Aardappelen in de schil jdishi&utie&cmm lil'MEELFABRIEK A. TIEMAH EEN STAMPPOT VOOR DEN HERFST Het rijk van Lucullus Zaterdag 30 November 1940 Bieden groote voordeelsn TWEEDE BLAD DER SCHIEDAMSCHE COURANT Pag. 2 Naaml. Venn. „KLUITKALK" HOOFDSTRAAT 28 Teiel 69570 69590 MACHINEFABRIEK A. F0NÏIJNE Er is oen huisvrouw, die gaai no ant-1 In hel si hrm en, dat ons bereik lo, werd woord zou willen hebben op een vraag, Idat betwijfeld. Zcmdei oenigen twijV, moet het aan den kook brengen van laat ons zeggen 2 K.G. aardappelen en 1 liter valer met zont méér brandstof kosten dan 2 K.G. aard appelen en 2 d.L. (een bodempje) water. liet aan den kook hoiulon gaat op een spaarbrander óók en gaar worden doen de zo aardappelen (bi) ia) even vlug als de in vééj water gekookte, mits u enkel© wenken opvolgt. Als do aardappelen met weinig water goed stoomen en het vuur is getemperd, moet er altijd neg iets sloom gevormd worden. Het deksel moet goed sluiten op de [«in. U moet niet kijken in de pan. Dij dat openen van de pan gaat te veel warmte verloren. Dat kost weer nieuwe brandstof en méér tijd. Na pl.m, 10 minuten moet een flinke pan met aardappelen werden omgeschud, op dat de ondersten boven komen en omge koerd. Na nog eens 10 minuten kan dit om schudden herhaald worden. i Maar na een half uur koken iri totaal zijn ook deze aardapjoelen gaar ea droeg gekookt. Is het soort wat slijlf, dan kunnen ze altijd nog een extra 5 minutoa krijgen, maar in de meeste gevallen was dat lnj ons niet noodig, j Wij kookten ter vergelijking wel eens 2 pannen aardappelen naast elkaar, éon met veel water, ct'a met weinig water, maar hel 5 verschil in hj 1 en in braudstoiverbruik was duiden,k te constateer©!. Het voordeel was aan den kant van de pan, waarin de zooveel aardappelen kunnen koopen als we aan] ]eil met winig %vater werden ge-, zeit willen, dan nog kunnen we uio zuinig- j-00j-^ j j die vele malen wordt gesteld en dio dus zeker een beantwoording in deze rubriek waard! is. Hot gaat natumhjk over de aardap pelen en liet in do schil koken van die aardappelen Aan deze kwestie zitten verschillend© kanten, die nog wel eens scherp belicht mogen worden. Aardappelen worden er in ons land nu en in andere jaren véél verbouwd, liet lijkt ons huisvrouwen dan ook niet eig aannemelijk toe, dat we niet .voldoende aardappelen zouden kunnen krijgen om den winter door te komen en dat het noo dig zou kunnen zijn om er méér dan ge woon zuinig op te wezen. De aardappel is een bizonder nuttig voedingsmiddel, omdat luj behalve do ge wone voedingsstoffen, eiwitten en koolhy draten, ook zouten en vitaminen levert. Aardappeleiwit is van groote waarde in een lijd, dat andere eiwitten schaarsch wor den en de vitaminen en zouten, die do aardappel ons levert, zijn ia den winter langs andeie wegen niet zöo gemakkelijk te krijgen. Daarom moeten we den aardappel in 3ijn geheel als knol dus in eere honden, maar óók zorgen, dat we den aardappel in zijn oorspronkelijke samen stelling en met alle waardevolle bestand- dcelen, die de knol van nature bevat, op tafel brengen. Zelfs al zouden we den geheelen winter beid betrachten met voordeel voor onze beurs, want elk kilo aardappelen, dat als schil in den schïllenbak verdwijnt, betee- kent voedsel en geld, dat niet ons zelf ieti nutte komt Veest dus zuinig op de aardappelen: spaart geld, spaart voedingstoffen, waarde volle zouten en vitaminen. Dat is de korte inbond van alle artikel tjes, alle raadgevingen, die handelen over het in de schil koken van aardappelen. Er gaat veel verloren. Vist de vraagster, dat bij het schillet) van aardappelen altijd minstens één-vierde gedeelte en soms véél meer verloren gaat? Langzaam gaar smoren. Ten slotte zegt mevrouw, dat zij de aardappelen op de normale manier gekookt, dus in Véél valer, langzaam gaar smoort op een klein pitje of in do liooïldst D-aar is nog wel iels tegen aan te voeren. j B'ij deze wijze van koken blijft natuurlijk altijd over, dat er water moet worden weggegoten. In dat water gaan méé den goots'een in alle zouten en de in water oplosbare vitaminen. Hoe langer de aardappelen in dit water tan elk kilo een half pond; dat wordt poc méér ze uitloegen en hoe meer een héél gewicht in een week! j er verloren gaat Als de aardappelen den avond te vorenj lIoc j^ger de aardaprc'ei „op een zacht worden geschild en dan in water worden pU]e., of m sLaiin, hoe snoder weggezet, dan hebben de zouten den ge- ook het gejjaite. Mn vitaminen C ach eruit heelen nacht gelegenheid om op te lossen gaat eu (j;,;irom moe(; déze, door mevrouw in dat water. Ook vitamine G ost d'aarin y aangehaalde wijze van koken afgekeurd op en gaat bovendien sterk achteruit als j wor(jfin het zóó is blootgesteld aan de lucht. Er is werkelijk alt'o grond voer den Geschilde aardappelen verhezen voorts,' J ,- 'T raad, die tegenwoordig zoo-,cel wordt ge- omdat er geen beschermend schilletje meer weven om zit, tijdens het koken m véél water wéér een deel van hun voedingswaarde. Ons voornaamste voedsel gaat duo door schillen, in water laten staan, in ruim wa ter koken en afgieten achteruit in hoeveel heid en in samenstelling. In een tijd, dat we zuinig moeten zijn, „Kook groenten en aardappelen met w<i- nig water". „Kook ze snel gaar, houdt ze niet warm, dien ze vlug op". R. L.II. Een St Nieolaas recept. Er wordt méér suiker tor beschikking pietluttig zuinig, op alle belangrijke voe- gcstel<] Menigeen wil dan misschim zelf dingsstoffen, opdat vooral oa/e opgroeien- vvat borstplaat maken, dö kinderen (doch ook de volwassenen)(der volgend recept van hazelnoot- niet te kort komen, loont het zeker d!e 0f an(]ere noten-borstplaat geeft een lekker© moeite om dit aardappelvraagstuk wat na der te bekijken. Het koken in véél water is gemakkelijk niet waar? Je zet de aardappelen op, brengt andere noten (desgewenscht van alles door zo flink aan den kook, laat ze op een zacht elkaar). 1 d.L. water, '/e d.L. mei'fc uit vuur doorkoken en giet het overtollige blik, 2 pakjes vanillesniker (en e\eatueel en een voedzame snoeperij. Vü K.G. suiker, 200 gram hazelnoten of water af. Er is weinig omkijken naar. Aardappelen met plekken. Hoe moet ik nu aan vraagt mevrouw V. met aardappelen, die groene en blau we plekken hebben onler de schil? Als het soort, dat mevrouw altijd ge bruikt, dit euvel, in zóó sterke mate heeft, dat het hinderlijk is, niet van buiten af, die van den lepel valt, in de lucht tot; te zien en dus niet te verwijderen vóór een haartje bekoel!. Neem de suiker-j wat cacaopoeder). Snijdt de noten klein, bewaar een paar! mooie exemplaren voor garneering. Zet do suiker op een zacht vuur met het water en de ingedikte melk uit blik. I Laar de suiker eerst smelten in de vloei- j stof voor zo aan den kook komt. Kook ze zachtjes in tot een druppel, 1 het koken, dan zit er ni'ets anders op, dan dat deze aardappelen wel worden ge schild'. Maar jammer blijft het. Koopt mevrouw d'eze aardappelen, zijn ze niet van eigen land, dan kan ze beter een ander soort nemen, dat aan deze kwaal niet lijdt Zulke geplekte aardappelen zijn toch nooit lekker en nooit voordeelig? Voor het koken van aardappelen in de schil zijn in hoofdzaak geschikt de soorten met een dunne, gave schil, zon der het bekende grondige smaakje. Zulke aardappelen kan men, in som mige gerechten zelfs zonder eenig be zwaar,' óók met schil en ai opeten. In een donkeren stamppot vindt nie mand die aardappelschillen terug. In een aardappelsoep met vee! groente zijn ze óók niet meer aan te wijzen. Maar wij vreezen, dat liet nog lang zai duren, vóór de gemiddelde Neder lander afstand wil doen van zijn mooie kruimige, blanke aardappelen en tevre den io* met in de schil gekookte. Tóch is het beter cn voordeeligcr. Koken mat weinig water. Het tweede vraagpunt was: Js het wel voordec-liger om aanlap;.»ei met weinig water t© koke.i stroop van het vuur en roer er do va nillesuiker en fijngemalen nolen door. Blijf steeds roeren tot do borstplaat stroop dof, ondoorzichtig en dik vloeibaar wordt. Giet borslplaat-ruasca in eau of moer met water omgespoeld© borstp'aaüingen. Druk een paar mooie nootjes boven op de borstplaat. Laat de hoTstplaat bekoelen, zet ze recht op, opdat ook de onderkant koud wordt en uitdampt en neem haar daarna ia den ring. Ziet voor hel gemakkelijk opnemen van de borstplaat, den ring op een licht-be- vochtig-J vetvrij papier. Bewaar borstplaten nooit op clkair ge legd, omdat de bovenkant dan dof wordt. Leg ze liever naast elkaar op papier cn op een droge plaats. Mank een gekleurde borstplaat door drego cacaopoeder door de suikerstroop to roeien, gelijk mot de hazelnoten. Maak, als hel de eeTste koer is dat er thuis borstplaat wordt gemaakt, liever niet hot heolc recept tegelijk, doch begin met 1/3 gedeelte en maakt daarvan é'-n horst plaat van ruim t 1/2 ons. Als de routine grooter is gewotden, kan het hééle recept tegelijk gemaakt worden, waarhij dan de horstplaatmassa moet wor den verdeeld over méér dan één ring. BLOEM Bon 1 van de hloemkaari 35 gr. mee) oj bloem. 60 a 65 gr. roggebrood oj 50 gr. ander brood ol h rantsoen gebak van 4 November tot en met 1 December Bon 2 van 2 December tot en met 29 December. BOTER. MARGARINE EN VET Bon 19 {boter- en vetkaart) pond boter of margartne of voor zoover voorradig 200 gr. vet (oude voorraden 250 gr. vet van 30 Nov. tol cn mei 6 December. Niet gebruikte bongcidig 'ot en met 13 December BRANDSTOFFEN Bonnen 4, 5, 6 cn 7 voor haarden en ka chels-, bonnen 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13 en 14 voor centrale verwarmingbon brandstoffen 2e periode en bon cokes 2e periode alle ge durende November geldig voor een eenheid vaste brandstoffen Desgewenscht bonnen 8,9, 10 en 11 voor haarden en kachels gedurende November een eenheid 'urf\. BROOD EN GEBAK De mei 16 genummerde bon van het oroodbonboekje is geldig van 25 November tot en met December a.s. (met-gebruikte tot en met 8 Decemberrcchtgevende op 125 gram roggebrood ot 100 gram ander brood of 1 rantsoen gebak. Bon 17 van 2 tot en met 8 December. EIEREN Bon 37: Een et van 25 November tot en met 1 December. (Niet gebruikte bonnen 64 tot en met 1 Dec. echter niet in hotels) Bon 36 van 2 December lot en met 8 December. ERWTEN Bon 56 van 19 November tot en met 16 December 1 pond erwten, spliterwten of wellicht capucijners. GRUTTERSWAREN Bon :43 Een hal! pond rijst of rijstemeel 01 rijstebloem of gruttenmeel van 30 Nov. tot en met 27 December. Bon 83: Een hal' pana havermout ol havervlokken of haverbloem of aardappel- vlokken ot gort of gortmout oj grutten van 2 November tot en met 27 December Bon 93: Een ons maïzena ol gnesmee oj puddingpoeder of sago of aardappelmeel van November lot en met 27 December. '2 Bonnen 93 van 225 gram verpakte maïzena. Bon 88: - en hal! pond gort of gortmout oj grutten, van 2 November tot en met 27 December. Bon 98: een ons macarom of vermicelli of spaghetti van 2 Nov. tot en met 27 Dec. HONDENEN KATTENBROOD Bon 6 hondenvan 1 tot en met 30 No vember groep 1 en 11: 10 kg; groep III: 8 kg.: groef) IV; 5 kg.; groep V: 4 kg.; groep VI: 3 kg. hondenbrood. Bon 6 katten 11 kg. kattenbrood. KAAS Bon 24 een om Haas van 19 November tot en met 1 December. Bon -'5 blijft geldig tot n met 1 December) Bonnen 49, 50, 62 en 63 van 2 Decem ber tot en met 29 December. KOFFIE 'EN THEE Bon 81Etst lip.' pond koffie of 75 gram 'hee van 9 November 'ot en met 20 December PETROLEUM Petroleumceget Periode 7. Geldig voor -I liter petroleum 'tot en met 20 December (allean voor diegenen, die daartoe vergunning hebben). Periode B. Geldig voor 2 liter petroleum uitsluitend voor verlichting van 3November tot en met 35 December. SCHEERZEEP Bon 116 tegelijk met de textielkaart uitgereikt50 gram scheerzeep of een tube scheercreme of een pol scheerzeep, geldig van 31 Augustus tol en met 31 December. Snelscheercreme met minder dan 4 vet zuur is vrij. SUIKER Bon 16: Een luto suiker to'en met 6Dec. VLEESCH Bon 10: een ons vleesch of v'leeschwaren van 25 November tot en met 4 December. Bonnen 09 blijven geldig tot en met 1 December a.s. Het rantsoen vleeschwaren, dat per bon kan worden gekocht bedraagt 75 gram voor gerookt of gekookt varkens-, rund- of kalfs- vleesch en voor gerookte worstsoorten, 100 gram voor gekookte wortssoorten, rolpens enbkookworst 125 gram voor kverartikelen, tongenworst en nierbrood en 150 gram voor b'oedwarst. ZEEP Bon 29: 150 gram toiletzeep nieuwe samenstelling) ot 120 gram huishoudzeep of 200 gram zachte zeep, of 250 gram zeeppoeder of voor zoover voorradig 125 gram zeepvlokken, of 250 gram zelf werkende waschm'iddelen, of 200 gram vloeibare zeep, van 13 November tot en met 6 December. (Combinaties zijn toe gelaten, b.v. 60 gram huishoudzeep vim 100 gram zachte zeep ov een bon). Ons menu, D'it menu staat in het teeken van de jacht en de vischsport. Het seizoen is daar en brengt een aan gename afwisseling, temeer nu do distri butie van het vleesch eenigc aanvulling dubbel welkom maakt. Iloe we het zelfgeschoten haas, de pa trijs of de legendarische snoek, die allo visscherslalijn ten spijt, nog een stevig schoteltje oplevert, zullen bereiden, loeren u volgende recepten. Jagersoep, Snoek, Hazepeper, Compjle, Aardappelcroqueltcn, Beschuitjes met kaas. Jagersoep. Een patrijs wordt langzaam gaar gestoofd in een liter runderbouillon. De patrijs wordt uit de soep genomen, liet vleesch er af gehaald en dit in fijne stukjes gesneden. In de soep worden oen weinig lichtbruin, w- -v v x v -• y „VEG1SOL" glaszijde laolatieschalen VEREEN GLASFABRIEKEN SCHIEDAM- Fabriek van KURKEN - KURKENBONDEL.S VISSCHERljKURKE N Fa. WED. A. VOGELEZANG Korte Achterweg 13-15 - Vel. 08872 Oir A Lauwaars ALLS BOUWMATERIALEN Modern ingericht reparatiebedrijf Boterstraat 28-32. Schiedam. Tel. 69400 (2 lijnen) VACANT HOOFDSTRAAT 39 Tel. 6C484-&8251 TARWEBLOEM TARWEMEEL TARWEAFVALLEN gefruit meel, een bouquet garni van krui den, sjalotten, een laurierblad en een glas Madeira gekookt. Daarna worden vet cn schuim afgeschept. In de soepterrine worden liet vleesch van dte patrijs, anderhalf ons gekookte en eveneens in stukken gesneden ham en 1/4 liter gekookte linzen of erwten ge legd', waai* de soep vlak >ar het oplienen kokend1 wordt overgegoten. Snoek. Een groote snoek wordt schoongemaakt, afgeschubd' on van de ingewanden ontdaan. Van snoek mag nimmer kuit, hom of lever gebruikt of gegeten worden. Dan wordt de viscli met zout ingewreven en blijft zoo een tijdje liggen. Dan wordt de snoek in een ring gelogd', <1© staart in de bek en zoo vastgesboken. Zoo wordt hij gekookt in water met zout, eon in stukken gesneden ui on eon wor tel, eenigo peperkorrels en eon scheutje azijn. x Is de visch gaar, ongeveer na tren mi nuten, dan wordt hij op een ronde schotel gelegd' en met gekookte aardappelen er rond! en in het midden, warm opgediend', met botersaus er bjj. Hazepeper. Een haas u ordt in stukken gesneden eu ingezouten, dan vijf uur gemarineerd' met peterselie, fliijm, laurierblad' en eenige lepels cognac Het bloed wordt, mot eon weinig azijn vermengd', bewaard. Vervolgens laat men liet vleesch goed uitdruipen, bestrooit het met een weinig tarwebloem en braadt ze aan all© kanten, dertig minuten in spekvet. Dan wordt kalfsbouillon bijgegoten en onder voort durend roeren alles aan de k/ftok gebracht en gedurende twaalf minuten doorgekookt. Dan wordten een eetlepel champignon snippers, twee gesnipperde uitjes, peter selie, lauriciblad en tliijm bijgevoegd! en alles op een hoek van het keukenfornuis gezet tot hot vleesch half gaar is, Daarna wordt de saus gezeefd en indien gewensdit wordt er een glas roodo wijn doorgeroerd. Nu wordt het vet er af ge schept, het vleesch zooveel mogelijk van de beenderen ontdaan en dan alles, op een matig vuur, verder gaar gesloofd. Een kwart uur voor de haas gaar is wooden 125 gram champignonhoedjes bijgevoegd en voor het opdienen het met azijn ver mengd© bloed. Compote. 250 gram sappige zure "appelen worden flink gewasschen en zorgvuldig van het kelkje ontdaan en dan met de sein ge raspt. Hierbij worden 230 gram Se i nnid'- rozijnen, .tien gemalen hazelnote het sap en dn geraspte sciiiJ van ee halve citroen, een halve eetlepel honing i twee- en-een-halve eetlepel molk gevoegd en al les terdege dooreen geroerd. Aiirdappcicroqiu'Ucn. Gekookte koude aardappelen worden door een zeef gewreven. Dan woiriien een paar eieren, een kopje melk, een groote icpol boter, een weinig zout on desvcrkie/.ead, een lepel gehakte peterselie er door ge werkt tot een goed' pakkend deeg. Van dezen deeg worden eivormige bal len g< kneed'. Deze worden eerst goed in gekJopi eiwit gewenteld, daarna in tarwe meel. Dan worden de croquetten in kokend vet of olie mooi bruin gebakken en warm opgediend. Nu na een langen zomerachtigen herfst de omslag in de weersgesteldheid is ge komen, gaan de gedachten zich meer bezig houden met den komenden winter.' De rant soeneering van verschillende levensmidde len, samen met de ingetreden prijsstijgin gen, stellen menige huisvrouw voor het probleem, hoe met do beschikbare hoe veelheden en soorten zoodanig uit to komen, dat de gezinsleden een zoo vol waardig mogelijke voeding krijgen en toch aan het gezinsbudget geen al te buiten sporige eischen werden gesteld'. Dank zij verschillende van overheidswege getroffen maatregelen is dit vraagstuk gelukkig niet onoplosbaar Wel zal het echter in voort durende toenemende male een zorgvuldig overleg eischen, wil men althans zooveel mogelijk waar voor zijn geld verkrijgen. Een o-verleg, dat zich niet zal mogen be palen tot de vraag wat op een gegeven ©ogenblik het goedkoopst is, maar dat tevens rekening zal moeten houden met de gezondheidseisdien van de Jcden van het huisgezin. De aaneenkopjroling van deze beide eisdien zal, met name voor de huisgezinnen der minst draag krach ligen vaak gemakkelijker gezegd' dan gedaan lij ken. Toch mag men zich hierbij niet door don schijn laten verleiden. Want ook wie slechts geringe middelen beschikbaar kan stelten voor zijn dagelijkseh levensonder houd', heeft altijd nog, zij het binnen be paald© beperkingen, een zekere keuze tus- schen een betere en minder goed© voeling. En liet behoeft wel niet te worden gezegd, dat het juist 'dan van liet grootste belang is om een zoo goed moegelijke keuzo te d'oen. Dit verlangt inderdaad van do huis vrouw een andere instelling eu ook meer overdenking dan zij wellicht gewend is aan deze onderwerpen te besteden. Zij zal zich d'eze moeite echter gaarne gotrooslen in de wetenschap daarmede een krachtige bijdrage lo ieveren tot de bevordering en .instandhouding van een goede gezondheid bij man en kinderen. Een .goed samengo- ges(chic maaitijd is de beste bondgenoot bij het voorkomen on bestrij ten van .ziek ten. Onder -bet begrip „goed samengesteld" verslaan wij in dit verband niet in de eerste plaats een rijkelijke maaltijd; die trouwens heet liclit van samenstelling kan zijn door eenzijdigheid en hol bijgevolg- ontbreken van bepaald© onmisbare voe dingsstoffen. Een goed) samengestelde maaltijd zat den eter in do eerste plaats natuurlijk èa stof fen toevoeren, welke hij noodig heeft om de verbruikte lichaamskracht aan te vul len, maar bovendien ook allee bevatten wat verder nog noodig is om het lichaam in een zoo fiks mogolrjikon staat te hou den. Dit laatste is nauwelijks van minder belang dan het eerste. De voortdurende aandrang om de aardap pelen Iccli vooral in de schil te koken, berust dan ook grootendcels op éo over weging, dat anders s oedingsstoffcn ver- li ren gaan, welke van het grootste Wang /ija om een zoo gaaf mogelijke gezond- lieidslocstand teweeg tc brengen. Evenzoo is het gesteld' met da raadgeving versoho groenten zooveel mogelijk en liefst in ste vige porties in do dagelijksche maaltijden te verwerken. Op het oogenhlik hebben wij wal dit betreft in do andijvie een alles zins voortreffelijk gerecht. Wil men hierbij op de aan te koopen hoeveelheid besparen, dan kan men h,v, een stamppot met rauwe andijvie bereiden, in weik geval wegens niet slinken der groente en het volledige behoud der voe dingswaarde, met ongeveer de helft va? d© gebruikelijke portie kan worden vol staan. Wie hiermede een proef wil nemen, kan als volgt to werk gaan. Do sohoonge- borstclde aardappelen worden in ©en bo dempje water in een bail uur gaar en droog gekookt. Dan gieten wij er wat melk bij of wat aangemaakte melkpoeder. De melk wordt aan den kook gebracht, de aardappelen fijn gestampt, waarna de fijn gesneden andijvie er doorheen wordt ge roerd, tegelijk mot de beschikbare hoeveel heid vet of uitgebraden spek Na lat alles nog even door en door boet is geworden, maken wij het gerecht met wat zout at, waarbij men bedenke, dal deze niet afgo kookte aardappelen en groente maar heel weinig zout vergen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1940 | | pagina 6