mëM
KRUISWOORDRAADSEL
F
11 NEEIFUIIEK I TIE HUE
'STILLE NO. 9
HP
RADS® MORGEm
Naaml. Venn. „KLUITKALK"
Pag. 3
TWEEDE BLAD DER SCHIEDAMSCHE COURAN
Zaterdag 22 Februari 1941
Sport
P
Voetbal
Gedrang sn afdeeling
Hermes-D.V.S. ais verrassend
element?
Uit het S.V.V.-kamp
Kunst en Wetenschap
Het Trautonium
Een nieuw muziek-ïnstriment
ÏMSEZOISDEN
Pensioenen spoorwegmanen
WAT BiEÖT DE
ZONDAG 23 FEBRUARI 1941
HAAMDAG 24 FEBRUARI 1941
MACHINEFABRIEK A. FONTIJNE I
KURKEN - KURKEN BON DELS
VISSCNERIjKURKEN
Fa. Wed. A. VOGSLEZANG
Tunvebloem
Tarwemeel
Tarweafvallen
ALLE BOUWMATERIALEN
HOOFDSTRAAT 28 - Telef. 69570 - 69590
w
DASHÏELL
HAMMETT
36
4
W
IhrtnesD.V.S onderneemt na den teleur-
st-liemlcn uitsla? van verleden week, mei
frisschoai moed de reis naar het sterke
D.H.C. in Delft- Men zou geneigd zijn bij
voorbaat D.H.C. de zegepalm uit te rei
ken, als men niet wist, dat de blauw-
witten vooral in uitwedstrijden onaange
name verrassingen voor de sterkere thuis
chi'is meebrengen.
De kamp.oenskansen zijn voor onze stad-
genooten verkeken, doch zij zullen niet na
laten. voor een eervolle plaats op de rang
lijst te strijden
De eemfe klasse van afdeeling I is zon
der twijfel de meest interessante afdeel ng.
In de kop trappen A.D 0., D.H.C., D.F.C.,
D.W.S., Hermes-D.V.S. en Sparta elkaar
op de hielen
Een voorspelling, hoe de ranglijst er ten
slotte uit zal zien, is dan ook vrij ge
waagd.
Feijenocrd kan ditmaal weinig uitrich
ten. Hoewel de Rotterdammers K.F.C in
Koog aan de Zaan wel zullen verslaan,
zal deze prestatie van weinig invloed zijn
op den sland.
Stormvogels zal wel niel met zich laten
sollen; een overwinning op A.D.O. is ech
ter vrij onwaarschijnlijk.
Sparta kan D.F.C het leven zuur ma
ken. Een overw'nning zal voor de Dordt
sche club de kampioenskansen doen stij
gen. Aan D.W S. de taak zonder Cal den-
hove en Drager van 't Gooi te winnen.
Tweede klasse.
S.V.V. blijft thuis en speelt tegen Vrien
denschaar uit Culemborg, een elftal met
groot uithoudingsvermogen en forseh spel.
In technisch opzicht staat S.V.V zeker bo
ven Vriendenschaar, maar onge'uhkigerwijs
houdt dit nog niet in, dat de Schiedam
mers ook zullen winnen In welsfrijd-m als
deze hangt zooveel van de omstand ghe-
den af, dat een voorspelling gerust ach
terwege kan b'ij\en.
Martimt speelt in plaats van een wed
strijd tegen U.V.V., een uitwrds'rij.l tegen
Spartaan 1920 een minder harde noot
om te kraken, dan de Utrechtsche Toch
is het nog de vraag, of deze noot inder
daad gekraakt zat worden. Als over C. H.
de Bouf cs de geest vaardig wordt, be
hoort een overwinning niet tót het on
mogelijke.
Men schrijft ons
Morgen krijgen de Rood Groenen be
zoek van het Culemborgsche Vrienden
scliaar. Volgens de ranglijst staat Vrien
denschaar een plaats boven S.V.V., zoodat
de Rocd-Groenen de kans krijgen met de
Culemborgers van plaats te verwisselen
en... om hun kampioenskansen te behou
den.
In Culemborg behaalde S.V.V. destijds
een 20 overwinning.
Het ScV.V.-elftal ziet er als volgt uit:
Ravens
Bokhorst Sonne veld
Goossens De Bruyn Burg
v. Dongen Bouman Schrurapf Romeyn
v. Bochove
Het 3e elftal heeft een thuiswedstrijd
om half-elf en speelt tegen Neptunus 3,
terwijl het 4e naar Vlaardingen gaat om
Hollandfctan 2 te bekampen.
t
Behandeling van geesteszieken met elctri-
eehen stroom.
Hef bestuur der Spaansche provincie Va
lencia heeft de dokters Marco en Rio ge-
machtigd, aan de universiteit van Madrid
hun nieuwe methode ter genezing van
geesteszieken te demonstreeren. Deze
methode bestaat uit het toepassen van een
eleetrischen stroom door middel van een
toestel, dat bij de patiënten een soort van
epileptischen aanval verpoxzaakt. Het
Spaansche persbureau meldt, dat in vele
gevallen een volledige genezing het ge vol
iS, In het krankzinnigengesticht to Valencia
heeft men reeds een aantal zieken be
handeld met zeer bevredigend resultaat.
Het eleetrische orgel, Trautonium ge
naamd, is ook in ons land niet nieuw.
Het werd reeds in 1930 ten gehoore ge
bracht. Sindsdien heeft het echter een op
merkelijke ontwikkeling doorgemaakt Het
resultaat dezer ontwikkeling heeft de rtxut-
sche constructeur, Oskar Sala, voor een
aantal belangstellenden gedemonstreerd in
de lokaliteiten van het rijkscommissariaat.
Het eleetrische orgel is feitelijk een snaar
instrument, uitgevonden door prof, dr. ing.
Fr. Trautwein. Oskar Sala, de eerste be
speler van hot instrument, is tegelijk de
voltooier ervan geworden. Een mechanisch
instrument is het Trautonium geenszins.
Niet de eleetrische energie brengt den
toon voort, maar de hand van den speler,
Li electriciteit levert slechts de kracht,
welke noodig is om de toonsterkte te re-
geien. Men zou dus, ©venals bij de viool,
kunnen spreken van een snaarinstrument
met vrije toonvorming. De bespeler kan
door een vernuftig systeem van schake
lingen tonen van bijna onbegrensde hoog
te en 'aagte voortbrengen.
Schakeeringen en karakter van den klank
legt de bespeler eveneens in het instru
ment, evenals hij dat door den vingerdruk
doet met de toonhoogte.
Het spreekt vanzelf, dat de speeltech-
nische mogelijkheden van dit instrument
enorm zijn Problemen bestaan hier feite
lijk niet.
De toon van het Trautonium is bizon-
der mooi. Het Nederlandsche publiek zal
spoedig een oordeel kunnen vormen, want
het Utrechtsch Stedelijk Orkest zal zich
de volgende week laten hooren met het
Trautonium, ook docr de raddio. Uitge
voerd zal worden het Concert voor or
kest en Trautonium van den jongen Doiit-
schen componist Hat aid Genzmer. Daar
mede verschijnt het Trautonium voor de
eerste maal in Nederland in het groole
Symphonieconcert. De heer Sala zal zijn
instrument zelf bespelen. De bovenbedoel
de concerten staan onder leiding van Gene
raal Musikdirektor Zaun, uit Berlijn.
Geachte Redactief
Dank zij de medewerking van vele dag
bladen weid aan de gepensionneerden i
spoorwegmanuen met ingang van 1 Januari
1940 weder recht gedaan.
Met ingang van genoemden datum werd
over een tijdvak van 3 jaar en 9 maanden
de ingehouden ld pet. korting, waardoor
de hoogste pensioenen niet geschaad wer
den, weder ingetrokken en werden zij \an-
af toen weder met 'de overige gepension
neerden in overheidsdienst gelijk gesteld.
In het tijdvak April 1936 tot en met 1
Januari 1940 was de levensstandaard reeds
veel gestegen, dat begon vooral toen in
de zomer van 1936 de inflatie ook voor
ons land intrad.
Bedoelde categorie werd hierdoor dub
bel geslagen.
Het is vooral onze Bond geweest, daar
in ook door uw blad gesteund, die alles
in 't werk stelde om aan deze onbillijke
behandeling met goed gevolg een einde
te maken.
Toon dan eindelijk, op voorstel van de
regeering, weder aan ons „recht" gedaan
werd, gebeurde echter niet waarop alge
meen gehoopt werd, het over de bijna 4
jaren ingehouden pensioenbedrag werd
niet terug betaald.
Hoewel dankbaar voor het toen herkre
gen recht, werd al spoedig bij de regee
ring op terugbetaling van het ingehouden®
aangedrongen.
Nu de duurte van alle artikelen steeds
grooter wordt, is de nood in vele gezinnen
van gepensionneerden beangstigend, doch
vooral in die der oudsten, dat zijn zij van
vóór 1920.
Dit is de oorzaak dat wij reeds gerui-
Hilversum I, 415 M.
8.00 VARA. 10 00 VPRO. 12.00 VAR.
2.00 KRO.
8.00 Giamofoon. 10 00 Voor de kinde
ren. 10.30 Vnjz. Prot. Kerkd. 12 00Gra
mofoom. 12,15 Esmeralda en solisten.
12.42 Almanak. 12 45 ANP. 103 Zang
en orgel. 1.45 Ned. Verbond voor Sili-
bekunde. 2.00 Causerie „Vooriang van
het aigemeene wel/ijn". 2.15 Piano.
(2.302.50 Cyclus „Land en volk van
West-Afrika"). 3.05 Collegium „Musica
Diivina". 3.30 Uit Berlijn- Verzoekcon-
cert. 6.00 Eugen Wolff en zijn solisten.
6.45 Reportage of gramofoon. 7 03 Gra-
mofoon. 7.15 Sport van den dag. 7 30
Ber. (Engelsch). 7.45 Gramofoon. 8 03
ANP 8.15 Reportage. 8.30 Ber. (En
gelsch). 8.45 „Auf grosser Fahrt", ope
rette. 9.40 Wij sluiten den dag 9.45 En-
gelscho ber., ANP. 1000 Nieuwsber.
ANP, sluiting.
Hilversum II, 301,5 M.
8.00 AVRO. 845 JRO. 9.45 AVRO.
2.00 VARA. 4.00 NCRV. 5.15—7.15
VARA.
8.00 Gramofoon. 8.45 Geestelijke mu
ziek (gramofoon). 9.45 Gramofoon 1015
Orkest. 10.45 Kinderkoor met pianobe
geleiding. 11.05 Orkest en solist 1200
Cyclus „Onze volksdichters". 12.20 Amu
sementsorkest en solitsen. 12.45 ANP,
I.00 Vervolg van 12.20. 130 Giamofoon
met toelichting. 2.03 De Ramblers 2 30
RadiolooneeliP 3.30 Klein vrouwenkoor
met piano. 4.00 Wijdingswoord 5 15 Ge-
dachtenu isseling ANP. 5.30 Voor de kin
deren. 6.00 Orkest 6 40 Gramofoon 6 45
Reportage of gramofoon. 7 007.15 Gra
mofoon, sluiting.
Hilversum I, 415 M.
Nedi rlandsch programma. NCRV.
7.30 Gramofoon 7 45 0chtendg\mnas-
iiek. 7.55 Gramofoon 8.00 Sclir ftie.mg
cn Meditatie S.15 Gewijde mu/iek (gr.
pl.) 8.20 Ochtendgymnastiek. 8 10 ANP.
8.45 Gramofoon 1030 M i.gefidienst.
II.00 Piano 1130 Chris e ij >c 1 c uur
12 00 Zang en orgel 12 12 Almanak.
12.45 ANP. 100 Sa'o",orkest en gramo
foon. 2.00 Voor scholen 2.35 Salo nr-
kest. 3.15 „De cuHuur van erwte en
peulen", causerie 3 15 Gramofoon 4 00
Hand-omar' eid 4 30 Mollo Cantabile 5 15
ANP 5 30 Giamoteon 6 00 Per. C 05
Orkest 6.42 Almanak 6 45 Reportege
of gramofoon 7 00 ANP 7,15 Gramo
foon (7 30-7 15 Ber. Eng) 8 01 ANP
8.15 Be! Canto (opn.). 8 30 Ber (Eng
8J5 lTtr. Sted orkest (opn.) 8 55 Cau
serie 9.15 Bach can 'ate (onn Hierna-
Schriftlezing 9.15 ANP 10.00 ANP, slui
ting
Hilversum II, 301.5 M.
7 30 Gramofoon 7.45 Ochtendgymnas
tiek. 7 55 Gramo'oon. 8.20 Ochtendgym
nastiek. 8 30 ANP Hierna Gramo'oon
10.00 VPRO Morgenwijding. 10 20 Zang
met piano en gramofoon 11.00 Decta-
ma'ie. 11.20 Esmeralda en so'i«ten 12 00
Ber 12.15 Gramofoon 12ri5 \NP, 100
Schrammet kwartet en soli-te 1 20 Orgel
ld5 Strijkkwartet 2 35 Keukenpraatje.
3 00 Gramofoon 3 45 Cyclus „De vrouw
in haar beroep" 4.00 Gramo'oon met
toelichting 4 30 Voor de kinderen. 5 00
VPRO - Cyclus „Het gezin in onzen tijd".
5.15 ANP 5 30 Vraaagesptek 6 05 De
lichamelijke opvoeding tijdens d" kleu
terjaren" 6 25 Gramofoon 6. '5 Repor
tage of gramofoon 6 25 Gramofoon. 6 45
Reportage of gramofoon 7 037.15
sl ui tine
men tijd geleden, nu bij de autoriteiten van
ons bezet gebied en bij den secretaris ge
neraal van waterstaat, hebben aangedron
gen, het ons over de bijna 4 jaren ingehou
den bedrag alsnog uit te betalen en aan
hen die vóór 1920 gepensionnoerd zijn oen
toeslag, in overeenstemming met de tijds
omstandigheden, op bun pensioen te ver
kenen. Hiermee zon veel nood gelenigd
worden.
Wij vertrouwen dat ook dit artikeltje
daar toe mag medewerken en danken u
ook nu weer voor de opname in uw blad.
Hoogachtend,
Hel Daeelijksch Bestuur van den
Bond van Gepensionncorden bij de
Ned. Spoor en Tramwegen.
sw~-
VEGISOL" GLASZIJ DE -
Isolatieschalen p*
VEREEN. GLASFABRIEKEN
V-56* SCHIEDAM
MODERN INGERICHT REPARATIEBEDRIJF j
Baterstraat 28-32, Schiedam. Te!. 69400 (2 lijnen)
Fabriek van
KORTE ACHTERWEG 13-15 TEL. É8872
HOOFDSTRAAT 39 - TEL. 68484-68254'
Oir. A. Lauwaars
VACANT
Oplossing in ons blad van Maandag
'O \u
Horizontaal:
72 deelen van breuken
23 een van de woorden, die
75 beest
aan den wand werden
1 levend hout
77 overat
geschreven
5 deel van cirkel
79 landschap in Zuid-Zweden
26 vaartuig
10 leeg
80 uitstekend
27 opwekkend woord
14 aanblik
81 vervoermiddel
29 ingedijkt land
16 iets
82 deel van het lichaam
32 keukeninstrument
17 afzonderlijke
84 zie 31 hor.
34 waardeloos stuk stof
19 meisjesnaam
86 oppervlakte
85 voetbalploegen
20 overtijd
88 stuk stof
37 N'oorsche jongensnaam
22 eng
90 lekkernij
88 kuiperij
25 meisjesnaam
92 rivier in Duitschland
39 sportterrein
25 titel
93 vervoeging van liggen
40 mannen die niet mtl.
26 zanger
94 van een bepaalde stof
werken
28 reus
gemaakt
42 tafelbord
30 voegwoord
96 viervoeter
44 vóór
31 hoogland ia Voor-AziS
98 een der Ionische eilanden
47 havenstad in Japan
33 allemaal
100 smalle
49 lofdicht
36 smerig
101 volgeling
53 belofte
38 zijrivier van den Donau
102 boom
60 landstreek in Nederland
89 rang in theater
63 heilige stier
41 piaats in Overijssel
65 stuk
43 kaartspel
67 Turksch opperpriester
45 krediet
Verticaal:
69 havenplaats in Arabië
46 ambtsgewaad
71 tropisch dier
48 bovenste punt
78 Europeesche hoofdstad
50 lichtgever
1 Stad in Italië
74 tocht
51 metselspecie
2 Egyptische godheid
76 moraal-filosofie
52 scherp
3 familielid
78 met
54 rijkdsdienst
4 pers. voornaamwoord
80 jongensnaam
55 rustplaats
5 strak
81 priesterkleed
56 tijdperk
6 zwarte stof
88 meisjesnaam
57 huisdier
7 pers. voornaamwoord
85 staaf
58 lengtemaat
8 teekening
87 eetbaar zeewier
59 boom
9 bruinachtige stof
89 soort geschut
61 slot
10 bergplaats
91 voor
62 ondeskundige
11 bid
82 zie 6 hor.
63 voetbaivereeniging
12 waterdieren
98 bewonc van het hoogt
64 rivier in Spanje
18 signaal
Noorden
66 olie lEng.)
15 familiestam
95 dat is (lat.)
68 wortelknol
18 afgestoken stuk grond
97 noot
70 zwijn
21 gewoonterecht
99 hoogeschool
ft'
GESCHREVEN DOOR
TEEKENINGEN VAN
ALEXANDER
RAYMOND
HET IS I
IE LAAT,
MENEER
DF
Us. AI nCf
O BENT U T?
MAAK, WAAR
OM
EKEN O
&111 BU
HEM I
DE FOE1JLJJK EN
'T EEN KELTJE
HOE IS 'I MET
IK. ZIJN
ONEENS.
OW OUM
HU IS
JvbNNIS
HIJ VROEG OU TANTE
GRACE HIJ WILDE
HAAR IETS ZEG
GEN l
WAT HEEFT
HU
ffi HU
DOOD?
VOOR
\i. s
H? v V '"f w. vt
19R Kim Fe»**» W***-lac- Ctg" B"wn
