóden. hiér en.
i n toe m cg éi -.i --r- i ordt en H
1 - a id uï da il zij d ,i!ui ir.i >a 'ie'
zijn os fet a lï b n i rqiri
men maar verstandig doet, het zelf te ver-
spreiden en er onmiddellijk ook zelf het
antwoord op te geven.
Het ligt niet in mijn bedoeling, hier
vooral op concrete gevallen in te gaan.
'Ik kan ook niet uit eigen ervaringen
waarneming alles tegenspreken, wat- Loo
iden" dagelijks eenige. malen ook in het
VNeaërlandsch over.de aetliergolven pleegt
-te beweren'èrt aan'den mikri té-: brengen.
-Maar :1k méén, da£.'.liet;rde' plicht is van
dén naar objectiviteit -' stxemiSen', Neder/
"liiïïdër/Sdie.". mi. reeds één >^1|.jaar/.'lang
deze berichten uitstonden 'mélf^werkelijk-
-heid! kan vergelijken- op -grond-zoowel - van'
eigen observatie als vin dagéiijks.chë- uit-.
Wisseling vanpersoonlijke waarnemingen
van ruim driehonderd- builenlandsdie .jour-'
halistêii in Berlijn (die steeds weer in:
groepen- heel/Djïilschlan*d//de: - bezel té ge*
biedéii/ (öq/Mag vpl'dteji
EngèlschF, bommèn-* gcval|eu~ zijn, '"plegen-
yërldarèir/-,^
tfeichten/vn p;ésieÏÏgéiis/ën
veézinsels, berust. J
/yliegtuig'én.
vooral- injM'est-. en Noörsl-Buitschland' scha-
de ^veroorzaakt, hier en daar. o'ok. op zni
vei; militair, gebied. - -
Natuurlijk vallen ook bommen OfrDuit-
3che havens en fabjrieken.-' Natuurlijk.' is
/hét voor do'-bevolkifig/dér groptc- Westelijke
en Noor dë'lrj kerha/epsgeen; 'ipre (jé/|óms;
- vrij.y€el ./eljcen//nacbt r^eenige
uren jih fden' kelder lë moéten doorbrengen.
Maar/deze; schade.- en dit ongerief zijn van
zoo .goed! teekeni -oor/dé oor
logst .e,i gebleken Hel gelood Aü de
cnorui; cta'l' deze lüchta;uival!en sléchts
plaatselijkéheteeke kunnen-hébben ;;ën
do ..schade,- enkele werkelijk 'gelukte vérnii>
'hètniét
T/'fk-l^^®^%e^-:<^nv;.iicli,1-"de Bja'rtsche
aaiiyaL van „uit een'„enorinen krans» van
vliegvelden tnsschen. Bergen in Noorwegen
en» dc 1 ransche „Westkust concentreeien
op .cen-.-betre'kkelijk klem 'Britsch- gebied',
in hèt bi/onder hebben de Bntsche lucht
aanvallen - op "Berlijn waaldijk '.'niét - meer
stand; vari' de Éiigelschè .vliegvelden haar
de-Duitsche hoofdstad (1003 en meer K.M.)
is zoo groot, dat slechts - enkele groote
of iels. meer aan kleine homlnen kan wor-
den-'nieegenomen. Dc- afweer boven Ber
lijn is zoo-machtig, dat van rustig mikken
Dc luchtaanvallen der laatste
drie weken.
.Getroffen zijn hierin de drié-weken dér;
vaak 6 en meer nachten .volkomen onder
broken, luchtaanvallen vrijwel uitsluitend'
particuliere liuizén; eenige kerken, een
.paar gróote ziekenhuizen en, bij uitzonde
ring fabrieksterreinen. Alles .wat Londen
verder.-vertelt is leugen. Geen enkele bom
is tothéden gevallen op. eenig Berlijnsch
station of emplacement en evenmin op
liet groote vliegveld! Tempelhof, nochop
eenig' ander, bekend doel; dat Londen tot
nu toe heeft genoemd. Als in deze drie
wekén vijfmaal een deel van een straat
in Berlijn tijdelijk is afgesloten om niet
ontplofte bommen te verwijderen, dan is
het veel.
Het aantal slachtoffers schat ik op
hoogstens 25 en wel in hoofdzaak door
roekeloosheid van nieuwsgierige burgers.
Wil. men schade in Berlijn zien, dan moet
men een gids meenemen, net alsof men
geboortehuizen van békende Berlijnsche
'dichters, - componisten; of./staatslieden zou
willen bezichtigen. Zoo'? moeilijk zijn .ze
in; deze enorme stad /té ontdekken, v-de
ruïnes; van de Roval'Air Force.
Dézer dagen 'bezocht mij- een reporter
van de „Avxo", die- Berlijn in .alle rich
tingen had doorkruist. „Heeft'u'.iets/van
oorlog ih-'.Berlrjn bemerkf?" vroeg, ik hem.
„Tot mijnstomme-.verbazing absoluut,
niétsV, Ijekehde - hrj." En zoo is tiet ook.
Waren dé laatste'weken de Britsche vlie
gers niet gekomen, dan zouden de Ber-
Lij tiers werkelijk zoo goed. als nieis van
dezen 'oorlog .hebben 'gemerkt. In do meer
beproefde streken als het Ruhrgebiod; hel
Rijnland1, Bremen,Lübeck, Hamburg en
lüel is d'e situatie natuiirlijk wel wat an
ders. Maai; ook daar moet men dé dingen
niet:met bijv. Londen, Bristol, Liverpool
Southampton, Portsmouth- en Dover (op
de berichten der. Zweedsche cn.Amèrilcaan-
schereporters in Engeland, afgaa'nde) ver
gelijken. Hèt" 'aantal. - Britsche' bommenwer
pers- bóven - Duitschland is nog steed's nau
welijks meer dan 10 pCl. van dat der
Duitsche .-.bovenéEngelaudr geweest. Dat is
de volle waarlieidu Èn evenwuar; :is bet
"dat "de D'uitschêrs 'tot -nüt'tóe'brjvoórbéeld
hoven .JLonden - ten-;: hoogsl'ë/-lpO /tot 200
macln he^h^ééri-i aahvat-iRhblieii/ge brach t
onyftat-Lcmden rin- dcréefstv-olgend-e- weken
^L51XL>tot~'-^>oé-.Dnitscht^ódïegtiugeh boven
zichj%. ook .weer- in 'één, aanval, mag ver
wachten. - -
- - Tiet moreel.
Of de verzekeringen van radio-Londen,
dat het moreel der "Britsche bevolking over
al nog ongeschokt is en hel verkeer.: en
het verdere dagelijksche Jeven in Londen
nog vrijwel ongeschonden voordgang viudt,
juist is, kan ik natuurlijk niet beoordee'eh,
Sommige Engelsclie kranten en vele tele
grammen van mijn Scandinavische,- Zwit:
sérschë, Sipaahschp én Amerikaanscho col
lega's iri Londen' bevestigen dit allesbehal;
ve I Maar -wel weet ik uit/eigen ervaring,
d'at-.déstemrnjhg.inDüitschlahd/hóglmcer
dan goed. is en .vol vertrouwen op dén af
loop der groote worsteling.-
;Tensfetle lióg - dit'oofc-' de Duitsche óf
-iicieele berichtgeving pleegt niet- a lies mee
- - e 'i, wat.is/vóqrgcyallem Dit, meestal
tijdelijk; verzw'ij'gèh/vaii /"aak" belangrijke
voorvallen, is natuurlijk ook-tot op zekere
höogtémislèid'énd'./Alaarröin./militairerre-
deneni' v vcrmpédèüjk wel.-onvermijdelijk.
DaaiiégenOyér's^aat, echter iia ruini
eën; jaiOT,-éryaTing./niagméindi.t;óy
•tóréh r^/&t/wat men yan")Êfuifechê/zijdë
diiizéndpialen.het tegendeelgéblefcen. ;Dé
'verklaring,ligt vooralsnog toot de hand:
'wie aaiirde winnende hand lis, heeft geen.
redén debfeitéh -tè venraaien', nvié/échter
stoedsj ^wéer yêrlièsi:;:' heeft- alte.'jted'&nd'e
waarheid op haar kop. te zetten.
Het is bi zonder pijnlijk, diat dé heeren
Nederlandscho - propagandisten in. Londen'
blijkbaar gedwongep.-zijn, zulk ..ëénileugen-
eainpagm cndei critiek mee h» masen.
-DBB - - •-
VRIJDAG, 18 OCT. 1940. Ne. 22608.
Gemengd Nieuws
.Iri dè nayojging op de .qrga.nisatie, welke
oiidter/Üen -naarn _,,ïïw»'lLe"ids'man"' te Am-
;stödaTh.. inhét:-leyén'/is/geroepen,, zijn t ook
in/Utrecht plannen/ voorbereid1, oin te konneïi.
hisaüè. TJeze p)mméh'»_ hevindéh'/zfcli in
een -vergevorderdi s tadium-f en \yelljcJit zal
.xeedh/met /ingang /vam déyólgendtewéék
een"
^ehl-JEen/ stó/yan^beschaaidié.- en betrouwr-
bare jongelui zal dlan hèt uitgaande pu-
bliek'.;tegéiii eénJdeiho- vergoeding déini. weg-
avijzèiï-. door-de;;lil -liét.'duister/gehulde
sfmtéhr ^vUtrechtsclte^ órgaiiisafié .'<widér-
viridt-Alè' -mstemnnhg van tal van ünMan-
lies ^o.a. van de V.V.V., van „Horocaf' en
van de zijdë van dé politie.
SiS 1^® Érf lö i i g
Meneer kon geen stamkaart bij
zich hebben
Mevrouw moest broodkaarten
halen. Agent maakte geen ver
baal op;
Dit is het avontuur; van meneer Van
der Aa uit Ergenshuizen, die deze week
broodkaarten moest balen, maar er eigen
lijk geen tijd voor had. Toch moest hij
persoonlijk naar het distributiekantoor.
Schrijft,niet d'e wet;voor, dat een iegelijk
gehouden is, zijn stamkaart, 'gelegaliseerd)
en wel, immer bij zich te dragen? En ook
mevr. Van der Aa eh d'e vier groote zoons
en. dochters moésten ieder; afzonderlijk hun
kaarten afhalen, eenigszins tot ongenoe
gen van den plaatselijken distributiedienst,
die liever een gezinsafgezant met zes kaar
ten ziet verschijnen; dén. zes stamkaart-
houders elk op eigen gelegenheid.
Meneer Van der Aa 'was boud, aldus
lezen wij in dé Tel. Hij nam den avond'
te voren dé stamkaarten' van zijn gezin in,
overhandigde zé aan zijn echtgenoote en
sprak: „Hier, vrouw, ga jij morgen den
heelen papierwinkel maar halen". Zijn
vrouw sputterde tegen, zooals gebruikelijk,
maar voldeed; dén volgenden morgen, even
eens zooals gebruikelijk, aan de opdracht
van het gezinshoofd.
De gevolgen blevèrf echter niet uit. Me
neer Van der Aa werd' door een politie
agent aangehouden;-die hém om zijn legi
timatiebewijs -/vroeg".;i;/. v j
„Dat heb ik niét"; antwoordde meneer
Van-dier Aa, „mijri;.vróuw is. er 'mee naar
liet distributiekantoor- om broócidkaaxten
lp halen".
„Hoe heet u dan'?'*
„Van der Aa".
„Even kijken", zei de agent, terwijl hij
een pamflet uit zijn zak haalde, „vandaag
is het broodkaarten afhalen voor A tot er.
met 0, dat Idopt dus, Gaai u maar door".
Zoo geschiedde - het,'"dat meneer Van
dér Aa geen bekeuring kreeg, hoewel hij
in overtreding was. .Dit voorval kan moge
lijk dienen oni te udjzen-op de soepelheid
en het. begrip, waarmee de overheid huil
tegemoet treedt dié/door dezen ovërgangs-'
maatregel voortdurend gedupeerd zouden
zijn. Het wachten „'fep in de groote steden
'op de uitreiking .der-definitieve legitimatie-
kaarten wannéefi/dit zal geschieden is
heg niethckerid'-'r-rS en tot zoo-lang hlrjft
dus liet ongerief, d'at- iéder zijn eigen bon
netjes behóórt! af», té halen. Tenzij; /zóoals
reédö;'^^oérJer/-l>e^3^]/:';de:'-distribuRel/^ip,
tefeii -c-o!:-- -gedurén'dè 'ienkelë ';iirènt-' d'és.
avonds geopend' zonden kunnen zijn om
hen, die overdag niet'-in d-e'- gelegéailieid;
zijn om zich te melden; alsnog te lielpen'i
De ramp bij Baflo
-Nog een der slachtoffers over-
- leden. -
In den afgeloopen nac-lit- is üx hel aca
demisch ziekenhuis te Groningen, nog een
der: slachtoffers van de noodlottigebtosing
tusschen autobus en trein op den onbe-
waakten overweg fusschenvBiafló én Wins:
sum aan zijn verwondingen' bezweken'. Het
is de 38-jarigè gehuwde E. Holtjer, ivo:
iiènde aan het Boterdiep te Groningen.
Hiermede is het aantal dood en tot twaalf
gestegen.
Naar wij vernemen zullen alle slacht
offers, mét uitzondering -wan-.lèn chauffeur,
K. Havers,- wiens stoffelijke verschot naar
zijïn :,wo 2 w ergebra.cht;
op Zaterdag a.s. te elf uur van gemeente
wege. to Groningen worden ter aarde
besteld.
Rort geleden heeft 's nachts een Engelsche bomaanval te Laren, in dufkvlnchf
ondernemen, twee slachtoffers van de burgerbevolking geëischL
Een villa werd door dezen aanval in puin gelegd, van de vier bewoners werden
er twee gedood.
De geheel verwoeste villa. (Polygoon).»
«KI
Engelsclie vliegersondernamen eveneens .een aanval op de hoofdstad. D'e burger
bevolking had opniciiw ernstig te lijden. Verscheidene burgers werden gedood eu
een aantal huizen werd vernield. Een der vernielde woningen. .(Polygoon).
Kolendampvergiftiging
Echtpaar; om het leven - ge
komen.
In den.-afgëloopen - nacht onislrecks haif
drieconstateerde 'de politie 'teBei-gén, op
ZoÖm, dat--itóhf brandde' in dén boeÉwin-
kél. van het eahtpaar Hees, wèike gelegen
is bovèn de Van Mierlobank in- de Blau
we I-Iandstraat.
Bij onaerzoek kwam men tot do tra
gische ontdekking,, dat dè" bewoners; de
leer Hees en oditgenoote, door kolendamp
om het leven waren gekomen..
Beidenwerden aangetroffeiTin-het 'ketel-
huis van de-'centrale .verwarming.' Ver-
ïiioed; wordt, ;dat; dé man Vbij /zijn/ ge-
w-oneiL avondrondgang dén ketel heeft'wil-'
lèh~iègetén," waarna zgn vrouw, toen'hp
ongewoon langweg bleef, eveneens moet
zijn gaan- kijken. In zekeren zin zou zij
lietslaclitóffer - geworden /zita van cén- po1
grrig>ljaar.hï^;,té'ré.lden.//Pé7polit^^
naar de feiten- cil crmstandighèden een
onderzoek m,
e 1 1
Verdronken.
f' Re rivierpoOitio te Rotterdam hoeft in
de Bokhaven liét lijk vatt den 34-jarigen
schipper F. Haxtog, dio sinds 7 October
weid' vermist, drijvende gevonden. De mén
is op; dien datum- vermoedolrfk bij hét aan-
boord gaan to -water geraakt.
Jjtfk opgchahL
Uit het Nooïa-flollandseh' Kanaal Is hét
lijk opgeliaald van den öö-farigen '.V,, 'die
ójigefeetr, een wéék geleden werd vermist.
Jönd fa water gerakt
Ifet twéefarig zéionH-e Vafn den heer M.
Bojqrii' iè' Haastrecht, fe fo.' eón onbewaakt
cyjgètohKk achtér de oddèrlïjke woning'-tie
water geraakt ön verclr-ofnlcen.
.Koning Victor Emannel III van Italië' bezichtigt nieuwe vliegtuigtypen op het
vliegveld Gnidonia bij Rome. - e
K
"m
Mend dl L. Willkie kreeg op zijn propagandareis voor de als. presidentsverkiezin-
gen vin/ een; van - ziju' ;;be»vonderaars ienrxlèvendc'kalkoen-ten gcschènkA-Linkside
vronw van den candidaat-presïdenL - (Schcri) '*-
-i -.a
Te Uf'nacht,
jj'-y-2r:.v - f!'1- VyT--.?-' -.vv;vi--.uw"-
