Mr Stevens uit Detroit
MÊsmmmWi
Madrid's Hef en Seed
Anderhalt fany. iui don ïnnr/eioorfór/
ST0QMWA8S0HER1J „EDELWEISS"
4. .:m.O'S.T
Eilmnieuws
De voorprogramma's in de
bioscopen
De universiteitswijk. De Lufthansa: in samenwerking
met Iberia
*1
1
Koop en Verkoop j é.g
van Onroerende Goederen
Westmolenstraat 16-18 - Telef. 68519
RADIO - ELECTRIOIÏEIT
Schiedam, Uw woonstad
dan BROOD van KROMMENHOEK
Singel 101, Hoogstraat 72, Tel. 69551 -67545
VACANT
„BE LANDBOUW'
Kmiis€ cn Wetenschap
H-i
«êtmtsm •-• -.- m «f iiAnSnnBtaittg
ïlet-„Casa do Velasquez", hot voormalig tehuis der. Fransche studenten iu
doUniversiteitswijk van Madrid, ia thans nog. sleehls één bouwval."-
j (Foto F,-Rooibac.lv).
II.
(Bisoudere correspoiulonlio).
lm oen roedes oude, doch in nog zoor
goeden staat verfcecrendo Jlinkers JU-52
van do „Iberia.", do Spaanscho luchtvaart
maatschappij, vliegen wij van Barcelona
naar do Spaansclie hoofdstad. Hot is eon
vrij eentonige reis, die u gedurende dr.'io
uren over het liouvol- en bergachtige, on.
vrucliUtaro land van Ncord-Oost.Spanjo
voert, liet meest „opwindend" is het over
vliegen van Tortosa, aan de Ebro delta, on
van Teruel, in de. omgeving van welke
plaatsen de burgeroorlog op z'n hevigst
woedde. Na een kleine drie uur eindigt
liet heuvelland vrij plotseling, go aan
schouwt maïsolie groene weiden en enkele
minuten later reeds daalt de machine op
do hoogvlakte aan den Zuid voet'van hot
Guadarraina-gobergle, waaróp Madrid is
gelegen.
•Voorloopig is er van een grootc stad nog
geen spoor to bekennen. Het nieuwe, in
modernen, zakelijken stijl gebouwde •sta
tionsgebouw der „Iberia" h'gt midden in
do ecii7.aahilieid?"Dobli hér vérbiijtMn de
luchthaven der Spaansclie hoofdstad duurt
niet lang;'spoedig brengt men u ia oen
fraaie autobus van Amcrikaansch fabrikaat
naar het niet minder dan 16 K.M. noorde
lijker gelegen Madrid, do hoogst gelegen
hoofdstad van Europa (580—690 M.). wier
ontwikkeling een zuiver politiek karakter
vertoont.
Hoewel Madrid 203.000 inwoners minder
dan 'Barcelona lieefl, heeft deze stad toch
méér nog dan laatstgenoemde het aanzien
van een wereldstad. De prachtige breede
boulevards, hot enorme stedelijke park „Et
Rcliro", do tientallen tram- en autohuslijinen
do honderden taxi's en de oiidergrondscha
spoorweg welke vervoermiddelen op
liet oogonblik de cenige dingen in Spanje
z'ij'n, die uitermate goedkoop zijn ken
merken de Spaansclie hoofdstad in' ieder
opzicht als „metropolis". Zoo öp lioL ecrsle
gezicht is cr van don burgeroorlog wei
nig te bemerken. Met 'uitzondering van een
groot huizen front, waarachter n iels dan
do open lucht gaapt op de „Puerta del
Solo", hel voornaamste plein der stad,
biedt Madrid den aanblik van iedéie groo
tc stad, waar ook (er wereld.
En zoo constateert ge met verrassing,
dat de 15 verdiepingen tellende wolken
krabber van het telefcoritéd rijf.'dal tijdens
den burgerkrijg zoovele dramatische, uren
beleefde, weer geheel intact is. Ook de
overige gebouwen op de Clran Via, bet
POO it K. ARDEN
Amerikiaansch-aandoonde centrum-der stad,
blijken óf niet geleden te hebben, óf wéér
to zijni bpgebouwd. In ieder geval kunt ge u
moeilijk voorstellen, dat deze slad meer
dain twee jaar lang door de Nationalisten
werd belegerd, alvorens zij zich moest
overgeven.
Maar dan.
Een bekend landgenoot neemt m'ij1 mee
naar den buitenkant der stad. V.oor een piaar
dubbeltjes 'brengt een taxi u naar de. zöoge
naamde Universiteitswijk. Daar is het, dal
liet hart u' bijna stilstaat. Want de verwoes
ting, die men hier aanschouwt, is bijna
niet te beschrijven.
Men stelle zich' voor:, een groot spoor
wegstation (het uit den oorlog welbekende
Noorder-stalion), een enorme, op opn hoog
te gelegen kazerne, een paar kerken, talrijke
oude en niéuwere huizenblokken" en nog
wat meer aan den buitenkant, meer in het
vrije veld, een uitgestrekt complex van
hyper-moderne, nog niet alle gereed z'ijinde
universileitsgehouwén; alles tezamen een
stad van middelmatige grootte.' (V?,,
rt flKvco jaar achtereen hebben hiér dage
i:ijksyTde kanonnen';gebuldefd en de ma
chinegeweren geknetterd. Duizenden hand
granaten zijn géworperi én honderdduizen
den geweerschoten gelost. Het resultaat tart
allo beschrijving; de verwoesting is zoo
groot, dat van wederopbouw eenvoudig
geen sprake kan zijn.
De grandioze universiteitsstad, voor den
houw waarvan de Madriloonsclie bevolking
jarenlang extra belastingen heeft betaald én
die do (rots van liet. gehee'.e land zou wor
den, is nog vóór de voltooiing vóór,, het
grootste gedeelte met den aardbodem - ge
lijk gemaakt.
Ge wandelt door over de piiinlioöpéri
van wat eens do pas in gebruik -genomen
■universiteitsklinieken waren en: uw'" bege
leider waarschuwt ii, dat ge niet, móet
schrikken, indien wellicht ergens uit de
steenmassa een lichaamsdeel van oen ge
sneuvelden soldaat-mócht stekéri.'.'. Ge loopt
door de loopgraven' en men duidt u op
liet gevaar der. vele landmijnen, die nog in
den bodem zitten en die reeds het levéh
van verscheidene nieuwsgierigen hebben
gekost.
Go rijdt een;'paar kiioinéler inct ;de auio'
verder en staaf élan Vcior dé, bouw,vallen
van wat eens liet ,','Casa dé Vélasqiioz",
liet tehuis der Franscho studenten was.
Thans is' liet ecu steonwocstenij zonder
weerga......
Go laat den blik over de omgeving wij'den
en denkt terug aan de lange maanden, dat
dezebloéil-dóordreukte bodem het slag.
veld oh, hel; graf van duizenden Spaansclie
Jiurgers hetcekende...../ Nu schijnt eien stra
lende zon óver do heuvels, "waarover toen
de Nationalisten.kWaniéiv'aaivg-erukt om, hun
hoofdstad aan onwaardige -handen te ont
worstelen, Het zóu zoo'n :.iT:en^el:ijk land
schap kunnen rijn,'als diel.yreeselijke 'puin-
jibopén cn ruïnes niet aan.dood en verderf
herinnerden1
id ;,,:L;V.':j NcHcriandsehe „lcrijgsgevan-
(Mén- spreekt,met den gezant van een
neutrale mogendheid- en verneemt, dat er
in liet plaatsje IMchite nog sreeds 21 Ne
derlanders, die tijdens -den (burgeroorlog
in do Internationale Brigade hebben meege
vochten, gevangen, zitten.' Daar de plaais
zélf volkomen is," veiwoest, (houden, onze
landgenopicn verblijf in jém I-oud; klooster,
-Ze werken in een steengroeve; en worden,
ofschoon v zijpoliticke s'iégejistandors zijn
of althans waren dóór de Spaansclie
regoering goed behandeld.
Ten onrechte wo-rden déze Nederlanders
nog vast gchouderi. Zij wbrdéhj volgens de
aanklachten, die tegen lieu loopen, be
schouwd als delinquenten'; (tegen het ge
meen© recht. Men "liescliuldgt lien van
moord, diefstal o.d., hetgeen evenwel mot
juist is, daar zij" uitsluitend aan den oorlog
hebben deelgenomen. Dé..Spaansche rogee-
ring ziet dan ookwel jn^dat zij eigenlijk
„krijgsgevangenon"' zijn, eh daarom wordt
cr gewerkt aan een revisie der instructie,
waardoor deze mannen in; vrijheid kunnen
worden gesteld. k V
„Wat zijn uws inziens 3e moeilijkheden,
waarmede men lvier met'den wederopbouw
te klampen heelt?" vraag ïk mijn gastheer.
En hij antwoord:
„In do eerste plaats het gebrek aan
bouwmaterialen, speciaal' hout. Natuursteen
is er genoeg, maar hot hongnoodigc hout
ontbreekt. Vandaar', dat mén 1 tier in Madrid
bijvoorbeeld sedert liet-einde"van den- oor
log pa.s twee liónderd^-arbéiderswoningon
beeft kunnen bouwen. Het gevolg daarvan
is, dat nog velen op hoogst primitieve wijze
iu liun verwoeste woningen moeten blijven
wonen. Voorts is er gebrek; aari' geschoolde
arbeidskrachten. Velen izlijojj"gesneuveld en
vele politieke tegenstanders zitten nogin
de gevangenissen. Voor déze laatste groep
heeft men "spéciale rechtbanken opgericht,
zoodat deze gevangenen na bet uitzitten
van bun straf geleidelijk jjwe er .in liet -ar
beidsproces kunnen worden ingeschakeld
Naast het gebrek, aan „deviezen en de.
oorlog, tusscheh de as-ipadjteii en Enge.
land moet.als belaógrijfelfaèfeer voor Spanje,
het gebrek aan kunstmest wordeibgenoemd.
Hierdoor blijft -de botleinpródiïctio belang-
rijk bij andere jaren ten achter. Dal is ook
de oorzaak van hot gra.aügebrek en van hel
feit, dat de kwaliteit van sinaasappelen en
olijven sterk is achteruitgegaan.
chvé.'VrCy^; -PÏl-Tft:
WONINGBUREAU „SeHIEDAM-WEST"
NIEUWE HAVEN 83 - SCHIEDAM - TEL. 687S2
Huur en Verhuur
G. A. DE WINTER
ROTTERD.DttK 250 TELEF.' 67776
BEZORGING DOOR DE GEHEELE STAD
N.V. MELK HANDELAREN VEREENIGING
Vellevest 16-18 SCHIEDAM Telefoon 68239
Vraagt Üw levörancier onze GESTERILISEERDE
MELK i en HAVERMOUTPAP
21)
„llc zal je wel wat anders..." L'elers
wilde .Don Alvarez siiel opnieuw jte lijf
gaan, maar de twee officiereu iiielden
hém vast. „Laat; me los," brulde Péters,
„ik sla hem lot appelmoes." De officieren
hielden hem nog steviger va'sl, terwijl
intusschen de zoo zwaarmishandelde
Don door Iwro stmvnnls naar zij'.i hut ge-
bracht word!
„Laat de(tokler méleén naar, lvem
gaan kijken," beval,Sherman. Hij had zijfi
,])et nlgenomcn en krabde zich in gcdaeli-
teu vonhc-pl het hoofd. „Een vervloekte
geschiedenis. Hoogst omvanrschijnlijk
maar uir. Slovens werd toch heslist wel
door-o/- boot van de douane opgepikt."
„Nu (inn," m.ciud" 'zich Peters plólsc-
ling mol. r-on slaperige stem in de over
peinzingen van .'uien kundein.J Ié- zal hem
toch li iel voor niéts oe:i pak slaag Itchhon
gegeven?'
„En wal (lérik.f u, dal er nu moet gc-
houren
I'élors g"'en\viie. -
r.V a' ivi; h"|rof! iiiels. Ik hen niet
Het vliegverkeer.
Het Mmienlandsche luchtverkeer in
Spanje, waarvoor -do luchtvaartmaatschap
pij „iberia" is opgericht -,wordt op verzoek
van generaal Franco sedert den zomer
van 1937 verzorgd door de „Deutsche Luft
hansa". In exploitatie zijn thans de lijnen:
Barcelona, Valencia Madrid; Barcelona/Ma
drid, Sevillia, Tetuan; Biarcelon'a, Palma. de
Mallorca; Madrid Lissabon en Sevilla Las
Palmns (Canarische eilanden).
Tijdens den burgeroorlog vloog do Luft
hansa in „wit" Spanje, terwijl de „Air Fran
ce" enkele lijnen in het'„voode gedeelte
des lands exploiteerde. Do tegenwoordige
situatie is slechts een overgangs-toestand,
hetgeen dé Lufthansa-vertegeuwoordiger ,o
Madrid, de lieer Lindeiiberg, mij nadruklce-
fijk verzekert: Wij denken er niet aan, ons
hier blijvend vast te zet'.en; wij vertegen
woordigen slechts de belangen der Iberia,
zoolang de Spaansclie oorlogsvliégers nog
niet „umgesclmlt" zijn voor het civiele
luchtverkeer. U zult begrijpen, dat zulks
nog vrij lang duurt daar men in liet' bur
gerlijk luchtverkeer, in- tegenstelling met
do oorlogsvliegerij; niet do minste risico's
mag nemen. Langzamerhand 'trekken wij
ons echter terug en komen de Spaansclie
piloten op de bestaande lijnen".
En men vertelt in'ij dan nog. dat bot
luchtverkeer in Spanje uitermate popiilair
is, daar de Vlieyd ion sten steeds stipt op
lijd worden uitgevoerd. Spoorreizigers éch
ter moeten op.de langere afstandcri si-cels
met belangrijke vertragingen iekenén, daar
do spoorwegen ze-er lijden onder gebrek
aan materiaaL dat tijdens den burgeroor
log verloren is gegaan.
De cijfers van het aantal vervcenlé'lucht-
passagiers - zien er niet slecht uit":
i -l.S>37.n(4,maanden a, 2600VA". -"- --V
1933 20200
1939 43000
En do vooruitzichten voor dit jaar zijn
wéér veel. gunstiger)
(Nadruk verboden. Copyright
Fred, llombach).
Profiiti vervaardigt ecu serie
korte films.
Die N.Y. filmfabriek „Profiiti" beeft een
serie korte films vervaardigd, speciaal be
stemd voor de voorprogramma's in de
bioscopen. Die eerste serie omvat drie speel
films, drie kleurcnflims en een documen
taire film. Die laatste is gevat in liet kader
van de Profilti-scrio „Problemen van de
zen tijd" en is gewijd aan do Ncderland-
sclié houwkunst. Dfe titel luidt: „Ontwikkelt
zich een nieuwe stijl iu do Ncderlandsclio
houwkunst?" Deze werkelijk voortreffelijk
o-pgeriome'n en gemonteerde film geeft een
zeer goed historisch overzicht van de ont
wikkeling der Kederlatidsche houwkunst
van de'grijze oudheid af tot op dit oogen-
bl ik. r
Ook de kleurenfilms zijn van een zeer
goed gehalte. De schoonheid vain liet eigen
land is op den voorgrond gesteld; en wie
hiervan nog. niet doordrongen mocht zijn,
verzuime nieL deze aardige filmpjes met
huil landclijken, poëtischcn iiioud te aan
schouwen. De titels zijn: „Visclivangst op
de- Loosdrechtsclio Plassen", ,,Von wilgen-
stam tot klomp" en „Ee'n dag op de boer
derij'-'.
Do drie speelfilms tenslotte zijn een licht
beschouwend genre. Bij de vervaardiging
-civ van heeft men af willen wijken van het
soort speelfilinpjes-,;dal. gewoonlijk de voor?
pTograinma's - vult én lietwel in den regel
meer van kluohligen dollen aard. is. De ti
tels zijn: „Van de kleine vreugden des le
vens";- '-„"Rooke-a. 'is---e.an kunst",..en.„Zooals
u liet bekijkt"..
Droeve i csten der universiteitskliniek cn in Madrid's „universiteitsstad", waar
tijdens den burgeroorlog liet felst is gestreden.
(Foto F. llombach1).
wraakzuchtig 1>-
Ee-nige omstanders lachlén. Gelukkig!
ilet geval was niet geheel van humor
ontbloot. Ook ..Sherman moest glimlachen,
doch het geschiedde niet' van ganscher
liarle.
„Dames en. lieeren, liet is oen pijnlijk
geval,", zei hij luid. „Ik verzoek u; nu
verder rustig te blijven, ik zal mardregc-
len nemen, dat zoo iels niet een tweede!
keer voorkomt."
Het was Sherman ernst mol déze uit
spraak. Hij .(lacht, dat hij in 'ieder geval
iels moest zeggen. Hij was dan ook zeer
verbaasd, toen allo aanwezigen begonnen
le lachen.
Peters word door zijn secretaris,dié
plotseling naast, hem stond, naarzijn
lmt gébracht. Edna was' verdwenen, daar
zij de voorkeur eraan had gegeven, haar
gewone werk (naar wepr. op le nemen.
Er zou 's avonds zeker wél gelegenheid
zijn eens-.met mr. Stevenste spréken. Ilij
was cr gelukkig weer, liij zou nu wel op
passen en zich niet dadelijk weer over
hoord laten gooien. Bovendien lag hél
schip nu in do haven. Edna's gedachten
warrelden1 dooreen. Grappig, ducht ze, zoo
dom als mannen kunnen zijndie mode
pop zou nooit den latten meed hebben
.gehad lot zulk .een dnnd. Hel moest een
ander 'gewéést zijn. Maar op dal idee
komt niemand. Gek, heel gek. Vanavond
1ÖR11 rlndit Edna niels meer, baar liarl
begon alleen sneller (e kloppen.
HOOFDSTEK XIU.
f
„Tof ua.ii iiet einde van deze reis moei
je nog geduld hebben, Henry-" zei Edna
tot den gcwaandoii Stevens. ',,Dal is voor
jezelf ook veel beier. „.Te kunt'er dan eerst
nog eens goed over nadenken-en jé kunt
je woorden als niet gesproken bescbou-
wen voor hel geval je over je overhaaste
aanzoek berouw begint le krijgen."
Péters zette 'oen hoos gezicht.
„Dat duurt nog een paar-weken, Edna.
Ik kan de gedachte niet verdragen, dat
er lederen dag een andere vlerk kan ko
men en onbeschofte dingen legen je zeg
gen. Bovendien hindert hel me, zooals die
opgeblazen vrouwspersonen 'zich (ogen-
ovér jé-' kunnen gedragen. En dan mag ik
ook niet al (e lang hij je in de turnzaal
blij'ven, dal. zuil jou, zooals je al- gezegd
hebi, compro'miüccreu. Maar ik zou-juist
allijd. bij je willen zijn. Ieder nar zonder
jou is' voor mij verloren, ik heb er geen
plezier in."
„Geloof je, dat dal altijd zoo' zal blij
ven?";
„Allijd", bezwoer Pclers met ovorlui-
ging
Ze zaten in een cafó'lje in een van de
l'oclilige nauwe slraaljes van Casablanca.
Vóór dien debatteerden drie inbóorlingeii
over 'denaankoop van een kudde scha
pen. De drie Muzelmannen waren zoozeer
in lum handel verdiept, dat zij nan hel
paartje nchicr hen geen aandacht schon-
Concert voor <lc "Winterhulp tc Rotterdam.
Onder auspiciën van burgemeester, mr.
P. J. Oud, zal Zondagochtend S December
a.s. te Rotterdam dn Rotterdamsche Har
monie, voorheen „Korps Kon. Scherpschut
ters", ecu concert geven in het „Capifol"-
theater, ten bate der „Winterhulp-Neder
land". Tevens ligt het in de bedoeling, het
Noorsehe filmwerk „Lajla" te vertooncn.
Het concert zal onder leiding slaan vair
kapelmeester Johaii F. Pala.
VLAAK DINGEN.
K ij wiel iu beslag genomen.
Door de politie is een rijwiel in beslag
genomen, dat iu het donker tegen een muur
was 'gezet. Reeds twee personen waren
er over gevallen.
OVERSCH1E.
Geslaagd.
Voor bet apotliekcrs-aasistenlsexamen-is
geslaagd mej. A. L. M. Akkermans.
ken. Verder op straat was ecu soldaat in
gesprek met een meisje. De waard, een
Turk, had Voor wat ér gebeurde, lieele
maal geen belangstelling; hij was waar
scliijnlijfc lie/.ig zijn kas na te tellen.
Eu Edna keek Peters nog steeds in de
oogen.
„Lieverd," iev. ze zachtjes. Daarop zotte
zij baar groote stroohoed recht cn zei-
de: „Ik zou dolgelukkig zijn, als je niet
rijk was. Dai. je rijk bent, hindert me
vreeselijk. ilet leven is .veel mooier, als jc
mei alles-kunt doen/waar je zin inlicht
en dan kun jc liet na. een poosje
toch, maar liet is dan steeds een wenscili,
die in vcmdlmg gaat. Ik kan me een
leven zonder verlangens haast nét voor
stellen."
„.Ie beuleen baby," zei Peters. „Wc
zullen heuseh met al onze weusclién kun
nen vervullen, wéés daar maar gerust op.
\\'e kunnen ons heel wat minder veroor
loven dan je denkt." Peters aarzelde een
óogenhlik, daarna voegde hij er aa.ii toe:
„Ik -bezit namelijk niets dan een gewoon
middelmatig, verstand eh mijn gezonde
bollen. Dat is alles, Edna. Maar dat lioeff.
niemand (e weten, dat is-alleen many
voor jou bestenul."
F.dna glimuirivlo niet meer.
„3Iag. ik" je;eens wat vragen?"(vroeg ze
lamclijk bedeesd.
'„Alles," zei Poleis.
F.dna kreeg een kleur.
;,!k. bel) naluurlijk gis leren en van
nacht een beetje over je nagedacht;.' Tien-'
ry. Dal is' logisch, n;et waar?"
„Volkomen logisch," zei Peters, wicu
liét-onbehaaglijk tc moede werd.
„Nu dan." Edna aarzelde een oogenblik,
gaarna sprak ze snel en vastbesloten.
„Geef het op, Henry. K-et is een leven vol
angst, zonder rust; liet is maar een half
leven. Ik weel precies, dat je geen Ameri
kaan bent. Jc hebt; alleen om een bepaalde
reden oen' Amerikaan van jezelf gemaakt.
Als je het' opgeeft, laat ik het contract
mét do' maatschappij/ loopen en reis ik
met jou saineii l enig."
Het bleed was Peters langzaam haar
liet gezicht gestegen.
„Wat denk je we! van me, Edna? Iloud
je me 'voor eenoplichter?"
„Neon," zei Eilnk snel. „Ik houd je voor
ceti fatsoenlijken jongen, maar ik ben er
van overtuigd, dat jc- je mét ecu vies
zaakje ingelaten liebl."
„EOiia,'.zei Poters, „er zijn dingen, die'
van hol gewone, afwijken, nianr daarom
nog geen vieze zaakjes zijn."
„Je zegt, dat' jo"-niéts bezit, en jé reist
in een luxe-hul!"
„Neem eens aan. dat ik de vertegen
woordigerhen van etui groot concern -. n
dal ik alsj zoodanig deze re's rnaak, P •-
tors was verlegen, en ergerdg er zich
over. „Neem eens aan, dat ik' deze. reis
ui opdracht van mijn firma móet ma
ken!"
(Wordt rcrroli/d).
