DÉ POSITIE VAN JAPAN IN
HET VERRE OOSTEN
Woensdag 19 Februari 1941
Tijd om te verduisteren
Tokio acht zich verantwoordelijk voor de
De Amerikaansche hulp
aan Engeland
Naar kleinere klassen
Het Bulgaarsch-
Turksche verdrag
Wie krijgen levertraan?
De Schiedamsche
tooneelpiannen
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 <3 LIJNEN)
EERSTE BLAD
93ste Jaargang
No. 22711
POSTREKENING S311
rust in Groot Oost-Azië
Gien; bezetting of verovering
Japan wenscht herstel van
normale toestanden;
Roosevelt zendt een „defense
expeditor" naar Londen
De kloosterlingen in de school
Stefani beschouwt het als een
diplomatieke nederlaag
van Engeland
Recept van den dokter vereischt
STADSNIEUWS
Mislukt
De opvattingen te Londen
VANDAAG: 18.59 UUR
MORGEN: 19.01 UUR
ZONSOPGANG MORGEN] 8.47 UUR
D«m MOMUt verschijnt dagelykt, met nitzonderfng
van Zon- en Feeetdagen.
Pry* per kwarta*! f 2.j franco per post 2.50
Pry* per week: IS eta. Afronderlijke nnmmars
Ota. Abonnementen worden dagelijks aangenomen*
Advertentiftn voor het eeratvojgend nummer moeten
vóór elf UUT aan het Bon. sn bezorgd z^n, Zater
dags vóór 9 UUT. Een bepaalde plaat» van
ad\ertentiën wordt niet gewaarborgd.
Prijs der «dvertentlCn: van 1—5 regels f 1.55;
iedere regel meer f 0,30; In bet Zeterdagnommer
15 regels f L80, iedere regel meet f 0.35
Reclame» f 0.75 per regel. Incassokosten S ets.;
pos tkwi tan ties 15 ets. Tarieven van advertentiïn
bij abonnement afjn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
AdverteotiSn opgenomen f 0.50 t/m 15 woorden,
f 0.75 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
*d Woendags: Kleine Advertentiëa tot 25 woorden
f 0.2S, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau betorgd.
'e Zaterdags: Kleine Advertentiën f 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
- l f *-S
Tsjoétsjl Ohasji, de Japansche- vice-mi
nister van buitenlandsche zaken, heeft in
den Landdag verklaard; dat Japan op hot
'oogeabiik, onderhandelingen voert mot do
'uitgeweken tfodérlandschfè regéering té
Londen als de autoriteit.'welke'het be-
stuur'" - uil oefent over Noderlandsch-Indie.
Ohasji erkende, dat de positie van-
uitgeweken Nederlandsche regoering „zon
der precedent" was en wees et op, dat
Japan thans do onderhandelingen voort
zet me' do regoering van Nederlandsch-
Indië, die haar orders ontvangt van de
uitgeweken regoering te Londen.
In antwoord op een interpellatie in ein
..vergadering' van een commissie uit bet
Lagerhuis, gaf Ohasji vervolgens een uit
voerige uiteenzetting van hoi verband tus
schen de Nederiandsche regeering te Lon
den, en Ned^riandsch-Ind'ië, alsmede tus
schen de regeering to Vichy en Fransoh
Indo-Cliina, waarbij hij opmerkte, dal Ne-
derlandsch-Indië een doel vormt van het
Nederiauv'.sch grondgebied, terwijl Indo-
China een l'rnnsrhe ko'.an'e is. Vervolgens
gaf Ohasji als zijn meening te ke.men,
dat .normal :t-'r verwacht mocht worden.dat
de Neder.an is-he rege-r'ng haar toevlucht
zou zogk-. n ip Ned<ran sch-lnd lelwelk
- een deeJ yorrat van haar grondgebied, in
plaats van- in Engeland. Thans bestaat
daardoor d - onnaluur'ijfce toes and, a de
Nedcr'andsche regeering zich; in Engeland
i bevindt, terwijl' Nederlandsch-Jndië haar
grondgebied -Vormt.
VI. Ten slottevroeg, een iniérpellant aan
den heer;: Ohasji hoe deze toestand in
verband gebracht kon worden me', artikel
:S van hel Drtemogendhédenpacl, waarbij
Duitschland en Italië er in toestemden
het leiderschap van Japan bij d-e vestiging
van een nieuwe orde in Groot-Oost-Azië
te erkennenen te eerbiedigen..
Hierop antwoordde Ohasji door als voor
beeld aan te haten de .Tapansche bemid
deling in TH geschil tusschen Thailand
en Fransch fndo-China, waaraan hg toe
voegde: „tiet beteekent-, dat Japan de 'ver
antwoording op zich neemt om er voor te
zorgen, dat »;r geen geschil zal ontstaan
tusschen do verschillende volkeren in dit
deel van do wereld, bén einde hun geluk
en welvaar! te bevorderen. Hét be'eekent
n: c, dat Japan er, toe .zal overgaan van
geweld gebruik te maken om ze te be
zetten of fo veroveren."
■in de buiten!andsche persconferentie te
Tokio heeft volgens het D.N.B. de woord
voerder van' het Japansc-he regeeringsbu-
reau, gezant Isjii, èen verklaring afgelegd
betreffende den toestand in het Verre
Oosten welke, naar de woordvoerder be
toogde, beschouwd- diende te worden als
een verklaring van de Japansche regee
ring.
Verscheidene alarmeerende geruchten,
aldus de verklaring van gezant Isjii, wok
ken den indruk, alsof de toestand in Oost-
Azic uiterst gespannen geworden is. Ja
pan is verrast, dat eenige vreemde lan
den zich mét deze beweerde spanning
bezig houden en wenscht daarom nadruk
kelijk te verklaren, dat er geen reden voor
alarmeerende berichten over den toestand
in het Verre Oosten bestaat. Japan her
haalt, dathet doel van het drie-rnogend-
hedenpact vreedzaam is.
Het kan daarom niet nalaten een zekere
bezorgdheid', om niét te zeggengroote
vrees, te koesteren ten aanzien van de
oorlogsvoorbereidingen der Britsche en der
Amerikaansche regeering.
De pers maakt melding van Britsch en
Amerikaansch optreden. De hierdoor ont
stane ernstige vrees heeft in, Japan tot de
opvatting geleid, diat Japan geen tijd mag
verliezen om de noodige stappen te. omder-
nemen, ten eindeaan de ergste mogelijk
heden in denStillen Oceaan het hoofd te
bieden. De. tegenwoordige toestand ver-
.edscht een hoogst verantwoordelijke staats
leiding.
Japan fe beneüd, als bemiddelaar op
.tetreden of op andere wijze werk
zaam te zjjn, ten eindé normale' toe
standen tê 'herstellen 'en wel niet al-
fj •-» -• V
leen in GToot-Oést-Azië, maar ook el
ders ter wereld;'7.I.'
De leiding gevende mogendheden heb
ben 'eengrooteverantwoording' ten aan
zien van het herstel - van 'denwereldvrede.
Eeii dergelijke verantwoording kan echter
alleen door een verstandige staatsleiding
in groot verband- worden bereikt, welke
bereid is ook te luisteren naar de ver
langens en meerlingen, van anderen.
Op de vraag wat verstaan moet worden
onder oorlogsvoorbereidingen van de En-
gelsche en Amerikaansche regeering, ver
wees de woordvoerder naar de versterkin
gen van Samoa, Guam, het leggen van
mijnen bij Singapore enz. Het is niet ver
standig van andere landen, zoo vervolgde
de woordvoerder, Japan uit te dagen. Op
een andere vraag bevestigde Isjii, dat de
Britsche ambassadeur Craigie de laatste
dagen een onderhoud met Matsoooka ge
had heeft, waarbij de algemeene toestand
is besproken. Een verzoek aan Japain om
als bemiddelaar voor het verkrijgen van
vrede op te treden, heeft Oraigie daarbij
evenwel niet gedaan.
J President Raósevéit" beeft-nr'depers
conferentie bekend geblaakt, dat hij op
voorstel van Hoptkins den zoon van den
overleden spoorwegmagnaat Harriman naar
Londen zal zenden, zoodra het program
voor de uitvoering van de leen- en pacht
wet vaststaat. Hij heeft voor Harriman,
lie toegevoegd zal worden aan de Ameri
kaansche ambassade te Londen, den vol
komen nieuwen titel vain „defense expe
ditor" ingesteld, d.w.z. Harriman moet uit
Londen de uitvoering van de wet bespoe
digen. Harriman gaat als persoonlijk ver
tegenwoordiger en de benoeming zal daar
om niet ter goedkeuring aan den senaat
worden voorgelegd.
Op vragen betreffende de besprekingen
die hij op. heto-ogenblik houdt in ver
band met de wet op de hulp aan Engeland,
verklaarde Roosevelt, dat .hij or thans mede
'bezig is lijsten op te stellen vain materialen,
waaraan in de eerste plaats in den komen
den: tijd de Véreenigde S-taten en Enge'and
behoefte zullen hebben, Bn het,bizonder
houdt hij er zich mee bezig, «elke mate
rialen reeds thans, in het voorjaar, be
steld, moeten worden en welke men in
1941 en 1942 noodig hieeft. Zijn doe! is
een algemeen overzicht te krijgen over
dat, wat in de Ver. Staten dit en hei vol
gend jaar vervaardigd' kan worden. Slechts
een relatief kléin deel van. de beste lingen
zal geschreven worden op dé lijist der
bestellingen voor Engeland. Zoo bijv. de
in wetsontwerp 1776 genoemde materi
alen ter waarde van 1,3 milliard dollar.
Naar hel „Vad." 'meldt, wordt een be
langrijke verbetering van ons schoolwezen
in uitzicht gesteld en tevens eon groote
verruiming van de, .werkgelegenheid van
onze jonge onderwijzers ea onderwijzeres
sen.
De al te groote klassen hebben in de
laatste jaren ongetwijfeld het gehalte van
ons overigens goedé.' onderwijs op de la
gere scholen, vrij-fernstig aangetast. Het
heette dan echter,tiMat de toestand van
onze financiën nraD toeliet, dat men de
kleine klassen hehiéld.
■'■fe-
Volgens het Haagsche blad zal er bin
nenkort een verordening verschijnen van
het departement van Cultuurbescherming
en VVetenschappen, |vaarbrj deze zaak ge
regeld wordt.
De kloosterlinger.'i,onderwijzers
onderwijzeressen r| kunen
werkzaam blijven 'big het. onderwijs, maar
zullen een belangrijk verminderd salaris
ontvangen. Het alduf vrijkome .de gel 1 zal
mede gebruikt- wordè|r tot verlaging van e
leeriingcnscbaal:<|us fnn vorming van
kleinere klassen en; cÖentengei-o'g verbete
ring van het. onderwijs, wat weer werk
gelegenheid zal geven aan tal vai jonge
mannen en meisjes,took vele ft.-K., die
in de laatste jaren mét een onderwijsdipio-
ma, maar ook met dé wanhoop in he' art
werkloos hebben roiïdgeloopen.
In den loop van* ten dag ontvingen wij
van het A.N.P (te -volgende hevest'g ng
van liet bovenstaande
Naar wij veraèmesi, zal binnenkor:een
besluit van den ifecrétaris-generaal va het
depart» rrieni van op-'ped ng ween h p n Éngelsche. In de Veréenigde Staten zijn
en cu m, r:-•.'schér. uilig v rsemne wa r ij tal van bladen van moening, dat het een
het ta'aris vaii. de rel g ease onderwijzers; j gróote. diplomatieke nederlaag beteekeat
die i-n gemwnschap"even. mei. 40 proc mt
wordt gekort. Dé aldus vrij ;emaa' t celden
en
we ïswaar
Het nieuwe melk-veevoeder van Calvé, Delft.
De melkproductie hangt in 'hoage mate af van de hoeveelheid eiwit, die de
melkkoeien ontvangen. Daar ereen tekort beslaat aan veekoeken, die
normaal het eiwit in liet rundveevoeder leveren, wordt het tekort thans
aangevuld met knnstmati; eiwit, n.l. het voeder ureum. Thans wordt ia
genoemde afbricJk het nieuwe veevodr bereid en in den vorm van briketten
afgeleverd. (i'oyoon)
Die dipomatiekle redacteur van Stefani
schrijft:
Het actoord tusschen Turkije en Bul
garije is door de geheele wereldpers mét
sympathie ontvangen, uitgezonderd door de
zulten worden bostoed aan. -een verla
ging der L-erilng ns-%>al, wnardoo n.BSt
v-ém 2209 kvveékéliiTwm' mé'. ak*é ich .vvérit-:
iooze onJvrwijzers als volwaard'gge a a
rieerde leerkrachten in het on-lenvijs zul-
len kunnen worden opgezoinen
De geneeskundige hoofdinspecteur van
de volksgezondheid verzocht ons opneming
van de volgende mededeel iag.
Hef is gebleken, dat ten aanzien vain
de levertraanvoorziening nog misverstand
bestaat.
De betrekkelijk geringe voorraad heeft
het noodzakelijk gemaakt het gebruik te
beperken tof enkele groepen van de be-,
volking. Voor prophylactische doeleinden
mag levertraan alleen worden verstrekt
aan kinderen vail I/s tot 3 jaar (tot den
derden verjaardag dus). Wat betreft het
gebruik als geneesmiddel, hier bomt
slechts een enkele ziekte in' aanmerking.
Men kan levertraan verkrijgen op een
recèpt of bon van den arts. De hoofdinspec-
teur doet een dringend beroep op het
publiek de geneesheéren niet onmoedig
Lastig te vallen. Zij zijn gebonden aan de
bestaande voorschriften, en bumnsesn niet
ingaan op verzoeken levertraan voor te
schrijven aan. kinderen van 3 jaar. ein onder
of aan patiënten, die niet .voor de ver-
strekking van levertraan in aanmerking
mogen komen.
Wat ieder, die Schiedam kent, voor
speld zal hebben, is geschied: De -
tooneelpiannen van den heer Jac.
F. Deelman kunnen als mislukt worden
beschouwd I" -
Wij hebben daarover geen „Schaden
freude"; integendeel het spijt ons, da. een
voor Engeland. Hel is duidelijk, dat het i poging om het deel van de Schiedamsche
geen succes i3, 1>? aan de officieuse En-1 burgerij;, dat belangstelling heeft voor
gelsche bladen ontleende coinmentaren out- tooueel, iets goeds te bieden, zoo jam-
hullen I zulks. - Tegenover, hel voornemen merlijjk is. vastgeloopeu. De opzet was niet
wan* Ite.geland,;,een vooriögstobnèéT7té iiia- f goedëfi~" "daï'
Jkeii op den BaJkan en den brand tol hooi goed gemaakt vyérden door den eatliou-
Zuidoost Europa uil te breiden, hébben
Bulgarije en Turkije een accoord gesloten,
dat tegenovergestelde doeleinden nas'ri.ett,
d.w.z. het. behoud van den vrede in dat
gebied. Turkije heeft een gebaar van pnt
spanning gedaan, dat op zijn actief gezet
moet worden. Bulgarije heeff zijn po;i iek
van realiteit en matiging bevestigd. He
besprekingen tusschen Duitschland en Zuid-
Slavië en het accoord tusschen Turkije
en Bulgarije vormen twee gel ijk.'ij; li ge di
plomatieke feilen. die in overeenstemming
zijn met de groote richtsnoeren van de
as, zoowel wal de, oorlogvoering betreft
als .de toekomstige organisatie vande we
rela. Men weet, dat de as er naar streeft
de gebieden van Europa en van de wereld,
welke dn -verschrikkingen en vernielingen
van den oorlog moeten ondergaan, te be
perken, Zijn toekomstige vredesorganisatie
is gebaseerd op de solidariteit van alle
volkeren van het Europeesche vasteland,
en van de volkeren, die binnen het. bestek
van Europa leven, zoo-als het geval is met
Turkije. Engeland daarentegen zoekt naar
slagvelden en naar volkerenhaat om zijn in
triges bot te vieren. Die volkeren en lan
den hebben hierover van nu af aan düi
delijke denkbeelden: geen volk aanvaardt
de droeve taak, welke Londen het zou
willen toevertrouwen.
Het Centraal Distributie-bureau in Den Haag-werkt momenteel zooveel
mogelijk gemechaniseerd.
de vernietiging-Mvauiêr van het Centraal Bureau, wür millieeneu distri-.
butie-bonnen van verloopen datum met snijmachines worden vernietigd ea
verwerkt tot papierwol, ter vervanginjg. vair houtwol voor de verpakking.
(Polygoon);
Het A.N.P. meldt, uit Stockholm:
Het TurkschBulgaarsché niel-aanvais-
pact wordt in Londènsche regeeringskrin-
géh voorzichtig besproken. Hét pact wordt
ais „overeenkomst" gekenmerkt. De Brit-
sche ambassadeur in Ankara "en de gezant
in Sofia hebben opdracht gekregen ter
stond uitvoerige rapporten- over de even-
tueefe uitwerking van-, deze nieuwe ont
wikkeling naar Londen te seinen. Inmid
dels beperkt men zich totde prognose,
dat het .Turksch—Bulgaarsché pact den
toestand op den Balkan, niet ernstig zal
wijzigen en verklaart- men, dat Duitsche
commentaren welke van een-; neutralisee
ring van Turkije spreken; volkomen on
juist zijn. Een reden voor deze meening
wordt niet opgegeven.
In het strevende beteekenis ..van het
pact zooveel mogelijk te verkleinen, -feezen
woordvoerders van Downingstreet ér op;
dat. Turkije den laatsten tgd herhaaldelijk
geprobeerd: heeft, de Balkaülanden tot een
„neutraal blok" te vereenigen. Daarmede
moet blijkbaar den indruk gewekt .worden,
alsof deze Turksche- „pogingen thans
minstens in haai; beginstadium succes ge
had hebben. Uit de opvallend korte en
deels eljvaaï tegensprekende commentaren
s Lasten steun, die de SctóédAmsche re
dactie van eeni Rotterdamsch blad trachtte
te verieenen.
De heer Deelman liad zich verplicht uiter-
lijlk Zaterdag j.l. Tiet bedrag te storten,
dat hoodig was om op Donderdag 27 Fe
bruari as. de beschikking te hebben over
het Passage Theater, opdat, de Tooneel-
groep „Studio" zou kunnen optreden.
A-au die verplichting is niet voldaan.
Ook een »p Maandag aangekondigd be
zoek van ten heer Deelman bij de direc
tie van Fe' Passage Theater btecf achter-
Op een schriftelijke médeckeling
van de directie, dat zij uiterlijk Maan ag-
avond zekerheid wi'de hebben om r n de
huursom, omdat- zij anders de voorlo .pig
aangegane, overeenkomst toLreffende het
verhuren van de zaal op 27 Februari
a.s als vervallen zou beschouwen, is niet
gereageerd, waaruit men de conclusfe kan
trt-kken, dal de heer -Deelman van; het
laten oplreden van de Tooneedgroep „Stu
dio" op genoemden datum heeft afgezien.
Waarmee dan ook wel het lot van zijn
Schiedamsche tooneelpiannen zal zijn beze
geld.
Intusschen word! van andere zijde nog
een poging gedaan oni "loch Albert van
Dalsum en zijn gezelschap hier „De Sterk-
ste" te doen opvoeren,
Hardnekkige pogingen, gisteïen gedaan
om met den heer Van Dalsum of zijn
plaatsvervanger-in con'act te treden, zijn
echter mislukt. -
(Vervolg Stadsnieuws pag. 2).
blijkt tenslotte, dat de regeerihg in Lon
den óp het Turksch—Bulgaarsché pact
niet gerekend had, welks zwaartepunt ligt
in het uitsluiten van militaire conflicten
tusschen de onderteekenaars.
Tevens meldden Engelsché' correspondenten
te Ankara, dat de Ttirksohe regeering in
het Turksche leger oen defensief e:igeen
offensief middel ziet. Het Turksche leger
zal pas dan optreden; wanneer Turkije
zelf het slachtoffer van een rechtstreek-
scheri en niet uitgelokten aanval zou
worden.
De maan komt op om 4.35 uur en gaat
onder om 13.32' uur d.a.v.
