de spoorweg Rotterdam thans gereed voor zijn wederopbouw NI. MEELFABRIEK L TIEMAH TWEEDE BLAD SCHIEDAMSCHE COURANT Bij ons in Rotterdam, Het cultureel en godsdienstig leven en het verband met den financieelen en materiee- len herbouw. Men verlangt feiten Naaral. Venn. „KLUïTKALK" ALLE BOUWMATERIALEN HOOFDSTRAAT 28 Telel. 69570 69590 MACHINEFABRIEK A. FONTSJNE Rechtszaken door j. ibedidolt 84) Prof. mn GJ-W. de Vries - - veroordeeld Uit de Pers Nederland en Vlaanderen. Omisggende Gemeentes? De drang naar verbetering en vernieu wing is langzamerhand zoo sterk gewor den te Rotterdam, dat dit streven in zijn eigen tempo dreigt te smoren. Do werke lijkheid is lang niet in staat dit tempo bij te honden,, hetgeen oorzaak is, dat tal- iooze nieuwe en ernstige problemen zich voordoen. Rotterdam is nu klaar "wakker, geheel hersteld van den roes, waarin het door de gebeurtenissen van den veertien den Mei gebracht werd. Het heeft eerst aarzelend, daarna met toenemende energie, de herstelwerkzaamheden in den ruiiüsten zim van het woord ter hand genomen, gestc-rkt door vele tdfkeggingen van hoogerhand en het kwam tot de rots vaste' .overtuiging, dat het aan den voor avond van een groote toekomst staat. Diit besef heeft er toe geleid, dat de Rotterdammers nauwelijks meer hun beurt kunnen afwachten. De drang naar vernieu wing deelde zich in steeds wijderen kring mede, de gesmede plannen kregen een steeds groo-tseher allure, er ontstond al spoedig dorst niet alleen naar matertee- len en financieelen. maar ook naar geestelij ken en cullureelen herhouw. Treffender dan met de meest klemmende argumenten van woorden laat zich dat door d'e fei ten aantoonen. Dezer dagen hield het Rot- terdarnsche Phil harmonisch Orkest zijn eerste Zaterdagmiddagconcert van dit sei zoen. De concertzaal is verbrand, maar men liet zich hierdoor niet uit het veld slaan. Samenwerking tussclien cultureele en kerkelijke instanties leidde er toe, dat dit jaar geconcerteerd zal kunnen wor den in de K.oninginnekerk. Ter gelegen heid van het eerste concert was de belang stelling overweldigend. Niet uit ,,modo"- jcogpunt, niet omdat men gezien wilde worden, maar omdat menbehoefte had jan goede muziek. Er is daar geen wan delgang, geen foyer, geen garderobe. Men .jaat er eenvoudig heen, neemt plaats en iet- zich -tot luisteren. Zdó,, vol. was het, dat wij genoegen moesten nemen met een "plaats achter het orkest, "mef den paukenist als huurman, hetgeen niet bevorderlijk was voor een juiste beoordeeling van het ge- bo-dene. Rotterdam's kerkgang. De behoeften uiten zich naar den aard obk in geestelijk opzicht. Wij Nederlan ders vormen een nuchter volk. Dat uit zich' ook in onzen kerkgang. Het godsdien stige leven in Nederland is hoog ontwik keld .De Nederlandsche kerkgang is geen olf althans niet in de eerste plaals een gevoelskwestie, hij is veeleer een nuchter voortvloeisel van hoog ontwikkeld intel lect. Daarom zag men het, dat te Rot terdam het kerkelijk leven stoer als een rots in de branding bleef staan Dip alle moeilijkheden. Twee en dertig - kerken zijn er verloren gegaan. Die desbetreffen de kerkgangers z'ijh wijd en zijd verspreid, maar zij allen hebben spoedig hun gang naar de kerk hervonden. Het gemakke lijkst ging dit, naar den aard ran den godsdienst, hij de Roomscli Katholieken, van wie 'zes kerken verloren zijn gegaan. Nu lagen deze kerken dich' 'tbijsen in de binnenstad, waar zich langzamerhand toch reeds bij- de city-vorming een zekere ontvolking voltrok. Het ligt dan ook in de bedoeling ,dat in de nieuwe Rotterdam- sche binnenstad sleohts drie R. K. kerken zullen verrijzen. De parochianen der di verse kerken gaan thans in de onderschei den andere kerkgebouw-en ter kerke. Dn Roomsclie kringen te Rotterdam ver.- toont liet kerkelijk leven in die laatste maanden een zekeren vooruitgangjriietgeen zich' manifesteert in stampvolle kerken. Toch kan niet gezegd worden, dat er een te kort aan kerkgebouwen is. Moeilijker heeft- men het in dit opzicht in sommige Protestantsch'e kringen. Ook hier een zekere toenemende belangstelling voor het kerkelijk leven blij een vermin dering van kerken. Er zijn kerkgenoot schappen, zooals de Luthersche kerk, die hun eenige kerkgebouw verloren heb ben zien gaan en die zich moeten behel pen met kapellen of ook wel met bioscoop- gebouwen. Ook de Oud-Katholieken, die het fraaie kerkgebouw aan den Oppert verloren hebben zien gaan, waarbij ook de algemeen geëerde pastoor Gouard om het leven is gekomen, staan voor practl- sche moeilijkheden. De Vrijzinnig Hervorm den, die te Rotterdam vrij' groot in aantal zijn. en die hun kerkdiensten hielden in. de Doejen-zaal, kerken thans in de Victoria. bioscoop en. in de Odeon-zaal. Moeilik is ook, mede als gevolg van de verduiste ring, het in stand houden der catechisa ties. Waar groote afstanden moeten worden afgelegd is de belangstelling voor do ca techisaties onmiskenbaar geringer gewor den. En als straks het duister ook geduren de de ochtenduren van beteekeais zal wor den, zal dit op kerkdiensten en 'Zondags scholen wederom van invloed zijn en wel te Rotterdam, waar immers de stad in vele Wijken is uiteengevallen, ernstiger dan elders. Ondanks deze moeilijkheden kan evenwel gezegd werden, dat zich te Rotter dam een zekere drang naar geestelijike voor lichting, een zekere versteviging van het godsdienstig leven voltrekt. Rotterdam vraagt feilen. Scherp tegenover deze geestelijke vernieu wing, d'ic straks nog zal worden uitgebreid als in het; Beursgebouw het tooneelleven hersteld' zal worden,, staat de drang naar vernieuwing in materieel en zakelijk op zicht. Het wordt 'latigzanierhand1tijd, dat de plannen, van den stadsarchitect ir. Wit- leveen hekend gemaakt worden, ook al zul len deze onvermijdelijk een voorloocpig karakter moeten dragen. Vooral te dezen aanzien eischl de drang naar vernieuwing eeu tempo, dat veel sneller is, dan de werkelijkheid op het oogenhlik aan den dag legt. Zoolang er nog werk genoeg was met het puinruimen kon men nog wel rustig afv .cliten, maar nu het puin ver dwenen i en nu daar de binnenstad vlak en kaal ligt in afwachting van de groete dingen, die er met baar te gebeuren staan, nu gevoelt men een zeker gebrek aan ac tie dat velen te machtig is. Toch lijkt het uitgesloten, dat de positieve wederopbouw nog voor het einde van den oorloig ter hancl genomen zal worden. Het gaat er nu om, die onderdeeien van den weder opbouw, die betrekkelijk weinig uitstaan de hebben met den oorlog, reeds zoo spoe dig mogelijk uit te voeren en voorts de plannen zoo veel mogelijk uit de doeken te wikkelen, opdat diet groote, zoo intens meelevende publiek niet alleen in theore tische bespiegelingen, maar ook in prac- lischen arbeid het begin van Rotterdam's vurig verbeid -herstel kan waarnemen. In dit verband is het ook van urgent belang, dat Rotterdam's zakenleven ten spoedigste weet, waar het aan toe is. Wat er te dezen aanzien vbrj de Rotterdammers omgaat komt op markante wijze tot uiting DER ZATERDAG, 19 OCT. 1940. Nu. 22009. in de hartelcreet, die do Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Rotterdam dezer dagen tot het w-aarnemend hoofd van het departement van financiën heeft gericht. „Met klimmend ongeduld", zoo wordt onder meer in dezen brief gezegd „ziet" het bedrijfsleven in Rotterdam een duidelijke uitspraak, zij het desnoods in beginsel, tegemoet. Ook de meest volledige schadeloosstelling in de toekomst kan niet beletten, dat thans van dag tot dag scha de wordt geleden door stilstand van ondernemingen, beperktheid in de be schikbare kapitalen, vermindering van credietwaardigheid en dergelijke gevolgen van de vernietiging van talrijke waarde volle activa". In den brief wordt voorts geconstateerd, dat de toekenning van recht op volledige schadeloosstelling den druk der omstan digheden sterk--zou verlichten. Hoe later degedupeerde -recht op schadeloosslellii.g verkrijgt, des to minder nut zal hij veelal van -zulk een toezegging kunnen trekken. Uit zulk een brief en uit de onderlinge gesprekken der Rotterdammers blijkt zonneklaar, hoe zeer-de bewoners van de Maasstad popelen van verlangen om den wederopbouw van hun stad ter hand te nemen. Zij vragen feiten, ongunstige of teleurstellende feiten desnoods, maarvoor alles, feiten, opdat er niet langer onzeker heid zal bestaan.Men kan thans zeggen, d'at d'e proloog.' Van den wederopbouw gereed is. We beleven thans de eerste enlre-acte en geheel Rotterdam brandt van verlangen om voor de eerste maal het scherm te zien opgaan, opdat het eerste bedrijf- van den wederopbouw een aanvang kan nemen. Financieel en materieel is Rotterdam afhankelijk van betgeen over haar he slist zal worden. Geestelijk en cultureel heeft het zijn wederopbouw reeds met kracht ter handt genomen en het geeft daarmede blijk een ongebroken veerkracht te bezitten. - Nog klinken ons de jubel tonen van Beethoven's vijfde symphonie in de ooren. Moge Flipse's seizoen-opening het zinnebeeld zijn van den jubel, waar mede Rotterdam, zijn positieven wederop bouw'Ier band zal kunnen nemen! V. ROTTERDAMMER. „VEG9SOL" CLASZIjDE Isolatie sch'alcn VEREEN GLASFABRIEKEN SCHIEDAM Fabriek van KURKEN - KURKENBONDELS VISSCHER1JKURKE N Fa. WED. A. VOGELEZANG Korte Achterweg 13-15 - Tel. 6S872 Oir. A. Lauwaars Modern Ingericht reparatiebedrijf Boterstraat 28-32. Schiedam. Tel. 69400 (2 lijnen) VACANT HOOFDSTRAAT 39 - Tel. 68484-68251 TARWEBLOEM TARWEMEEL TARWEAFVALLEN „Nog al eenvoudig, als je even. nadenkt. Weet je nog,-dal troepjes ruiters het land rondgetrokken zijn, om den man op te sporen, "die op jou geschoten had? Mo- schy had de. leiding over die. mensohen op zich genomen Hij.is een. geboren leider en heeft er slag van met menschen om te gaan. Hij heeft het vertrouwen van de lui weten io winnen. En zoodra jij aan je werk was en Jetli 'Hanley voor zaken de stad uit, was, wist Ace een stel van zijn aanhangers aan) het verstand te brengen, dat het hard noodig, ja dringend nood zakelijk was, aat er een flinke schout in Cahinal kwam, die orde en reoht zou we ten te handhaven.' Toen hebben ze hem gekozen en nu heeft hij het heft in han den." - .Dat is meer dan, schandalig," riep Ben uit. „Maar voor hem komt het heel goed van pas. En jij zult maatregelen tegen hem moeten nemen, als je hem en zijn bende beletten wilt, je arbeiders niet lan ger te plunderen." - „Dal zal ik zeker doen. Ik zet hem dadelijk at" „Dal gaa. zoo gemakkelijk niet." „Toch zal het gebeuren. Jeth Hanley zal me wel helpen. Hij 'is goed bekend."met alle degelijke rechters in de vallei". Die zullen wc oproeper."' „Misschien lukt dat, maar daar is tijd' voor noodig." zei ze, „en je kunt iemand toch niet uil een ambt ontzetten, als bij rich .niet aan een of andere misdaad schuldig .heeft gemaakt. Om dat voor elkaar te krijgen, zul je het slim moeten aanleggen. En bovendien is er rhoed voor noodig." „Het meet nu eenmaal gebeuren. - Die speelholen, van' Moseby veroorzaken al el lende genoeg langs de-Tijm, lederen be taaidag worden er lui geplunderd en mis handeld. De misdaad noemt gestadig in omvang toe. Ik kan mijn werklui niet op peil houden. Er moet iets gebeuren." Hij scheen vastbesloten." „Ik waardeer het heel erg, dat je me dit verteld hebt/zei hij, haar de band reikend. „Ik hen er heel dankbaar* voor." „En ik beloof je, dat ik je op alle moge- gelijke manier zal helpen," antwoordde zij, zijn hand vasthoudend, „fk zal je van alles, wat' ik hoor, op de hoogte houden. Maar bedenk toch, lieve/.jongen, dat je vecht tegen 'een heel slech't mensch, tegen een wreeden, niets ontzienden schurk, die norgen3 tegen, opziet?' AVang toch.- «iris. Wegens luisteren naar Engel- schen zender. In zijn gisteren gehouden zitting heeft het Duitsdie Landsgerecht prof. mr. C. W. de Vries, ho-ogleeraar van de Nederlandsche Economische Hooge- schöol te Rotterdam, veroordeeld lot. IS maanden gevangenisstraf en f 8030 boete wegens het luisteren naar een verboden zender. In de Deutsche Zeitung in den Nie- derlanden lezen wij Teniasle gelegd was, dat beklaagde op den. 3eu September op ooilege een uiteenzetting heeft gegeven over de Haagschc Lando-orlogconventie en do betrekkingen met Duitschland. In het kader van dit college sprak hij ook over de betrekkingen tussclien het Nederlandsche volk en het vroegere koninklijke huis en beriep hij zich, om de juistheid van zijn stellingen te be wijzen, openljjk op een radio-rede, die voor. een verboden zender gehouden was.- De uitlating luidde ongeveer als volgt-; „Zooals ik zelf door de radio gehoord heb en zooals u wel allemaal gehoord zult hebben. Deze uitlating leidde tot een leven dige beweging onder de- toehoorders eenige van hen maakten onmiddellijk na het college den hoogleeraar op de verstrekkende gevolgen van zijn uit latingen opmerkzaam. Bij de behandeling bleek, dat hij ook op andere* plaatsen van zijn college zinswendingen heeft gebruikt, die als een opwekking tot verzet tegen de Duitsche overheid waren aan te merken. De Staatsanwalt legde er in zijn requisitoir den nadruk op, dat den beklaagde slechts ten laste is gelegd, wat werkelijk bewezen kon worden; hoewel de sterke verdenking bestaat, dat een opwekking tot ongehoorzaam heid jegens de door de Duitschers uit gevaardigde wetten in de bedoeling lag, is dit punt toch niet in de dagvaar- diging opgenomen. De Staatsanwalt wees er met nadruk op, dat het hier een bizonder ernstig geval geldt. De beklaagde is jurist, hoogleeraar en rec tor, voorzitter van het Nederlandsche ambtenarengerecht en bovendien partij functionaris. Het betreft hier dus niet een „Welt- frerod" geleerde, maar een man, die sedert langen tijd in het openbare le ven staat en zich de volle beteekenis van zijn uitlatingen bewust is. De Staals- anwalt eischte twee jaar gevangenis straf en een boete van f 6000, waar hij hij erop wees, dat, gezien de in de. wet vastgelegde maximumstraffen, bij dezen eisch r"~"TnY'jri r'on milde toe passing van" de bepalingen mo-est wor den gesproken. - Het gerecht legde een gevangenis straf van IS maanden op en een geld boete van f 3000. Bij de motiveering van het vonnis wees de president er op', dat deze poging om achter het front der strijdende troepen onrust te stoken, met beslistheid moest worden tegengegaan. De mate van de straf moet zich richten naar het gevaar, dat een overtreding beteekent. In dit geval was het gevaar uitermate groot. VLAARDINGEN. Geslaagd. Voor liet examen wiskunde L.O. is ge slaagd de heer J. Bijl van hier. Pas goed op; voor jezelf en bescherm mij, want ik ben zoo angstig o, zoo ang stig." - „Ik za jc beslist niet vergeten," beloof de hij, van harte gemeend. „Eerlijk, ik waardeer je vriendschap, ik zal dit nooit vergeten." - - - Ze liet toen zijn hand tos en gaf hem ten afscheid een hartelijk tikje, op zijn arrn. „Kom, ga na maar gauw. Wees ge Jukkig mor Mary. Maar -vergeet mij niet heelemaal, Ben uiet heelemaal." Het hinderde haar, clat hrj zoo haastig te paard sprong en wegreed. Na zijn ver trek liep ze nog een poosje rusteloos heen en weer. „floe dan ook, hij zal me niet vergeten. Ik heb hem stof genoeg tol na denken gegeven en ik zal hem nog wel meer verschaften." Ben liep haastig do.trap op, die naar de "hotelkamer, waar Mary hem wachtte, voerde. Mary herkende zijn stap en kwam hem blozend tegemoet Maar nog voor ze bij de kamerdatu was. keerde /.e terug en ging stijl ep" een stool zitten. Hij had im mers tecen haar gelogen en dat kon ze niet van ziai .afzetten. „Liefste, wat jammer, dat liet zoo laat is geworden,' zei 'Urn., zich bukkend om baar Ie kussen. „Die man uverd - opgehou den en is neb een boelen tijd ophem zitten wa T.ton." Zoo, 'Mus jiTTj 'bleefbij da' verzinsel;. Hij bleef, veinzen, dat/hij raken liecproken Faillissementen. Opgeheven: N.V. Succes III, te Schiedam. Geëin digd door het verbindend worden der eenige iiildeelragslijst. Uitkeering nihil. Uitgesproken: 11. Raars, lood- en zinkwerker, te Rot terdaro, Eondraehtsweg 2. R.-c. mr. J. O ver water. 'Cup. mr. O Verdoorn Jr., te Rot terdam. had met een man, terwijl hij zijn, of beier hun beider kostelijkcn lijd met Ada had zitten verknoeien. JJary had zich vast voergenomen, hem er geen verwijtenover te doen. Als hij tegen haar wilde liegen, nou dan zou ze hem laten liegen. Hrj hield van haar of niet. Als hij van haar hield, kwam het er niets op aan en als hij niet van haar hield, kon ze dal door verwijten toch niet heter maken. Door schelden kon ze geen liefde- La hem wekken. Ben stelde voor, dadelijk de paarden te gaan halen en naar Cahinal terug te rij den. Hij was spraakzamer dan gewoonlijk, maar haar ging het praten niet gemak kelijk ar. Er was iets tussclien hen, wat er nooit geweest was. Ben nam haar nauw keurig op. „Je bent zeker wel moe, schat- je? Die zitting is een 'heele inspanning voor ons geweest, maar gelukkig is dat nu voorbij. Jo moet ér jeiniet te veel fan aantrokken, .aai wij het niet gewonnen hebben. Je kunt het nu eenmaal niet. al- lijtl wrimn Po wetten zitten vol verras singen. En ik beloof je eerlijk, dat ik vrrrzmnlro zaï zijn. Als Thnrlow nog eens probeert op me te schieten, dan zal hij bemerken, dal ik er op verdacht ben." Ze keek hem zoo verschrikt aan, dat hij dev beide paarden met een ruk deed stil staan. Ze hadnen den top van den, heu vel bereikt.; en boneden hen zagen zij de. lichtjes van Cahinal.- Hij sloeg zijn In liet jongste nummer van het week blad van De Nederlandsche Unie wordt een. duidelijke uitspraak gedaan ten aanzien van de betrekkingen van Nederland tot Vlaan deren. Het volgende is daaraan ontleend: „Ook .wat Nederland betreft vallen de staatkundige grenzen niet samen met de volkskundige. Want ook de Vlamingen zijn Nederlanders, al wonen zij buit-en de hui dige staatkundige grenzen. Het zijn kinderen van eenzelfde volk, één met ons door af stamming en faal, historie en cultuur. De grenzen, dia "e Vlamingen van ons schei den, beantwoorden in geen enkel opzicht aan tegenstellingen in 'net volksleven. Door politiek en wapengeweld zijn deze gren zen tamelijk willekeurig getrokken en heb ben de oude Nederlandsche gewesten Lim burg, Brabant en Vlaanderen verdeeld in een deel dat tot den Belgischen, een ander deel dat tot den Nederlandscben slaat is gaan heb ooren. i „De Vlamingen en de bewoners van Noord-Nederland vormen dus samen het ééne, Nederlandsche volk. De Nederland sche Unie erkent en belijdt, dat Vlaanderen, evenzeer als b.v. Groningen, behoort tot de Nederlandsche volksgemeenschap. Wij vinden er de gewestelijke gestalte van den éénen Nederiandschen aard; zooals die ook gevonden wordt in b.v. Holland en Limburg en in alle andere gewestelijke deafen van hel Nederlandsche gemeeneljest. „Uit dc constateering, dal in feite ergens staats- en volksgrenzen niet samenvallen, kan niet de gevolgtrekking worden gemaakt, dat die grenzen nu ook maar op staanden voet moeten worden veranderd. Voor een ordelijke en harmonische samenleving der volken is het niet noodzakelijk dat volks- en staatsgrenzen samenvallen. Wel moet dit het meest natuurlijk genoemd worden en dus gewenscht en nastrevenswaard'". En verder wordt nog o.m. opgemerkt: „Slechts zoodra er bij de beide dec-len van ons volk een wilsovereenstemming tot samengaan zou bestaan zon er sprake kun nen rijn van een staatkundige hereeniging. Dc Nederlandsche Unie is er zich grondig van bewust dat een dergelijk samengaan slechts dim tot heil van ons volk kan strekken, indien men de vele uiterst be>- langiijke economische vraagstukken dio hiermee samenhangen tot een oplossing weet te brengen". Tenslotte wijst het artikel er nog op, dat wij onze verhouding, tot Vlaanderen niet in een staatkundig, maar in een volksch verband moeten zien en dat. De Nederlandsche Unie wil streven .naar een groolere bekendheid van ons volk met Vlaanderen en naar een beter begrip van de nationale waarden. armen om haar heen en drukte haar tegen zich aan. Ze verborg haar gelaat tegen zijn horst. „Houd je van me, Ben? Houd je hcusch meer van me, dan van iemand anders? loc, zeg net eens. Zeg het eens," vroeg ze met h'aif verstikte stem. Hij hield haar steviger vast. „Liefste, dat je toch bent Kleine liefste, er is maar één vrouw op de heele wereld van wie ik houd en dat ben jij." i Ze legde haar handen öp zijn schouders en keek hero m de oogen. Haar stem tril de. „Wil jé me dan beloven, dal, als je ooit ooit verandert als je liefde zou verminderen..." „Maar Mary dan toch." „Belool je me, dat je het dan tegen me zult zoggen? Dadelijk? Ronduit? Zeg het eerlijk, Ben. Het hindert niet, al zou het pgn doen. AJs ik moest denken clat jc veranderd was ais ik bang mocest zijn..: Toe, wees nu lief en ver tel het me 'dadelwijk." Hrj stelde, haar gerust, zooveel hij maar kon. Hij kuste haar en streelde haar over de haren. Hij lachte hartelijk om haar dwaasheid en maakte haar zelfs aan het lachen. Maar weer kwam zé op hetzelfde terug: „Als je ooit van 'gedachten veran dert vertel het me dan, Bon." Overbluft en verwonderd reed hij weg en liet haar verschrikt .em .overstutte achter. (Wordl vervólgd).'

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1940 | | pagina 5