tl
KRUISWOORDRAADSEL
b
ROTTERDAMMERS LEZEN
OVER HUN EIGEN STAD
II. MEELFABRIEK A TIEMHN
m
w
min Tvw -
m
1TILLE NO. 9
m
I/'
m
1 1||? 25
E
\M
m
i mM
h
'1
De Gemeentelijke Bibliotheek stelt hen ertoe
instaat. Sneeuwmisère.
WAT BIEDT
Naaml. Venn. „KLUITKALK"
TWEEDE BLAD
DER SCHIEDAMSCHE COURANT
Zaterdag 25 januari 1941
B%j ons in Botterdam
Fa. Wed. A. VOGELEZANG
ALLE BOUWMATERIALEN
MACHINEFABRIEK A. FONTIJNE
Tarwebloem
Tarwemeel
Tarweafvallén
3j
I
ïg
H
28 291 po 31
35 i
Rp
HO
i Hi Hl 1, 1
tsm
j 99 50
\5t l\57
1 '^66 bf
i
11 7'I
85 n 1
\8i
187
8i
r
90 §Ü9| 9h 93H
99
96
r 97
98
99
wo
m
r> A S H I E L L
HAMMETT
12
sl WAT DE
r
p
S't
lï
y,i
t?A
Aan de Nieuwe Markt te Rotterdam staat
een statig, rood gekleurd bouwwerk.
Daar is de Gemeen te-Rib,iolbeek gevestigd,
een eeuwenoude, zeer belangrijke inste.ling,
die haar werkzaamheden reeds, zij het op
heel wat bescheidener schaal dan thans
in 1604 in de Creole Kerk aanving on
die zich bij de Rotterdammers in e©n groote
populariteit mag verheugen.
De Rotterdammer had vooral gedurende
de laatste jaren den weg naar de gemeen
te-bib", zooals men de bibliotheek placht
le noemen, gevonden. Hij wist, dat hij daar
achter duizend en-een wijsheden kon ko
men, onverschillig of zijn ontwikkeling
groot of klein was, en ook vond hij in de
goed voorziene couranten- en tijdschriften-
zaal lectuur te kust. en te beur.
Gedurende de RI- i dagen lag de Rotter-
damsche gemeentebibliotheek midden in
de gevechtszone. De deuren werden reeds
den eersten dag gesloten en slechts het
personeel vermocht nog tot het gebouw
door te dringen. Op den veertienden Mei
brak rond het gebouw brand uit. Ook een
torentje van het bouwwerk zelve werd
aangetast, maar men wist dit begin van
brand, in de kiem te smoren. Slechts een
zolder brandde uit en wel een, waar geluk
kig weinig boeken geborgen waren.
Het centrum voor den weder
opbouw.
De bibliotheek was dus behouden, maar
sJij was voorloopig nog niet bereikbaar
voor het groote publiek en toen dat na ver
loop van een paar weten wel het geval
was, toen de.Maasstad begon te ontwaken
uit den droomtoestand, toen werd het ge
bouw van de oorspronkelijke bestemming
onttrokken en sloeg de Gemeentelijke
Technische Dienst hier zijin tenten op. In
alle zalen, de uitleenruimten, ja, tot zelfs
in de gangpaden werden lessenaars en bu
reaux geplaatst, de bibliotheek werd geheel
teruggedrongen en in het stijlvolle ge-
houw, waar altijd zulk een serene rust
heerschte, ratelden van den vroegen mor
gen tot den laten avond de schrijf mach i
nes, rinkelden onophoudelijk dc- telefoons,
was het een va-et-vient van vee] en
velerlei menschem em werd onder meer de
grondslag gelegd voor de verdeeling van
de inmiddels al weer ©enige maanden ge
leden in gebruik genomen noodwinbels.
Waarlijk, ook in dezer, tijd leven we
toch wel verbijsterend snei Gelukkig is de
gemeentelijke bibliotheek in staat geble
ken, dit tempo te volgen. Teruggedrongen
tot enkele kamertjes, werkl© het personeel
van deze instelling onder de bezielende
leiding van zijn directeur, den heer F.
Kossmarm aan den wederopbouw van het
gestagneerde bedrijf. De z.g. bij-bibliothe
ken werden in sterker mat® aangewezen,
om het publiek van lectuur te voorzien en
op zeer bescheiden schaal kreeg het pu
ibliek zelf al spoedig de gelegenheid om in
de cataloguskamer ook in het hoofdge
bouw, datgene te zoeken, wat het wettisch te.
Einde September werd het inwendige
van het eenzame bouwwerk aan den Bo-
tersloot weer van een krioelende mieren
hoop, tot een statig en voornaam geheel.
De benedenverdieping kwam weer vrij voor
de bibliotheek, waardoor niet alleen de
uitleensng, maar ook het geven van lees-
gelegenheid kon worden hersteld, Zij het,
dat de oorspronkelijke vie rzalea thans in
één zaal moesten worden ondergebracht.
Spoedig hervond ook de Rotterdammer den
weg naar de Gemeentelijke Bibliotheek, al
bleef het bezoek uiteraard belangrijk ten
achter bij dat van andere jaren- In de
eerste plaats was die 'verduistering oor
zaak, dat men later opende en vroeger
sloot en voorts komt m&n 'e Rotterdam te
genwoordig uiteraard lieel wat minder in
de binnenstad dan vroeger.
De uitleenafdeeling daarentegen kreeg
het drukker dan gewoonlijk. Vooral gedu
rende de laatste maanden van hot jaar
teel-end en dè invloeden der verduistering
zich duidelijk af in de statistieken van tk-
bibliotheek, waarbij er een opmerkelijk© j
voorliefde ble.k te bestaan voor lectuur'
over het otide Rotterdam. Vooral geïllus I
treerde boeken over het Rotterdam va.i
vroeger werden, en worden trouwens nog,
veel gevraagd. liet is duidelijk: de Rot
terdammer is bereid met energie en toe
wijding te werken aan en voor het nieuwe
Rotterdam, maar bij zal zijn oude, dierbare
stad, zijn „leelijke" stad zoo men wil,
nooit vergeten. En dat is een goed diaig,
want .datgene, wat voor de® Inii'enstaaiider
zoo leelijk was, behelsde voor den ras-
echten, den waarachtiger) Rotterdammer rij
ke schoonheden, die gedragen werden door
een roemrijke historie.
Dc bibliotheek in de toekomst,
In de toekomst za) de arbeidsverdcelïng
bij de Gemeente-Bibliotheek vermoedelijk
anders worden dan vóór Mei van het vorig
jaar. Het ligt in de bedoeling, dat de zich
thans ontwikkelende decentraiisa i© gehand
haafd zal blijven, zoodat de meeste lezers
zich tot de bij bibliotheken zullen wenden.
Alleen voor bizondcre werken heeft men
't hoofdgebouw noodig. Dat is 'n iogische
ontwikkeling, vooral ook, omdat de biblio
theek in det toekomst za] komen 1© liggen
in een wijk, waar betrekkelijk weinig raan-
schen zullen wonen.
Het is om deze redenen, dat de kin
derbibliotheek ook niet meer in liet
hoofdgebouw zal terug'kei-ren. Deze zal
een plaats krijgen in de mooie, royal©
woonwijk, die zal, verrijzen ten Noor
den van den Goudschesingei en wel
aan een groot parkaclilig plein, dat
ontworpen wordt ten Znid-Wcs'en wan
de Veemarkt
Ook de kinder-bibliothoek is uit bet ge
bouw aan de Nieuwe Markt verdreven.
Haar lokaliteiten staan ten dienste van
het onderwijs in de hoogste klasse van het
gymnasium, waarvan de leerlingen echter
wel andere banken ter beschikking zullen
hebben, dan de vriendelijke kleuterLauk-
jes, die voorheen van de kinderleeszaal
zulk een aardig geheel maakten. De kin
derbibliotheek is aanvankelijk onderge
bracht in do hij' bibliotheek aan de Pijn-
ackerstraat. Kort geleden werd zij ^er-
plaatst naar een bewaarschool in de Jon-
siusstrnat, waar-zij haar nut'ige taak naar
behooren kan vervullen, al blijfl de gede
centraliseerde ligging we] een bezwaar.
Lntusschm kan de Rotterdammer reeds
lang weer, onverschillig iin welk deel van
de stad. hij woont, gebruik maken van do
zeer nuttige Gemeentelijke Leeabb'io Lee';,
wier boekeibezit gelukkig ook betrekkelijk!
onaangetast is gebleven. Wel zijn ©r ruim
2500 boekon verloren gegaan, di© tijdens
de oorlogsdagen ui'geleend waren aan men
sehen wier woningen verbrand zijn, maar
dat betrof gelukkig s'echts boekon, die ge-
malikelijk weer aa"g -schaft konden worden.
Men heeft nog eenigen tijd in ongerustheid
verkeerd over een zeldzame, uit 1610 da-
toerende reisbeschrijving, die niet meer te
verkrijgen geweest zou zijn, maar deze is
toch nog terecht gekomen- Zelfs is men
er reeds toe overgegaan de bibliotheek
met een geheel nieuwe afdceling uit le
breiden, n.l. een muziekbibliotheek. Het
moge dan zijn, dat het hoofdgebouw nog
steeds voor e -n vrij belangrijk gedeelte
ter beschikking staat van den Gemeente
lijken Technische® Dienst, die intusscheia
ook zelf niets liever zou zien, dan dat
hij het gebouw weer vrij zou kunnen ge
ven en dat de G.T.D, zijn belangrijken
arbeid weer in één stads timmerhuis zal
kunnen verrichten, de Gemeentelijke Bi
bliotheek blijft paraat.
De dames in Je leeszaal of in de cata
loguskamer staan alle bezoekers nog met
dezelfde 4 voorkomendheid en welwillend
heid ten d'e^ste en zij vet bazen nog steeds
otm haar \ee|zijdige ontwikkeling on haar
sterk geheugen, dat haar in staal sielt don
bezoekers over olk willekeurig onderwerp
een keur van boeken aan l© v ijizrn,
Rotterdam baggerde.
Overigens he ft bet ons dezer dagen -wel
moei'e gekost om de bibliotheek (e b-rei
ken. Deze instelling zelve was volmaakt
oi schuldig aan de moeilijkheden. Deze wer
den n.l. veroorzaakt door de combinatie
s'ieeuwval-dooi, die voor een grc-nzenloos
- nve, weeke, klefc subs'a .t'e zorg droeg,
DE RADIO MORGEN?
ZONDAG 26 Januari 1941.
Hilversum I, 415 M.
Nederlandse!) programma. 8 V A R A
10 V. P- R O.: 12 V. A. R. A.; 2-10.15
E. R. 0.
8 Gramofoon, 8.30 Nieuwsber. (A. N. P.).
Hierna Gramofoon. 9.30 Orgel. 10 Voor
de kinderen. 10.30 Doopsgezinde Kerk
dienst. 12 Kinderkoor „De Merels". 12.30
Almanak. 12.32 Gramofoon 12.45 A.N.P.
1 Ramblers. 1.30 Gramofoon. L45 „Wie
en wat waren' onze vooronders?". 2
„Eiscben van den nieuwen tijd". 2.15
Grau.oioon. 2.30 Collegium „Musica Di-
vina'I 3 Ziekenpraafje. 3.15 Gramofoon.
3.30 Uit Berlijn58e Verzoekconcert.
6 OrgeL 6.30 Cyclus 6.45 Reportage of
gramofoon. 7 Voordracht t.b.v. de VV H N.
7.10 Gramofoool 7.15 Eugen Wolf. (7.30
—7.45 Der. ,(Eoge!sch). 8 A. N. P. 8.15
Vervolg van 7.15. 8.30 Ber. (Eng.). 8.45
„Rozsa Sand or", operette. 9.45 Eng. be.
A. N. P. 10 A. -N P., sluiting.
Hilversum II, 301 M.
8 A. V. R. O.; 8.45 IC. R. O.; 9.45
A. V. R 0.; 2 V. A. R. A.; 4 N. C. R. V.;
5.15—7.15 V. A. R. A.
8 Gramofoon. 8.30 Nieuwsber. (A. N. P.)
8.45 Morgenwijding. 9 45 Morgenwijding.
10 Gramofoon. 10.20 Nederlandse!©
Bachveieeniging, orkest en solisten
(opn.). 10.45 Orkest en solisten. 12 Verdi-
herdenking. 12.45 A. N. P. 1 Cyclus:
„Onze volksdichters". 1.20 Amusements
orkest, solist en de A. V. R. 0. girls.
2 Gramofoon. 2.30 Fragmenten uit de
operette „Die F'iedermaus", 4 Zang met
orgel. 4.30 Wijdingswoord. 5.15 Ge
dachten wisseling A. N. P. 5.30 Voor de
kinderen. 6 Bitivour en Charme. 6.30
Voordracht t.b.v. de W H.N. 6.42 Al
manak. 6.45 Reportage of gramofoon.
77.15 Gramofoon en sluiting.
MAANDAG 27 Januari 1941.
Hilversum I, 415 M.
Neder andscb programma, NCRV.
8.00 Schriftlezing. 815 Gevlijde muziek
(opn.). 8.30 ANP. S.45 Gramofoon 9.35
Cello, piano en gramofoon. 10.15 Gra
mofoon. 10.30 Morgendienst. 1100 Chr.
lectuur. 11.30 Zang en piano en gra
mofoon. 12.15 Roporage of muziek. 12 45
ANP. 1.00 Canzonetta-sextet en gramo
foon. 2.00 Voor scholen. 2 35 Canzonetta-
sextet. 3.00 Gramofoon. 3 30 Causerie.
4.00 Voor dc kinderen. 4 30 Kamermu
ziek. 5.15 ANP. 5.30 Ber. 5.35 Ver
volg van 4.30. 6.00 Orgel 6.40 Repor
tage of gramofocn. 7.307.45 Rer Eng.
8.00 ANP. 8.15 Gia-nofoon 8.30 Ber.
Eng. 8.45 Ned. Harmonie-orkest ,,"s Gra
ven!) age" iopn.). 9.15 „De invloed der
Zuiderzeewerken op de oude randgebie
den", lezing. 9,35 Gramofoon en Schrift
lezing. 9.45 Eng- hor. ANP. 10.00 ANP
en sluitirg.
Hilversum IT,' 301.5 AL
VARA.
8.00 Gramofoon. Om 8.30 ANP. 10.00
VPRO: Morgenwijding. 10.20 Viool ei)
piano. 10.50 Gramofoon. 11.10 Orgel.
11.40 Declamatie. 12.00 Ber. 12.15 Es
meralda en solisten. 12.30 Almanak. 12 45
ANP 1.00 Orkest 2 00 Gramofoon. 2.15
Keuken praatje. 2.45 Gramofoon. 3 00 Ka
niermuziekgezelschap. 3.40 Cyclus „De
vrouw in haar beroep". 4.00 Gramofoon
met toelichting. 4.30 Voor de kinderen.
5.00 VPRO: Cyclus „Hét gezin in on
zen tijd". 5.15 ANP. 5.30 Orgel on
zang. 6.00 De be teekenis van de stad,
lezing. 6.15 Ramblers. 6.42 Almanak.
6.45 Reportage of gramofoon. 7.007 15
Friesch praatje, ANP en sluiting.
mm i
VEGISOL" GLASZIjOE
Isolatieschalen
VEREEN. GLASFABRIEKEN
SCHIEDAM
Fabriek van
KURKEN KURKEN BON DELS
VISSCHERIJKURKEN
KORTE ACHTERWEG 13-15 TEL. 68872
Dir. A. Lauwaars
HOOFDSTRAAT 28 - Telef, 69570 - 69590
MODERN iNGERiCHT REPARATIEBEDRIJF
Baterstraat 28-32, Schiedam. Tel. £9400 (2 fijnen;
HOOFDSTRAAT 39 TEL. 6B484-68Ï.S1
VACANT
(Oplossing in ons blad van Maandag).
waar doorheen de Rotterdammer koud en
rillerig baggerde. De riolen konden den
overvloed van water op geen stukken na
verwerken en zoo leken vele straten één
groot© watervlakte., Do nood winkelwijk Bliij
dorp was er slecht aan toe. Hier werd aan-
an kei ijk de sneeuw niet geruimd, waar
van het gevolg was,, dat de winkels eon dag
lang volkomen onbereikbaar waren. Die
winkels hadden trouwens nog andere zor
gen, want al mag hot interieur vaak in
niets aan oen noodbehuizing li erin neren,
de sneeuw heeft dat wél gedaan, met als
gevolg, dat men in bijna alle noodwinkels
met lekkage la kampen heelt gehad. Maar
dat zijn „kleinigheden" waarvan de Rotter
dammer van thans zich heel weinig be
kommert. Hij heeft geleerd groote moei
lijkheden tot bescheidenheid te dwingen
en hij heeft zich dan ook zeker niet door
een beetje sneeuw, een beetje véél sneeuw
zelfs, uit zijn evenwicht laten brengen.
ROTTKkl) \MMKR.
'-2
5,
6 7 6. 9 '0 11
12
13
(9
16 IJ L '8
19
10
IV
aar
29
15
26
51
55
39
36
37
38
93
9H
5/
SI
55
55
58
I
O-
j
bl
62.
.65
bi
6$
69
70
76
77
W7Z
80
81
81
|87
1
95
ID. lOzMglOjj m
1/06
107 108 j
Horizontaal:
1 vrucht
6 verzameling
10 wijnfabrikant
15 regelmaat
16' riviertje
17 reeds
18 vreemde
80 bergplaats
'22 lofzang
23 vaartuig
24 geografische aanduiding
25 bier
27 voertuig
28 meisjesnaam
30 afstandsmaat
(omgekeerd)
31 voormiddag
82 plaats in Gelderland
88 landvoogd
85 voorvader van ons vee
86 wond
87 voorzetsel
88 paard
89 scheepseigenaar
40 rijksdienst
41 verharde huid
48 maand
48 stuk huid
49 vrijgevigheid
54 familielid
55 Europeesche munt
57 jongensnaam
58 persoonlijk voornaam
woord
59 vervoeging van vullen
00 dwaas
61 zit aan de mast
63 plaats in Noord-Brabant
66 bestraling
69 bijwoord
70 iinancieele deelname
kunstenaar mei eten
78 tijding
74 instrument om lawaai te
maken
76 meisjesnaam
78 zeilschip
79 een huis neerzetten
81 familielid
88 rivier in Italië
85 Fransche wijn
86 jongensnaam
88 papegaai
89 predikheeren (afk.)
90 bijwoord
91 thans
92 heilige
94 goedig mensch
95 bijwoord
96 kijfachtige vrouw
97 gevel
99 bewaarp aats
100 jongensnaam
10ï Amsterd. peil
108 mijns inziens
104 rivier in Spanje
108 jongensnaam
107 groet
108 neven
Verticaal:
2 rivier in Italië
8 voor
4 Germaanse!) mythologisch
geschrift
5 van dierenhuid gemaakt
6 oud schip
8 en andere
9 uiteengeralelde stof
10 vierdeelige deur van spe
ciale constructie
11 deel van huis
12 eiland
16 dat is
14 afbeelding
19 vioeibedekking
21 zonder uitzondering
24 rivier- m Duilschland
26 eerst volgend
29 gebergte
30 vrucht.
32 voegwoord
84 ter grootte van
36 de oudere
42 noot
43 zangspel
44 ongeveer (afk.)
43 onder directe (afk.)
46 heraldiek teekea r*or
slang
47 Fransch componist
49 draad *-
50 orgaan
51 ïnhouds maat
52 inzake (afk.)
53 plaats in Nederland
56 gemalen boomschws
57 huisdier
62 riviertje
68 aan de (afk.)
64 verschrijven
65 platvisch
67 insect
68 Cbineesche munt
69 uitroep
71 mannelijk dier
72 tuin (N.l.)
74 knolgewas
75 spreekwijze
76 dik touw
77 vliezige buis
78 noot
80 niet voor
81 van weinig waarde
82 gebruikt de geograaf
84 noot
87 spil
39 niveau
93 muziekinstrument
96 omroepvereeniging
98 lersch republikeinse!
eger
100 zie 63 vert
102 familielid
103 meervoud
105 vienoeie'
GESCBKEVEiN DOOI*
T E K K K N 1 N G E N VAN
ALtiXANDKR
RAYMOND
JIJ. BOZÜS. KIJK BET CU tU'J
JE DUMPEN, „na Kip- Js
VUIL DP Ji£ UiMl)VI JE DIKN
„EUS" JlblU' Uil
DN fs% *LVLN
t» bl EL IM1 fcUWf Bh Sin I
GEBRUIKEN WK I\N JOtfJ <*jj\
JACHT!
ZOO. IS POWERS NOG MET DOOD
NOU. LUIST EK, WE UOLliuS DIEN
DEXTLK ONSCHADELIJK MA KPN.
HOB "T GEBEUKT. DOKT ER NIET
TOE. MAAK JE ZORGT EK VOOR
HUIKEN WE JE IN
WE WEIEN 'X NIET. HAAK HIJ
IS GUVAAKLL/&. BALDY ZUGT
DAT HU ZlOH DEXlUL NOEMT
,DK TOP" ZLGT. UAT
au zes or zlven and ere
Namen Üt KRUIK*! WE
<3=7-^ WETEN MET
ÏELKEUON
VOOli JOU.
DEACON. »T
IS BMAJY
NOU. IK loste
GENOEG KOGELS
OP DEN KEREL UM
HEM TE MOLLEN
WIE IS HU EIGEN
LUK*
f WAT !>K 10P"
I NOOD Ui llhKl T.
I DAT NEEMT HUI
JUISTE IS
"AD
r> fiRtel Jtlct.nl,
Ine,
